Adam Grosser: A mobile fridge for vaccines

Translator: James Piton Reviewer: Penelope Vos

This is a work in process,

Tiu ĉi estas disvolviĝanta projekto

based on some comments that were made at TED two years ago

bazita sur kelkaj komentoj, kiujn oni faris

en TED antaŭ du jaroj

pri la bezono de stokado de vakcinoj.

about the need for the storage of vaccine.

(Video): [On this planet

(Muziko).

Nu, antaŭ 29 jaroj mi havis instruiston pri temperaturo

1.6 billion people

kiu parolis pri sorbado kaj malvarmigado.

Ĝi estis unu el la aferoj, kiuj kuŝis en mia kapo.

don't have access to electricity

Ĝi iom similas al la Motoro de Stirling:

refrigeration

tio estas interesa sed oni ne scias kion fari el ĝi.

or stored fuels

this is a problem

Kaj ĝi estis inventita en 1858 de Ferdinand Carré,

sed li ne povis efektive fari ion pri ĝi

it impacts:

the spread of disease

pro la tiamaj iloj.

Iu freneza kanadano, Powell Crosley,

the storage of food and medicine

and the quality of life.

surmerkatigis tiun aĵon sub la nomo Icyball en 1928

kaj ĝi estis vere bona ideo.

So here's the plan ... inexpensive refrigeration

that doesn't use electricity, propane, gas, kerosene or consumables

Mi rakontos kial ĝi ne funkciis

sed jen kiel ĝi funkcias.

time for some thermodynamics

Estas du sferoj apartaj je ioma distanco.

And the story of the Intermittent Absorption Refrigerator]

Unu enhavas fluidaĵon, akvon kun amoniako,

Adam Grosser: So 29 years ago, I had this thermo teacher

who talked about absorption and refrigeration, one of those things

kaj la alia sfero estas kondensilo.

Oni varmigas unu flankon, la varman flankon.

that stuck in my head, a lot like the Stirling engine:

La amoniako vaporiĝas

kaj kondensiĝas en la alia flanko.

it was cool, but you didn't know what to do with it.

Oni lasas ĝin malvarmiĝi ĝis la temperaturo de la medio,

It was invented in 1858, by this guy Ferdinand Carré,

but he couldn't actually build anything with it

kaj kiam la amoniako revaporiĝas kaj kombiniĝas kun la akvo

ree en la antaŭe varma flanko,

because of the tools at the time.

This crazy Canadian named Powel Crosley commercialized this thing

ĝi kreas potencan malvarmigan efikon.

called the IcyBall, in 1928.

Tamen ĝi estis granda ideo, kiu tute ne funkciis: ĝi eksplodis.

Ĉar per amoniako oni atingas altegajn premojn

It was a really neat idea, and I'll get to why it didn't work,

se oni mise varmigas ĝin.

Ĝi superas 400 psi (funtoj per kv. colo). Amoniako estas toksa. Ĝi ŝpruciĝis ĉie.

but here's how it works.

There's two spheres and they're separated in distance.

Sed ĝi estas iasence interesa ideo.

One has a working fluid, water and ammonia,

Nu, granda afero pri 2006 estas

and the other is a condenser.

la amaso de bonega komputada laboro, kiujn oni povas fari.

You heat up one side, the hot side.

Ni do engaĝis la tutan departementon

The ammonia evaporates and it recondenses in the other side.

pri termodinamiko de Stanford.

Amaso da komputada dinamiko de fluidaĵoj.

You let it cool to room temperature,

Ni pruvis, ke plej multaj tabeloj pri amoniaka malvarmigo estis malĝustaj.

Ni trovis iujn netoksajn malvarmigajn fluidaĵojn

and then, as the ammonia reevaporates and combines with the water

back on the erstwhile hot side,

kiuj funkcias en vere malaltaj vaporpremoj.

Ni venigis teamon el Britio --

it creates a powerful cooling effect.

So it was a great idea that didn't work at all.

estas amaso da talentuloj pri malvarmigado

They blew up.

en Britio, tio montriĝis --

(Laughter)

Because you're using ammonia, you get hugely high pressures

if you heated them wrong;

kaj ni konstruis provaparaton, kaj pruviĝis, ke

it topped 400 psi.

ni fakte povus fari malaltpreman kaj netoksan fridujon.

The ammonia was toxic, it sprayed everywhere.

But it was kind of an interesting thought.

Do jen kiel ĝi funkcias:

oni metas ĝin sur kuirfajron.

So the great thing about 2006,

there's a lot of really great computational work you can do.

Plej multaj homoj en la mondo faras kuirfajron,

So we got the whole thermodynamics department at Stanford involved --

ĉu per kamela fekaĵo, ĉu per ligno.

Ĝi varmiĝas dum ĉ. 30 minutoj, malvarmiĝas dum unu horo.

a lot of computational fluid dynamics.

Oni metu ĝin en ujon

We proved that most of the ammonia refrigeration tables are wrong.

kaj ĝi refreŝigos ties enhavon dum 24 horoj.

Pli malpli tia ĝi estas. Tiu ĉi estas la kvina prototipaĵo, ne tute preta.

We found some nontoxic refrigerants

that worked at very low vapor pressures.

Ĝi pezas ĉ. 4 kilogramojn kaj jen kiel ĝi funkcias.

Oni metas ĝin en dekkvinlitran ujon, ĉ. tri galjona ujo,

We brought in a team from the UK --

a lot of great refrigeration people, it turns out, in the UK --

kaj ĝi malvarmigos ĝin proksimume ĝis la glaciiĝo,

tri gradoj super glaciiĝo,

and built a test rig, and proved that, in fact,

dum 24 horoj en tridekgrada ĉirkaŭaĵo. Ĝi estas vere malmultekosta.

we could make a low-pressure, nontoxic refrigerator.

Ni kredas, ke ni povos konstrui je grandaj kvantoj po 25 dolaroj

So this is the way it works.

kaj malgrandakvante po 40 dolaroj.

You put it on a cooking fire.

Kaj ni kredas, ke ni povas disponigi

malvarmigadon al ĉiuj.

Most people have cooking fires in the world,

Dankon.

whether it's camel dung or wood.

It heats up for about 30 minutes, cools for an hour.

(Aplaŭdoj)

You put it into a container and it will refrigerate for 24 hours.

It looks like this.

This is the fifth prototype, it's not quite done.

It weighs about eight pounds, and this is the way it works.

You put it into a 15-liter vessel, about three gallons,

and it'll cool it down to just above freezing --

three degrees above freezing --

for 24 hours in a 30 degree C environment.

It's really cheap.

We think we can build these in high volumes for about 25 dollars,

in low volumes for about 40 dollars.

And we think we can make refrigeration something that everybody can have.

Thank you.

(Applause)