5 ways to listen better | Julian Treasure | TED

Translator: Dejan Spaseski Reviewer: Zvezdana Moneva

We are losing our listening.

Ние го губиме нашето слушање.

We spend roughly 60 percent of our communication time listening,

Трошиме околу 60% од времето на комуницирање во слушање,

but we're not very good at it.

но не сме многу добри во тоа.

We retain just 25 percent of what we hear.

Задржуваме само 25% од она што слушаме.

Now -- not you, not this talk,

Не мислам на вас, не на овој говор,

but that is generally true.

туку тоа е општо правило.

(Laughter)

Да го дефинираме слушањето

Let's define listening as making meaning from sound.

како давање значење на звукот.

It's a mental process,

Тоа е ментален процес,

and it's a process of extraction.

и процес на изведување.

Користиме неколку прилично добри техники за ова.

We use some pretty cool techniques to do this.

Една од нив е препознавањето на обрасци.

One of them is pattern recognition.

(Галама од толпа) На коктел забава како оваа,

(Crowd noises) So in a cocktail party like this,

if I say, "David, Sara, pay attention" -- some of you just sat up.

доколку речам, "Дејвид, Сара, ве молам за внимание,"

некои од вас едноставно ќе станат.

We recognize patterns to distinguish noise from signal,

Препознаваме обрасци

за да ја издвоиме галамата од сигналот,

and especially our name.

а особено нашето име.

Differencing is another technique we use.

Разликувањето е друга техника која ја користиме.

If I left this pink noise on for more than a couple of minutes,

Доколку ја оставев оваа тивка галама на неколку минути,

(Pink noise) you would literally cease to hear it.

вие едноставно ќе престаневте да ја слушате.

Ние слушаме разлики,

We listen to differences; we discount sounds that remain the same.

ги избегнуваме звуците кои не се менуваат.

А имаме и цел опсег на филтри.

And then there is a whole range of filters.

Овие филтри започнуваат од сите звуци

These filters take us from all sound

down to what we pay attention to.

па сè до она на што обрнуваме внимание.

Most people are entirely unconscious of these filters.

Најголемиот дел од луѓето се несвесни

за овие филтри.

But they actually create our reality in a way,

Но тие, на некој начин, ја создаваат реалноста

because they tell us what we're paying attention to right now.

бидејќи ни кажуваат на што обрнуваме внимание во моментот.

I'll give you one example of that.

Да ви дадам еден пример за ова:

Intention is very important in sound, in listening.

Намерата е многу важна кај звукот, кај слушањето.

When I married my wife,

Кога се оженив со мојата сопруга,

I promised her I would listen to her every day

ѝ ветив дека ќе ја слушам секој ден

as if for the first time.

како да е првпат.

Денес во тоа не успевам баш секој ден.

Now that's something I fall short of on a daily basis.

(Смеење)

(Laughter)

But it's a great intention to have in a relationship.

Но одлично е доколку имате намера тоа да го одржите во врската.

(Laughter)

Тоа не е сè.

But that's not all.

Звукот нè сместува во простор и во време.

Sound places us in space and in time.

Доколку ги затворите очите сега во оваа просторија,

If you close your eyes right now in this room,

you're aware of the size of the room

ќе бидете свесни за големината на просторијата

од самото ехо

from the reverberation and the bouncing of the sound off the surfaces;

и од одбивањето на звукот од ѕидовите.

you're aware of how many people are around you,

И вие сте свесни колку луѓе има околу вас

поради микро-буката која ја слушате.

because of the micro-noises you're receiving.

And sound places us in time as well,

А звукот нè сместува во време исто така,

because sound always has time embedded in it.

бидејќи звукот секогаш има

вклучено време во него.

In fact, I would suggest that our listening is the main way

Всушност, би сугерирал да нашето слушање стане главниот начин

that we experience the flow of time

преку кој го искусуваме текот на времето

from past to future.

од минатото кон иднината.

"Звучноста е и време и значење" - одлична мисла.

So, "Sonority is time and meaning" -- a great quote.

Реков на почетокот, ние го губиме нашето слушање.

I said at the beginning, we're losing our listening.

Зошто го реков тоа?

Why did I say that?

Well, there are a lot of reasons for this.

Имам многу причини за тоа.

First of all, we invented ways of recording --

Пред сè, измисливме бројни начини за снимање,

прво пишување, потоа аудио снимање

first writing, then audio recording and now video recording as well.

и сега видео снимањето исто така.

The premium on accurate and careful listening has simply disappeared.

Извонредноста во прецизно и внимателно слушање

едноставно исчезнала.

Secondly, the world is now so noisy,

Второ, светот денес е премногу бучен.

(Noise) with this cacophony going on visually and auditorily,

(Галама) со ваква какофонија

визуелно и аудиторно

it's just hard to listen;

е премногу тешка за следење;

it's tiring to listen.

заморна е за слушање.

Many people take refuge in headphones,

Многумина гледаат спас во слушалки,

but they turn big, public spaces like this,

но тие ги претвораат големите, јавни отворени простори како овој,

shared soundscapes,

споделените звуци,

into millions of tiny, little personal sound bubbles.

во милион мали звучни балончиња.

In this scenario, nobody's listening to anybody.

Во вакво сценарио, никој не слуша никого.

Сите стануваме нестрпливи.

We're becoming impatient.

Повеќе не сакаме говор,

We don't want oratory anymore; we want sound bites.

сакаме звучни удари.

And the art of conversation is being replaced -- dangerously, I think --

И уметноста на разговорот

е заменета, опасно,

by personal broadcasting.

со личното пренесување.

I don't know how much listening there is in this conversation,

Не знам колку слушање има во оваа конверзација,

која за жал е многу вообичаена,

which is sadly very common, especially in the UK.

особено во Велика Британија.

We're becoming desensitized.

Стануваме бесчувствителни.

Our media have to scream at us with these kinds of headlines

Медиумите треба да врескаат на нас со вакви наслови

in order to get our attention.

за да го привлечат нашето внимание.

And that means it's harder for us to pay attention

А тоа значи дека е сè потешко за нас да посветиме внимание

на тивкото, на суптилното,

to the quiet, the subtle, the understated.

на разбраното.

This is a serious problem that we're losing our listening.

Сериозен проблем е што го губиме нашето слушање.

This is not trivial,

Ова не е толку едноставно.

because listening is our access to understanding.

Бидејќи слушањето е нашиот пристап кон разбирањето.

Свесното слушање секогаш создава разбирање.

Conscious listening always creates understanding,

and only without conscious listening

И без свесното слушање

can these things happen.

може да се случи да

A world where we don't listen to each other at all

светот во кој самите луѓе не се слушаат едни со други

да стане навистина страшно место.

is a very scary place indeed.

Затоа би сакал да споделам со вас

So I'd like to share with you five simple exercises,

пет едноставни вежби, техники кои може да ги примените,

tools you can take away with you,

за да го подобрите вашето свесно слушање.

to improve your own conscious listening.

Дали би сакале?

Would you like that?

Audience: Yes!

(Публиката: Да) Добро.

Good. The first one is silence.

Првата е тишина.

Just three minutes a day of silence is a wonderful exercise

Само три минути дневна тишина

е прекрасно искуство

to reset your ears and to recalibrate,

за да го ресетирате слухот и да го рекалибрирате

so that you can hear the quiet again.

за да можете повторно да ја слушнете тишината.

Доколку не можете да постигнете апсолутна тишина,

If you can't get absolute silence,

go for quiet, that's absolutely fine.

најдете тивко место, и тоа е доволно.

Second, I call this "the mixer."

Втората техника, ја нареков миксер.

(Noise) So even if you're in a noisy environment like this --

(Галама) Дури и ако сте во бучна средина како оваа,

а сите ние поминуваме многу време на вакви места,

and we all spend a lot of time in places like this --

listen in the coffee bar to how many channels of sound can I hear?

слушајте во кафе барот,

колку различни канали на звук можете да чуете?

How many individual channels in that mix am I listening to?

Колку од нив во тој микс јас слушам?

You can do it in a beautiful place as well, like in a lake.

Ова можете да го направите и на прекрасни места, на некое езеро.

Колку птици слушам?

How many birds am I hearing?

Where are they? Where are those ripples?

Каде се тие? Од каде се овие бранувања?

It's a great exercise for improving the quality of your listening.

Ова е одлична вежба

за подобрување на квалитетот на вашето слушање.

Third, this exercise I call "savoring," and this is a beautiful exercise.

Третата вежба ја нареков вкусување,

и ова е одлична вежба.

It's about enjoying mundane sounds.

Се работи за уживање во карактеристични звуци.

This, for example, is my tumble dryer.

Ова, на пример, е мојата машина за сушење алишта.

(Dryer)

(Машина) Ова е валцер.

It's a waltz -- one, two, three; one, two, three; one, two, three.

Еден, два, три. Еден, два три. Еден, два, три.

Го обожавам.

I love it!

Or just try this one on for size.

Или пробајте го овој звук.

(Coffee grinder)

(Мелница за кафе)

Wow!

Ха!

So, mundane sounds can be really interesting --

Карактеристичните звуци може да бидат интересни кога ќе им обрнете внимание.

if you pay attention.

Јас тоа го нарекувам скриен хор.

I call that the "hidden choir" -- it's around us all the time.

Тој е околу нас постојано.

Следната вежба

The next exercise is probably the most important of all of these,

е веројатно најважната од сите овие,

доколку тргнете само една работа.

if you just take one thing away.

This is listening positions --

Ова се позициите за слушање,

the idea that you can move your listening position

замислата дека можете да ја промените позицијата на слушање

во најпогодната за она што го слушате.

to what's appropriate to what you're listening to.

Ова е играње со оние филтри.

This is playing with those filters.

Се сеќавате на оние филтри што ви ги кажав на почетокот.

Remember I gave you those filters?

Започнува да свири со нив како лост,

It's starting to play with them as levers,

за да стане свесен за нив и да се преместува на различни места.

to get conscious about them and to move to different places.

Ова се само некои од позициите за слушање,

These are just some of the listening positions,

или скали за позиции за слушање, кои може да ги користите.

or scales of listening positions, that you can use.

There are many.

Ги има многу.

Have fun with that. It's very exciting.

Забавувајте се со ова. Многу е возбудливо.

And finally, an acronym.

И конечно, кратенка.

You can use this in listening, in communication.

Ова можете да го користите во слушање, во комуникација.

If you're in any one of those roles --

Доколку сте во било која од овие улоги,

and I think that probably is everybody who's listening to this talk --

а мислам дека сте сите кои го слушате овој говор,

the acronym is RASA,

кратенката е RASA

which is the Sanskrit word for "juice" or "essence."

кој е санскритскиот збор

за сок или за суштина.

And RASA stands for "Receive," which means pay attention to the person;

А RASA се стои за Примање,

што значи обрнување внимание на личноста;

Почитување, правење мали звуци

"Appreciate," making little noises like "hmm," "oh," "OK";

како "ахам", "о", "океј";

"Summarize" -- the word "so" is very important in communication;

Заклучок, зборот "па" е многу битен во комуникацијата;

и Прашувајте, поставувајте прашања отпосле.

and "Ask," ask questions afterwards.

Now sound is my passion, it's my life.

Денес звукот е моја пасија, тоа е мојот живот.

I wrote a whole book about it. So I live to listen.

Напишав цела книга за тоа. Значи живеам за да слушам.

Тоа е премногу да се бара од најголемиот дел од луѓето.

That's too much to ask for most people.

Но верувам дека секое живо суштество

But I believe that every human being needs to listen consciously

треба да слуша внимателно

in order to live fully --

со цел да живее целосно

поврзан со времето и просторот

connected in space and in time to the physical world around us,

на физичкиот свет околу нас,

connected in understanding to each other,

поврзан во разбирањето со другите,

да не го споменувам духовното поврзување,

not to mention spiritually connected,

бидејќи секој духовен пат кој го знам

because every spiritual path I know of has listening and contemplation

има слушање и сочувствување

во својата суштина.

at its heart.

That's why we need to teach listening in our schools as a skill.

Токму затоа

треба да го учиме слушањето на училиште

како вештина.

Why is it not taught? It's crazy.

Зошто не се предава? Тоа е лудост.

И доколку можеме да го учиме слушањето на училиште,

And if we can teach listening in our schools,

we can take our listening off that slippery slope

можеме да го изведеме слушањето на вистинскиот пат

to that dangerous, scary world that I talked about,

од опасниот, страшен свет за кој зборував

and move it to a place where everybody is consciously listening all the time,

и да го претвориме во свет во кој сите свесно слушаат цело време,

or at least capable of doing it.

или барем се способни за тоа.

Now, I don't know how to do that,

Е сега јас не знам како да го направиме тоа,

but this is TED,

но ова е TED,

and I think the TED community is capable of anything.

и мислам дека TED заедницата е способна за било што.

So I invite you to connect with me, connect with each other,

Затоа ве поканувам да се поврзете со мене, да се поврзете меѓу себе,

take this mission out.

раширете ја оваа мисија и да го воведеме слушањето во училиштата,

And let's get listening taught in schools,

и да го трансформираме светот во еден нов свет на свесни слушатели

and transform the world in one generation

to a conscious, listening world -- a world of connection,

свет на поврзување,

a world of understanding

свет на разбирање и свет во мир.

and a world of peace.

Thank you for listening to me today.

Ви благодарам што ме слушавте.

(Applause)

(Аплауз)