Street Art for Hope and Peace | eL Seed | TED Talks

Translator: Vuong Pham Reviewer: Phuong Nguyen

In 2012, when I painted the minaret of Jara Mosque

Năm 2012, khi tôi thực hiện nghệ thuật tranh tường lên toà tháp giáo đường Hồi giáo Jara

in my hometown of Gabés, in the south of Tunisia,

ở quê hương tôi tại Gabes, nam Tunisia,

I never thought that graffiti would bring so much attention to a city.

Tôi không nghĩ tranh tường có thể cuốn hút người dân thành phố như vậy.

At the beginning, I was just looking for a wall in my hometown,

Ban đầu, tôi tìm kiếm một bức tường trong thành phố

and it happened that the minaret was built in '94.

và có vẻ như tòa tháp được xây dựng vào năm 1994

And for 18 years, those 57 meters of concrete stayed grey.

Và trong suốt 18 năm, bức tường bê tông 57 mét đó vẫn nguyên một màu xám.

When I met the imam for the first time, and I told him what I wanted to do,

Khi tôi gặp vị tu sĩ lần đầu tiên, và nói với ông ấy điều tôi muốn thực hiện,

he was like, "Thank God you finally came,"

ông ấy đã phản ứng kiểu như, "Ơn chúa cuối cùng anh cũng đã đến,"

and he told me that for years he was waiting for somebody

và ông ấy nói với tôi rằng trong suốt chừng ấy năm ông ấy luôn chờ đợi một ai đó

to do something on it.

làm một cái gì đó lên bức tường.

The most amazing thing about this imam is that he didn't ask me anything --

Điều tuyệt vời nhất người tu sĩ này là ông ấy không đòi hỏi tôi bất kỳ điều gì -

neither a sketch, or what I was going to write.

không cần bản thiết kế, hoặc hỏi về những thứ tôi định viết lên.

In every work that I create, I write messages

Trong mọi tác phẩm của tôi, tôi viết ra các thông điệp

with my style of calligraffiti -- a mix of calligraphy and graffiti.

theo phong cách tranh tường của tôi - một sự kết hợp giữa thư pháp và tranh tường.

I use quotes or poetry.

Tôi dùng các trích ngôn hoặc bài thơ.

For the minaret, I thought that the most relevant message

Cho tòa tháp, tôi nghĩ rằng thông điệp phù hợp nhất

to be put on a mosque should come from the Quran,

đặt vào thánh điện phải lấy từ kinh Quran

so I picked this verse:

cho nên tôi chọn đoạn kinh này:

"Oh humankind, we have created you from a male and a female,

"Ôi loài người, chúng ta đã tạo ra loài người từ đàn ông và đàn bà,"

and made you people and tribe, so you may know each other."

làm thành dân chúng và bộ tộc, cho nên người hãy hiểu biết lẫn nhau."

It was a universal call for peace, tolerance, and acceptance

Đây là một lời kêu gọi đại đồng vì hoà bình, sự kiềm chế và chấp nhận

coming from the side that we don't usually portray in a good way in the media.

đến từ phía mà chúng ta thường mô phỏng theo chiều hướng không tốt trên các phương tiện đại chúng.

I was amazed to see how the local community reacted to the painting,

Tôi cảm thấy bất ngờ về phản ứng của cộng đồng đối với bức vẽ,

and how it made them proud to see the minaret getting so much attention

và cách mà bức vẽ đã khiến học tự hào khi thấy toà tháp ngày càng được chú ý

from international press all around the world.

từ các hãng thông tấn quốc tế khắp nơi trên thế giới

For the imam, it was not just the painting;

Đối với vị tu sĩ, nó không đơn thuần là một bức tranh tường

it was really deeper than that.

nó còn sâu sắc hơn thế.

He hoped that this minaret would become a monument for the city,

Ông ấy hi vọng rằng toà tháp sẽ trở thành một biểu tượng của thành phố

and attract people to this forgotten place of Tunisia.

và thu hút mọi người đến với Tunisa vốn đã bị quên lãng.

The universality of the message,

Tính toàn diện của thông điệp,

the political context of Tunisia at this time,

bối cảnh chính trị ở Tunisa tại thời điểm ấy,

and the fact that I was writing Quran in a graffiti way

và rằng tôi đã viết kinh Qur'an theo phong cách tranh tường

were not insignificant.

không hề nhỏ nhặt

It reunited the community.

Nó đã kết nối cộng đồng

Bringing people, future generations,

Đưa mọi người, các thế hệ tương lai,

together through Arabic calligraphy

gần nhau thông qua nghệ thuật thư pháp Ả-rập

is what I do.

là những gì tôi thực hiện.

Writing messages is the essence of my artwork.

Viết lên các thông điệp là phần cốt lõi trong tác phẩm nghệ thuật của tôi.

What is funny, actually, is that even Arabic-speaking people

Điều thực sự thú vị là ngay cả những người nói tiếng Ả-rập

really need to focus a lot to decipher what I'm writing.

vẫn cần phải rất tập trung mới giải nghĩa được những gì tôi viết.

You don't need to know the meaning to feel the piece.

Bạn không cần phải hiểu nghĩ mới cảm nhận được tác phẩm.

I think that Arabic script touches your soul before it reaches your eyes.

Tôi nghĩ rằng văn tự Ả-rập chạm vào tâm hồn bạn trước khi nó đến với đôi mắt của bạn.

There is a beauty in it that you don't need to translate.

Có một vẻ đẹp tiềm ẩn trong nó mà bạn không cần đến phiên dịch.

Arabic script speaks to anyone, I believe;

Văn tự Ả-rập có thể giao tiếp với bất kỳ ai, tôi tin như thế;

to you, to you, to you, to anybody,

với bạn, với bạn, với bạn, với tất cả mọi người,

and then when you get the meaning,

và rồi khi bạn hiểu ngữ nghĩa,

you feel connected to it.

bản cảm thấy có sự kết nối với nó.

I always make sure to write messages

Tôi luôn cố gắng viết những thông điệp

that are relevant to the place where I'm painting,

có sự gắn kết với nơi mà tôi đang vẽ,

but messages that have a universal dimension,

nhưng thông điệp đó phải có một khía cạnh toàn cầu

so anybody around the world can connect to it.

để mọi người khắp nơi trên thế giới có thể liên kết với nó.

I was born and raised in France, in Paris,

Tôi sinh ra và lớn lên ỏ Pháp, ở Pa-ri,

and I started learning how to write and read Arabic when I was 18.

và tôi bắt đầu học viết và đọc tiếng Ả-rập khi tôi 18 tuổi.

Today I only write messages in Arabic.

Tới nay tôi chỉ viết các thông điệp bằng tiếng Ả-rập

One of the reasons this is so important to me,

Một trong các lý do khiến công việc này quan trọng đối với tôi,

is because of all the reaction that I've experienced all around the world.

là bởi vì tất cả những phản ứng mà tôi được trải nghiệm trên toàn thế giới.

In Rio de Janeiro, I translated this Portuguese poem

Ở Rio de Janeiro, tôi dịch bài thơ tiếng Bồ Đào Nha

from Gabriela Tôrres Barbosa,

từ Gabriela Tôrres Barbosa,

who was giving an homage to the poor people of the favela,

người đã dành sự trân trọng cho những người nghèo ở khu ổ chuột,

and then I painted it on the rooftop.

và rồi tôi vẽ phần mái nhà.

The local community were really intrigued by what I was doing,

Cộng đồng địa phương đã rất tò mò với những gì tôi làm,

but as soon as I gave them the meaning of the calligraphy,

nhưng ngay khi tôi nói cho họ biết ý nghĩa của bức thư pháp đó,

they thanked me, as they felt connected to the piece.

họ đã cảm ơn tôi, bởi vì họ cảm thấy gắn kết với nó.

In South Africa, in Cape Town,

Ở Nam Phi, ở Cape Town,

the local community of Philippi

dân địa phương Philippi

offered me the only concrete wall of the slum.

đã cho phép tôi vẽ bức tường bê tông duy nhất của khu vực

It was a school, and I wrote on it

đó là một trường học, và tôi đã vẽ lên nó

a quote from Nelson Mandela,

một câu trích ngôn của Nelson Mandela,

saying, "[in Arabic],"

nói rằng, "[bằng tiếng Ả-rập],"

which means, "It seems impossible until it's done."

có nghĩa là, "Mọi thứ đều tưởng chừng không thể cho đến khi nó được hoàn tất."

Then this guy came to me and said, "Man, why you don't write in English?"

Và rồi một người đã đến nói với tôi, "Chàng trai, sao bạn không viết bằng tiếng Anh?"

and I replied to him, "I would consider your concern legit if you asked me

và tôi trả lời, "Tôi thấy thắc mắc của anh sẽ hợp lý hơn nếu anh hỏi

why I didn't write in Zulu."

tại sao tôi không viết bằng tiếng Zulu."

In Paris, once, there was this event,

Ở Paris, một lần, trong một sự kiện,

and someone gave his wall to be painted.

và khi một người yêu cầu tôi vẽ lên tường của anh ấy,

And when he saw I was painting in Arabic,

Và khi anh ta nhìn thấy tôi vẽ bằng tiếng Ả-rập,

he got so mad -- actually, hysterical -- and he asked for the wall to be erased.

anh ta đã rất tức giận - thực ra là đã phát điên lên - và yêu cầu phải xoá bức vẽ đi.

I was mad and disappointed.

Tôi tức giận và thất vọng.

But a week later, the organizer of the event asked me to come back,

Nhưng một tuần sau, người tổ chức sự kiện đã mời tôi trở lại,

and he told me that there was a wall right in front of this guy's house.

và ông ấy cho tôi biết có một bức tường ngay đối diện ngôi nhà của anh này.

So, this guy --

Cho nên, anh này -

(Laughter)

(Cười)

like, was forced to see it every day.

kiểu như, buộc phải nhìn bức vẽ mỗi ngày.

At the beginning, I was going to write, "[In Arabic],"

Ban đầu, tôi định viết, "Bằng tiếng Ả-rập,"

which means, "In your face," but --

có nghĩa là, "Ngay vào mặt bạn," nhưng --

(Laughter)

(Cười)

I decided to be smarter and I wrote, "[In Arabic],"

Tôi quyết định mình phải thông minh hơn và tôi viết, "[bằng tiếng Ả-rập],"

which means, "Open your heart."

có nghĩa là, "Hãy mở cửa trái tim bạn."

I'm really proud of my culture,

Tôi thực sự rất tự hào về nền văn hóa của mình,

and I'm trying to be an ambassador of it through my artwork.

và tôi đang cố gắng trở thành một sứ giả thông quá các tác phẩm nghệ thuật của tôi.

And I hope that I can break the stereotypes we all know,

Tôi hy vọng rằng tôi có thể phá vỡ những khuôn mẫu mà chúng ta đều biết,

with the beauty of Arabic script.

bằng chính vẻ đẹp của ký tự Ả-rập.

Today, I don't write the translation of the message anymore on the wall.

Ngày hôm nay, tôi không viết các bản dịch của các thông điệp lên tường nữa.

I don't want the poetry of the calligraphy to be broken,

Tôi không muốn vẻ đẹp của thư pháp bị phá vỡ,

as it's art and you can appreciate it without knowing the meaning,

vì đó là nghệ thật và bạn có thể cảm thụ mà không cần phải hiểu nghĩa của nó,

as you can enjoy any music from other countries.

cũng giống như việc thưởng thức âm nhạc của một quốc gia khác.

Some people see that as a rejection or a closed door,

Vài người cho rằng đấy là sự khước từ hay đóng cửa,

but for me, it's more an invitation --

nhưng đối với tôi, nó thiên về một lời mời gọi -

to my language, to my culture, and to my art.

đến với ngôn ngữ của tôi, văn hoá của tôi, và nghệ thuật của tôi.

Thank you.

Cảm ơn các bạn.

(Applause)

(vỗ tay)