Do kids think of sperm donors as family? | Veerle Provoost

82,998 views ・ 2017-01-10

TED


Bonvolu duoble alklaki la anglajn subtekstojn por ludi la videon.

Translator: Rafaela Pizzolato Reviewer: Karine Breault
00:12
What is a parent?
0
12842
2162
Kio estas parenco?
00:15
What is a parent?
1
15999
1607
Kio estas parenco?
00:19
It's not an easy question.
2
19043
2108
Ĝi estas ne facila demando.
00:21
Today we have adoption,
3
21630
2374
Hodiaŭ ni havas adopton
00:24
stepfamilies,
4
24028
1576
duon familiojn,
00:25
surrogate mothers.
5
25628
1457
surogatajn patrinojn.
00:27
Many parents face tough questions
6
27846
2413
Multaj gepatroj alfrontas dornajn demandojn
00:31
and tough decisions.
7
31151
1529
kaj malfacilajn decidojn.
00:33
Shall we tell our child about the sperm donation?
8
33888
3253
Ĉu ni informu niajn infanojn pri spermodonaco?
00:39
If so, when?
9
39322
1375
Se ni devas, kiam?
00:41
What words to use?
10
41176
1600
Kiujn vortojn uzi?
00:43
Sperm donors are often referred to as "biological fathers,"
11
43522
5861
Spermodonacantojn oni ofte nomas "biologiaj patroj"
00:49
but should we really be using the word "father?"
12
49407
2999
sed ĉu ni devus vere uzi la vorton "patro?"
00:53
As a philosopher and social scientist,
13
53843
2405
Kiel filozofino kaj socia sciencistino,
00:56
I have been studying these questions about the concept of parenthood.
14
56272
4222
mi studis tiujn demandoj pri la koncepto de parenteco.
01:01
But today, I will talk to you about what I learned
15
61088
3028
Sed hodiaŭ mi parolos al vi pri kio mi lernis,
01:04
from talking to parents and children.
16
64140
2140
konversaciante kun gepatroj kaj infanoj.
01:07
I will show you that they know what matters most in a family,
17
67377
4354
Mi montros, ke ili scias kio plej gravas en familio,
01:11
even though their family looks a little different.
18
71755
2531
kvankam sia familio aspektas iom malsama.
01:15
I will show you their creative ways of dealing with tough questions.
19
75133
5001
Mi montros al vi iliajn kreivajn manierojn trakti dornajn demandojn.
01:21
But I will also show you the parents' uncertainties.
20
81287
3750
Sed mi ankaŭ montros la necertecojn de la gepatroj.
01:27
We interviewed couples
21
87284
1531
Ni intervjuis parojn,
01:28
who received fertility treatment at Ghent University Hospital,
22
88839
3402
kiuj ricevis fekundigan traktadon per spermo de donacinto
01:33
using sperm from a donor.
23
93075
1739
ĉe la Malsanulejo de la Universitato de Gento.
01:35
In this treatment timeline,
24
95183
1567
Dum la traktado, kiel vi vidas,
01:36
you can see two points at which we conducted interviews.
25
96774
3292
ni faris intervjuojn dufoje.
01:40
We included heterosexual couples,
26
100994
2433
Ni inkluzivis malgejajn parojn,
01:44
where the man for some reason did not have good-quality sperm,
27
104055
3872
ŭn kiuj la viro ial ne havis bonkvalitan spermon,
01:48
and lesbian couples who obviously needed to find sperm elsewhere.
28
108435
5118
kaj lesbaninajn parojn, kiuj evidente bezonis trovi spermon aliloke.
01:54
We also included children.
29
114996
2198
Ni ankaŭ inkludis infanojn.
01:58
I wanted to know
30
118878
1483
Mi volis scii,
02:00
how those children define concepts like parenthood and family.
31
120385
4633
kiel tiuj infanoj difinas konceptojn kiel parencon kaj familion.
02:06
In fact, that is what I asked them,
32
126150
2801
Fakte, estas precize kio mi demandis,
02:10
only not in that way.
33
130259
1439
tamen ne tiumaniere.
02:13
I drew an apple tree instead.
34
133437
2659
Mi desegnis pomarbon anstataŭ.
02:17
This way, I could ask abstract, philosophical questions
35
137056
3347
Tiel, mi povis demandi abstraktajn, filozofiajn demandojn
02:20
in a way that did not make them run off.
36
140427
3273
per maniero, kiu ne faris ilin forkuri.
02:25
So as you can see,
37
145332
1652
Do kiel vi povas vidi,
02:27
the apple tree is empty.
38
147008
1542
la pomarbo estas malplena.
02:29
And that illustrates my research approach.
39
149630
2613
Kaj tio montras mian esploro-metodon.
02:32
By designing techniques like this,
40
152659
2283
Per teknikoj tiaj,
02:34
I can bring as little meaning and content as possible to the interview,
41
154966
4773
mi senigas kiel eble plej la intervjuon je miaj sencoj kaj enhavo,
02:40
because I want to hear that from them.
42
160533
2018
ĉar mi volas aŭdi tiujn de la intervjuitoj.
02:44
I asked them:
43
164362
1332
Mi demandis ilin:
02:46
What would your family look like if it were an apple tree?
44
166738
3090
Kiel via familio aspektus se ĝi estus pomarbo?
02:50
And they could take a paper apple for everyone who, in their view,
45
170739
3750
Kaj ili povis preni paperan pomon por ĉiu kiu, laŭ ili,
02:54
was a member of the family,
46
174513
1607
estas membro de la familio,
02:56
write a name on it and hang it wherever they wanted.
47
176144
3174
skribi nomon sur ĝin kaj pendigi ĝin kie ajn ili volis.
02:59
And I would ask questions.
48
179342
1570
Dume, mi pridemandis ilin.
03:02
Most children started with a parent or a sibling.
49
182153
3125
La plejparto de la infanoj komencis kun parenco, frato aŭ fratino.
03:05
One started with "Boxer,"
50
185806
2164
Unu komencis kun "Boksisto"
03:08
the dead dog of his grandparents.
51
188667
2508
la mortinta hundo de siaj geavoj.
03:11
At this point, none of the children started mentioning the donor.
52
191830
3858
Ĉe tiu punkto, neniu el la infanoj komencis menciante la doninton.
03:16
So, I asked them about their birth story.
53
196465
4338
Do, mi demandis ilin pri ilia naskiĝo.
03:21
I said, "Before you were born,
54
201161
2022
Mi diris: "Antaŭ ol vi naskiĝis,
03:23
it was just your mom and dad,
55
203207
2363
nur estis via panjo kaj paĉjo,
03:25
or mom and mommy.
56
205594
1278
aŭ panjo kaj panjo?
03:27
Can you tell me how you came into the family?"
57
207421
3057
Ĉu vi povas diri al mi, kiel vi venis en la familio?"
03:31
And they explained.
58
211282
1439
Kaj ili klarigis.
03:33
One said,
59
213602
1206
Unu diris,
03:35
"My parents did not have good seeds,
60
215691
2473
"Miaj gepatroj ne havis bonajn semojn,
03:38
but there are friendly men out there who have spare seeds.
61
218865
4022
sed estas amikecaj viroj tie, kiuj havas kromajn semojn.
03:43
They bring them to the hospital,
62
223386
1750
Ili alportis ilin al la malsanulejo,
03:45
and they put them in a big jar.
63
225160
2214
kaj metis ilin en grandan vazon.
03:48
My mommy went there,
64
228249
1237
Mia panjo iris tien,
03:49
and she took two from the jar,
65
229510
2571
kaj ŝi prenis du el la vazo,
03:52
one for me and one for my sister.
66
232786
2138
unu por mi kaj unu por mia fratino.
03:55
She put the seeds in her belly --
67
235725
2049
Ŝi metis la semojn en sian ventron -
03:58
somehow --
68
238161
1192
iel -
04:00
and her belly grew really big,
69
240236
2307
kaj ŝia ventro ege kreskis,
04:02
and there I was."
70
242567
1252
kaj jen mi alvenis."
04:05
Hmm.
71
245289
1150
Hm!
04:08
So only when they started mentioning the donor,
72
248123
4068
Do nur kiam ili komencis menciante la doninton,
04:12
I asked questions about him, using their own words.
73
252215
3225
mi faris demandojn pri li, uzante iliajn proprajn vortojn.
04:15
I said,
74
255926
1399
Mi diris:
04:17
"If this would be an apple for the friendly man with the seeds,
75
257349
4466
"Se tio estus pomon por la amikeca viro kun la semoj,
04:21
what would you do with it?"
76
261839
1333
kion volus vi fari kun ĝi?"
04:24
And one boy was thinking out loud,
77
264069
2358
Unu knabo pensis laŭtvoĉe,
04:26
holding the apple.
78
266451
1368
tenante la pomon.
04:27
And he said,
79
267843
1245
Li diris:
04:29
"I won't put this one up there with the others.
80
269890
2694
"Mi ne pendigos tiun kun la aliaj.
04:33
He's not part of my family.
81
273239
1893
Li estas ne parto de mia familio.
04:36
But I will not put him on the ground.
82
276191
2194
Sed mi ne metos lin surtere.
04:38
That's too cold and too hard.
83
278409
1910
Estas tro malvarme kaj malmole.
04:41
I think he should be in the trunk,
84
281024
2301
Mi kredas, ke li devus esti en la trunko,
04:44
because he made my family possible.
85
284207
2343
ĉar li ebligis la ekziston de mia familio.
04:47
If he would not have done this,
86
287264
1954
Se li ne estus farinta tion,
04:49
that would really be sad because my family would not be here,
87
289242
3958
la rezulto estintus malgaja ĉar mia familio ne ekzistus,
04:53
and I would not be here."
88
293224
1596
kaj mi ne estus ĉi tie."
04:57
So also, parents constructed family tales --
89
297845
3528
Same, gepatroj kreis prifamiliajn rakontojn -
05:01
tales to tell their children.
90
301397
1757
rakontojn por siaj infanoj.
05:04
One couple explained their insemination
91
304660
3127
Unu paro klarigis sian fekundigon
05:07
by taking their children to a farm
92
307811
2523
vizitante bienon kun la infanoj
05:11
to watch a vet inseminate cows.
93
311291
2561
por vidi kiel veterinaro fekundigas bovinojn.
05:15
And why not?
94
315656
1371
Kaj kial ne?
05:17
It's their way of explaining;
95
317051
2440
Ĝi estas ilia propra maniero klarigi,
05:19
their do-it-yourself with family narratives.
96
319515
3026
ilia memfarita prifamilia rakonto.
05:22
DIY.
97
322981
1180
Vi faru mem.
05:24
And we had another couple who made books --
98
324533
2368
Alia paro faris librojn --
05:26
a book for each child.
99
326925
1455
po unu por ĉiu infano.
05:28
They were really works of art
100
328752
1522
Ili estis ja artaĵoj
05:30
containing their thoughts and feelings throughout the treatment.
101
330298
3476
enhavantaj iliajn pensojn kaj sentojn dum la traktado.
05:34
They even had the hospital parking tickets in there.
102
334192
2614
Ili eĉ enhavis la malsanulejajn parkadbiletojn.
05:37
So it is DIY:
103
337553
1621
Jen kio estas memfarado:
05:39
finding ways, words and images
104
339198
2382
oni trovas manierojn, vortojn kaj bildojn
05:41
to tell your family story to your child.
105
341604
2750
rakonti vian familion al la infanoj.
05:45
And these stories were highly diverse,
106
345717
2815
Tiuj rakontoj estis tre diversaj,
05:48
but they all had one thing in common:
107
348940
2936
sed ĉiuj havis komunaĵon:
05:53
it was a tale of longing for a child
108
353913
3221
ili temis pri sopiro por infano
05:57
and a quest for that child.
109
357885
1678
kaj serĉado de tiu infano.
06:00
It was about how special and how deeply loved their child was.
110
360370
5067
Ili diris kiel speciale kaj profunde tiu infano estis amata.
06:07
And research so far shows that these children are doing fine.
111
367142
4648
Kaj esploradoj ĝis nun montras, ke tiuj infanoj fartas bone.
06:11
They do not have more problems than other kids.
112
371814
2594
Ili ne havas pli da problemoj ol aliaj infanoj.
06:14
Yet, these parents also wanted to justify their decisions
113
374854
4421
Tamen, tiuj gepatroj ankaŭ volis pravigi siajn decidojn
06:19
through the tales they tell.
114
379299
1662
per siaj rakontoj.
06:21
They hoped that their children would understand their reasons
115
381505
3134
Ili esperis, ke iliaj infanoj komprenos iliajn kialojn
06:24
for making the family in this way.
116
384663
1835
por krei familion tiamaniere.
06:27
Underlying was a fear that their children might disapprove
117
387865
3954
Subkaŝite estis timo, ke iliaj infanoj malaprobu
06:31
and would reject the non-genetic parent.
118
391843
2242
kaj malakceptu la negenetikajn gepatrojn.
06:34
And that fear is understandable,
119
394511
2620
Kaj tia timo estas komprenebla,
06:37
because we live in a very heteronormative
120
397155
3041
ĉar ni vivas en tre normiga
06:40
and geneticized society --
121
400220
1738
kaj genetikiga socio --
06:42
a world that still believes
122
402438
1492
mondo kiu ankoraŭ kredas
06:43
that true families consist of one mom, one dad
123
403954
4152
ke veraj familioj konsistas el unu panjo, unu paĉjo
06:48
and their genetically related children.
124
408130
2337
kaj iliaj genetike rilaj infanoj.
06:51
Well.
125
411738
1155
Nu...
06:54
I want to tell you about a teenage boy.
126
414165
3101
Jen rakonto pri dekkelkjarulo.
06:57
He was donor-conceived but not part of our study.
127
417290
2769
Li rezultis de spermodono sed formis parton de nia studo.
07:00
One day, he had an argument with his father,
128
420658
2618
Unu tagon, li disputis kun sia patro,
07:03
and he yelled,
129
423300
1292
kaj li kriis:
07:05
"You're telling me what to do?
130
425305
2097
"Vi ne rajtas diri al mi kion fari,
07:07
You're not even my father!"
131
427426
1881
vi eĉ ne estas mia patro!"
07:11
That was exactly what the parents in our study feared.
132
431601
3382
Tio estis ĝuste kio la gepatroj en nia esploro timis.
07:15
Now, the boy soon felt sorry, and they made up.
133
435984
3229
La knabo baldaŭ pentis, kaj ili repaciĝis.
07:19
But it is the reaction of his father that is most interesting.
134
439629
3771
Sed estas la reago de la patro, kiu estas plej interesa.
07:24
He said,
135
444169
1173
Li diris:
07:25
"This outburst had nothing to do with the lack of a genetic link.
136
445772
5362
"Tiu eksplodo havis nenion komunan kun manko de genetika interligo.
07:31
It was about puberty --
137
451765
2877
Kaŭzis ĝin pubereco --
07:35
being difficult.
138
455005
1441
ja malfacila periodo.
07:36
It's what they do at that age.
139
456470
1763
Tiel oni agas tiuage.
07:38
It will pass."
140
458792
1274
Ĝi forpasos."
07:41
What this man shows us
141
461462
1856
Tiu viro montras al ni,
07:43
is that when something goes wrong,
142
463342
2588
ke kiam io fuŝiĝas,
07:46
we should not immediately think
143
466564
1601
ni devas ne tuj pensi,
07:48
it is because the family is a little different.
144
468189
2407
ke tio montras, ke la familio estas iom malsama.
07:51
These things happen in all families.
145
471330
3086
Disputoj tiaj okazas en ĉiuj familioj.
07:55
And every now and then,
146
475936
1490
Kaj foje,
07:57
all parents may wonder:
147
477818
1677
ĉiuj gepatroj demandas sin:
08:00
Am I a good enough parent?
148
480412
2029
Ĉu mi estas sufiĉe bona parenco?
08:03
These parents, too.
149
483164
1324
Same por tiuj gepatroj.
08:05
They, above all, wanted to do what's best for their child.
150
485099
4093
Ili antaŭ ĉio deziris fari tion, kio estas bona por sia infano.
08:09
But they also sometimes wondered:
151
489748
1895
Sed ili ankaŭ iam scivolis:
08:12
Am I a real parent?
152
492034
1776
Ĉu mi estas vera parenco?
08:14
And their uncertainties were present long before they even were parents.
153
494288
3969
Kaj ilia necertecoj ekzistis longe antaŭ ili iĝis gepatroj.
08:18
At the start of treatment,
154
498281
1432
Komence de la traktado,
08:19
when they first saw the counselor,
155
499737
1715
kiam ili unue vidis la konsiliston,
08:22
they paid close attention to the counselor,
156
502146
2695
ili grande atentis lin,
08:24
because they wanted to do it right.
157
504865
2007
ĉar ili volis agi taŭge.
08:27
Even 10 years later,
158
507853
1478
Eĉ 10 jarojn poste,
08:30
they still remember the advice they were given.
159
510053
2619
ili ankoraŭ memoras la konsilojn, kiujn ili ricevis.
08:36
So when they thought about the counselor
160
516981
2901
Do kiam ili pensis pri la konsilisto
08:40
and the advice they were given,
161
520854
1799
kaj liaj konsiloj,
08:42
we discussed that.
162
522677
1163
ni diskutis tion.
08:43
And we saw one lesbian couple who said,
163
523864
3564
Ni vidis iun lesbaninan paron kiu diris:
08:48
"When our son asks us,
164
528627
1604
"Kiam nia filo demandos nin,
08:50
'Do I have a dad?'
165
530255
2049
'Ĉu mi havas paĉjon?
08:53
we will say 'No, you do not have a dad.'
166
533482
2812
ni diros "Ne, vi ne havas paĉjon.
08:56
But we will say nothing more, not unless he asks,
167
536839
3068
Sed ni diros nenion pli, escepte se li insistos,
09:00
because he might not be ready for that.
168
540287
2028
ĉar li povus esti malpreta por tio,
09:02
The counselor said so."
169
542339
1500
kiel diris la konsilito."
09:05
Well.
170
545350
1170
Bone.
09:07
I don't know; that's quite different
171
547091
1902
Tamen mi ne scias; tio malsamas
09:09
from how we respond to children's questions.
172
549017
2693
al kiel ni respondas al infanaj demandoj.
09:12
Like, "Milk -- is that made in a factory?"
173
552473
2801
Ekzemple: "Lakto - ĉu ĝi estas farita en fabriko?"
09:15
We will say, "No, it comes from cows,"
174
555783
3162
Ni respondas: 'Ne, ĝi venas de bovinoj"
09:18
and we will talk about the farmer,
175
558969
1756
kaj parolas pri la kultivisto,
09:20
and the way the milk ends up in the shop.
176
560749
2223
kaj la maniero per kio la lakto fine alvenas en la butiko.
09:23
We will not say,
177
563806
1547
Ni ne diros:
09:26
"No, milk is not made in a factory."
178
566102
3608
"Ne, lakto ne estas farita en fabriko."
09:32
So something strange happened here,
179
572042
2430
Do io stranga okazis tie,
09:34
and of course these children noticed that.
180
574496
2358
kaj kompreneble la infanoj ĝin rimarkis.
09:37
One boy said,
181
577571
1285
Unu knabo diris:
09:39
"I asked my parents loads of questions,
182
579445
2392
"Mi faris al miaj gepatroj aregon da demandoj,
09:41
but they acted really weird.
183
581861
1809
sed ili agis vere strange.
09:44
So, you know, I have a friend at school, and she's made in the same way.
184
584788
3944
Do, vidu, mi havas amikinon en la lernejo, kaj ŝin oni faris same.
09:49
When I have a question, I just go and ask her."
185
589241
3000
Kiam mi havas demandon, Mi simple parolas al ŝi."
09:53
Clever guy.
186
593760
1208
Saĝa ulo.
09:55
Problem solved.
187
595630
1297
Problemo solvita.
09:57
But his parents did not notice,
188
597765
2584
Sed liaj gepatroj ne rimarkis,
10:00
and it certainly was not what they had in mind,
189
600875
2582
kaj tio certe ne estis kion ili havis en la menso,
10:03
nor what the counselor had in mind
190
603481
1934
nek kion la konsilanto havis enmense
10:05
when they were saying how important it is to be an open-communication family.
191
605439
5197
kiam ili diris kiel gravas malferma komunikado por la familio.
10:12
And that's the strange thing about advice.
192
612462
2254
Kaj jen la stranga afero pri konsiloj.
10:14
When we offer people pills, we gather evidence first.
193
614740
3296
Antaŭ ol proponi pilolojn, ni kolektas provojn.
10:18
We do tests,
194
618536
1256
Ni faras esplorojn,
10:19
we do follow-up studies.
195
619816
1301
postkolektajn studojn.
10:21
We want to know, and rightly so, what this pill is doing
196
621141
3927
Ni volas scii, kaj prave, kiel tiu pilolo agas
10:25
and how it affects people's lives.
197
625092
2496
kaj kian efikon ĝi havas.
10:28
And advice?
198
628035
1321
Kaj pri konsiloj?
10:30
It is not enough for advice,
199
630748
1846
Ne sufiĉas por konsiloj,
10:32
or for professionals to give advice that is theoretically sound,
200
632618
4823
aŭ por profesiuloj doni konsilojn teorie sencoplenajn
10:37
or well-meant.
201
637465
1301
aŭ bonintencajn.
10:39
It should be advice that there is evidence for --
202
639447
3381
Ili devus esti bazitaj sur pruvoj,
10:42
evidence that it actually improves patients' lives.
203
642852
3901
pruvoj, ke ili vere plibonigas la vivon de pacientoj.
10:48
So the philosopher in me would now like to offer you a paradox:
204
648174
4563
Do, la filozofino en mi nun ŝatus eldiri paradokson:
10:54
I advise you to stop following advice.
205
654308
4084
mi konsilas al vi ĉesi sekvi konsilojn.
10:59
But, yes.
206
659897
1392
Sed, jes…
11:02
(Applause)
207
662221
2917
(Aplaŭdo)
11:06
I will not end here with what went wrong;
208
666591
2563
Mi ne konkludos parolante pri tio, kio iris malĝuste;
11:09
I would not be doing justice to the warmth we found in those families.
209
669178
4236
estus maljuste rilate al la varmo, kiun ni trovis en tiuj familioj.
11:14
Remember the books and the trip to the farmer?
210
674931
2630
Ĉu vi memoras la librojn kaj la viziton al la farmisto?
11:17
When parents do things that work for them,
211
677585
3614
Kiam gepatroj faras aĵojn, kiuj funkcias por ili,
11:21
they do brilliant things.
212
681572
1573
ili agas brile.
11:24
What I want you to remember as members of families,
213
684391
3643
Kiel familianoj, memoru,
11:28
in no matter what form or shape,
214
688058
2491
kiaj ajn la formoj aŭ aspektoj,
11:30
is that what families need are warm relationships.
215
690930
5347
familioj bezonas varmajn interrilatojn.
11:37
And we do not need to be professionals to create those.
216
697409
3461
Kaj ni ne bezonas esti profesiuloj por krei ilin.
11:41
Most of us do just fine,
217
701644
2302
Ni plejparte agas trafe,
11:44
although it may be hard work,
218
704986
1709
kvankam ĝi povas esti malfacila laboro,
11:47
and from time to time, we can do with some advice.
219
707038
2870
kaj de tempo al tempo, oni uzu ies konsilojn.
11:51
In that case,
220
711209
1271
En tiu kazo,
11:52
bear in mind three things.
221
712504
2023
konsideru tri faktorojn.
11:55
Work with advice that works for your family.
222
715760
3287
Sekvu la konsilojn, kiuj funkcias por via familio.
12:00
Remember -- you're the expert, because you live your family life.
223
720008
5478
Memoru -- vi estas spertuloj rilate al via propra familia vivo.
12:06
And finally,
224
726681
1284
Kaj finfine,
12:08
believe in your abilities and your creativity,
225
728478
3990
kredu je via kapabloj kaj via kreemo,
12:13
because you can do it yourself.
226
733027
3345
ĉar vi estas spertuloj pri memfarado.
12:17
Thank you.
227
737259
1154
Dankon.
12:18
(Applause)
228
738437
6478
(Aplaŭdo)
Pri ĉi tiu retejo

Ĉi tiu retejo konigos vin al YouTube-videoj, kiuj utilas por lerni la anglan. Vi vidos anglajn lecionojn instruitajn de altnivelaj instruistoj el la tuta mondo. Duoble alklaku la anglajn subtekstojn montritajn sur ĉiu videopaĝo por ludi la videon de tie. La subtekstoj ruliĝas sinkronigitaj kun la videoludado. Se vi havas komentojn aŭ petojn, bonvolu kontakti nin per ĉi tiu kontaktformularo.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7