Patricia Ryan: Don't insist on English!

Patricia Ryan: İngilizce'de ısrar etmeyin!

Çeviri: Taner Tarlakazan Gözden geçirme: Sancak Gülgen

I know what you're thinking.

Ne düşündüğünüzü biliyorum.

You think I've lost my way,

Size göre yolumu kaybettim,

and somebody's going to come on the stage in a minute

ve birisi az sonra sahneye çıkıp beni

and guide me gently back to my seat.

koltuğuma nazikçe geri döndürecek.

(Applause)

(Alkışlar)

I get that all the time in Dubai.

Bununla Dubai'de her zaman karşılaşıyorum.

"Here on holiday are you, dear?"

''Burada tatilde misin?''

(Laughter)

(Kahkahalar)

"Come to visit the children?

''Çocukları ziyarete mi geldin?

How long are you staying?"

Ne kadar kalıyorsun?''

Well actually, I hope for a while longer yet.

Aslında biraz daha fazla kalmayı umuyorum.

I have been living and teaching in the Gulf

Körfezde 30 sene boyunca

for over 30 years.

yaşıyor ve öğretiyorum.

(Applause)

(Alkışlar)

And in that time, I have seen a lot of changes.

Ve bu zamanda, birçok değişim gördüm.

Now that statistic

İstatistik oldukça

is quite shocking.

şok edici.

And I want to talk to you today

Ve size bugün İngilizce'nin

about language loss

küreselleşmesinden ve dil

and the globalization of English.

kaybından bahsedeceğim.

I want to tell you about my friend

Size yetişkinlere Abu Dabi'de İngilizce

who was teaching English to adults in Abu Dhabi.

öğreten bir arkadaşımdan bahsedeceğim.

And one fine day,

Ve bir gün,

she decided to take them into the garden

onları bahçeye doğa hakkında

to teach them some nature vocabulary.

kelime öğretme amaçlı götürmeye karar verdi.

But it was she who ended up learning

Ama sonunda bütün yerel bitkilerin isimlerini

all the Arabic words for the local plants,

ve kullanımlarını, tıptaki kullanımını,

as well as their uses --

kozmetik kullanımlarını,

medicinal uses, cosmetics,

yemekteki kullanımını, şifalı bitkilerin isimlerini

cooking, herbal.

Arapça olarak öğrenen kendisiydi.

How did those students get all that knowledge?

Bu öğrenciler bu bilgileri nereden alıyorlardı?

Of course, from their grandparents

Tabiki, büyük anne ve babalarından

and even their great-grandparents.

ve hatta büyük büyük anne ve babalarından.

It's not necessary to tell you how important it is

Nesiller boyunca iletişim kurabilmenin

to be able to communicate

ne kadar önemli olduğu sizlere

across generations.

söylememe gerek yok.

But sadly, today,

Ama üzülerek, bugün

languages are dying

diller benzeri görülmemiş

at an unprecedented rate.

bir oranda ölüyor.

A language dies every 14 days.

Her 14 günde bir dil ölüyor.

Now, at the same time,

Aynı zamanda,

English is the undisputed global language.

İngilizce tartışmaz küresel dil.

Could there be a connection?

Arada bir bağlantı olabilir mi?

Well I don't know.

Bilmiyorum.

But I do know that I've seen a lot of changes.

Ama biliyorum ki birçok değişiklik gördüm.

When I first came out to the Gulf, I came to Kuwait

Körfeze ilk geldiğim zaman, Kuveyt'e geldim

in the days when it was still a hardship post.

hala cefa cekilen günlerdi.

Actually, not that long ago.

Aslında, bu kadar önce değil.

That is a little bit too early.

Bu birazcık erken.

But nevertheless,

Ama buna rağmen,

I was recruited by the British Council,

diğer 25 öğretmen ile beraber

along with about 25 other teachers.

British Council tarafından işe alındım.

And we were the first non-Muslims

Ve biz Kuveyt'te devlet okullarında

to teach in the state schools there in Kuwait.

görev yapacak ilk müslüman olmayan öğretmenlerdik.

We were brought to teach English

Biz oraya İngilizce öğretmeye gittik

because the government wanted to modernize the country

çünkü devlet ülkeyi modernleştirmek istiyordu

and to empower the citizens through education.

ve vatandaşlarını eğitim ile güçlendirmek istiyordu.

And of course, the U.K. benefited

Ve tabiki, Birleşik Krallık o güzel

from some of that lovely oil wealth.

petrol refahının bir kısmından faydalandı.

Okay.

Tamam.

Now this is the major change that I've seen --

İngilizce öğretmenin nasıl

how teaching English

karşılıklı fayda

has morphed

sağlayan bir durumdan

from being a mutually beneficial practice

devasa uluslararası bir iş haline

to becoming a massive international business that it is today.

gelmiş olduğu benim gördüğüm büyük değişikliklerden biri.

No longer just a foreign language on the school curriculum,

Artık müfredatta sadece bir yabancı dil değil.

and no longer the sole domain

Ve artık ana İngiltere'nin yalnız

of mother England,

etki alanı değil.

it has become a bandwagon

Bu, dünya üzerinde her ingilizce

for every English-speaking nation on earth.

konuşan her ulus için takip edilesi birşey.

And why not?

Neden olmasın?

After all, the best education --

Sonuçta --

according to the latest World University Rankings --

en son dünya üniversiteler sıralamasına göre

is to be found in the universities

en iyi eğitim Birleşik Krallık ve

of the U.K. and the U.S.

Amerika Birleşik Devletlerinde veriliyor.

So everybody wants to have an English education, naturally.

Yani doğal olarak herkes İngilizce eğitim almak istiyor.

But if you're not a native speaker,

Ama anadiliniz İngilizce değilse,

you have to pass a test.

bir sınavı geçmek zorundasınız.

Now can it be right

Sadece dil yeteneklerine

to reject a student

bakarak bir öğrenciyi kabul

on linguistic ability alone?

etmemek doğru olur mu?

Perhaps you have a computer scientist

Belki de dahi olan bir

who's a genius.

bilgisayar bilimcisiniz.

Would he need the same language as a lawyer, for example?

O kişi avukatın konuştuğu kadar İngilizce bilmek zorunda mı?

Well, I don't think so.

Bence değil.

We English teachers reject them all the time.

Biz İngilizce öğretmenleri onları her zaman geri çeviriyoruz.

We put a stop sign,

Dur işareti koyuyoruz,

and we stop them in their tracks.

ve onları durduruyoruz.

They can't pursue their dream any longer,

Hayallerini İngilizce öğrenene kadar,

'til they get English.

sürdüremiyorlar.

Now let me put it this way:

Bunu şu şekilde anlatayım,

if I met a monolingual Dutch speaker

eğer sadece Hollandaca bilen ve

who had the cure for cancer,

kansere karşı tedavisi elinde olan biri ile tanışsam,

would I stop him from entering my British University?

onu Britanya Üniversitesi'ne girmekten alıkoyar mıyım?

I don't think so.

Hiçte öyle değil.

But indeed, that is exactly what we do.

Ama aslında, bu tam olarak yaptığımız şey.

We English teachers are the gatekeepers.

Biz İngilizce öğretmenleri kapıları tutanlarız.

And you have to satisfy us first

Ve İngilizce'nizin iyi olduğu konusunda

that your English is good enough.

önce bizi tatmin etmeniz lazım.

Now it can be dangerous

Belli bir katmandaki topluluğa

to give too much power

çok fazla güç vermek

to a narrow segment of society.

tehlikeli olabilir.

Maybe the barrier would be too universal.

Belki bariyer çok evrensel olacak.

Okay.

Tamam.

"But," I hear you say,

''Ama,'' Dediğinizi duyar gibiyim,

"what about the research?

''Araştırmadan ne haber?

It's all in English."

Hepsi İngilizce.''

So the books are in English,

Kitaplar İngilizce,

the journals are done in English,

makaleler İngilizce yapılıyor,

but that is a self-fulfilling prophecy.

ama bu kendi kendini tatmin eden bir kehanet.

It feeds the English requirement.

İngilizce gerekliliğini besliyor.

And so it goes on.

Ve bu şekilde gidiyor.

I ask you, what happened to translation?

Size soruyorum, çeviriye ne oldu?

If you think about the Islamic Golden Age,

İslamik altın çağı düşünüyorsanız,

there was lots of translation then.

o zaman bir sürü çeviri vardı.

They translated from Latin and Greek

Latince ve Yunancadan çeviri yaptılar,

into Arabic, into Persian,

Arapçaya, Farsçaya,

and then it was translated on

ve sonra avrupanın Germen

into the Germanic languages of Europe

dillerine ve Romen dillerine

and the Romance languages.

çevrildi.

And so light shone upon the Dark Ages of Europe.

Ve sonra ışık avrupanın karanlık çağları üzerine doğdu.

Now don't get me wrong;

Beni yanlış anlamayın;

I am not against teaching English,

İngilizce öğretmenin karşısında değilim,

all you English teachers out there.

hepiniz ingilizce öğretmenlerisiniz.

I love it that we have a global language.

Küresel bir dile sahip olmamızı seviyorum.

We need one today more than ever.

Her zaman olduğundan daha çok ihtiyacımız var.

But I am against using it

Ama bunu bir bariyer

as a barrier.

olarak kullanmaya karşıyım.

Do we really want to end up with 600 languages

Gerçekten ana dil olarak ingilizce ya da Çince'nin

and the main one being English, or Chinese?

olduğu 600 tane dil istiyor muyuz?

We need more than that. Where do we draw the line?

Bundan daha fazlasına ihtiyacımız var.Çizgiyi nereye çekeceğiz?

This system

Bu sistem zekayı ve

equates intelligence

İngilizce bilgisini ki

with a knowledge of English,

biraz keyfi--

which is quite arbitrary.

bir araya getiriyor.

(Applause)

(Alkışlar)

And I want to remind you

Ve size hatırlatmak istiyorum

that the giants upon whose shoulders

bugünün aydınlarının omuzlarının

today's intelligentsia stand

üzerinde durduğu devler

did not have to have English,

İngilizce'ye sahip değildi,

they didn't have to pass an English test.

Bir İngilizce sınavını geçmek zorunda değillerdi.

Case in point, Einstein.

Örnek olarak, Einstein.

He, by the way, was considered remedial at school

Bu arada kendisi okulda iken tedavi edilmesi gereken biri olarak

because he was, in fact, dyslexic.

görüldü, çünkü kendisi disleksikti.

But fortunately for the world,

Ama dünya çok şanslı ki,

he did not have to pass an English test.

İngilizce sınavını geçmek zorunda değildi.

Because they didn't start until 1964

Çünkü 1964e kadar TOEFL'a

with TOEFL,

başlamadılar,

the American test of English.

Amerikan İngilizce testi.

Now it's exploded.

Şimdi ise bir patlama hakim.

There are lots and lots of tests of English.

İngilizce birçok test var.

And millions and millions of students

Ve bu testlere giren milyonlarca

take these tests every year.

öğrenci var.

Now you might think, you and me,

Aslında düşünebilirsiniz, ben de aynı zamanda,

"Those fees aren't bad, they're okay,"

bu ücretler çok kötü değil, idare eder şekildeler,

but they are prohibitive

ama fakir olan milyonlarca

to so many millions of poor people.

insan için fahiştir.

So immediately, we're rejecting them.

Yani sonuç olarak, onları kabul etmiyoruz.

(Applause)

(Alkışlar)

It brings to mind a headline I saw recently:

Geçenlerde gördüğüm bir manşet aklıma geldi:

"Education: The Great Divide."

''Eğitim: Büyük ayrım.''

Now I get it,

Şimdi anlıyorum,

I understand why people would want to focus on English.

İnsanlar neden ingilizce üzerinde odaklanmalılar anlıyorum.

They want to give their children the best chance in life.

Çocuklarına hayatta en iyi şansı vermek istiyorlar.

And to do that, they need a Western education.

Ve bunu yapmak için, batı eğitimine ihtiyaçları var.

Because, of course, the best jobs

Çünkü, tabi ki, en iyi işler

go to people out of the Western Universities,

batı üniversitelerinden mezun olanlara gidiyor,

that I put on earlier.

daha öncede belirttiğim gibi.

It's a circular thing.

Bu döngüsel bir olay.

Okay.

Tamam.

Let me tell you a story about two scientists,

İki bilimadamı ile ilgili hikayeyi anlatayım size.

two English scientists.

iki İngiliz bilimadamı.

They were doing an experiment

Genetik, hayvanların ön ayakları

to do with genetics

ve arka ayakları ile ilgili

and the forelimbs and the hind limbs of animals.

bir deney yapıyorlardı.

But they couldn't get the results they wanted.

Ama istedikleri sonuçları alamıyorlardı.

They really didn't know what to do,

Gerçekten ne yapacaklarını bilemiyorlardı,

until along came a German scientist

ön ayak ve arka ayak ile ilgili

who realized that they were using two words

iki kelime kullandıklarını anlayan bir

for forelimb and hind limb,

Alman bilimadamı gelene kadar,

whereas genetics does not differentiate

genetikte bu ayrım yoktu,

and neither does German.

Almancada da yoktu.

So bingo,

Yani,

problem solved.

problem çözüldü.

If you can't think a thought,

Eğer birşeyi düşünemezseniz,

you are stuck.

takılıp kalırsınız.

But if another language can think that thought,

Ama başka bir dil o düşünceyi düşünebilirse,

then, by cooperating,

o zaman, birlikte çalışarak,

we can achieve and learn so much more.

çok daha fazlasını öğrenip başarabiliriz.

My daughter

Benim kızım,

came to England from Kuwait.

Kuveyt'ten ingiltere'ye geldi.

She had studied science and mathematics in Arabic.

Arapça olarak bilim ve matematik okudu.

It's an Arabic-medium school.

Orta düzeyde bir Arapça okuldu.

She had to translate it into English at her grammar school.

Gramer okulunda İngilizce'ye çevirmek zorundaydı.

And she was the best in the class

Ve o konularda sınıfında

at those subjects.

en iyisiydi.

Which tells us

Bu da bize gösteriyor ki

that when students come to us from abroad,

öğrenciler bize yurtdışından geldiğinde,

we may not be giving them enough credit

onlara bildikleri hakkında yeteri

for what they know,

kadar kredi vermiyoruz,

and they know it in their own language.

ve bunu kendi dillerinde biliyorlar.

When a language dies,

Bir dil öldüğü zaman,

we don't know what we lose with that language.

o dille beraber neyi kaybettiğimizi bilmiyoruz.

This is -- I don't know if you saw it on CNN recently --

Bu -- bilmiyorum CNN'de gördünüz mü --

they gave the Heroes Award

Genç bir Kenya'lı çobana

to a young Kenyan shepherd boy

Kahramanlar Ödülü verdiler

who couldn't study at night in his village,

Kendi köyünde geceleri çalışamıyordu

like all the village children,

bütün köy çocukları gibi,

because the kerosene lamp,

çünkü kerosen lambası,

it had smoke and it damaged his eyes.

dumana sahipti ve gözlere zarar veriyordu.

And anyway, there was never enough kerosene,

Ve neyse, asla yeterli kerosen olmuyordu,

because what does a dollar a day buy for you?

çünkü bir dollar size ne alabilir?

So he invented

O da ücretsiz bir güneş

a cost-free solar lamp.

lambası icat etti.

And now the children in his village

Ve şimdi köyündeki çocuklar

get the same grades at school

evinde elektrik olan diğer çocuklar

as the children who have electricity at home.

ile aynı notları alıyor.

(Applause)

(Alkışlar)

When he received his award,

Ödülünü aldığı zaman,

he said these lovely words:

şu tatlı sözeri söyledi:

"The children can lead Africa from what it is today,

''Çocuklar Afrikayı bugün olduğundan öteye taşıyabilir,

a dark continent,

kara kıtadan,

to a light continent."

aydınlık bir kıtaya.''

A simple idea,

Çok basit bir fikir,

but it could have such far-reaching consequences.

ama çok daha uzaklara erişebilir.

People who have no light,

Işığı olmayan insanlar,

whether it's physical or metaphorical,

fiziksel olarak ya da düşünsel olarak,

cannot pass our exams,

sınavlarımızı geçemezler,

and we can never know what they know.

ve ne bildiklerini asla bilemeyiz.

Let us not keep them and ourselves

Onları ve kendimiz karanlıkta

in the dark.

bırakmayalım.

Let us celebrate diversity.

Farklılığı kutlayalım.

Mind your language.

Dilinize önem verin.

Use it to spread great ideas.

Güzel fikirleri yaymak için kullanın.

(Applause)

(Alkışlar)

Thank you very much.

Çok teşekkürler.

(Applause)

(Alkışlar)