Why I'm a weekday vegetarian | Graham Hill

Translator: sann tint Reviewer: Myo Aung

About a year ago,

လွန်ခဲ့တဲ့ (၁)နှစ်လောက်ကပါ။

I asked myself a question:

ကိုယ့်ကိုကိုယ် မေးခွန်းတစ်ခု မေးခဲ့မိတယ်။

"Knowing what I know,

ကိုယ်သိနေတာကို သိသိကြီးနဲ့

why am I not a vegetarian?"

"ဘာဖြစ်လို့ ငါ သက်သတ်လွတ်သမား မဖြစ်တာလဲ"လို့ပေါ့။

After all, I'm one of the green guys:

တကယ်တော့ ကျွန်တော်ဟာ ပတ်ဝန်းကျင် စိမ်းလန်းစိုပြေရေးသမားတစ်ယောက်ပါ။

I grew up with hippie parents in a log cabin.

သစ်လုံးအိမ်တစ်လုံးထဲမှာ ဟစ်ပီစရိုက်ရှိတဲ့ မိဘတွေနဲ့အတူ ကြီးပြင်းလာခဲ့သူပါ။

I started a site called TreeHugger --

TreeHugger(သစ်ပင်ပွေ့ဖက်သူ)လို့ခေါ်တဲ့ နေရာတစ်ခုကို ကျွန်တော် အစပြုခဲ့တာပေါ့။

I care about this stuff.

ဒီဥစ္စာကို ကျွန်တော် အရေးတစိုက်ရှိခဲ့တာပေါ့ဗျာ။

I knew that eating a mere hamburger a day

တစ်ရက်ကို အသားညှပ်ပေါင်မုန့်တစ်လုံး စားရုံနဲ့ကို ကျွန်တော့ရဲ့ သေဆုံးနိုင်တဲ့ အလားအလာကို

can increase my risk of dying by a third.

သုံပုံတစ်ပုံလောက် တိုးမြှင့်လာစေတယ်ဆိုတာ ကျွန်တော်သိပါတယ်။

Cruelty: I knew that the 10 billion

ရက်စက်ကြမ်းကြုတ်မှု၊ ကျွန်တော်တို့ကိုယ်ပိုင် ကြောင်တွေ၊ ခွေးတွေနဲ့ အခြားသော

animals we raise each year for meat

အိမ်မွေးတိရစ္ဆာန်တွေအတွက် လုံးဝကို စဉ်းစားလို့တောင် မရနိုင်တဲ့

are raised in factory farm conditions

အခြေအနေမျိုးထဲမှာ စက်ရုံတွင်းမွေးမြူရေးခြံ တွေကနေ အသားအတွက် မွေးမြူကြတဲ့

that we, hypocritically, wouldn't even consider

တစ်နှစ်ကို သန်းတစ်သောင်းရှိတဲ့ တိရစ္ဆာန်တွေကို

for our own cats, dogs and other pets.

ကျွန်တော်တို့တွေ မွေးမြူနေကြတယ်ဆိုတာ ကျွန်တော်သိပါတယ်။

Environmentally, meat, amazingly,

သဘာဝပတ်ဝန်းကျင် အပေါ် အကျိုးသက်ရောက်မှုအရ အသားဟာ မယုံနိူင်လောက်အောင်ပဲ

causes more emissions

ကား၊ ရထား၊ လေယာဉ်ပျံ၊ ခရီးသည်တင်ကား အားလုံးပေါင်းထားတဲ့

than all of transportation combined:

သယ်ယူပို့ဆောင်မှု စုစုပေါင်းထက်ကို ။

cars, trains, planes, buses, boats, all of it.

ပိုပြီး ထုတ်လွတ်ပစ္စည်းတွေကို ဖြစ်ပေါ်စေပါတယ်

And beef production uses 100 times the water

နောက်ပြီးတော့ အမဲသားထုတ်လုပ်မှုဟာ ဟင်းသီးဟင်းရွက်အများစု

that most vegetables do.

ထုတ်လုပ်မှုထက် ရေအဆ(၁၀၀) ပိုကုန်ပါတယ်။

I also knew that I'm not alone.

ကျွန်တော်တစ်ယောက်ထည်း မဟုတ်ဘူးဆိုတာလည်း ကျွန်တော်သိပါတယ်။

We as a society

လူမှုအဖွဲ့အစည်းတစ်ခုအနေနဲ့

are eating twice as much meat

ကျွန်တော်တို့ဟာ အသားကို ၁၉၅၀ နှစ်တွေကထက်ကို

as we did in the 50s.

၂ ဆ ပိုပြီး စားသုံးနေကြပါတယ်။

So what was once the special little side treat

ဒီတော့ဗျာ တစ်ခါတုန်းက စားချင့်စဖွယ် သီးသန့်အရံဟင်းလေးဟာ

now is the main, much more regular.

အခုအခါမှာတော့ ပုံမှန်ထက်ကိုအများကြီးကိုပိုလာတဲ့ အဓိက ဟင်းလျာ ဖြစ်နေတာပေါ့။

So really, any of these angles

ဒါကြောင့် တကယ့်ကိုပဲ ဒီရှုထောင့်ပေါင်းစုံဟာ ကျွန်တော့ကို

should have been enough to convince me to go vegetarian.

သက်သတ်လွတ်သမားဖြစ်စေဖို့ ယုံကြည်လက်ခံစေဖို့ လုံလောက်သင့်ပြီပေါ့ဗျာ။

Yet, there I was -- chk, chk, chk --

ဒါပေမဲ့ ကျွန်တော်ဟာ ရှလွတ်၊ ရှလွတ်နဲ့

tucking into a big old steak.

အမဲသားတုံးဟောင်းကြီးကို လွေးနေခဲ့သေးတာပေါ့။

So why was I stalling?

ဒါဆို ကျွန်တော်ဘာဖြစ်လို့ အချိန်ဆွဲနေရတာတုန်းဗျာ။

I realized that what I was being pitched

ကျွန်တော့ကို တလည်လည်နဲ့ ဖင့်နှေးနေစေခဲ့တာကတော့ အဖြေနှစ်မျိုးသားလျှင်

was a binary solution.

ဖြေရှင်းနည်းကြောင့်ဆိုတာကို ကျွန်တော်နားလည်လိုက်မိပါတယ်။

It was either

ဒါကတော့ ခင်ဗျားဟာ အသားစားသူတစ်ယောက် ဖြစ်မလား

you're a meat eater or you're a vegetarian,

ဒါမှမဟုတ် သက်သတ်လွတ်သမားတစ်ယောက် ဖြစ်မလားဆိုတာပဲပေါ့။

and I guess I just wasn't quite ready.

ကျွန်တော်တော့ အဆင်သင့်မဖြစ်သေးဘူးဆိုတာကိုတော့ မှန်းဆလို့ရခဲ့တယ်။

Imagine your last hamburger.

ခင်ဗျားရဲ့ နောက်ဆုံး အသားညှပ်မုန့်ကို စိတ်ကူးကြည့်လိုက်ပေါ့ဗျာ။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

So my common sense,

ဒီတော့ ကျွန်တော့ရဲ့ လူပြိန်းအသိကတော့

my good intentions,

ကွန်တော့ရဲ့ ကောင်းမွန်တဲ့စေတနာဟာ ကွန်တော့ရဲ့

were in conflict with my taste buds.

ဇိဝှာပသာဒအကြည်နဲ့ ဝိရောဓိဖြစ်နေခဲ့တော့တာပေါ့။

And I'd commit to doing it later,

ဒါနဲ့ ဒါကို နောက်မှပဲလုပ်တော့မယ်လို့ ဆုံးဖြတ်နေနေတော့တာပေါ့။

and not surprisingly, later never came.

ပြီးတော့ သိပ်ပြီးအံ့ဩစရာတော့ မရှိပါဘူးလေ။ နောင်ဆိုတာမျိုးက

ဘယ်တော့မှာဖြစ်မလာခဲ့ပါဘူး။

Sound familiar?

ကြားဖူးကြတယ်မဟုတ်လား။

So I wondered,

ဒီတော့ ကျွန်တော် တွေးမိသွားတယ်ဗျ။

might there be a third solution?

တတိယ ဖြေရှင်းနည်းများ ရှိနေမလားလို့ပေါ့။

And I thought about it, and I came up with one.

နောက်ပြီး ကျွန်တော် ဒီအကြောင်းကို စဉ်းစားမိလိုက်ပြီး အကြံတစ်ခု ရလိုက်တယ်ဗျ။

I've been doing it for the last year, and it's great.

ဒါကို မနှစ်ကတစ်နှစ်လုံး ကျွန်တော်လုပ်နေခဲ့တာပေါ့။

It's called weekday veg.

ဒါကတော့ ကြားရက် သက်သတ်လွတ်လို့ခေါ်ပါတယ်။

The name says it all:

တနင်္လာကနေ သောကြာနေ့အထိ ဘာတစ်ခုမှ မျက်နှာပြင်ရှိသူ မဖြစ်စေရဘူးပေါ့။

Nothing with a face Monday through Friday.

စနေ၊ တနင်္ဂနွေနေ့တွေက​တော့ ကိုယ့်ရွေးချယ်မှုပဲလေ။

On the weekend, your choice.

ရှင်းရှင်းလေးပါ။

Simple.

တကယ်လို့ ခင်ဗျားဟာ ဒါကို နောက်တစ်ဆင့် မြှင့်ချင်တယ်ဆိုရင်၊

If you want to take it to the next level,

မှတ်ထားရမှာက ပတ်ဝန်းကျင်ဆိုင်ရာ

remember, the major culprits

ပျက်စီးမှုနဲ့ ကျန်းမာရေးအရ

in terms of environmental damage and health

အဓိက တရားခံတွေကတော့

are red and processed meats.

အမဲသားနဲ့ ပြုပြင်စီမံထားတဲ့ အသားတွေပဲဆိုတာပါ။

So you want to swap those out

ဒီတော့ ခင်ဗျားတို့အနေနဲ့ ဒါတွေကို ကောင်းမွန်ပြီး

with some good, sustainably harvested fish.

ထိန်းထိန်းသိမ်းသိမ်း ဖမ်းယူထားတဲ့ ငါးအချို့နဲ့ ဖလှယ်ချင်စိတ်ရှိတော့တာပေါ့။

It's structured,

ဒါက အဆီအငေါ်တည့်အောင် စပ်ဟပ်ဖွဲ့စည်းထားတာပါ။

so it ends up being simple to remember,

ဒါကြောင့် ဒါက မှတ်မိဖို့ လွယ်ကူတာလေးနဲ့ အဆုံးသတ်ပါတယ်။

and it's okay to break it here and there.

ဒါကို ဟိုနားဒီနားမှာ ချိုးဖောက်လို့လည်း ရပါတယ်။

After all, cutting five days a week

တကယ်တော့ဗျာ၊ တစ်ပတ်မှာ (၅)ရက် ဖြတ်တောက်လိုက်ခြင်းဟာ

is cutting 70 percent of your meat intake.

ခင်ဗျားတို့ စားသုံးတဲ့အသားပမာဏ

The program has been great, weekday veg.

(၇၀)ရာခိုင်နှုန်းကို လျှော့ချလိုက်တာပဲပေါ့ဗျာ။

My footprint's smaller,

ကျွန်တော့ နောက်မှာ ကျန်ရစ်တဲ့ အရာတွေ ပိုပို နည်းလာပါတယ်။

I'm lessening pollution,

ကျွန်တော်ကြောင့် လေထုညစ်ညမ်းမှုဟာ လျော့ပါးလာနေပါတယ်။

I feel better about the animals,

တိရစ္ဆာန်တွေနဲ့ ပတ်သက်ပြီး ပိုပြီးနေသာထိုင်သာရှိလာပါတယ်။

I'm even saving money.

ပိုက်ဆံတောင်မှပဲ ချွေတာမိနေပါတယ်။

Best of all, I'm healthier,

အကောင်းဆုံးကတော့ဗျာ ကျွန်တော်ပိုပြီးကျန်းမာလာပါတယ်။

I know that I'm going to live longer,

ကျွန်တော် အသက်ပိုပြီးရှည်ရှည်နေရတော့မယ်လို့ ကျွန်တော်သိပါတယ်။

and I've even lost a little weight.

နောက်ပြီး ကိုယ်အလေးချိန်တောင်မှပဲ နည်းနည်း ကျသွားပါပြီ။

So, please ask yourselves,

ဒါကြောင့် ကျေးဇူးပြုပြီးတော ကိုယ့်ကိုကိုယ် မေးကြည့်ကြပါလားဗျာ။

for your health,

ခင်ဗျားတို့ရဲ့ ကျန်းမာရေးအတွက်၊

for your pocketbook,

ခင်ဗျားတို့ရဲ့ ပိုက်ဆံအိတ်အတွက်၊

for the environment, for the animals:

ခင်ဗျားတို့ရဲ့ ပတ်ဝန်းကျင်အတွက်၊ ခင်ဗျားတို့ရဲ့ တိရစ္ဆာန်တွေလေးတွေအတွက်ပေါ့ဗျာ။

What's stopping you from giving weekday veg a shot?

ကြားရက်တွေမှာ သက်သတ်လွတ်အဖြစ် စားသုံးဖို့ကို ဘာကများ ခင်ဗျားတို့ကို တားဆီးနေပါသလဲ။

After all, if all of us

တကယ်တော့ ကျွန်တော်တို့အားလုံး

ate half as much meat,

စားနေကျအသားရဲ့ တစ်ဝက်လောက်ကိုပဲ စားကြမယ်ဆိုရင်

it would be like half of us

ကျွန်တော်တို့အားလုံးရဲ့ ထက်ဝက်ဟာ

were vegetarians.

သက်သတ်လွတ်သမားတွေ ဖြစ်လာတယ် သဘောပေါ့ဗျာ။

Thank you.

ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။

(Applause)

(လက်ခုပ်တီးသံများ)