How to start a movement | Derek Sivers

Translator: sann tint Reviewer: Myo Aung

ကိုင်း၊ ဂုဏ်သရေရှိလူကြီးမင်းအပေါင်းတို့ ခင်ဗျာ၊ TED မှာ

Ladies and gentlemen, at TED we talk a lot about leadership

ခေါင်းဆောင်မှုနဲ့ ပတ်သက်တာ၊ လှုပ်ရှားမှုတစ်ခု ဘယ်လို အစပြုရတယ်ဆိုတာတွေကို ကျွန်တော်တို့ အတော်များများ ဆွေးနွေးကြပါတယ်။

and how to make a movement.

So let's watch a movement happen, start to finish,

ဒီတော့ ဦးတည်လှုပ်ရှားမှုတစ်ခု ဖြစ်ပေါ်တာကို အစ၊ အဆုံး ကြည့်ကြရအောင်လားဗျာ။ (၃) မိနစ် လျော့လျော့လေးအတွင်း၊

in under three minutes

အဲဒီကနေ သင်ခန်းစာတစ်ချို့ကို ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာကြတာပေါ့ဗျာ။

and dissect some lessons from it.

First, of course you know,

ပထမဆုံးအနေနဲ့ ခင်ဗျားတို့ သိပါတယ်။ ခေါင်းဆောင်တစ်ယောက်ဟာ

a leader needs the guts to stand out and be ridiculed.

လူအများကြားမှာ ပေါ်ပေါ်လွင်ရှိဖို့နဲ့ အလှောင်အပြောင်ခံရဲတဲ့ သတ္တိရှိဖို့လိုအပ်ပါတယ်။

What he's doing is so easy to follow.

ဒါပေမဲ့ သူလုပ်ဆောင်နေတာကို နောက်ကနေလိုက်ဖို့ဆိုတာ အရမ်းကြီးကို လွယ်ကူပါတယ်။

Here's his first follower with a crucial role;

ကဲ ဒီမှာတော့ အရေးပါတဲ့ ကဏ္ဍတစ်ခုနဲ့ သူ့ရဲ့ ပထမဆုံးသော နောက်လိုက်တစ်ယောက်ပါ။

he's going to show everyone else how to follow.

သူကနေပြီး အခြားသောလူတိုင်းကို ဘယ်လို နောက်လိုက်လုပ်ရမယ် ဆိုတာကို ပြသတော့မှာပါ။

Now, notice that the leader embraces him as an equal.

ကဲ ခေါင်းဆောင်တစ်ယောက်ဟာ သူ့ကို တန်းတူတူညီမျှအဖြစ်နဲ့ လက်ခံကြိုဆိုတာကို သတိထားကြည့်လိုက်ပါ

Now it's not about the leader anymore;

အဲဒီလိုဆိုတော့ အဲဒါဟာ ခေါင်းဆောင် မဟုတ်တော့ဘူးပေါ့။

it's about them, plural.

ပတ်သက်တာက သူတို့တွေပါ၊ အများစုပေါ့။

Now, there he is calling to his friends.

ကဲ ဒီမှာတော့ သူက သူ့မိတ်ဆွေကို ဆော်ဩနေပါတယ်။

Now, if you notice that the first follower

ကဲဒီမှာ ပထမဆုံး နောက်လိုက်တစ်ယောက်ဟာ တကယ့်တမ်းကျ​တော့

is actually an underestimated form of leadership in itself.

၎င်းကိုယိတိုင်ကိုက လျှော့တွက် ခံထားနေရတဲ့ ခေါင်းဆောင် ပုံစံတစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။

It takes guts to stand out like that.

ဒီလိုမျိုး ရပ်တည်ဖို့ ပေါ်ပေါ်လွင်လွင်ရှိဖို့ သတ္တိရှိရမှာပေါ့။

The first follower is what transforms a lone nut into a leader.

ပထမနောက်လိုက်ဆိုတာဟာ တစ်ကိုယ်တော်

ခပ်ကြောင်ကြောင်ငတိကို ခေါင်းဆောင်တစ်ဖြစ်လာအောင် ပြောင်းလဲပေးတဲ့ သူပဲလေ။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)

And here comes a second follower.

နောက်ပြီး ဟောဒီမှာ ဒုတိယမြောက် နောက်လိုက်တစ်ယောက်ပါ။

Now it's not a lone nut, it's not two nuts --

ဒီအချိန်မှာတော့ တစ်ကိုယ်တော် ငကြောင်တော့မဟုတ်ဘူးဗျ။ ဒါက ငကြောင်နှစ်ကောင် မဟုတ်ဘူး။

three is a crowd, and a crowd is news.

(၃)ယောက်ဆိုရင် လူအုပ်ဖြစ်တယ်လေ။ ပြီးတော့ လူအုပ်တစ်အုပ်ဟာ သတင်းပဲပေါ့ဗျာ။

So a movement must be public.

ဒါကြောင့် ဦးတည်လှုပ်ရှားမှုတစ်ခုဟာ အများတကာနဲ့ ပတ်သက်ရမယ်လေ။

It's important to show not just the leader, but the followers,

ခေါင်းဆောင်ကိုသာမဟုတ်ပဲ၊ နောက်လိုက်တွေကိုလည်း ပြသဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။

because you find that new followers emulate the followers, not the leader.

ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ဗျာ နောက်လိုက်အသစ်တွေ အတုယူကြတာ

နောက်လိုက်တွေကို ဖြစ်ပြီး ခေါင်းဆောင်တွေကို မဟုတ်ဘူးဆိုတာ ခင်ဗျားတို့ တွေ့ရှိရမှာ မို့လို့ပါ။

Now, here come two more people, and immediately after,

ကဲ ဒီမှာ နောက်ထပ် လူနှစ်ယောက် လာပြန်ပါပြီဗျာ။ နောက် ချက်ချင်းကြီးပဲဗျာ

three more people.

နောက်ထပ်(၃)ယောက်။

Now we've got momentum. This is the tipping point.

အခုအချိန်မှာတော့ ကျွန်တော်တို့ အရှိန်ရနေပါပြီ။ အကြံပေးချင်တဲ့ အချက်က ဒါပါ။

Now we've got a movement.

အခု ကျွန်တော်တို့မှာ ဦးတည်လှုပ်ရှားမှုတစ်ခုရှိနေပါပြီ။

(Laughter)

So, notice that, as more people join in,

ဒါ​ကြောင့် လူတွေ ပိုပြီးပူးပေါင်းပါဝင်လာလေလေ၊ အန္တရာယ်နည်းလေလေဆိုတာကို

it's less risky.

သတိပြုလိုက်ကြပါ။

So those that were sitting on the fence before

ဒါကြောင့် ခုနတုန်းက ခြံစည်းရိုးခွထိုင်နေကြတဲ့ လူတွေဟာ ထလာစရာ အကြောင်းမရှိသေးဘူးလေ။

now have no reason not to.

They won't stand out, they won't be ridiculed,

သူတို့တွေ ထပြီ ထွက်လာကြမှာ မဟုတ်ပါဘူး။

​လှောင်ပြောင်သရော်တာလည်း မခံရတော့ဘူးလေ။

but they will be part of the in-crowd if they hurry.

ဒါပေမဲ့ ကတိုက်ကရိုက်ကြီးဆိုရင်တော့ သူတို့တွေဟာ လူအုပ်ရဲ့ အစိတ်အပိုင်းတစ်ပိုင်း ဖြစ်တော့မှာပေါ့။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

So, over the next minute,

ဒီတော့ နောက်ခဏလောက်မှာတော့

you'll see all of those that prefer to stick with the crowd

သူတို့အားလုံးဟာ လူအုပ်နဲ့ တစ်သားတည်းဖြစ်ဖို့ကို လိုလားတယ်ဆိုတာကို ခင်ဗျားတို့ မြင်တွေ့ရတော့မှာပါ။

because eventually they would be ridiculed for not joining in.

ဘာဖြစ်လို့လဲဆိုတော့ဗျာ နောက်ဆုံးကျတော့ အုပ်စုထဲမှာ သူတို့ဝင်မပါရင်

လှောင်ပြောင်ခံရတော့မှာကိုးဗျ။

And that's how you make a movement.

ဒါက ဦတည်လှုပ်ရှားမှုတစ်ခုကို ဘယ်လိုစတင်တယ်ဆိုတာပဲပေါ့ဗျာ။

But let's recap some lessons from this.

ဒါပေမဲ့ ဒါကနေရရှိလိုက်တဲ့ သင်ခန်းစာတွေကို ပြန်ခြုံပြီးကြည့်လိုက်ကြရအောင်ဗျာ။

So first, if you are the type,

ဒီတော့ ပထမအနေနဲ့က ခင်ဗျားဟာ

like the shirtless dancing guy that is standing alone,

တစ်ယောက်တည်းရပ်ပြီး အင်္ကျီဗလာနဲ့ ကနေတဲ့ လူတစ်ယောက်လို အမျိုးအစားဆိုရင်တော့ဗျာ

remember the importance of nurturing your first few followers as equals

ခင်ဗျားရဲ့ ပထမနောက်လိုက်တွေကို ဦးတည်လှုပ်ရှားမှုနဲ့ ပတ်သက်ပြီး

ရှင်းရှင်းလင်းဖြစ်ဖို့ကို အညီအမျှအားပေးဖို့

so it's clearly about the movement, not you.

အရေးကြီးတယ်ဆိုတာ သတိရလိုက်ပါ။ ခင်ဗျားကို မဟုတ်ဘူးနော်။

(Laughter)

Okay, but we might have missed the real lesson here.

ကောင်းပါပြီ၊ ဒါပေမဲ့ ဒီမှာ ကျွန်တော်တို့ တကယ့် သင်ခန်းစာကို လွတ်များလွတ်သွားပြီးလားဗျာ။

The biggest lesson, if you noticed --

အကြီးမားဆုံး သင်ခန်းစာက ... ခင်ဗျားတို့ သတိထားမိခဲ့ရင်ပေါ့ဗျာ၊

did you catch it? --

.....ကြားမိလိုက်ကြပါလားဗျာ ...ခေါင်းဆောင်မှုဆိုတာက

is that leadership is over-glorified.

အလွန်အမင်းကြီကို အမွှန်းတင်ခြင်းဆိုတာကိုလေ။

Yes, it was the shirtless guy who was first,

ဒါ ဟုတ်တယ်ဗျ၊ ပထမလူက အင်္ကျီဗလာနဲ့လူလေ၊

ပြီးတော့ သူပဲ အမှတ်တွေအကုန်လုံးရမှာပေါ့ဗျာ။

and he'll get all the credit,

but it was really the first follower

ဒါပေမဲ့ တကယ်တမ်းကျတော့ တစ်ကိုယ်တော် ငတိကို

that transformed the lone nut into a leader.

ခေါင်းဆောင်တစ်ယောက်အဖြစ် ပြောင်းလဲလိုက်တာက ပထမနောက်လိုက်ပါ။

So, as we're told that we should all be leaders,

ဒါကြောင့်မို့လို့ ကျွန်တော်တို့အားလုံးဟာ ခေါင်းဆောင်တွေဖြစ်သင့်တယ်လို့ ပြောကြသလိုပဲ

ဒါဟာ တကယ့်ကို ထိရောက်မှုရှိမှာ မဟုတ်ပါဘူး။

that would be really ineffective.

If you really care about starting a movement,

တကယ်လို့ ခင်ဗျားဟာ ဦးတည်လှုပ်ရှားမှုတစ်ခု စတင်ဖို့ တကယ်ကို ဂရုတစိုက်ရှိတယ်ဆိုရင်၊

နောက်ကနေလိုက်ဖို့ သတ္တိရှိပါ၊

have the courage to follow and show others how to follow.

ပြီးတော့ ကျန်တဲ့သူတွေကို ဘယ်လို နောက်လိုက်လုပ်ရမယ်ဆိုတာကို ပြသလိုက်ပါတော့ဗျာ။

And when you find a lone nut doing something great,

နောက်ပြီး ကြောင်တောင်တောင် တစ်ကိုယ်တော် ငတိတစ်ကောင်ဟာ

have the guts to be the first one to stand up and join in.

ကြီးကြီးကျယ်ကျယ် တစ်ခုခုကို လုပ်နေတာကို တွေ့မြင်လိုက်တယ်ဆိုရင်

သူ့ဘက်ကရပ်တည်ပြီး၊ သူနဲ့ပါဝင်တဲ့ ပထမဆုံးတစ်ယောက်ဖြစ်ဖို့ သတ္တိရှိပါစေ။

And what a perfect place to do that, at TED.

ဒါကို လုပ်ဆောင်ဖို့ TED ဟာ အကောင်းဆုံး နေရာတစ်ခုပဲပေါ့ဗျာ။

ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။

Thanks.

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)