How do drugs make you hallucinate? - Anees Bahji

Translator: Sanntint Tint Reviewer: Moon Thit

In April 1943, Swiss chemist Albert Hofmann accidentally exposed himself

၁၉၄၃ ခုနှစ်မှာ ဆွစ် ဓာတုဗေဒပညာရှင် Albert Hofmann ဟာ ergot မှိုကနေ လာတဲ့

to a drug he derived from ergot fungus

ဆေးဝါးတစ်မျိုးနဲ့ မတော်တဆ ထိတွေ့မိပြီး

and recorded its unexpected, mind-altering effects.

ဒါရဲ့ မမျှော်လင့်တဲ့ စိတ်ကိုပြောင်းလဲစေတဲ့ သက်ရောက်မှုတွေကို မှတ်တမ်းတင်ခဲ့တယ်။

The drug, lysergic acid diethylamide— or LSD—

၎င်းရဲ့ စိတ်ရောဂါဆိုင်ရာ အလားအလာအတွက် မကြာခင်မှာပဲ

was soon heralded for its psychiatric potential.

lysergic acid diethylamide ဒါမှမဟုတ် LSD၊ ဆေးကို ထုတ်ပြန်ခဲ့တယ်။

But how do LSD and other psychedelic drugs affect the body?

ဒါပေမဲ့ LSD နဲ့ အခြားကိုစိတ်ကိုလှည့်စားတဲ့ ဆေးတွေက ခန္ဓာကိုယ်ကို ဘယ်လို သက်ရောက်တာလဲ။

And can they actually be medicinal?

ဒါတွေက တကယ်ပဲ ဆေးဖက်ဝင်နိုင်သလား။

Psychedelics are a class of drugs that alter mood, cognition, and perception,

စိတ်လှည့်စားတဲ့ဆေးတွေက စိတ်ထား၊သိမှတ်မှု နဲ့ အမြင်ကို ပြောင်းစေတဲ့ ဆေးအမျိုးအစားပါ၊

often triggering unusual states of consciousness like hallucinations.

မကြာခဏတော့ စိတ်ချောက်ချားတာတွေလို ပုံမှန်မဟုတ်တဲ့ သိစိတ်အခြေအနေဖြစ်စေတယ်။

They all interact with the body's serotonin neurotransmitter system,

ဒါတွေအားလုံးက စိတ်ထား၊ အိပ်လိုက်- နိုးလိုက် သံသရာတွေ၊ အစာစားချင်စိတ်နဲ့

which regulates many processes, including mood, sleep-wake cycles,

မှတ်ဉာဏ်အပါအဝင် လုပ်ငန်းစဉ်များစွာကို ထိန်းညှိပေးတဲ့ ခန္ဓာကိုယ် ဆီရိုတိုနင်

appetite, and memory.

အာရုံကြောပို့စနစ်နဲ့ တုံ့ပြန်တယ်။

Lower rates of serotonin signaling

ဆီရိုတိုနင် အချက်ပြမှုနှုန်း ပိုနိမ့်တာက

are associated with impaired sleep and attention

အိပ်စက်မှုနဲ့ အာရုံစိုက်မှု ချို့ယွင်းတာနဲ့ ဆက်နွယ်နေပြီး

and diminished responses to positive information.

အပြုသဘော အချက်အလက်တွေကို တုံ့ပြန်မှု လျော့နည်းစေတယ်။

Meanwhile, higher rates tend to track with more positive moods

တစ်ချိန်တည်းမှာ၊ ပိုမြင့်တဲ့ နှုန်းတွေက ပိုအပြုသဘောဆောင်တဲ့ စိတ်ထားတွေနဲ့

and greater emotional stability.

ပိုကောင်းတဲ့ စိတ်တည်ငြိမ်မှုတွေ ဖြစ်ပေါ်လေ့ရှိတယ်။

All psychedelic drugs increase the amount of serotonin signaling.

စိတ်ကိုလှည့်စားတဲ့ဆေးအားလုံးက ဆီရိုတိုနင် အချက်ပြမှု ပမာဏကို တိုးစေတယ်။

However, they interact with the serotonin system in different ways

ဒါပေမဲ့၊ ဒါတွေက မတူတဲ့ နည်းလမ်းတွေနဲ့ ဆီရိုတိုနင် စနစ်ကို တုံ့ပြန်ပြီး

and affect other neurotransmitter systems,

ဒါတွေရဲ့ ထူးခြားတဲ့ သက်ရောက်မှုတွေနဲ့ ဆေးဘက်ဆိုင်ရာ အလားအလာကို

all of which determines their unique effects and medical potential.

ဆုံးဖြတ်ပေးတဲ့ အခြား အာရုံကြောပို့ စနစ်တွေကို သက်ရောက်တယ်။

Hofman ရဲ့ တွေ့ရှိမှုက ရှေးရိုးစွဲ ဆေးဝါး မူဝါဒတွေအပြင်၊ သုတေသန ကျင့်ဝတ်တွေမှာ

Hofmann’s discovery inspired a wave of psychedelic research

that largely stalled in the 1970s,

ဖောက်ဖျက်မှုတွေအပေါ် စိုးရိမ်မှုတွေကြောင့်၊

due to concerns over breaches in research ethics,

၁၉၇၀ နှစ်လွန်တွေမှာ တန့်သွားခဲ့တဲ့ စိတ်လှည့်စားမှုဖြစ်စေတဲ့ဆေး

as well as conservative drug policies.

သုတေသနလှိုင်းကို စေ့ဆော်ပေးခဲ့တယ်။

However, it's picked back up in recent decades,

ဒါပေမဲ့၊ ဒါကို မကြာသေးတဲ့ ဆယ်စုနှစ်တွေအတွင်း ပြန်စခဲ့ပြီး

and some psychedelics show promise

စိတ်ကိုလှည့်စားတဲ့ဆေးတချို့က

in addressing even treatment-resistant conditions.

ကုသမှု ခံနိုင်ရည်ရှိတဲ့ အခြေအနေတွေကို ဖြေရှင်းရာမှာတောင် အလားလာရှိတာကို ပြသတယ်။

Take LSD and the mushroom-derived compound psilocybin:

LSD နဲ့ မှိုကနေ ရရှိတဲ့ ဒြပ်ပေါင်း psilocybin ကို ကြည့်ပါ၊  

when they cross the blood-brain barrier, receptors recognize them as serotonin.

ဒါတွေက သွေး-ဦးနှောက် အတားကို ဖြတ်တဲ့အခါ၊ အာရုံခံတွေကဒါတွေကိုဆီရိုတိုနင်အဖြစ်မသိဘူး။

Interestingly, they tend to suppress the areas

စိတ်ဝင်စားစရာက၊ ဒါတွေက ဦးနှောက်ရဲ့

that make up the brain’s “default mode network”

“ပုံသေ ပုံစံ ကွန်ရက်“က ဖွဲ့စည်းတဲ့ ဧရိယာတွေကို ချုပ်ထိန်းပြီး

and initiate more connections with other brain regions.

အခြား ဦးနှောက် နယ်ပယ်တွေနဲ့ ချိတ်ဆက်မှုတွေ အစပြုလေ့ရှိတာပါ။

The default mode network is important in self-referential thinking

ပုံသေ ပုံစံ ကွန်ရက်က   ကိုယ့်ကိုယ့်ကိုယ် ဆက်စပ်တွေးတာနဲ့

and mind wandering.

စိတ်ပျံ့လွင့်တာအတွက် အရေးကြီးတယ်။

It’s thought that, by suppressing its activity,

ဒါရဲ့ လုပ်ဆောင်ချက်ကို ချုပ်ထိန်းတာက၊

LSD and psilocybin may generate the distinctive psychedelic experience

ကိုယ်ကိုယ်ကိုယ် အမြင်အတွင်းက အခြေခံကျတဲ့ ပြောင်းလဲမှုက  သတ်မှတ်လိုက်တဲ့

of ego dissolution,

အတ္တ ပျောက်ဆုံးမှုရဲ့ ထူးခြားတဲ့

characterized by a radical shift in self-perception.

စိတ်လှည့်စားတဲ့ အတွေ့အကြုံကို LSD နဲ့ psilocybin က ထုတ်ပေးလောက်တယ်လို့ ယူဆရတယ်။

The default mode network is also associated with mental health disorders.

ပုံသေ ပုံစံ ကွန်ရက်က စိတ်ကျန်းမာရေး ရောဂါတွေနဲ့လည်း ဆက်စပ်နေတယ်။

By disrupting its activity, psilocybin and LSD might help normalize it.

လုပ်ဆောင်မှုကို အလျဉ်ပြတ်စေရင်း psilocybin နဲ့ LSD က ဒါကို ပုံမှန်ဖြစ်စေလောက်တယ်။

This may be why they can reduce the symptoms of conditions like depression—

ဖြစ်လောက်တာက ဒါတွေက စိတ်ဓာတ်ကျတာလို အခြေအနေတွေရဲ့ လက္ခဏာတွေကို လျှော့ချကာ

potentially doing so faster than traditional treatments.

သမားရိုးကျ ကုသမှုတွေထက် ပိုမြန်မြန် လုပ်ဆောင်တဲ့ အလားအလာရှိတာကြောင့်ပါ။

Trials that pair LSD or psilocybin with talk therapy also show promise

ဆွေးနွေး ကုထုံးနဲ့အတူ LSD ဒါမှမဟုတ် psilocybin နဲ့ တွဲထားတဲ့ စမ်းသပ်မှုတွေက

in treating disordered tobacco and alcohol use,

လူတွေရဲ့ ကိုယ်ပိုင် အမြင်ကို အလားတူ ပြောင်းလဲစေလောက်ရင်း  

perhaps by similarly altering people’s self-perception.

အစီအစဉ်မကျတဲ့ ဆေးလိပ်၊ အရက် သုံးစွဲမှုကို ကုသရာမှာလည်း အလားအလာကို ပြသတယ်။

And they seem to activate receptors that facilitate social behavior,

ဒါတွေက လူမှု အမူအကျင့်၊ စာနာမှုနဲ့ ကျေးဇူးတရားကို ပံ့ပိုးပေးတဲ့

empathy, and gratitude,

အာရုံခံအင်္ဂါတွေကို လှုံ့ဆော်ပေးပုံရပြီး

leading people to feel greater harmony with a larger community.

လူတွေကို ပိုကြီးမားတဲ့ အသိုက်အဝန်းနဲ့ ပိုသဟဇာတဖြစ်တယ်လို့ခံစားရစေတာပါ။

It's thought that this is why they can help alleviate the distress

ပဏာမ စမ်းသပ်မှုတွေက အကြံပြုထားသလို၊ ဒါတွေက

people living with advanced cancer diagnoses experience,

အဆင့်မြင့် ကင်ဆာရောဂါ ရှာဖွေရေး အတွေ့အကြုံရှိသူတွေအတွက် ဒုက္ခကနေ

as preliminary trials suggest.

သက်သာရာရစေတယ်လို့ ယူဆကြတယ်။

Overall, LSD and psilocybin seem to function similarly,

ယေဘုယျအနေနဲ့၊ LSD နဲ့ psilocybin က အလားတူ လုပ်ဆောင်ပုံရပေမဲ့၊

but LSD is more potent

LSD က ပိုအားကောင်းပြီး

and associated with longer-lasting psychedelic experiences.

တာရှည် ခံနိုင်တဲ့  စိတ်လှည့်စားမှုဆိုင်ရာ အတွေ့အကြုံတွေနဲ့ ဆက်စပ်နေတယ်။

MDMA, meanwhile, triggers the release of neurotransmitters,

တစ်ချိန်တည်းမှာ  MDMA က dopamine၊ norepinephrine နဲ့ ဆီရိုတိုနင်

including dopamine, norepinephrine, and serotonin,

အပါအဝင် အာရုံကြောပို့ပေးတာတွေ ထုတ်လွှတ်မှုကို အစပျိုးပေးပြီး

and elevates levels of the hormone oxytocin.

အောက်ဆီတိုစင် ဟော်မုန်းအဆင့်တွေကို မြှင့်တင်ပေးတယ်။

These changes generate effects like heightened heart rate

ဒီပြောင်းလဲမှုတွေက အရှိန်မြင့်တဲ့ နှလုံးခုန်နှုန်းနဲ့

and sensory perception,

အာရုံခံ အမြင်အပြင်

as well as feelings of euphoria, bonding, empathy, and safety.

ကြည်နူးမှု၊ နှောင်ဖွဲ့မှု၊စာနာမှုနဲ့ လုံခြုံမှုလို သက်ရောက်မှုတွေ ဖြစ်စေတယ်။

Because of this, researchers have begun investigating MDMA

ဒီအတွက်ကြောင့် သုတေသီတွေက သောကရောက်စရာ စိတ်ဖိစီးမှုအလွန် ရောဂါအတွက်

as a possible therapy for post-traumatic stress disorder.

ဖြစ်နိုင်ခြေရှိတဲ့ ကုထုံးတစ်ခုအဖြစ် MDMA ကို စတင်စူးစမ်းနေပါပြီ။

MDMA releases oxytocin, sometimes referred to as the bonding hormone,

MDMA က  လုံခြုံမှု၊ယုံကြည်မှု၊ ချိတ်ဆက်မှု ပတ်ဝန်းကျင်တစ်ခုကို အားဖြည့်နိုင်လောက်တဲ့

which may help reinforce an environment of safety, trust, and connectedness.

စည်းနှောင်တဲ့ ဟော်မုန်းအဖြစ် တစ်ခါတစ်ရံ ရည်ညွှန်းတဲ့ အောက်ဆီတိုစင်ကို ထုတ်ပေးတယ်။

MDMA is also thought to modulate activity in the amygdala,

MDMA က ကြောက်စိတ်ကို စီမံလုပ်ဆောင်ရာမှာ အဓိက ကဏ္ဍကနေ ပါဝင်တဲ့

which plays a central role in processing fear.

amygdala အတွင်းက လုပ်ဆောင်မှုကို ညှိပေးတယ်လို့လည်း ယူဆကြတယ်။

PTSD can be difficult to treat

PTSD ကို ကုသဖို့ ခက်ခဲနိုင်တာက

because of how painful it is to revisit traumatic experiences.

စိတ်ဒဏ်ရာ အတွေ့အကြုံတွေဆီ ပြန်ရောက်တာက နာကျင်စရာကောင်းတာကြောင့်ပါ။

However, it’s thought that MDMA could help patients discuss trauma

ဒါပေမဲ့၊ MDMA က  အားလျော့စရာ အပျက်သဘော စိတ်ခံစားမှုတွေမပါတဲ့

without debilitatingly negative emotions,

စိတ်ဒဏ်ရာအကြောင်း ဆွေးနွေးဖို့ လူနာကို ကူညီနိုင်ပြီး

and potentially aid in uncoupling traumatic memories

အကြောက် ကွယ်ပျောက်မှုလို့ သိကြတဲ့ လုပ်ငန်စဉ်ဦ ပုံမှန် ပေါ်လာတဲ့

from the threatening feelings they usually surface—

ခြိမ်းခြောက်တဲ့ ခံစားချက်တွေကနေ သောကရောက်စရာ အမှတ်ရမှုတွေကို

a process known as fear extinction.

ဖယ်ထုတ်ရာမှာ အထောက်အကူ ဖြစ်နိုင်တယ်လို့ ယူဆရတယ်။

More studies are needed to test this theory

ဒီသီအိုရီကို စမ်းသပ်ဖို့နဲ့ MDMA ရဲ့ ဘေးကင်းမှုနဲ့

and determine MDMA’s safety and effectiveness.

ထိရောက်မှုကို ဆုံးဖြတ်ဖို့ နောက်ထပ်လေ့လာမှုတွေ လိုအပ်တယ်။

Psychedelics also show some promise

နာတာရှည် နာကျင်မှုနဲ့ အုံဖွဲ့ ခေါင်းကိုက်တာတွေကို

in helping address chronic pain and cluster headaches.

ကုသရာမှာ ကူညီတဲ့ အလားအလာတချို့ကိုလည်း စိတ်လှည့်စားတဲ့ဆေးတွေက ပြတယ်။

And unlike pain-relieving opioids, they aren’t considered addictive.

 အကိုက်အခဲပျောက်ဆေး opioid တွေနဲ့မတူဘဲ၊ ဒီဆေးတွေကို စွဲစေတတ်တယ်လို့ မယူဆဘူး။

However, they're not without risks.

ဒါပေမဲ့၊ ဒါတွေက အန္တရာယ်မရှိတာတော့ မဟုတ်ဘူး။

Some research suggests psychedelics can be stressful on the heart.

စိတ်လှည့်စားတဲ့ဆေးတွေက နှလုံးကို ဖိစီးနိုင်တယ်လို့ သုတေသနတချို့က ဆိုတယ်။

And their extensive psychological effects

ဒါတွေရဲ့ ကျယ်ပြန့်တဲ့ ပိုင်း သက်ရောက်မှုတွေက

make it hard to predict individual responses.

တစ်ဦးချင်းစီရဲ့ တုံ့ပြန်မှုတွေအတွက် ခန့်မှန်းရခက်စေတယ်။

Psychedelics can “unmask” pre-existing psychiatric disorders, like schizophrenia,

ဒီဆေးတွေက စိတ်ကစဉ့်ကလျားရောဂါလို ရှိရင်းစွဲ စိတ်ရောဂါတွေကို “ပြသ”နိုင်တယ်၊

which is why clinical trials usually have thorough screening processes.

ဒါကြောင့် လက်တွေ့စမ်းသပ်မှုတွေမှာ စစ်ဆေးတဲ့ လုပ်ငန်းစဉ်တွေ ရှိတတ်တယ်။

And paranoia, psychosis, and hallucinations—

ဆေးဝါးကို ဇီဝခြေဖျက်ပြီးတာတောင် ဆက်ရှိနေနိုင်တဲ့

which can persist even after the drug has been metabolized—

အကြောက်လွန်ရောဂါ၊ စိတ်ရောဂါနဲ့ အာရုံချောက်ချားတာတွေက

are potential side effects.

ဖြစ်နိုင်ခြေရှိတဲ့ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးတွေပါ။

Therapy sessions that employ psychedelics usually require preparation—

စိတ်လှည့်စားတဲ့ဆေးတွေကို  အသုံးပြုတဲ့ ကုထုံး ဆွေးနွေးမှုတွေက အများအားဖြင့်

like mindfulness and breathing techniques—

စိတ်သိမှတ်မှုနဲ့ အသက်ရှုနည်းစနစ်တွေလို

and should take place in safe, supportive environments

ပြင်ဆင်မှု လိုအပ်ပြီး အရေးပေါ် ကျင့်ဝတ်တွေ အသင့်ရှိတဲ့ ဘေးကင်း၊

with emergency protocols in place.

ထောက်ကူပေးတဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်မှာ ပြုလုပ်သင့်တယ်။

We’ve learned a lot about psychedelics since Hofmann’s fateful experiment.

Hofmann ရဲ့ ကံကြမ္မာငင်တဲ့ စမ်းသပ်မှုက စပြီး ဒီဆေးတွေအကြောင်း  အများကြီးသိရတယ်။

But there’s much more to uncover— and not without challenges.

ဒါပေမဲ့၊ စိန်ခေါ်မှုတွေမပါဘဲ၊ဖော်ထုတ်ဖို့ နောက်ထပ် အများကြီးရှိပါသေးတယ်။

Psychoactive substances like psychedelics pose issues for blind clinical trials,

စိတ်ကိုလှည့်စားတဲ့ဆေးတွေလို စိတ်ကြွစေတဲ့ အရာတွေက ကုသမှုခံယူနေမှန်း မသိတဲ့

since their effects can be pretty obvious to participants

ပါဝင်သူတွေအတွက် ဒါတွေရဲ့ သက်ရောက်မှုတွေက အတော် သိသာနိုင်တာကြောင့်၊

who shouldn’t know they’re receiving treatment.

မျက်ကန်း စမ်းသပ်မှုတွေအတွက် ပြဿနာတွေ ဖြစ်စေတယ်။

To fully understand their therapeutic potential,

ဒါတွေရဲ့ ကုထုံးဆိုင်ရာ အလားအလာကို အပြည့်အဝ နားလည်ဖို့၊

we need many more scientifically, ethically rigorous trials

ဘက်လိုက်မှုကို ဖယ်ရှားတဲ့၊ ပါဝင်သူ ကောင်းကျိုးကို  ဦးစားပေးတဲ့၊ ရှုပ်ထွေးတဲ့

that weed out bias, prioritize participant welfare, and grapple with complex results.

ရလဒ်တွေနဲ့ လုံးထွေးနေတဲ့သိပ္ပံနည်းကျ၊ ကျင့်ဝတ်အရတင်းကျပ်တဲ့ စမ်းသပ်မှုတွေလိုတယ်။

Who knows?

ရလဒ်တွေက

The results could be mind bending.

စိတ်ကိုပြောင်းလဲစေတာကို ဘယ်သူ သိမှာလဲ။