Street Art for Hope and Peace | eL Seed | TED Talks

Çeviri: Eren Gokce Gözden geçirme: Ramazan Şen

In 2012, when I painted the minaret of Jara Mosque

2012'de Tunus'un güneyindeki memleketim Gabés'te bulunan

in my hometown of Gabés, in the south of Tunisia,

Jara Camii minaresini boyadığımda,

I never thought that graffiti would bring so much attention to a city.

grafitinin bir şehre böylesine dikkat çekebileceğini düşünemezdim.

At the beginning, I was just looking for a wall in my hometown,

Başlangıçta, memleketimde sadece bir duvar arıyordum

and it happened that the minaret was built in '94.

ve minare ise 94'te yapılmıştı.

And for 18 years, those 57 meters of concrete stayed grey.

18 yıl boyunca, 57 metrelik o beton gri kalmıştı.

When I met the imam for the first time, and I told him what I wanted to do,

İlk kez imamla karşılaştığımda ve ona ne yapmak istediğimi söylediğimde,

he was like, "Thank God you finally came,"

şöyle dedi, "Şükür ki sonunda geldin."

and he told me that for years he was waiting for somebody

ve bana yıllardır ona bir şeyler yapması için birini

to do something on it.

beklediğini söyledi.

The most amazing thing about this imam is that he didn't ask me anything --

Bu imamla ilgili en harika şey, bana hiçbir şey sormamasıydı --

neither a sketch, or what I was going to write.

ne bir taslak, ne de ne yazacağımla ilgili.

In every work that I create, I write messages

Yarattığım her çalışmada, kendi stilim olan kaligrafiti ile

with my style of calligraffiti -- a mix of calligraphy and graffiti.

mesajlar yazarım -- kaligrafi ve grafitinin bir karışımı.

I use quotes or poetry.

Alıntılar veya şiir kullanırım.

For the minaret, I thought that the most relevant message

Minare için, bir caminin üzerine konabilecek en uygun

to be put on a mosque should come from the Quran,

mesajın Kur'an'dan alınması gerektiğini düşündüm,

so I picked this verse:

Bu yüzden şu ayeti seçtim:

"Oh humankind, we have created you from a male and a female,

"Ey insanoğlu, sizi erkek ve kadından yarattık,

and made you people and tribe, so you may know each other."

tanışasınız diye halklar ve kabilelere ayırdık."

It was a universal call for peace, tolerance, and acceptance

Medyada genelde iyi bir şekilde göstermediğimiz bir taraftan gelen,

coming from the side that we don't usually portray in a good way in the media.

barış, tolerans ve kabullenme için evrensel bir çağrıydı.

I was amazed to see how the local community reacted to the painting,

Yerel halkın resme nasıl tepki gösterdiğini ve minarenin dünyanın

and how it made them proud to see the minaret getting so much attention

her yerinde uluslararası basının bu kadar dikkatini çekmesinden dolayı

from international press all around the world.

onları nasıl gururlandırdığını görmek beni şaşırttı.

For the imam, it was not just the painting;

İmam için ise sadece bir resim değildi,

it was really deeper than that.

ondan daha fazlasıydı.

He hoped that this minaret would become a monument for the city,

Minarenin şehir için bir abide hâline gelmesini

and attract people to this forgotten place of Tunisia.

ve Tunus'un bu unutulmuş yerine insanları çekmeyi umuyordu.

The universality of the message,

Mesajin evrenselliği,

the political context of Tunisia at this time,

Tunus'un o zamanki politik şartları

and the fact that I was writing Quran in a graffiti way

ve Kur'an'ı grafiti biçiminde yazdığım gerçeği

were not insignificant.

önemsiz değildi.

It reunited the community.

Toplumu birleştirdi.

Bringing people, future generations,

Benim yaptığım şey, insanları,

together through Arabic calligraphy

gelecek nesilleri Arapça kaligrafi ile

is what I do.

bir araya getirmek.

Writing messages is the essence of my artwork.

Mesajlar yazmak, sanat çalışmalarımın özü.

What is funny, actually, is that even Arabic-speaking people

Komik olan şeyse, aslında Arapça konuşan kişilerin bile

really need to focus a lot to decipher what I'm writing.

ne yazdığımı anlamaları için iyice odaklanmaları gerekiyor.

You don't need to know the meaning to feel the piece.

Eseri anlamak için anlamını bilmeniz gerekmiyor.

I think that Arabic script touches your soul before it reaches your eyes.

Bence Arapça yazı, gözlerinize erişmeden önce ruhunuza değer.

There is a beauty in it that you don't need to translate.

Tercüme etmenize gerek olmayan bir güzellik barındırır.

Arabic script speaks to anyone, I believe;

İnanıyorum ki Arapça yazılar herkese hitap eder,

to you, to you, to you, to anybody,

size, size, size, herkese

and then when you get the meaning,

ve sonra anlamını kavradığınızda,

you feel connected to it.

onunla aranızda bir bağ hissedersiniz.

I always make sure to write messages

Her zaman boyadığım yere uygun

that are relevant to the place where I'm painting,

mesajlar yazmaya gayret ederim;

but messages that have a universal dimension,

ancak mesajların evrensel bir boyutu olması yüzünden

so anybody around the world can connect to it.

dünyanın her yerinde, herhangi bir kişi onunla bağ kurabilir.

I was born and raised in France, in Paris,

Fransa'da, Paris'te doğdum ve büyüdüm,

and I started learning how to write and read Arabic when I was 18.

Arapça okuma yazmayı ise 18 yaşındayken öğrenmeye başladım.

Today I only write messages in Arabic.

Bugün, sadece Arapça mesajlar yazıyorum.

One of the reasons this is so important to me,

Bunun benim için çok önemli olmasının nedenlerinden biri,

is because of all the reaction that I've experienced all around the world.

dünyanın dört bir yanından aldığım tepkiler.

In Rio de Janeiro, I translated this Portuguese poem

Rio de Janeiro'da, Gabriela Tôrres Barbosa'nın

from Gabriela Tôrres Barbosa,

faveladaki yoksul insanlara

who was giving an homage to the poor people of the favela,

hürmetin ifadesi olarak yazdığı Portekizce şiirini tercüme ettim

and then I painted it on the rooftop.

ve sonra onu çatıya boyadım.

The local community were really intrigued by what I was doing,

Yerel toplum, yaptığım şeyle gerçekten ilgilendi;

but as soon as I gave them the meaning of the calligraphy,

ancak onlara kaligrafinin anlamını söylediğimde,

they thanked me, as they felt connected to the piece.

eserle bağlantı hissettikleri için bana teşekkür ettiler.

In South Africa, in Cape Town,

Güney Afrika'da, Cape Town'da,

the local community of Philippi

Philippi'nin yerel halkı

offered me the only concrete wall of the slum.

gecekondu mahallesinin tek beton duvarını sundu.

It was a school, and I wrote on it

Bir okuldu ve üzerine Nelson Mandela'dan

a quote from Nelson Mandela,

bir alıntı yazdım,

saying, "[in Arabic],"

şöyle diyen "[Arapça]",

which means, "It seems impossible until it's done."

anlamı ise, "Yapılana kadar imkânsız gibi görünür."

Then this guy came to me and said, "Man, why you don't write in English?"

Sonra bir adam gelip şöyle dedi, "Dostum, niye İngillizce yazmıyorsun?"

and I replied to him, "I would consider your concern legit if you asked me

ve ben de şöyle cevap verdim, "Neden Zulu dilinde yazmadığımı sorsaydın,

why I didn't write in Zulu."

o zaman endişeni haklı görürdüm."

In Paris, once, there was this event,

Paris'te bir keresinde bir etkinlik oldu

and someone gave his wall to be painted.

ve biri boyamam için duvarını verdi.

And when he saw I was painting in Arabic,

Arapça boyadığımı görünce,

he got so mad -- actually, hysterical -- and he asked for the wall to be erased.

çok sinirlendi --aslında çılgına döndü -- ve duvarın silinmesini istedi.

I was mad and disappointed.

Çok öfkelenmiş ve hayal kırıklığına uğramıştım.

But a week later, the organizer of the event asked me to come back,

Ancak bir hafta sonra, etkinliğin organizatörü geri gelmemi istedi

and he told me that there was a wall right in front of this guy's house.

ve o adamın tam evinin önünde bir duvar olduğunu söyledi.

So, this guy --

Evet, o adam --

(Laughter)

(Gülüşmeler)

like, was forced to see it every day.

her gün onu görmeye mecbur oldu.

At the beginning, I was going to write, "[In Arabic],"

Önce, şöyle yazacaktım "[Arapça]",

which means, "In your face," but --

"Yüzüne" anlamına geliyor, ama

(Laughter)

(Gülüşmeler)

I decided to be smarter and I wrote, "[In Arabic],"

daha akıllı olmaya karar verdim ve şöyle yazdım "[Arapça]",

which means, "Open your heart."

şu anlama geliyor, "Yüreğini aç."

I'm really proud of my culture,

Kültürümle gerçekten gurur duyuyorum

and I'm trying to be an ambassador of it through my artwork.

ve sanat çalışmalarımla elçisi olmaya çalışıyorum.

And I hope that I can break the stereotypes we all know,

Umarım Arapça yazıların güzelliğiyle hepimizin

with the beauty of Arabic script.

bildiği bütün klişeleri yıkarım.

Today, I don't write the translation of the message anymore on the wall.

Artık duvara mesajın tercümesini yazmıyorum.

I don't want the poetry of the calligraphy to be broken,

Kaligrafinin şiirselliğinin bozulmasını istemiyorum,

as it's art and you can appreciate it without knowing the meaning,

çünkü o bir sanat ve anlamını bilmeden de takdir edebilirsiniz,

as you can enjoy any music from other countries.

diğer ülkelerin müziklerinden zevk aldığınız gibi.

Some people see that as a rejection or a closed door,

Bazı insanlar bunu reddetme veya kapalı bir kapı olarak görür;

but for me, it's more an invitation --

ancak benim için daha çok bir davet gibi --

to my language, to my culture, and to my art.

dilime, kültürüme ve sanatıma.

Thank you.

Teşekkürler.

(Applause)

(Alkış)