How to tie your shoes | Terry Moore

Translator: sann tint Reviewer: Myo Aung

I'm used to thinking of the TED audience

တွေးကျင့်ပါနေတာက TED ပရိတ်သတ်ဟာ

as a wonderful collection of some of the most effective,

အထက်မြက်ဆုံး၊ ဉာဏ်ကောင်း၊ ပညာတတ်၊

intelligent, intellectual, savvy,

လူကင်းပါးတဲ့ အံ့ဖွယ်အစုအဝေး အဖြစ် ကမ္ဘာမှာ

worldly and innovative people in the world.

ဘဝအတွေ့အကြုံနဲ့ တီထွင် အားကောင်း သူတွေပေါ့။

And I think that's true.

ဒါဟာ အမှန်ပဲလို့ ထင်မိပါတယ်။

However, I also have reason to believe that many, if not most, of you

ဒါပေမဲ့ ယုံကြည်ဖို့ အကြောင်းရှိတာက အများစုမဟုတ်ပေမဲ့ အတော်များများဟာ

are actually tying your shoes incorrectly.

တကယ်ပဲ ဖိနပ်ကြိုးကို မှားပြီး ချည်နေကြတာကိုပါ။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

Now I know that seems ludicrous.

ကဲ ရယ်စရာပုံပေါက်တယ် ဆိုတာ သိပါတယ်။

I know that seems ludicrous.

ရယ်စရာပုံပေါက်တယ် ဆိုတာ သိပါတယ်။

And believe me, I lived the same sad life until about three years ago.

ယုံပါ၊ လွန်ခဲ့တဲ့ သုံးနှစ်လောက်ထိ ဒီလို ဝမ်းနည်းတဲ့ဘဝမှာ နေခဲ့တာပါ။

And what happened to me

ကျွန်တော့ဖြစ်ပုံက

was I bought, what was for me, a very expensive pair of shoes.

ကျွန်တော့အတွက် အရမ်း စျေးကြီးတဲ့ ဖိနပ်တစ်ရံ ဝယ်လိုက်တာပါ။

But those shoes came with round nylon laces,

ဒါပေမဲ့ အဲဒီဖိနပ်တွေက နိုင်လွန် ကြိုးလုံးနဲ့ လာတာဆိုတော့

and I couldn't keep them tied.

ကွန်တော် မချည်တတ်ခဲ့ဘူးလေ။

So I went back to the store and said to the owner,

ဒီတော့ ဆိုင်ကိုပြန်သွားပြီး ပိုင်ရှင်ကို ပြောတာက

"I love the shoes, but I hate the laces."

"ဖိနပ်ကိုကြိုက်ပေမဲ့ ကြိုးတွေတော့မုန်းတယ်"လို့

He took a look and said, "Oh, you're tying them wrong."

သူက တစ်ချက်ကြည့်ကာ ပြောတာက "အိုး၊ မင်းက မှားချည်တာကိုးကွ"

Now up until that moment,

အခု ဒီအချိန်ရောက်တဲ့အထိ၊

I would have thought that, by age 50,

အသက် ၅၀ နားထိ တွေးခဲ့မိလိမ့်မှာက

one of the life skills that I had really nailed

ဘဝအတတ်တွေထဲက ကိုယ် တကယ့်ကို စွဲမြဲမိတာက

was tying my shoes.

ဖိနပ်ကြိုးချည်ခြင်းပါ။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

But not so -- let me demonstrate.

ဒါပေမဲ့ အဲ့လိုမဟုတ်ဘူး၊ သရုပ်ပြပါရစေ။

This is the way

ဒါက ဒီလိုပါ။

that most of us were taught to tie our shoes.

ကျွန်တော်တို့ အများစုကို ဖိနပ် ကြိုးချည်ဖို့ သင်ပေးခဲ့ကြတယ်။

Now as it turns out -- thank you.

ကဲ ဒီလိုဖြစ်သွားတာပါ၊ ကျေးဇူးပါ။

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)

Wait, there's more.

နေပါဦး ရှိပါသေးတယ်ဗျ။

As it turns out --

ဖြစ်သွားတာကတော့ ...

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

there's a strong form and a weak form of this knot,

ဒီအထုံးရဲ့ ခိုင်ခံတာနဲ့ အားနည်းတဲ့ အထုံးပုံစံဆိုတာရှိတယ်။

and we were taught the weak form.

အားနည်းတဲ့ပုံစံကို သင်ပေးခံရတာပါ။

And here's how to tell.

ပြီး ဒီမှာပြောမယ့်ပုံပါ။

If you pull the strands at the base of the knot,

အထုံးရဲ့အခြေက လွန်းကြိုးတွေကို ဆွဲလိုက်ရင်

you will see that the bow will orient itself

ဒီခေါက်တုံ့က​ ဖိနပ်ရဲ့ ဝင်ရိုးတစ်လျှောက် သူ့ဘာသာ

down the long axis of the shoe.

နေရာကျသွားတာ တွေ့ရမှာပါ။

That's the weak form of the knot.

အဲဒါက အထုံးရဲ့ အားနည်းတဲ့ ပုံစံပါ။

But not to worry.

ဒါပေမဲ့ မပူပါနဲ့ဗျာ။

If we start over

ပြန်စပြီး ခေါက်တုံ့တစ်ဝိုက်က

and simply go the other direction around the bow,

အခြား ညွှန်ကြားချက် တွေကို လုပ်ရုံနဲ့တင်

we get this, the strong form of the knot.

ရပါတယ်ဗျာ။ အထုံးရဲ့ ခိုင်ခံ့တဲ့ပုံစံလေ။

And if you pull the cords under the knot,

ပြီးတော့ အထုံးအောက်က ကြိုးတွေကို ဆွဲလိုက်ရင်

you will see that the bow orients itself

ခေါက်တုံ့အထုံးက ဖိနပ်ရဲ့ကန့်လန့်ဖြတ် ဝင်ရိုးတစ်လျှောက်

along the transverse axis of the shoe.

သူ့ဘာသာ နေရာကျသွားတာ မြင်တွေ့ရမှာပါ။

This is a stronger knot.

ဒါကတော့ ပိုခိုင်တဲ့ အထုံးပါ။

It will come untied less often.

ကြိုးပြောတာ တော်တော် လျော့သွားလိမ့်မယ်။

It will let you down less, and not only that, it looks better.

စိတ်ပျက်တာလျော့သွားမယ်၊ ဒါတင်မက ကြည့်လို့လဲ ပိုကောင်းတယ်လေ။

We're going to do this one more time.

ဒါကို နောက်တစ်ခါ ထပ်လုပ်ဦးမယ်။

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)

Start as usual --

ခါတိုင်းလိုပဲ စလိုက်ပါ၊

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)

go the other way around the loop.

ကွင်းတစ်ဝိုက် အခြားဘက်သွားလိုက်ပါ။

This is a little hard for children,

ကလေးတွေအတွက်တော့ နည်းနည်းခက်ပေမဲ့

but I think you can handle it.

ခင်ဗျားတို့ လုပ်နိုင်မယ်ထင်တာပဲ

Pull the knot.

အထုံးကိုဆွဲလိုက်၊

There it is: the strong form of the shoe knot.

ဟုတ်ပြီ၊ဖိနပ်ကြိုးထုံးရဲ့ ခိုင်ခံ့တဲ့ပုံစံပေါ့

Now, in keeping with today's theme,

ကဲ ဒီနေ့ အကြောင်းအရာနဲ့ စပ်လျဉ်းပြီး

I'd like to point out -- something you already know --

ထောက်ပြချင်တာက ခင်ဗျားတို့သိပြီးသား တစ်ခါတစ်လေ

that sometimes a small advantage someplace in life

ဘဝတစ်နေရရာက အကျိုးကျေးဇူးလေးဟာ တစ်ခုခုဟာ

can yield tremendous results someplace else.

အခြားနေရာမှာ အရမ်းကြီးမားတဲ့ ရလာဒ်တွေဖြစ်ပေါ်နိုင်တာပါ။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

Live long and prosper.

အသက်ရှည်ပြီး ကျန်းမာကြပါစေဗျာ

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)