Laura Trice: The power of saying thank you

Translator: sann tint Reviewer: Myo Aung

Hi. I'm here to talk to you about the importance of

ဟိုင်း၊ ကျွန်မ ဒီမှာရှိနေတာက ချီးမွမ်းခြင်း၊ လေးစားခြင်းနဲ့

praise, admiration and thank you,

ကျေးဇူးတင်ခြင်းတို့ရဲ့ အရေးပါမှုကို ပြောပြဖို့ပါ၊

and having it be specific and genuine.

ပြီးတော့ဒါကို တိကျပြီး၊ သဘောရိုးနဲ့ဖြစ်စေဖို့ပါ။

And the way I got interested in this was,

ဒါကို ကျွန်မ စိတ်ဝင်စားခဲ့ပုံက

I noticed in myself, when I was growing up,

ကျွန်မကိုယ်ကျွန်မ သတိထားမိခဲ့တာက ကျွန်မ ကြီးပြင်းလာတော့၊

and until about a few years ago,

လွန်ခဲ့တဲ့ နှစ်အနည်းငယ်မတိုင်မီက အထိပါပဲ

that I would want to say thank you to someone,

ကျွန်မ တစ်ယောက်ယောက်ကို

ကျေးဇူးတင်စကား ပြောချင်ခဲ့မိလိမ့်မယ်၊

I would want to praise them,

သူတို့ကို ချီးကျူးချင်မိခဲ့လိမ့်မယ်၊

I would want to take in their praise of me

ကျွန်မအကြောင်း သူတို့ချီးမွမ်းတာကို ခံယူချင်မိလိမ့်မယ်၊

and I'd just stop it.

ဒါနဲ့ ဒါက ဒီမှာပဲ ရပ်သွားတော့တာပဲ။

And I asked myself, why?

ဒါနဲ့ ကိုယ်ကိုယ်ကိုမေးခဲ့တယ်၊ ဘာဖြစ်လို့ပါလိမ့်။

I felt shy, I felt embarrassed.

ရှက်တယ်လို့၊ ကသိကအောက်ဖြစ်တယ်လို့ ခံစားမိခဲ့တယ်။

And then my question became,

ဒီနောက်မှာတော့ ဒါဖြစ်တာဟာ ငါ တစ်ယောက်တည်းလား ဆိုတာဟာ

am I the only one who does this?

ကျွန်မရဲ့ မေးခွန်းဖြစ်လာခဲ့တယ်။

So, I decided to investigate.

ဒါကြောင့် ဒါကို သုသေသနလုပ်ဖို့ ဆုံးဖြတ်ခဲ့တယ်။

I'm fortunate enough to work in the rehab facility,

ကျွန်မဟာ ပြန်လည်ထူထောင်ရေး ထောက်ပံ့ရေးတွေထဲမှာ

အလုပ်လုပ်ဖို့ အထိကို ကံကောင်းခဲ့ပါတယ်။

so I get to see people who are facing life and death with addiction.

ဒီလိုနဲ့ ဆေးစွဲတာကြောင့် သေရေး၊ ရှင်ရေးကို

ရင်ဆိုင်နေရတဲ့ လူတွေကို တွေ့ကြုံခဲ့ရပါတယ်။

And sometimes it comes down to something as simple as,

နောက်ပြီး တစ်ခါတစ်ကျတော့ သူတို့ရဲ့အဓိက ထိခိုက်မှုက

သူတို့အဖေဟာ သူတို့အတွက် ဂုဏ်ယူပါတယ်ဆိုတာကို

their core wound is their father died without ever saying he's proud of them.

ပြောမသွားပဲနဲ့ သေဆုံးသွားတယ် ဆိုတာလောက်ကို

ရိုးရှင်းတာမျိုးနဲ့ ပတ်သက်နေတယ်။

But then, they hear from all the family and friends

ဒါပေမဲ့ မိသားစုဝင်တွေ၊ မိတ်ဆွေတွေဆီက သူတို့ကြားရတာက

သူတို့အဖေဟာ သူတို့နဲ့ပတ်သက်ပြီး

that the father told everybody else that he was proud of him,

ဂုဏ်ယူတာကို လူတိုင်းကိုပြောပြခဲ့ပေမဲ့

but he never told the son.

သူ့သားကိုကျတော့ လုံးလုံးကို မပြောခဲ့တာပါ။

It's because he didn't know that his son needed to hear it.

သူ့သားက ဒါကိုကြားချင်ခဲ့မယ် ဆိုတာ သူမသိခဲ့တာကြောင့်ပါ။

ဒီတော့ ကျွန်မရဲ့မေးခွန်းက ကျွန်မတို့လိုအပ်တာတွေကို

So my question is, why don't we ask for the things that we need?

ဘာဖြစ်လို့များ မတောင်းခံခဲ့တာလဲ ဆိုတာပါ။

အိမိထောင် သက်တမ်း ၂၅ နှစ်ရှိပြီဖြစ်တဲ့

I know a gentleman, married for 25 years,

အမျိုးသားကောင်း တစ်ယောက်ကို ကျွန်မသိတယ်။

who's longing to hear his wife say,

သူကြားချင်ရှာနေခဲ့တာက သူဇနီးဖြစ်သူက

"ပိုက်ဆံရှာပေးတဲ့ရှင့်ကို ကျေးဇူးတင်လိုက်တာရှင်၊

"Thank you for being the breadwinner, so I can stay home with the kids,"

ဒါကြောင့် ကလေးတွေနဲ့ ကျွန်မ အိမ်မှာနေခွင့်ရတာပေါ့။"

but won't ask.

ဒါပေမဲ့ မမေးဖြစ်ပါဘူး။

I know a woman who's good at this.

အမျိုးသမီး တစ်ယောက်ဟာ

ဒီနေရာမှာ တော်တယ်ဆိုတာ ကျွန်မသိတာပေါ့။

She, once a week, meets with her husband and says,

သူမက တစ်ပတ်တစ်ခါ သူ့အမျိုးသားနဲ့ တွေ့ပြီး မေးလိုက်တာက

"I'd really like you to thank me for all these things I did in the house and with the kids."

"ကျွန်မဟာ ကလေးတွေနဲ့အတူနေပြီး အိမ်မှာ

လုပ်ကိုင်တာတွေအတွက် ရှင့်ကို

ကျေးဇူးတင်စေချင်လိုက်တာ ရှင်တဲ့"။

And he goes, "Oh, this is great, this is great."

ဒါနဲ့ သူပြောလိုက်တာက "ဒါကကောင်းပါတယ်၊

သိပ်ကို ကောင်းတာပေါ့ကွာ"တဲ့လေ။

And praise really does have to be genuine,

ဒါနဲ့ ချီးကျူးစကားဆိုတာဟာ တကယ့်ကို

စစ်မှန်ဖို့တော့လိုပါတယ်

but she takes responsibility for that.

ဒါပေမဲ့ ဒီအတွက်သူမမှာ တာဝန်ရှိတယ်လေ၊

ဒါနဲ့ ကျွန်မရဲ့ သူငယ်ချင်း တစ်ယောက်၊ အေပယ်လ်ပါ၊

And a friend of mine, April, who I've had since kindergarten,

သူငယ်တန်းကတည်းက သိခဲ့တာပါ။

she thanks her children for doing their chores.

သူမက အိမ်ဝေယျာဝစ္စတွေ လုပ်တဲ့

သူ့ကလေးတွေကို ကျေးဇူးတင်တတ်တယ်။

ပြီး သူမပြောတာက "ဒါကိုဘာဖြစ်လို့ ကျေးဇူးမတင်ရမှာလဲ

And she said, "Why wouldn't I thank it, even though they're supposed to do it?"

ဒါကိုသူတို့ လုပ်သင့်တယ် ဆိုတာတောင်မှပဲလေ"တဲ့။

So, the question is, why was I blocking it?

ဒီတော့ မေးခွန်းက ဘာဖြစ်လို့ဒါကို

ကျွန်မ တားဆီးနေရတာလဲ။

Why were other people blocking it?

ဘာဖြစ်လို့ဒါကို တစ်ခြားသူတွေက တားဆီးနေရတာလဲ။

Why can I say, "I'll take my steak medium rare,

ဘာဖြစ်လို့ ကျွန်မ အသားတုံးကို ကျက်တယ်ဆိုရုံလေးပဲစားမယ်၊

I need size six shoes," but I won't say,

ဖိနပ် နံပါတ် ၆ ယူမယ်လို့ ပြောနိူင်လျက်နဲ့ မပြောတာလဲ။

"Would you praise me this way?"

ဒီနည်းနဲ့ ကျွန်မကို ချီးကျူးမှာလား၊

And it's because I'm giving you critical data about me.

ဒါနဲ့ အကြောင်းကတော့ ကျွန်မနဲ့ပတ်သက်တဲ့

အရေးပါတဲ့ အချက်အလက်တွေကို ပေးနေလို့ပါ၊

I'm telling you where I'm insecure.

ကျွန်မ လိပ်ပြာမလုံဖြစ်နေတဲ့ နေရာကို ပြောပြနေတာပါ၊

I'm telling you where I need your help.

ရှင်တို့ရဲ့ အကူအညီလိုအပ်တဲ့ နေရာကို ပြောပြနေတာပါ။

And I'm treating you, my inner circle,

ကျွန်မရဲ့ အတွင်းစည်းထဲမှာတော့ ရှင်တို့ကို

like you're the enemy.

ရန်သူလို ဆက်ဆံနေတာပါ၊

Because what can you do with that data?

ဒီအချက်အလက်နဲ့ ပတ်သက်ပြီး ရှင်တို့ လုပ်နိူင်တာကြောင့်ပါ၊

You could neglect me.

ရှင်တို့ ကျွန်မကို လျစ်လျူပြုနိူင်တယ်၊ ဒါကို

You could abuse it.

ရှင်တို့ အလွဲသုံးစား လုပ်နိူင်တယ်လေ။

Or you could actually meet my need.

ဒါမှမဟုတ် ကျွန်မရဲ့ လိုအပ်ချက်ကို

တကယ်ကို ဖြည့်ဆည်းပေးနိူင်တာပဲလေ။

And I took my bike into the bike store-- I love this --

ပြီးတော့ ကျွန်မစက်ဘီးကို စက်ဘီးဆိုင်ယူသွားတယ်၊

ကျွန်မ ဒါကိုဘဘောကျတယ်၊

same bike, and they'd do something called "truing" the wheels.

ဒီစက်ဘီးပဲလေ။ ဘီးချိန်တာလို့ ဆိုတာမျိုး သူတို့လုပ်ကြမှာပေါ့။

The guy said, "You know, when you true the wheels,

ကောင်လေးက ပြောတာက ခင်ဗျားသိလား၊ ဘီးချိန်လိုက်တဲ့အခါ၊

it's going to make the bike so much better."

ဒါကစက်ဘီးကို အရမ်းကြီး ပိုကောင်းသွာတော့မယ် ဆိုတာလေ။

I get the same bike back,

ဒီစက်ဘီးပဲ ကျွန်မပြန်ရတာပါ၊ ၂နှစ်ခွဲလောက် ရှိနေပြီဖြစ်တဲ့

and they've taken all the little warps out of those same wheels

ဒီဘီးတွေရဲ့ ယုံ့ရွဲ့နေတာတွေကို နည်းနည်းပါးပါး ပြင်ပေးလိုက်တော့

I've had for two and a half years, and my bike is like new.

ကျွန်မစက်ဘီးက အသစ်လိုဖြစ်သွားတယ်လေ။

ဒီတော့ ရှင်တို့အားလုံးရဲ့ အစွမ်းအစကို

So, I'm going to challenge all of you.

စမ်းသပ်ရတော့မှာပေါ့၊

I want you to true your wheels:

ရှင်တို့ရဲ့ ဘီးတွေကို ချိန်ညှိထားစေချင်ပါတယ်။

ရှင်တို့ကြားလိုတဲ့ ချီးမွမ်းမှုနဲ့ပတ်သက်ပြီး

be honest about the praise that you need to hear.

အမှန်အတိုင်းဖြစ်ကြပါ၊

What do you need to hear? Go home to your wife --

ဘာကိုကြားလိုပါသလဲ၊ အိမ်က ဇနီးဆီသွားလိုက်ပါ၊

go ask her, what does she need?

သူမကိုသွားမေးလိုက်ပါ၊ သူမဘာလိုပါသလဲ။

Go home to your husband -- what does he need?

အိမ်က ခင်ပွန်းဆီ သွားလိုက်ပါ၊ သူဘာလိုပါသလဲ။

အိမ်ကိုပြန်ပြီး ဒီမေးခွန်းတွေ မေးလိုက်ပါ၊

Go home and ask those questions, and then help the people around you.

ပြီးရင် ကိုယ့်အနားက လူတွေကို ကူညီလိုက်ကြပါ။

And it's simple.

ဒါကအလွယ်လေးပါ၊

And why should we care about this?

ဘာကြောင့်ဒါကို ကြောင့်ကြစိတ် ဖြစ်နေရတာလဲ၊

We talk about world peace.

ကျွန်မတို့ ကမ္ဘာ့ငြိမ်းချမ်းရေး အကြောင်း ပြောဆိုကြတယ်၊

How can we have world peace with different cultures, different languages?

မတူညီတဲ့ ယဉ်ကျေးမှုတွေ၊ မတူညီတဲ့ ဘာသာစကားတွေနဲ့

ကမ္ဘာ့ငြိမ်းချမ်းရေးကို ကျွန်မတို့ ဘယ်လိုရနိူင်ကြမလဲ။

I think it starts household by household, under the same roof.

ကျွန်မအထင် ဒါဟာ တစ်အိမ်ထောင်ချင်းစီက

တစ်ခေါင်မိုးတည်း အောက်ကနေ စတင်တာပါ။

ကျွန်မတို့ပိုင်တဲ့ ကိုယ့်အနီးနားကပဲ

So, let's make it right in our own backyard.

မှန်ကန်တည့်မတ်အောင် လုပ်ကြရအောင်ပါ။

And I want to thank all of you in the audience

ကြီးကျယ်ထူးမြတ်လှတဲ့ ခင်ပွန်းတွေ၊ မိခင်တွေ၊ မိတ်ဆွေတွေ၊

for being great husbands, great mothers,

သမီးတွေ၊ သားတွေဖြစ်တဲ့ ပရိတ်သတ်အားလုံးကို

friends, daughters, sons.

ကျေးဇူးတင်ချင်ပါတယ်ရှင်။

ဒါကို ဘယ်သူ တစ်ယောက်ယောက်ကမှ

And maybe somebody's never said that to you,

ရှင်တို့ကို ပြောဖူးချင်မ ှပြောဖူးမယ်၊

but you've done a really, really good job.

ဒါပေမဲ့ အရမ်းအရမ်းကို ကောင်းမွန်တဲ့ ကိစ္စကို

ရှင်တို့လုပ်လိုက်တာပါ။

And thank you for being here, just showing up

ဒီမှာ ရှိနေခဲ့ကြတဲ့အတွက် ကျေးဇူးပါရှင်၊ ဒီကို လာပြီး၊

ရှင်တို့ရဲ့ စိတ်ကူးတွေနဲ့ ကမ္ဘာကြီးကို

and changing the world with your ideas.

ပြောင်းလဲပေးတာ ကြောင့်လေ။

Thank you.

ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)