What adults can learn from kids | Adora Svitak

Translator: Nekruz Ismoilov Reviewer: Sheroz Ismoilov

Now, I want to start with a question:

Ман мехохам аз саволе огоз намоям:

When was the last time you were called "childish"?

Кай охирон бор рафтори шуморо кудаки номидаанд?

For kids like me,

Дар муносибат бо кудакон, ба мисли ман,

being called childish can be a frequent occurrence.

ин калима хеле бисёр истифода мешавад.

Every time we make irrational demands,

Хар дафъае, ки мо ягон чизи бемаъни хохиш мекунем,

exhibit irresponsible behavior,

бемасъулият рафтор мекунем

or display any other signs of being normal American citizens,

ё хар як нишонаи

шахрванди оддии амрикоиро намоиш медихем,

we are called childish.

рафторхои моро кудакона меноманд.

Ва ин маро бисёр норохат мекунад.

Which really bothers me.

After all, take a look at these events:

Нихоят , ба ин вокеахо нигох кунед:

Imperialism and colonization,

империализм ва мустамликакуни,

world wars, George W. Bush.

чангхои чахони, Чорч Буш.

Ask yourself, who's responsible? Adults.

Худро пурсед: Ки гунахкор аст? Калонсолон.

Now, what have kids done?

Кудакон чи кор кардаанд?

Well, Anne Frank touched millions

Анна Франк бо хикояхои худ

with her powerful account of the Holocaust.

дар бораи Холокост дили миллионхоро тасхир кард,

Ruby Bridges helped to end segregation in the United States.

Руби Бричес кумак кард, ки сегрегатсия дар ШМА ба охир расад,

And, most recently,

ва комилан ба наздики,

Charlie Simpson helped to raise 120,000 pounds for Haiti,

Чарли Симпсон дар дучархаи майдаи худ

кумак кард, то барои Гаити

on his little bike.

120 хазор фунт чамъ шавад.

So as you can see evidenced by such examples,

Бо чунин тарз, намунахои нишон додашуда тасдик мекунанд,

age has absolutely nothing to do with it.

ки сину сол тамоман дахл надорад.

The traits the word "childish" addresses are seen so often in adults,

Аломатхое, ки калимаи кудаконаро тасвир мекунад,

бисёр вакт махсус калонсолон,

that we should abolish this age-discriminatory word,

мо бояд аз ин махдудкунии аломатхои калимаи сину соли, вакте,

when it comes to criticizing behavior associated with irresponsibility

ки сухан дар бораи танкиди рафторхои бемасъулият

ва аз акл берун меравад инро рад кунем.

and irrational thinking.

Карсак.

(Applause)

Thank you.

Ташаккур.

Then again, who's to say that certain types of irrational thinking

Аз тарафи дигар мегуяд, ки

намудхои муайяни рафторхои аз акл берун

aren't exactly what the world needs?

ин на он чизе хаст, ки олам ба он эхтиёч дорад?

Maybe you've had grand plans before,

Мумкин, Шумо пештар накшахои бузург доштед,

but stopped yourself, thinking,

вале шумо боз истодед, фикр карда, ки:

"That's impossible," or "That costs too much,"

«Ин номумкин аст ё бисёр киммат аст

or "That won't benefit me."

ё ба ман ягон фоида намеорад.»

For better or worse, we kids aren't hampered as much

Хушбахтона ва ё не, мо, кудакон, кинии махсусро дар фикркунии сабабе,

when it comes to thinking about reasons why not to do things.

ки кардан даркор нест хис намекунем.

Kids can be full of inspiring aspirations and hopeful thinking,

Кудакон метавонанд саршори кушишхои илхомбахш

ва фикрхои зиндадил бошанд,

like my wish that no one went hungry,

ба мисли хохиши ман, ки хеч кас гурусна набошад

or that everything were free, a kind of utopia.

ё хамаи чиз бепул бошад.

How many of you still dream like that, and believe in the possibilities?

Бисёри аз шумо то хол метавонед чунин фикр кунед

ва ба имконпазирии он бовар мекунад?

Sometimes a knowledge of history and the past failures of Utopian ideals

Баъзан фахмиши гузашта

ва гунахкории гузашта, орзухои хаёли

метавонад бори вазнин бошад,

can be a burden,

because you know that if everything were free,

барои он, ки шумо медонед, ки агар хамаи чиз бепул бошад,

then the food stocks would become depleted and scarce and lead to chaos.

захираи хурок тез сарф мешавад,

камёби ва бесарусомони фаро мерасад.

On the other hand, we kids still dream about perfection.

Аз тарафи дигар,

мо, кудакон, то хол мукаммал орзу мекунем.

And that's a good thing, because in order to make anything a reality,

Ва ин хуб аст, барои он,

ки пеш аз чизеро кардан,

you have to dream about it first.

онро орзу кардан лозим.

Бисёртар часурии тасаввуроти мо

In many ways, our audacity to imagine

helps push the boundaries of possibility.

васеътар шудани сархади имкониятро кумак мекунад.

For instance, the Museum of Glass in Tacoma, Washington,

Масалан, дар осорхонаи шиша дар Таком, Вашингтон,

my home state -- yoohoo, Washington!

штати ман-эгегей Вашингтон!—

(Applause)

(Карсак.)

has a program called Kids Design Glass,

намоши «Дизайни Кудаконаи Шиша» вучуд дорад,

and kids draw their own ideas for glass art.

ва кудакон акидахои худро барои хайкалхои шишагин мекашанд.

The resident artist said they got some of their best ideas

Ва устохое, ки дар ин осорхона кор мекунанд, мегуянд,

бисёре аз акидахои бехтарини худро онхо дар ин намоиш мекашанд,

from the program, because kids don't think about the limitations

барои он, ки кудакон дар бораи махдудият

of how hard it can be to blow glass into certain shapes,

ё дар бораи oне,ки чи кадар мушкил аст шишаро дар як шакли муайян овардан фикр намекунанд.

Онхо танхо фикрхои хубро ихтироъ мекунанд.

they just think of good ideas.

Now, when you think of glass, you might think of colorful Chihuly designs,

Ва вакте, ки шумо дар бораи шиша фикр мекунед,

шумо мотавонед шаклхои рангаи Чихули

or maybe Italian vases,

ё гулдонхои итолиёвиро тасаввур кунед,

but kids challenge glass artists to go beyond that,

аммо кудакон аз корхои шишагини устохо талаб мекунанд, ки аз худуди хамаи тасаввуротхо

into the realm of brokenhearted snakes

дар сохаи морхои куштаи харам

and bacon boys, who you can see has meat vision.

ва писархои аз бекон, ки чи тавре шумо медонед, «Хаёлхои гуштин»-ро доро мебошанд бароянд.

(Ханда)

(Laughter)

Now, our inherent wisdom doesn't have to be insider's knowledge.

Инак, дониши модарзодии мо

набояд илми донишмандон бошад.

Kids already do a lot of learning from adults,

Кудакон аллакай бисёр чизро аз калонсолон омухтанд,

ва мо бисёр умумият дорем.

and we have a lot to share.

I think that adults should start learning from kids.

Ман фикр мекунам, калонсолро мебояд аз кудакон омухтанро сар кунанд.

Now, I do most of my speaking

Ман одатан дар назди устодон ва донишчуён баромад мекунам,

in front of an education crowd -- teachers and students,

ва барои хамин ба ман ин шабохат маъкул аст.

and I like this analogy:

It shouldn't be a teacher at the head of the class,

Муаллимро лозим нест, ки танхо хамчун сардори синф истад

ва ба талабахо ин ва он карданро гуяд.

telling students, "Do this, do that."

The students should teach their teachers.

Талабахо бояд устодони худро омузонанд.

Омухтан байни калонсолон ва кудакон

Learning between grown-ups and kids should be reciprocal.

бояд дутарафа бошад.

The reality, unfortunately, is a little different,

Хакикат, муттаасифона, дигар хел сохта шудааст,

and it has a lot to do with trust, or a lack of it.

ва ин бисёртар аз бовари ё набудани он вобастаги дорад.

Now, if you don't trust someone, you place restrictions on them, right?

Агар шумо касеро бовар накунед, шумо ба онхо махдудиятро мегузоред, хамин хел?

If I doubt my older sister's ability to pay back the 10 percent interest

Агар ман ба кобилияти ба ман бар гардондани

10%-е, ки ман барои карзи

I established on her last loan,

охирони хохарам дилпур набошам, ман кобилияти

I'm going to withhold her ability to get more money from me,

боз гирифтани пулро аз ман махрум мекунам,

until she pays it back.

то вакте, ки вай ин фоизхоро бар нагардонад.(Ханда)

(Laughter)

True story, by the way.

Киссаи хакики, вокеан.

Now, adults seem to have

Ва, калонсолон нисбати кудакон

a prevalently restrictive attitude towards kids,

чунин муносибати махдудкунии бартари доранд,

from every "Don't do that, don't do this" in the school handbook,

аз «инро накун», «вайро накун»

дар китоби мактаби сар карда,

to restrictions on school Internet use.

то махдудияти истифодаи интернет дар мактаб.

As history points out, regimes become oppressive

Чи тавре, ки таърих кайд мекунад, усулхо золимона мешаванд,

when they're fearful about keeping control.

вакте, ки онхо аз гум кардани назорат метарсанд.

And although adults may not be quite at the level

Ва агар калонсолон на он кадар золимона

of totalitarian regimes,

мисли усулхои тоталитари рафтор кунанд хам,

kids have no or very little say in making the rules,

кудакон ягон ва ё хеле кам хукуки озодии сухан дар мукарраркунии коидахо доранд,

when really, the attitude should be reciprocal,

дар холате, ки муносибатхо бояд дутарафа бошанд,

meaning that the adult population should learn

ва х. к. калонсолонро мебояд омузанд

ва хохиши насли чавонро

and take into account the wishes of the younger population.

ба назар гиранд.

Now, what's even worse than restriction,

Чи боз аз махдудият бадтар аст -

is that adults often underestimate kids' abilities.

калонсолон бисёр вакт кобилияти кудакони худро кам бахо медиханд.

We love challenges, but when expectations are low,

Мо масъалахои мушкилро дуст медорем, вале вакте, ки сатхи умедвори баланд нест,

мо то онхо паст мешавем.

trust me, we will sink to them.

My own parents had anything but low expectations

Умедвории волидони ман нисбати ману

for me and my sister.

хохарамро хеч паст гуфта намешавад.

Okay, so they didn't tell us to become doctors or lawyers or anything like that,

Онхо ба мо нагуфтанд, ки духтур

ё адвокат ё ба мисли инхо шавем,

but my dad did read to us about Aristotle and pioneer germ-fighters,

вале падари ман ба мо

дар бораи Аристотел

ва аввалин микробхо мехонд,

when lots of other kids were hearing

дар холате, ки дигар кудакон

"The Wheels on the Bus Go Round and Round."

суруди кудаконаи «Чарххои автобус тоб мехуранд ва тоб мехуранд» гуш мекарданд.

Well, we heard that one too, but "Pioneer Germ Fighters" totally rules.

Умуман, мо низ онро гуш мекардем, вале микробхо бенихоят хуб аст.

(Ханда)

(Laughter)

I loved to write from the age of four, and when I was six,

Ман аз чорсолаги навиштанро сар кардам,

ва вакте, ки ман шаш сол доштам,

my mom bought me my own laptop equipped with Microsoft Word.

модари ман ба ман ноутбуки шахси бо Micrisoft Word шинонидашуда харид.

Thank you, Bill Gates, and thank you, Ma.

Ташаккур ба Билл Гейтс ва ташаккур ба модари ман.

I wrote over 300 short stories on that little laptop,

Ман дар он ноутбуки хурдакак зиёда аз 300

хикояхои хурд навиштам,

and I wanted to get published.

ва хостам, ки онхоро нашр кунанд.

Instead of just scoffing at this heresy that a kid wanted to get published,

Ба чои масхара ба ин сафсатае,

ки кудак мехохад нашр шавад,

or saying wait until you're older,

ё сухане, ки интизор шудан ва калон шудан лозим аст,

my parents were really supportive.

волидони ман танхо маро дастгири карданд.

Many publishers were not quite so encouraging.

Бисёр нашриётхо кушиш намекарданд илхоми маро дар он сатх биёранд.

One large children's publisher ironically said

Яке аз нашриётхои калонтарини адабиёти бачагона тамасхурона кайд кард,

that they didn't work with children.

ки онхо бо кудакон кор намекунанд.

Children's publisher not working with children?

Нашриёти адабиёти бачагона бо кудакон кор намекунад?

I don't know, you're kind of alienating a large client there.

Ба фикри ман, шумо дар ин холат мизочи калонтарини худро аз даст медихед.

(Laughter)

(Ханда.)

One publisher, Action Publishing, was willing to take that leap and trust me,

Як нашриёт, Action Publishing,

карор дод чунин кадамро монад ва маро бовар кард,

and to listen to what I had to say.

ва шунид, ки ман чи гуфтан мехохам.

They published my first book, "Flying Fingers," you see it here.

Онхо китоби аввалини маро «Ангуштони парвозкунанда» нашр карданд-шумо онро инчо дида метавонед-

And from there on, it's gone to speaking at hundreds of schools,

ва аз хамон лахза дар бораи вай дар садхо мактабхо гуфта мешуд,

keynoting to thousands of educators,

онро хазорхо муаллимон хонданд,

and finally, today, speaking to you.

ва окибат, имруз шумо дар бораи вай шунидед.

I appreciate your attention today,

Ман бисёр миннатдорам аз шумо барои диккататон,

because to show that you truly care, you listen.

барои он, ки агар шумо нишон дихед, ки ба шумо дар хакикат шавковар аст,

шумо гуш мекунед.

But there's a problem with this rosy picture

Вале як мушкили аст бо ин тасвири олии дуняви,

of kids being so much better than adults.

дар чое,ки кудакон хеле аз калонсолон хубтаранд.

Kids grow up and become adults just like you.

Кудакон калон мешаванд ва мисли калонсолон мешаванд.

(Laughter)

(Ханда)

Or just like you? Really?

Ба рости, мисли шумо?

The goal is not to turn kids into your kind of adult,

Максад он нест, ки кудакон калон шаванд ва мисли шумо калонсолон шаванд,

аммо дар он аст, ки онхо аз шумо бехтар шаванд,

but rather, better adults than you have been,

which may be a little challenging, considering your guys' credentials.

ки метавонад хеле мушкилтар бошад,

хизматхои шуморо ба назар гирифта.

(Laughter)

But the way progress happens,

Охир максади пешрафт дар он аст,

is because new generations and new eras

ки насли нав ва замони нав

grow and develop and become better than the previous ones.

бисабзад ва инкишоф биёбад ва аз пештара бехтар шавад.

It's the reason we're not in the Dark Ages anymore.

Бо хамин сабаб мо аллакай дар асримиёнаги нестем.

No matter your position or place in life,

Мухим нест, ки шумо дар зиндаги дар кадом мавкеъ карор доред,

it is imperative to create opportunities for children,

имконият барои кудакон додан лозим аст,

so that we can grow up to blow you away.

то ки мо калон шавем ва аз шумо пеш гузарем.

(Laughter)

(Ханда)

Adults and fellow TEDsters,

Калонсолон ва шунавандахои TED,

you need to listen and learn from kids,

ба шумо лозим аст, ки гуш кунед ва аз кудакон омузед

and trust us and expect more from us.

ва моро бовар кунед ва аз мо бисёрро умедвор шавед.

You must lend an ear today,

Шумо бояд моро имруз гуш кунед,

because we are the leaders of tomorrow, which means

барои он, ки мо сарварони рузи ояндаем

ва мо шуморо гамхори мекунем,

we're going to take care of you when you're old and senile.

вакте, ки шумо пир ва бекувват мешавед. Майлаш, шухи.

No, just kidding.

(Laughter)

Рости, мо насли оянда мешавем,

No, really, we are going to be the next generation,

онхое, ки дунёро пеш мебаранд.

the ones who will bring this world forward.

And in case you don't think that this really has meaning for you,

Ва агар шумо фикр кунед, ки ин ба шумо ягон дахл надорад,

remember that cloning is possible,

ба ёд оред, ки клонирование аллакай имкон дорад,

and that involves going through childhood again,

ин чунин маъно дорад, ки шумо имконияти боз аз сар гузаронидани кудакиро пайдо мекунед,

in which case you'll want to be heard, just like my generation.

ва дар ин холат шумо мехохед, ки шуморо шунаванд,

чи тавре, ки инро насли ман мехохад.

Now, the world needs opportunities for new leaders and new ideas.

Барои олам сардорони нав

ва акидахои нав лозим аст.

Kids need opportunities to lead and succeed.

Ба кудакон имконият лозим аст, то ки сарвари кунанд ва комёб шаванд.

Are you ready to make the match?

Шумо ба хамкори омодаед?

Because the world's problems shouldn't be the human family's heirloom.

Барои он, ки мушкилотхои дуняви набояд

мукаддасоти як оила бошанд.

Thank you.

Ташаккур.

(Applause)

(Карсак)

Thank you. Thank you.

Ташаккур. Ташаккури зиёд.