Murray Gell-Mann: Do all languages have a common ancestor?

Translator: Chirayu Wongchokprasitti Reviewer: Teerachart Prasert

Well, I'm involved in other things, besides physics.

ผมไปเกี่ยวข้องกับหลายๆเรื่อง นอกจากฟิสิกส์

In fact, mostly now in other things.

ที่จริง ก็ส่วนใหญ่เลยทีเดียว

One thing is distant relationships among human languages.

เรื่องหนึ่งก็คือ ความสัมพันธ์ห่างๆ ระหว่างภาษาต่างๆของมนุษย์

And the professional, historical linguists in the U.S.

นักภาษาศาสตร์เชิงประวัติศาสตร์มืออาชีพ ในสหรัฐฯ

and in Western Europe mostly try to stay away

และในยุโรปตะวันตก ส่วนใหญ่จะพยายามเลี่ยง

from any long-distance relationships, big groupings,

ความสัมพันธ์แบบย้อนยาวไกล พวกการจัดกลุ่มใหญ่ๆ

groupings that go back a long time,

การจัดกลุ่มที่ย้อนกลับไปเป็นเวลานาน

longer than the familiar families.

นานกว่ากลุ่มตระกูลที่คุ้นเคย

They don't like that. They think it's crank. I don't think it's crank.

พวกเขาไม่ชอบแบบนั้น พวกเขาคิดว่ามันบ้า ผมไม่คิดว่ามันบ้านะ

And there are some brilliant linguists, mostly Russians,

มีนักภาษาศาสตร์ชั้นเยี่ยมบางคน ส่วนใหญ่เป็นชาวรัสเซีย

who are working on that, at Santa Fe Institute and in Moscow,

ที่ศึกษาเรื่องนี้อยู่ ที่สถาบันซานตาเฟ่ และในมอสโคว์

and I would love to see where that leads.

และผมอยากเห็นจริงๆ ว่ามันจะพาเราไปไหน

Does it really lead to a single ancestor

จะนำเราย้อนไปสู่ภาษาต้นตระกูลหนึ่งเดียว

some 20, 25,000 years ago?

ราวๆ สองหมื่น สองหมื่นห้าพัน ปีที่แล้วหรือเปล่า?

And what if we go back beyond that single ancestor,

และถ้าเราย้อนกลับไปไกลกว่าต้นตระกูลภาษานั้น

when there was presumably a competition among many languages?

สมัยที่สันนิษฐานได้ว่า ยังมีการแข่งขันกันระหว่างหลายๆภาษาล่ะ?

How far back does that go? How far back does modern language go?

มันจะย้อนหลังไปไกลแค่ไหน? ภาษายุคใหม่เก่าแก่แค่ไหน?

How many tens of thousands of years does it go back?

จะย้อนหลังไปไกลกี่หลายหมื่นปี?

Chris Anderson: Do you have a hunch or a hope for what the answer to that is?

คริส แอนเดอร์สัน: คุณมีสังหรณ์ หรือคาดหวังคำตอบไว้มั้ยครับ?

Murray Gell-Mann: Well, I would guess that modern language must be older

เมอร์เรย์ เกลแมน: ผมเดาว่า ภาษาสมัยใหม่ต้องเก่าแก่กว่า

than the cave paintings and cave engravings and cave sculptures

ภาพวาด และภาพสลัก และประติมากรรม

and dance steps in the soft clay in the caves in Western Europe,

และรอยเท้าเต้นรำในดินอ่อน ในถ้ำที่ยุโรปตะวันตก

in the Aurignacian Period some 35,000 years ago, or earlier.

สมัยยุคออริเนเชียน (Aurignacian) ราวๆ 35,000 ปีที่แล้ว หรือก่อนหน้านั้น

I can't believe they did all those things and didn't also have a modern language.

ผมเชื่อไม่ลงว่า คนสมัยก่อนทำสิ่งเหล่านั้นได้แล้ว จะไม่มีภาษายุคใหม่ใช้ด้วย

So, I would guess that the actual origin goes back at least that far and maybe further.

ผมเลยเดาว่า จุดเริ่มต้นจริงๆ น่าจะย้อนไปอย่างน้อยช่วงนั้น และอาจเก่ากว่านั้นอีก

But that doesn't mean that all, or many, or most

แต่ก็ไม่ได้หมายความว่า ภาษาทั้งหมด หรือหลายๆภาษา หรือภาษาส่วนใหญ่

of today's attested languages couldn't descend perhaps

ที่ใช้กันอยู่ทุกวันนี้ จะสืบทอดมาจาก

from one that's much younger than that, like say 20,000 years,

ภาษาที่มีอายุน้อยกว่านั้นมากไม่ได้ เช่น ซัก 20,000 ปี

or something of that kind. It's what we call a bottleneck.

หรืออะไรประมาณนั้น เราเรียกอย่างนี้ว่า จุดคอคอด ครับ

CA: Well, Philip Anderson may have been right.

คริส แอนเดอร์สัน: ครับ ฟิลลิป แอนเดอร์สันคงพูดถูกมาตลอด

You may just know more about everything than anyone.

คุณน่าจะรอบรู้ทุกเรื่อง มากกว่าใครจริงๆ

So, it's been an honor. Thank you Murray Gell-Mann.

จึงเป็นเกียรติอย่างยิ่ง ขอบคุณครับ เมอร์เรย์ เกลแมน

(Applause)

(ปรบมือ)