Adam Grosser: A mobile fridge for vaccines

Tłumaczenie: Marek Lisik Korekta: Kornelia Korzec

This is a work in process,

Następująca prezentacja powstała

based on some comments that were made at TED two years ago

na bazie komentarzy, które pojawiły się na TED dwa lata temu

na bazie komentarzy, które pojawiły się na TED dwa lata temu

wokół problemu przechowywania szczepionek.

about the need for the storage of vaccine.

(Video): [On this planet

(Muzyka).

[ Na naszej planecie ]

1.6 billion people

[ 1.6 miliarda ludzi ]

[ nie ma dostępu do elektryczności ]

don't have access to electricity

[ urządzeń chłodniczych ]

refrigeration

[ czy materiałów opałowych ]

or stored fuels

this is a problem

[ jest to problem ]

[ który wpływa na: ]

it impacts:

the spread of disease

[ rozprzestrzenianie się chorób ]

[ przechowywanie jedzenia i lekarstw ]

the storage of food and medicine

and the quality of life.

[ i jakość życia ]

[ oto plan: niedroga chłodziarka, która nie potrzebuje elektryczności... ]

So here's the plan ... inexpensive refrigeration

that doesn't use electricity, propane, gas, kerosene or consumables

[ ... propanu, gazu, nafty itp. ]

[ czas na trochę termodynamiki ]

time for some thermodynamics

[ i opowieść o "Doraźnej" Chłodziarce Absorpcyjnej ]

And the story of the Intermittent Absorption Refrigerator]

29 lat temu miałem nauczyciela termodynamiki, który opowiadał o chłodzeniu absorpcyjnym.

Adam Grosser: So 29 years ago, I had this thermo teacher

who talked about absorption and refrigeration, one of those things

29 lat temu miałem nauczyciela termodynamiki, który opowiadał o chłodzeniu absorpcyjnym.

Była to jedna z rzeczy, które utkwiły mi w pamięci.

that stuck in my head, a lot like the Stirling engine:

Trochę jak Silnik Stirlinga--

interesująca, choć nie wiadomo, co z nią zrobić.

it was cool, but you didn't know what to do with it.

Została wynaleziona w 1858 r. przez Ferdinanda Carre,

It was invented in 1858, by this guy Ferdinand Carré,

but he couldn't actually build anything with it

który jednak nie potrafił jej wykorzystać,

ze względu na narzędzia tamtych czasów.

because of the tools at the time.

This crazy Canadian named Powel Crosley commercialized this thing

Szalony kanadyjczyk Powell Crosley

called the IcyBall, in 1928.

skomercjalizował w 1928 r. Icyball,

które było niezłym pomysłem,

It was a really neat idea, and I'll get to why it didn't work,

ale nie sprawdziło się.

Oto jak działa.

but here's how it works.

There's two spheres and they're separated in distance.

Dwie kule oddzielone od siebie w przestrzeni.

One has a working fluid, water and ammonia,

Jedna zawiera wodę i amoniak--pod ciśnieniem,

and the other is a condenser.

a druga jest kondensatorem.

You heat up one side, the hot side.

Podgrzewa się jedną, gorącą stronę.

The ammonia evaporates and it recondenses in the other side.

Amoniak paruje

i skrapla się z drugiej strony.

You let it cool to room temperature,

Schładza się wtedy do temp. pokojowej

i kiedy amoniak ponownie paruje i wiąże się z wodą

and then, as the ammonia reevaporates and combines with the water

back on the erstwhile hot side,

na gorącej wcześniej stronie,

tworzy się potężny efekt chłodzący.

it creates a powerful cooling effect.

So it was a great idea that didn't work at all.

To był wspaniały pomysł z którego nic nie wyszło:

They blew up.

urządzenie wybuchało, ponieważ przy pracy z amoniakiem osiąga się bardzo wysokie ciśnienie, jeśli jest on nieodpowiednio podgrzewany.

(Laughter)

Because you're using ammonia, you get hugely high pressures

if you heated them wrong;

urządzenie wybuchało, ponieważ przy pracy z amoniakiem osiąga się bardzo wysokie ciśnienie, jeśli jest on nieodpowiednio podgrzewany.

it topped 400 psi.

Przekraczało 400 psi. Amoniak jest toksyczny. Pryskał na wszystkie strony.

The ammonia was toxic, it sprayed everywhere.

But it was kind of an interesting thought.

Był to jednak interesujący pomysł.

Wspaniałą rzeczą jest w 2006 r.

So the great thing about 2006,

there's a lot of really great computational work you can do.

możliwość wykonania bardzo dokładnych obliczeń.

So we got the whole thermodynamics department at Stanford involved --

Zaangażowaliśmy więc cały departament termodynamiki ze Stanford

Zaangażowaliśmy więc cały departament termodynamiki ze Stanford

a lot of computational fluid dynamics.

do obliczeń dynamiki płynów.

We proved that most of the ammonia refrigeration tables are wrong.

Udowodniliśmy, że większość tabeli chłodzenia amoniaku jest błędna.

Znaleźliśmy pewne nietoksyczne chłodziwa, które pracują

We found some nontoxic refrigerants

that worked at very low vapor pressures.

przy bardzo niskim ciśnieniu pary nasyconej.

Sprowadziliśmy ekipę z W. Brytanii --

We brought in a team from the UK --

a lot of great refrigeration people, it turns out, in the UK --

dużo wspaniałych ludzi od chłodzenia,

jak się okazuje, jest w W. Brytanii --

and built a test rig, and proved that, in fact,

zbudowaliśmy platformę testową i udowodniliśmy,

we could make a low-pressure, nontoxic refrigerator.

że możemy otrzymać nietoksyczne, nisko ciśnieniowe chłodziwo.

So this is the way it works.

Oto w jaki sposób działa.

You put it on a cooking fire.

Stawiamy je na ogniu.

Większość ludzi na świecie ma dostęp do ognia,

Most people have cooking fires in the world,

czy to z wielbłądziego łajna, czy z drewna.

whether it's camel dung or wood.

It heats up for about 30 minutes, cools for an hour.

Podgrzewamy około 30 minut, schładzamy przez godzinę.

Po włożeniu do pojemnika,

You put it into a container and it will refrigerate for 24 hours.

będzie chłodzić przez 24 godziny.

It looks like this.

Wygląda tak. Jest to piąty prototyp, nie całkiem jeszcze skończony.

This is the fifth prototype, it's not quite done.

It weighs about eight pounds, and this is the way it works.

Waży ok. 4 kg i tak właśnie działa.

You put it into a 15-liter vessel, about three gallons,

Po włożeniu do 15-litrowego pojemnika

and it'll cool it down to just above freezing --

na około 24 godziny schłodzi go do 3 stopni Celsiusza, przy 30-stopniowej temperaturze otoczenia.

three degrees above freezing --

na około 24 godziny schłodzi go do 3 stopni Celsiusza, przy 30-stopniowej temperaturze otoczenia.

for 24 hours in a 30 degree C environment.

na około 24 godziny schłodzi go do 3 stopni Celsiusza, przy 30-stopniowej temperaturze otoczenia.

It's really cheap.

Jest tanie. Możemy je produkować w dużym nakładzie za ok. 25$,

We think we can build these in high volumes for about 25 dollars,

w niskim nakładzie za ok. 40$.

in low volumes for about 40 dollars.

Myślimy, że możemy sprawić, by chłodzenie

And we think we can make refrigeration something that everybody can have.

było dostępne dla wszystkich.

Thank you.

Dziękuję.

(Applause)

(Oklaski)