Monika Bulaj: The hidden light of Afghanistan

Translator: Nekruz Ismoilov Reviewer: Sheroz Ismoilov

My travels to Afghanistan

Сайёхати ман ба Афгонистон

began many, many years ago

чанд сол пеш аз

on the eastern border of my country,

сархади шаркии давлати ман,

my homeland, Poland.

ватани ман, Полша огоз ёфт.

I was walking through the forests

Ман дар чангалхои

of my grandmother's tales.

аз хикояхои бибиям сайру гашт мекардам.

A land where every field hides a grave,

Дар замине, ки дар хар як сахро кабр пинхон карда шудааст,

where millions of people

чое, ки миллион одамон

have been deported or killed

ё депортатсия шуда буданд,

in the 20th century.

ё дар асри XX кушта шуда буданд.

Behind the destruction,

Аз паси харобихо

I found a soul of places.

ман чои рухро ёфтам.

I met humble people.

Ман бо одамони одди шинос шудам.

I heard their prayer

Ман дуои онхоро шунидам

and ate their bread.

ва нони онхоро хурдам.

Then I have been walking East for 20 years --

Баъд ман 20 сол ба шарк рафтам —

from Eastern Europe to Central Asia --

аз Аврупои Шарки то Осиёи Маркази —

through the Caucasus Mountains,

бо куххои Кавказ,

Middle East,

Шарки Наздик,

North Africa,

Африкаи шимоли,

Russia.

Руссия.

And I ever met more humble people.

Ва ман хеч гох одамони аз инхо оддитар надида будам.

And I shared their bread and their prayer.

Ва ман дуо ва нони онхоро таксим кардам.

This is why I went to Afghanistan.

Ана барои чи ман ба Афгонистон рафтам.

One day, I crossed the bridge

Як бор ман купруки

over the Oxus River.

аз болои дарёи Ёксуро гузаштам.

I was alone on foot.

Ман танхо будам ва пиёда мерафтам.

And the Afghan soldier was so surprised to see me

Ва аскари афгон чунон дар таачуб монда буд,

that he forgot to stamp my passport.

ки хатто мондани мухрро дар шиносномаи ман фаромуш кард.

But he gave me a cup of tea.

Вале вай ба ман чой рехт.

And I understood

Ва ман фахмидам,

that his surprise was my protection.

ки таачуби вай барои ман мухофизати ман шуд.

So I have been walking and traveling,

Инак, ман бо асп, кутосхо,

by horses, by yak, by truck, by hitchhiking,

автомобилхои боркаш, автостоп,

from Iran's border

аз сархади Эрон

to the bottom, to the edge of the Wakhan Corridor.

то поён, то охири Дахлези Ваханск рафтам ва сайёхат кардам.

And in this way

Ва бо чунин тарз ман

I could find noor, the hidden light of Afghanistan.

нур - равшании нонамоёни Афгонистонро ёфтам.

My only weapon

Яроки ягонаи ман

was my notebook and my Leica.

дафтари ёддошт ва Leica-и ман буданд.

I heard prayers of the Sufi --

Ман дуои суфиён —

humble Muslims,

мусулмонхои одди,

hated by the Taliban.

бадбинони Толибонро, шунидам.

Hidden river,

Дарёи нонамоёне,

interconnected with the mysticism

ки бо тасаввуф пайвасткунанда

from Gibraltar to India.

аз Гиброалтар то Хиндустон.

The mosque where the respectful foreigner

Масчидхое, ки дар онхо хоричиёнии боиззат

is showered with blessings

дуои хайрро пош дода,

and with tears,

бо чашмони ашколуд онхоро

and welcomed as a gift.

мисли тухфа кабул мекарданд.

What do we know

Мо дар бораи давлат

about the country and the people

ва одмоне,

that we pretend to protect,

ки чуръати мухофизат мекунем,

about the villages

дехахое,

where the only one medicine

ки дар онхо доруи ягона

to kill the pain and to stop the hunger

аз дард ва гуруснаги

is opium?

ин афюн мебошад, чи медонем?

These are opium-addicted people

Ин одамони мутеи нашъа

on the roofs of Kabul

дар бомхои Кобул

10 years after the beginning of our war.

10 сол пеш, баъди саршавии чанги мо.

These are the nomad girls

Ин духтарони кучманчие,

who became prostitutes for Afghan businessmen.

ки барои сохибкорони афгон фохиша шудаанд.

What do we know about the women

Мо дар бораи занхои баъд аз

10 years after the war?

гузаштани дах соли баъди чанг чи медонем?

Clothed in this nylon bag,

Бо чунин халтаи нейлонии

made in China,

дар Хитой тайёр кардашуда,

with the name of burqa.

бо номи фаранчин пушонида шуда.

I saw one day,

Ман як бор

the largest school in Afghanistan,

мактаби калонтарин дар Афгонистон,

a girls' school.

мактаб барои духтаронро дидам.

13,000 girls

13 000 духтарон

studying here

дар ин чо

in the rooms underground,

дар таги замин,

full of scorpions.

пур аз каждум мехонанд.

And their love [for studying]

Ишки онхо ба хондан

was so big that I cried.

чунон калон буд, ки ман гиристам.

What do we know

Мо дар бораи

about the death threats by the Taliban

тахдидхои марг аз Толибоне,

nailed on the doors

ки ба назди дархо омада,

of the people who dare to send their daughters to school as in Balkh?

ба одамоне, ки чуръат карда духтарони худро ба мактаб мефиристанд мурочиат мекунанд, ба мисли дар Балх?

The region is not secure, but full of the Taliban,

Минтака бехавф нест, вай аз толибон пур аст,

and they did it.

вале барои онхо фарк надорад.

My aim is to give a voice

Ман кушиш мекунам

to the silent people,

ба одамони хомуш овоз дихам,

to show the hidden lights

то ки рушноии нонамоёни

behind the curtain of the great game,

аз паси пардаи бозии калон,

the small worlds ignored by the media

дунёхои майдае, ки Воситахои Ахбори Омма

and the prophets of a global conflict.

ва «пайгамбарони» ихтилофи глобали ахамият намедиханд нишон дихам.

Thanks.

Ташакур.

(Applause)

(Карсак)