Monika Bulaj: The hidden light of Afghanistan

Tłumaczenie: Monika Sulima Korekta: Krystian Aparta

My travels to Afghanistan

Moje podróże do Afganistanu

began many, many years ago

rozpoczęły się wiele lat temu,

on the eastern border of my country,

na wschodniej granicy mojej ojczyzny, Polski.

my homeland, Poland.

na wschodniej granicy mojej ojczyzny, Polski.

I was walking through the forests

Szłam przez lasy

of my grandmother's tales.

z opowiadań mojej babci.

A land where every field hides a grave,

Przez krainy, gdzie każde pole skrywa groby,

where millions of people

gdzie miliony ludzi

have been deported or killed

w XX wieku zostało deportowanych lub zabitych.

in the 20th century.

w XX wieku zostało deportowanych lub zabitych.

Behind the destruction,

Za zniszczeniem

I found a soul of places.

znalazłam duszę tych miejsc.

I met humble people.

Poznałam skromnych ludzi,

I heard their prayer

słuchałam ich modlitwy

and ate their bread.

i jadłam ich chleb.

Then I have been walking East for 20 years --

Przez 20 lat podróżowałam na Wschód,

from Eastern Europe to Central Asia --

od Europy Wschodniej, przez Azję Środkową,

through the Caucasus Mountains,

Kaukaz, Bliski Wschód,

Middle East,

Kaukaz, Bliski Wschód,

North Africa,

Północą Afrykę, Rosję.

Russia.

Północą Afrykę, Rosję.

And I ever met more humble people.

Spotykałam ciągle skromnych ludzi,

And I shared their bread and their prayer.

z którymi dzieliłam się modlitwą i chlebem.

This is why I went to Afghanistan.

Dlatego właśnie pojechałam do Afganistanu.

One day, I crossed the bridge

Pewnego dnia przeszłam mostem

over the Oxus River.

przez rzekę Amu-daria.

I was alone on foot.

Szłam samotnie, pieszo.

And the Afghan soldier was so surprised to see me

Afgański żołnierz tak się zdziwił,

that he forgot to stamp my passport.

że zapomniał podbić mój paszport.

But he gave me a cup of tea.

Dał mi jednak kubek herbaty.

And I understood

Zrozumiałam, że jego zdumienie

that his surprise was my protection.

jest moją ochroną.

So I have been walking and traveling,

Szłam więc i podróżowałam

by horses, by yak, by truck, by hitchhiking,

konno, na jaku, ciężarówką

from Iran's border

i autostopem przez irańską granicę,

to the bottom, to the edge of the Wakhan Corridor.

aż na skraj Korytarza Wachańskiego.

And in this way

W ten oto sposób

I could find noor, the hidden light of Afghanistan.

udało mi się znaleźć Noor, ukryte światło Afganistanu.

My only weapon

Moją jedyną bronią

was my notebook and my Leica.

był notatnik i aparat Leica.

I heard prayers of the Sufi --

Słuchałam modlitw sufich,

humble Muslims,

skromnych muzułmanów

hated by the Taliban.

znienawidzonych przez Talibów.

Hidden river,

Ukryta rzeka, połączona mistycyzmem

interconnected with the mysticism

od Gibraltaru po Indie.

from Gibraltar to India.

od Gibraltaru po Indie.

The mosque where the respectful foreigner

Meczet, gdzie pełnego szacunku obcokrajowca

is showered with blessings

przyjmuje się z błogosławieństwem

and with tears,

i łzami, witając go jako dar.

and welcomed as a gift.

i łzami, witając go jako dar.

What do we know

Co my wiemy o tym kraju i jego mieszkańcach,

about the country and the people

Co my wiemy o tym kraju i jego mieszkańcach,

that we pretend to protect,

których rzekomo chronimy,

about the villages

o wioskach,

where the only one medicine

gdzie jedynym środkiem

to kill the pain and to stop the hunger

walki z bólem i głodem jest opium?

is opium?

walki z bólem i głodem jest opium?

These are opium-addicted people

Ci ludzie na dachu Kabulu,

on the roofs of Kabul

10 lat po rozpoczęciu naszej wojny,

10 years after the beginning of our war.

są uzależnieni od opium.

These are the nomad girls

To są nomadki,

who became prostitutes for Afghan businessmen.

które stały się prostytutkami dla Afgańskich biznesmenów.

What do we know about the women

Co wiemy o kobietach,

10 years after the war?

10 lat po wojnie?

Clothed in this nylon bag,

Ubrane w ten nylonowy worek

made in China,

wyprodukowany w Chinach,

with the name of burqa.

nazwany burką.

I saw one day,

Pewnego dnia widziałam

the largest school in Afghanistan,

największą szkołę w Afganistanie,

a girls' school.

szkołę dla dziewczyn.

13,000 girls

13 tysięcy uczennic

studying here

13 tysięcy uczennic

in the rooms underground,

siedzi w klasach pod ziemią, pełnych skorpionów.

full of scorpions.

siedzi w klasach pod ziemią, pełnych skorpionów.

And their love [for studying]

Ich miłość do nauki

was so big that I cried.

była tak ogromna, że zaczęłam płakać.

What do we know

Co wiemy o groźbach morderstwa,

about the death threats by the Taliban

przybijanych przez Talibów na drzwiach tych,

nailed on the doors

którzy odważyli się wysłać córki

of the people who dare to send their daughters to school as in Balkh?

do szkoły w Balchu?

The region is not secure, but full of the Taliban,

Region ten jest niebezpieczny, jest pełen Talibów,

and they did it.

ale rodzice się nie poddają.

My aim is to give a voice

Moim celem jest udostępnienie głosu

to the silent people,

ludziom niemym,

to show the hidden lights

aby pokazać ukryte światło

behind the curtain of the great game,

zza zasłony wielkiej gry,

the small worlds ignored by the media

aby ujawnić małe światy ignorowane przez media

and the prophets of a global conflict.

i proroków globalnych konfliktów.

Thanks.

Dziękuję.

(Applause)

(Brawa)