5 ways to listen better | Julian Treasure | TED

Translator: Tamo Khundadze Reviewer: Zakaria Babutsidze

We are losing our listening.

ჩვენ ვკარგავთ სმენას.

We spend roughly 60 percent of our communication time listening,

ჩვენ კომუნიკაციის დროის 60 პროცენტს სმენაში ვატარებთ,

but we're not very good at it.

მაგრამ ჩვენ არ ვართ კარგები ამ საკითხში.

We retain just 25 percent of what we hear.

ჩვენ გაგონილის მხოლოდ 25 პროცენტს ვიმახსოვრებთ.

Now -- not you, not this talk,

არა თქვენ, არა ამ საუბარში,

but that is generally true.

მაგრამ ზოგადად ეს სიმართლეა.

(Laughter)

მოდით განვსაზღვროთ მოსმენა

Let's define listening as making meaning from sound.

როგორც ხმიდან აზრის გამოტანა.

It's a mental process,

ეს გონებრივი პროცესია,

and it's a process of extraction.

და ეს არის ექსტრაქციის პროცესი.

ჩვენ ამისათვის ვიყენებთ რამდენიმე კარგ ტექნიკას.

We use some pretty cool techniques to do this.

ერთ–ერთი მათგანი არის ნიმუშის ამოცნობა.

One of them is pattern recognition.

(ხმაური) ასეა წვეულებაზე,

(Crowd noises) So in a cocktail party like this,

if I say, "David, Sara, pay attention" -- some of you just sat up.

მე თუ ვიტყვი: "დევიდ, სარა, ყურადღება მიაქციეთ,"

ზოგიერთი თქვენგანი წამოჯდება.

We recognize patterns to distinguish noise from signal,

ჩვენ ვცნობთ ნიმუშებს

რომ განვასხვავოთ ხმაური სიგნალისაგან,

and especially our name.

განსაკუთრებით კი ჩვენი სახელი.

Differencing is another technique we use.

განსხვავების ამოცნობა კიდევ ერთ ტექნიკაა, რომელსაც ჩვენ ვიყენებთ.

If I left this pink noise on for more than a couple of minutes,

მე თუ დავტოვებ ამ ხმაურს კიდევ რამდენიმე წუთით,

(Pink noise) you would literally cease to hear it.

თქვენ ფაქტიურად შეწყვეტთ ამის მოსმენას.

ჩვენ ყურადღებით ვუსმენთ განსხვავებებს,

We listen to differences; we discount sounds that remain the same.

იგნორირებას ვუკეთებთ ხმებს, რომლებიც იგივე რჩება.

არსებობს მთელი წყობა ფილტრებისა.

And then there is a whole range of filters.

ამ ფილტრებს ყველა ხმიდან დავყავართ

These filters take us from all sound

down to what we pay attention to.

იმ ხმამდე, რომელსაც ყურადღება უნდა მივაქციოთ.

Most people are entirely unconscious of these filters.

ხალხის უმეტესობას წარმოდგენაც არ აქვთ

ამ ფილტრების შესახებ.

But they actually create our reality in a way,

მაგრამ ისინი ქმნიან ჩვენ რეალობას,

because they tell us what we're paying attention to right now.

რადგან ისინ იგვეუბნებიან თუ რას უნდა მივაქციოთ ყურადღება.

I'll give you one example of that.

მოგიყვანთ ერთ მაგალითს:

Intention is very important in sound, in listening.

განზრახვა არის ძალიან მნიშვნელოვანი ხმებში, მომსმენაში.

When I married my wife,

როდესაც შევირთე ჩემი მეუღლე,

I promised her I would listen to her every day

მე დავპირდი მას, რომ ყოველდღე ისე მოვუსმენდი

as if for the first time.

როგორც პირველად.

ახლა კი ეს ისეთი რაღაც არის, რომელისგანაც მე ყოველდღე შორს ვარ.

Now that's something I fall short of on a daily basis.

(სიცილი)

(Laughter)

But it's a great intention to have in a relationship.

მაგრამ ამ განზრახვის ქონა მნიშვნელოვანია ურთიერთობაში.

(Laughter)

ეს ყველაფერი არ არის.

But that's not all.

ხმა გვეხმარება ჩვენს სივრცესა და დროში ორიენტირებაში.

Sound places us in space and in time.

თუ თქვენ ახლა, ამ ოთახში დახუჭავთ თვალებს,

If you close your eyes right now in this room,

you're aware of the size of the room

თქვენ შეიცნობთ ამ ოთახის ზომას

ექოთი

from the reverberation and the bouncing of the sound off the surfaces;

და ზედაპირზე ხმის ანარეკლებით.

you're aware of how many people are around you,

თქვენ გეცოდინებათ რამდენი ადამიანია თქვენს გარშემო

იმ მიკრო–ხმაურის შედეგად, რომელსაც თქვენ იღებთ.

because of the micro-noises you're receiving.

And sound places us in time as well,

ხმა დროში ორიენტაციაშიც გვეხმარება,

because sound always has time embedded in it.

იმიტომ, რომ ხმასყოველთვის აქვს

მასში ჩართული დრო.

In fact, I would suggest that our listening is the main way

ფაქტიურად, მე გეუბნებით, რომ მოესმენა არის მთავარი გზა

that we experience the flow of time

რომელითაც ჩვენ განვიცდით დროის დინებას

from past to future.

წარსულიდან მომავლამდე.

"ჟღერადობა არის დრო და მნიშვნელობა" – დიდებული ციტატა

So, "Sonority is time and meaning" -- a great quote.

მე ვთქვი დასაწყისში, ჩვენ ვკარგად ჩვენ სმენას.

I said at the beginning, we're losing our listening.

რატომ ვთქვი ეს?

Why did I say that?

Well, there are a lot of reasons for this.

ამისთვის ბევრი მიზეზი არსებობს.

First of all, we invented ways of recording --

პირველ რიგში, ჩვენ გამოვიგონეთ ჩანაწერის გზა,

თავიდან დამწერლობა, შემდეგ კი აუდიო ჩანაწერი

first writing, then audio recording and now video recording as well.

და ახლა ვიდეო ჩანაწერი.

The premium on accurate and careful listening has simply disappeared.

ზუსტი და ფრთხილი სმენის მნიშვნელობა

უბრალოდ გაქრა.

Secondly, the world is now so noisy,

მეორე, სამყარო ახლა უფრო ხმაურიანია,

(Noise) with this cacophony going on visually and auditorily,

(ხმაური) როცა ეს ხმაური გრძელდება

ვიზუალურად და აუდიტორიულად

it's just hard to listen;

მოსმენა რთული და

it's tiring to listen.

დამღლელი ხდება.

Many people take refuge in headphones,

ზოგიერთი თავშესაფარს ყურსასმენებში პოლუბს,

but they turn big, public spaces like this,

მაგრამ ისინი გადააქცევენ დიდ, საზოგადოებრივ სივრცეში

shared soundscapes,

გავრცელებულ ხმას,

into millions of tiny, little personal sound bubbles.

მილიონობით პატარა, უმცირეს ხმის ბუშტებად.

In this scenario, nobody's listening to anybody.

ამ სცენარში, არავინ არავის უსმენს.

ჩვენ ვხვდებით მოუთმენლები.

We're becoming impatient.

აღარ გვინდა ორატორია,

We don't want oratory anymore; we want sound bites.

ჩვენ გვინდა საუნდბაიტები.

And the art of conversation is being replaced -- dangerously, I think --

საუბრის ხელოვნება

ჩანაცვლებულია – მე ვფიქრობ საშიში

by personal broadcasting.

პერსონალური გადმოცემით.

I don't know how much listening there is in this conversation,

მე არ ვიცი რამდენად ისმინება ეს საუბარი,

რომელიც სამწუხაროდ ძალიან ჩვეულებრივია

which is sadly very common, especially in the UK.

განსაკუთრებით დიდ ბრიტანეთში.

We're becoming desensitized.

ჩვენ ვხდებით ნაკლებად მგრძნობიარენი.

Our media have to scream at us with these kinds of headlines

მედიამ უნდა დაგვიყვიროს ასეთი სათაურებით

in order to get our attention.

იმისათვის, რომ მიიქციოს ჩვენი ყურადღება.

And that means it's harder for us to pay attention

ეს ნიშნავს, ჩვენთვის რთულია

ყურადღება მივაქციოთ,

to the quiet, the subtle, the understated.

არცთუისე ხმამაღლა ნათქვამს.

This is a serious problem that we're losing our listening.

ეს არის სერიოზული პრობლემა, რომ ვკარგავთ სმენას.

This is not trivial,

ეს არაა ტრივიალური.

because listening is our access to understanding.

რადგანაც მოსმენა ჩვენი გზაა შემეცნებისკენ.

ცნობიერი სმენა ყოველთვის ქმნის შემეცნებას

Conscious listening always creates understanding,

and only without conscious listening

და მხოლოდ ცნობიერი სმენის გარეშე

can these things happen.

შესაძლოა ჩამოყალიბდეს

A world where we don't listen to each other at all

სამყარო სადაც ჩვენ საერთოდ არ გვესმის ერთმანეთის.

ეს ძალიან საშიში ადგილია.

is a very scary place indeed.

მინდა გაგიზიაროთ

So I'd like to share with you five simple exercises,

5 მარტივი სავარჯიშო

tools you can take away with you,

რათა გაიუმჯობესოთ თქვენი ცნობიერი სმენა.

to improve your own conscious listening.

მოგწონთ ეს?

Would you like that?

Audience: Yes!

(აუდიტორია: დიახ) კარგია.

Good. The first one is silence.

პირველი არის სიჩუმე.

Just three minutes a day of silence is a wonderful exercise

მხოლოდ სიჩუმის სამი წუთი დღეში

მშვენიერი სავარჯიშოა

to reset your ears and to recalibrate,

რათა აღვადგინოთ და ხელახლა მოვაწყოთ ჩვენი ყურები

so that you can hear the quiet again.

ისე, რომ ჩვენ შეგვეძლოს კვლავ მოვუსმინოთ სიჩუმეს.

თუ თქვენ ვერ იღებთ აბსოლუტურ სიჩუმეს,

If you can't get absolute silence,

go for quiet, that's absolutely fine.

სცადეთ სიმშვიდე, ესეც კარგია.

Second, I call this "the mixer."

მეორე, მე მას ვეძახი მიქსერს

(Noise) So even if you're in a noisy environment like this --

(ხმაური) ასე რომ, მაშინაც კი თუ თქვენ იმყოფებით ხმაურიან გარემოში მსგავსად ამისა –

და ჩვენ ყველა დიდ დროს ვატარებთ ასეთ ადგილებში –

and we all spend a lot of time in places like this --

listen in the coffee bar to how many channels of sound can I hear?

მიაყურადეთ ბარში.

რამდენი ხმა შეგიძლიათ გავიგონოთ?

How many individual channels in that mix am I listening to?

რამდენ ინდივიდუალურ არხს ვუსმენ ამ მიქსში?

You can do it in a beautiful place as well, like in a lake.

თქვენ შეგიძლიათ გააკეთოთ ეს ისეთ მშვენიერ ადგილებში, როგორიც არის ტბა.

რამდენ ჩიტს ვუსმენ?

How many birds am I hearing?

Where are they? Where are those ripples?

სად არიან? სად არის ეს წყლის ტალღები?

It's a great exercise for improving the quality of your listening.

ეს დიდებული სავარჯიშოა

რათა გააუმჯობესოთ სმენის ხარისხი.

Third, this exercise I call "savoring," and this is a beautiful exercise.

მესამე, ამ სავარჯიშოს მე ვეძახი დაგემოვნებას,

და ეს არის მშვენიერი სავარჯიშო.

It's about enjoying mundane sounds.

ეს არის ამქვეყნიური ხმებიდან სიამოვნების მიღების შესახებ.

This, for example, is my tumble dryer.

მაგალითად, ეს არის ჩემი საშრობი.

(Dryer)

(საშრობი) ეს არის ვალსი.

It's a waltz -- one, two, three; one, two, three; one, two, three.

ერთი, ორი, სამი. ერთი, ორი, სამი. ერთი, ორი, სამი...

მე მომწონს.

I love it!

Or just try this one on for size.

ან უბრალოდ სცადეთ ეს

(Coffee grinder)

(ყავის საფქვავი)

Wow!

ვაუ

So, mundane sounds can be really interesting --

ასეთი უმნიშვნელო ხმები შეიძლება მართლა საინტერესო იყოს ყურადღებას თუ მიაქცევ.

if you pay attention.

მე მას ვეძახი ფარულ გუნდს.

I call that the "hidden choir" -- it's around us all the time.

ის ჩვენს გარშემო არის მთელი დროის განმავლობაში.

შემდეგი სავარჯიშო

The next exercise is probably the most important of all of these,

ალბათ ყველაზე მნიშვნელოვანია ამათგან,

თუ თქვენ არ მიაქცევთ ერთ ფაქტს ყურადღებას.

if you just take one thing away.

This is listening positions --

ეს არის სმენის პოზიცია –

the idea that you can move your listening position

იდეა, რომ თქვენ შეგიძლიათ შეცვალოთ თქვენი სმენის პოზიცია

იმის შესაბამისად თუ რასაც უსმენთ.

to what's appropriate to what you're listening to.

ეს არის იმ ფილტრებით თამაში.

This is playing with those filters.

გახსოვთ, მე მოგეცით ეს ფილტრები დასაწყისში.

Remember I gave you those filters?

ის იწყებს მათთან თამაშს, როგორც ბერკეტი

It's starting to play with them as levers,

რათა გახდეს ცნობიერი და გადაიტანოს სხვა ადგილას.

to get conscious about them and to move to different places.

ეს არის სმენის მხოლოდ რამდენიმე პოზიცია,

These are just some of the listening positions,

ან სმენის პოზიციის საფეხური, რომლებიც შეგიძლიათ გამოიყენოთ.

or scales of listening positions, that you can use.

There are many.

ასეთი ბევრია.

Have fun with that. It's very exciting.

გაერთეთ ამით. ეს ძალიან საინტერესოა.

And finally, an acronym.

დაბოლოს, აკრონიმი.

You can use this in listening, in communication.

თქვენ შეგიძლიათ ეს გამოიყენოთ სმენაში, ურთიერთობაში.

If you're in any one of those roles --

თუ თქვენ ხართ აქედან რომელიმეს როლში –

and I think that probably is everybody who's listening to this talk --

და მე ვფიქრობ რომ ალბათ ყველა, ვინც უსმენს ამ საუბარს –

the acronym is RASA,

აკრონიმი არის მდში (ინგ: RASA),

which is the Sanskrit word for "juice" or "essence."

რაც სანკრისტზე

წვენს, ესენციას ნიშნავს.

And RASA stands for "Receive," which means pay attention to the person;

და მდში არის "მიიღე"

რაც ნიშნავს ყურადღება მიქციე ადამიანს.

"დააფასე", ცოტა იხმაურე

"Appreciate," making little noises like "hmm," "oh," "OK";

მაგალითად: ჰმმ, ოჰ, კარგი;

"Summarize" -- the word "so" is very important in communication;

"შეაჯამე", სიტყვა "ამგვარად" მნიშვნელოვანია კომუნიკაციაში.

"იკითხე", და დასვი კითხვა.

and "Ask," ask questions afterwards.

Now sound is my passion, it's my life.

ახალი ხმა ჩემი მისწრაფებაა, ეს ჩემი ცხოვრებაა.

I wrote a whole book about it. So I live to listen.

მე დავწერე მთელი წიგნი ამის შესახებ. ამგვარად, მე ვცხოვრობ, რომ ვუსმინო.

ეს ძალიან ბევრია ხალხს მოსთხოვო.

That's too much to ask for most people.

მაგრამ მე მჯერა, რომ ყოველ ადამიანს

But I believe that every human being needs to listen consciously

სჭირდება, რომ მოუსმინოს ცნობიერად

in order to live fully --

იმისათვის, რომ იცხოვროს მთლიანად –

დაკავშირებული იყოს სივრცეში და დროში

connected in space and in time to the physical world around us,

ფიზიკურ სამყაროსთან ჩვენს გარშემო,

connected in understanding to each other,

დაკავშირებული იყოს სხვებთან,

არ ვგულისხმობ სულიერ კავშირს,

not to mention spiritually connected,

რადგან, ყველა სულიერ გზას, რომელიც მე ვიცი

because every spiritual path I know of has listening and contemplation

აქვს სმენა და განხილვა

გულში.

at its heart.

That's why we need to teach listening in our schools as a skill.

ამიტომაც

ჩვენ გვჭირდება რომ ვისწავლოთ მოსმენა სკოლაში

როგორც უნარი.

Why is it not taught? It's crazy.

რატომ არ ისწავლება სმენა? ეს სიგიჟეა.

და თუ ჩვენ შეგვიძლია ვასწავლოთ მოსმენა სკოლაში

And if we can teach listening in our schools,

we can take our listening off that slippery slope

ჩვენ შეგვიძლია ავარიდოთ ჩვენი სმენა იმ უიმედო გზას,

to that dangerous, scary world that I talked about,

იმ საშიშროებას, საშინელ სამყაროს, რომელზეც მე ვსაუბრობდი.

and move it to a place where everybody is consciously listening all the time,

და გადავანაცვლოთ ისეთ ადგილას, სადაც ყველა ყოველთვის ცნობიერად უსმენს –

or at least capable of doing it.

ან, სულ მცირე, შეუძლიათ რომ ეს გააკეთონს.

Now, I don't know how to do that,

ახლა კი არ ვიცი როგორ გავაკეთო ეს,

but this is TED,

მაგრამ ეს არის TED

and I think the TED community is capable of anything.

და მე ვფიქრობ TED-ში ჩართულ ადამიანებს შეუძლიათ ყველაფერი.

So I invite you to connect with me, connect with each other,

ამგვარად, მე გთავაზობთ რომ დამიკავშირდეთ მე, დავუკავშირდეთ ერთმანეთს,

take this mission out.

გავუმკლავდეთ ამ მისიას და ისწავლებოდეს მოსმენა სკოლაში

And let's get listening taught in schools,

და გარდავქმნათ სამყაროს მოდგმა ცნობიერად მსმენელთა სამყაროდ –

and transform the world in one generation

to a conscious, listening world -- a world of connection,

კავშირების სამყაროდ,

a world of understanding

გაგების და სიმშვიდის სამყაროდ.

and a world of peace.

Thank you for listening to me today.

მადლობას გიხდით, რომ მისმენდით დღეს.

(Applause)

(ტაში)