Your elusive creative genius | Elizabeth Gilbert

Translator: Reviewer: Marko Marcevski

I am a writer.

Јас сум писател.

Writing books is my profession but it's more than that, of course.

Пишувањето книги е моја професија, но се работи за повеќе од тоа.

It is also my great lifelong love and fascination.

Тое е воедно и моја голема животна љубов и фасцинација.

And I don't expect that that's ever going to change.

Не верувам дека тоа некогаш ќе се смени.

But, that said, something kind of peculiar has happened recently

Но, неодaмна ми се случи нешто прилично невообичаено

in my life and in my career,

во мојот живот и кариера

which has caused me to have to recalibrate my whole relationship with this work.

што ме натера да го преиспитам мојот однос кон работата.

And the peculiar thing is that I recently wrote this book,

Она што е чудно е што неодамна напишав книга

this memoir called "Eat, Pray, Love"

на мемоари наречена „Јади, моли се, сакај“

which, decidedly unlike any of my previous books,

која убeдливо, за разлика од моите претходни книги,

went out in the world for some reason, and became this big,

од некоја причина стана позната во светот и стана голема

mega-sensation, international bestseller thing.

мега-сензација, интернационален бестселер.

The result of which is that everywhere I go now,

Како резултат, каде и да одам сега

people treat me like I'm doomed.

луѓето се однесуваат кон мене како да сум проколната.

Seriously -- doomed, doomed!

Навистина - проколната, проколната!

Like, they come up to me now, all worried, and they say,

Сега ми приоѓаат, целите загрижени и ми велат:

„Зарем не ти е страв дека никогаш нема да го надминеш ова?“

"Aren't you afraid you're never going to be able to top that?

Aren't you afraid you're going to keep writing for your whole life

„Зарем не ти е страв дека ќе продолжиш да пишуваш целиот свој живот

and you're never again going to create a book

и, никогаш повеќе нема да создадеш книга

that anybody in the world cares about at all,

за која би се заинтересирал некој на светов,

ever again?"

никогаш повеќе?“

So that's reassuring, you know.

Е, ова ми влева доверба.

But it would be worse, except for that I happen to remember

Но, може и да биде полошо, освен што сосема случајно се сеќавам

that over 20 years ago, when I was a teenager,

дека пред 20 години, кога бев тинејџер и прв пат почнав да им кажувам на луѓето

when I first started telling people that I wanted to be a writer,

дека сакам да бидам писател,

постојано бев пречекувана од истата исплашена реакција.

I was met with this same sort of fear-based reaction.

И луѓето ми велеа: „Зарем не ти е страв дека никогаш нема да бидеш успешна?“

And people would say, "Aren't you afraid you're never going to have any success?

Aren't you afraid the humiliation of rejection will kill you?

„Зарем не ти е страв дека понижувањето од неуспехот ќе те убие?“

Aren't you afraid that you're going to work your whole life at this craft

„Зарем не ти е страв дека целиот свој живот ќе го работиш овој занает,

но ништо нема да излезе од него

and nothing's ever going to come of it

и ќе умреш врз еден куп скршени соништа,

and you're going to die on a scrap heap of broken dreams

а во твојата уста ќе го чувствуваш горкиот вкус на неуспехот?“

with your mouth filled with bitter ash of failure?"

(Смеење)

(Laughter)

Like that, you know.

Коментари слични на овој.

The answer -- the short answer to all those questions is, "Yes."

Краткиот одговор на сите овие прашања е: „Да“.

Yes, I'm afraid of all those things.

Да, страв ми е од сите тие нешта.

And I always have been.

И од секогаш ми било страв.

And I'm afraid of many, many more things besides

Страв ми е од уште многу други работи

that people can't even guess at,

кои луѓето никогаш не би ги погодиле.

like seaweed and other things that are scary.

Како морска трева и други страшни нешта.

But, when it comes to writing,

Но, кога се работи за пишувањето,

the thing that I've been sort of thinking about lately, and wondering about lately,

она за што размислувам во последно време и за што се прашувам е „Зошто?“

is why?

Дали ова е разумно?

You know, is it rational?

Дали е логично да се очекува од кој било

Is it logical that anybody should be expected

to be afraid of the work that they feel they were put on this Earth to do.

да се плаши од работата за кои тие веруваат дека се ставени на Земјата да ја работат?

And what is it specifically about creative ventures

И што е она кај креативните професии

that seems to make us really nervous about each other's mental health

што не прави навистина нервозни за нашето ментално здравје

in a way that other careers kind of don't do, you know?

на начин кој не е случај и со другите кариери?

Like my dad, for example, was a chemical engineer

На пример, татко ми беше хемиски инженер

and I don't recall once in his 40 years of chemical engineering

и не се сеќавам ниту еднаш во 40 години работен стаж

anybody asking him if he was afraid to be a chemical engineer, you know?

некој да го праша дали се плаши да биде хемиски инженер.

"That chemical-engineering block, John, how's it going?"

„Имаш блокада за хемиски инженеринг Џон?“

It just didn't come up like that, you know?

Тоа воопшто не се случи.

But to be fair, chemical engineers as a group

Но, искрено, хемиските инженери како група

haven't really earned a reputation over the centuries

низ вековите, се немаат здобиено со репутација

for being alcoholic manic-depressives.

на манично-депресивни алкохоличари.

(Laughter)

(Смеење)

We writers, we kind of do have that reputation,

Нас, писателите, не бие таков глас

and not just writers, but creative people across all genres,

и не само писателите, туку сите креативни луѓе

it seems, have this reputation for being enormously mentally unstable.

изгледа дека имаат репутација на ментално нестабилни личности.

And all you have to do is look at the very grim death count

Треба само да се присетите на мрачната бројка на смртни случаи

in the 20th century alone, of really magnificent creative minds

во 20-тиот век на навистина неверојатни креативни умови

who died young and often at their own hands, you know?

кои умреле млади и многу често од својата рака.

And even the ones who didn't literally commit suicide

Па, дури и оние кои буквално не извршиле самоубиство,

seem to be really undone by their gifts, you know.

изгледаат како да се обременети со својата дарба.

Norman Mailer, just before he died, last interview, he said,

Пред да почине Норман Милер, во своето последно интервју вели:

"Every one of my books has killed me a little more."

„Секоја од моите книги убиваше мал дел од мене.“

An extraordinary statement to make about your life's work.

Неверојатна изјава за своето животно дело.

But we don't even blink when we hear somebody say this,

Но, ние не ни трепнуваме кога ќе слушнеме некој како го вели ова

because we've heard that kind of stuff for so long

бидејќи такви работи слушаме веќе толку долго време

and somehow we've completely internalized and accepted collectively

и некако, како колектив целосно сме го прифатиле

this notion that creativity and suffering are somehow inherently linked

мислењето дека креативноста и страдањето се поврзани

and that artistry, in the end, will always ultimately lead to anguish.

и дека уметноста на крајот секогаш води кон патење.

And the question that I want to ask everybody here today

Она што сакам да ги прашам сите тука денес е:

is are you guys all cool with that idea?

„Дали сте сите задоволни со тој став?“

Are you comfortable with that?

Се чувствувате ли удобно?

Because you look at it even from an inch away and, you know --

Бидејќи, доколку само малку размислиме,

I'm not at all comfortable with that assumption.

јас не се чувствувам пријатно со таа претпоставка.

I think it's odious.

Мислам дека е одвратна.

And I also think it's dangerous,

Но, мислам и дека е опасна,

and I don't want to see it perpetuated into the next century.

и не сакам да ја видам како се протега и во наредниот век.

Мислам дека е подобро да ги охрабруваме нашите големи и креативни умови да живеат.

I think it's better if we encourage our great creative minds to live.

And I definitely know that, in my case -- in my situation --

А, во мојот случај, сигурна сум дека

it would be very dangerous for me to start sort of leaking down that dark path

би било опасно за мене доколку почнам да одам по тој темен пат

of assumption,

на претпоставки, особено кога ќе ги земам во предвид условите

particularly given the circumstance that I'm in right now in my career.

во кои се наоѓа мојата кариера во моментов.

Which is -- you know, like check it out,

Работата е што

I'm pretty young, I'm only about 40 years old.

прилично сум млада, имам само 40 години.

Во мене се уште има уште четири децении работа.

I still have maybe another four decades of work left in me.

And it's exceedingly likely that anything I write from this point forward

Но, многу е веројатно дека се што ќе напишам од овој момент натаму

is going to be judged by the world as the work that came after

ќе биде оценувано од страна на светот како она што дошло

the freakish success of my last book, right?

по неверојатниот успех на мојата последна книга.

I should just put it bluntly, because we're all sort of friends here now --

Ќе бидам искрена, бидејќи тука сите сме пријатели,

it's exceedingly likely that my greatest success is behind me.

многу е веројатно дека мојот најголем успех е веќе зад мене.

So Jesus, what a thought!

Ох, боже, каква помисла!

That's the kind of thought that could lead a person

Токму ваквите мисли ќе го натераат човека

to start drinking gin at nine o'clock in the morning,

да почне да пие џин во 9 часот наутро,

and I don't want to go there.

а јас не сакам да го правам тоа.

(Laughter)

(Смеење)

I would prefer to keep doing this work that I love.

Повеќе сакам да продолжам да го работам она што го сакам.

И, така дојдовме до прашањето: „Како?“

And so, the question becomes, how?

And so, it seems to me, upon a lot of reflection,

После долго размислување, ми изгледа дека

that the way that I have to work now, in order to continue writing,

за да продолжам да пишувам,

is that I have to create some sort of protective psychological construct, right?

треба да создадам некој вид на заштитна психолошка креација.

I have to sort of find some way to have a safe distance

Треба да најдам начин да создадам безбедно растојание

between me, as I am writing, and my very natural anxiety

помеѓу мене додека пишувам и мојата природна нетрпеливост

about what the reaction to that writing is going to be, from now on.

кон тоа каква ќе биде реакцијата кон напишаното во иднина.

And, as I've been looking, over the last year,

Последнава година, додека барав пример како да го направам тоа,

for models for how to do that,

I've been sort of looking across time,

барав пример низ вековите

and I've been trying to find other societies

и се обидував да најдам други општества

to see if they might have had better and saner ideas than we have

за да видам дали можеби тие имале подобра и понормална идеја отколку нас

about how to help creative people

за тоа како да им помогнат на креативните луѓе да се справат

sort of manage the inherent emotional risks of creativity.

со наследниот емоционален ризик од креативноста.

And that search has led me to ancient Greece and ancient Rome.

Таа потрага ме доведе до Античка Грција и Стар Рим.

So stay with me, because it does circle around and back.

Следете ме, бидејќи ќе завртиме еден круг.

But, ancient Greece and ancient Rome --

Но, во Античка Грција и во Стар Рим

people did not happen to believe that creativity

луѓето не верувале дека креативноста

came from human beings back then, OK?

во тоа време доаѓала од луѓето.

People believed that creativity was this divine attendant spirit

Луѓето верувале дека креативноста е некој божествен дух

that came to human beings from some distant and unknowable source,

кој им доаѓал на луѓето од некој далечен и непознат извор,

for distant and unknowable reasons.

заради далечни и непознати причини.

The Greeks famously called these divine attendant spirits of creativity "daemons."

Грците ги нарекувале овие божествени духови на креативноста „демони“.

Socrates, famously, believed that he had a daemon

Сократ верувал дека тој имал „демон“

who spoke wisdom to him from afar.

кој од далеку му ја кажувал мудроста.

The Romans had the same idea,

Римјаните ја имале истата идеја,

but they called that sort of disembodied creative spirit a genius.

но тие тој бестелесен креативен дух го нарекувале „гениј“

Which is great, because the Romans did not actually think

Ова е прекрасно бидејќи римјаните не верувале

that a genius was a particularly clever individual.

дека еден гениј е особено паметна личност.

They believed that a genius was this, sort of magical divine entity,

Тие верувале дека генијот е магично, боженствено суштество

who was believed to literally live in the walls of an artist's studio,

за кое се верувало дека буквално живее во ѕидовите

на уметничките студија, нешто како Доби куќното џуџе,

kind of like Dobby the house elf,

and who would come out

и кое излегува и незабележливо му помага на уметникот со неговата работа

and sort of invisibly assist the artist with their work

давајќи го крајниот резултат.

and would shape the outcome of that work.

So brilliant -- there it is, right there, that distance that I'm talking about --

Одлично! Ете ја далечината за која зборувам

that psychological construct to protect you from the results of your work.

таа психолошка креација која ве заштитува од резултатот од вашата работа.

And everyone knew that this is how it functioned, right?

И сите знаеле дека ова е начинот на кој работите функционираат.

So the ancient artist was protected from certain things,

Античкиот уметник бил заштитен од одредени нешта,

like, for example, too much narcissism, right?

како на пример, премногу нарцисоидност.

If your work was brilliant, you couldn't take all the credit for it,

Доколку вашата работа е совршена вие не можете да ја понесете целата слава.

everybody knew that you had this disembodied genius who had helped you.

Сите знаат дека сте имале бестелесен гениј кој ви помагал.

If your work bombed, not entirely your fault, you know?

Доколку вашата работа пропаднала, вината не е само ваша.

Everyone knew your genius was kind of lame.

Сите знаат дека сте имале лош гениј.

(Laughter)

Ова е начинот на кој долго време луѓето од Западот размислувале за креативноста.

And this is how people thought about creativity in the West

for a really long time.

Потоа се случила Ренесансата и се се сменило,

And then the Renaissance came and everything changed,

and we had this big idea, and the big idea was,

и ни дојде една голема идеја, а таа идеја

let's put the individual human being at the center of the universe

дозволува човекот да се постави во центарот на универзумот

над сите богови и мистерии, и повеќе нема простор

above all gods and mysteries,

and there's no more room for mystical creatures

за мистични суштества кои ни диктираат од божественото.

who take dictation from the divine.

And it's the beginning of rational humanism,

Со почетокот на рационалниот хуманизам

and people started to believe that creativity

луѓето почнале да веруваат дека креативноста

целосно потекнува од внатрешноста на индвидуата.

came completely from the self of the individual.

And for the first time in history,

И за прв пат во историјата

you start to hear people referring to this or that artist as being a genius,

ги слушате луѓето како зборуваат за некој уметник како да е гениј,

rather than having a genius.

а не дека има гениј.

And I got to tell you, I think that was a huge error.

Мора да ви кажам дека, ова била огромна грешка.

You know, I think that allowing somebody, one mere person

Мислам дека да му дозволите на некого, на една обична личност,

to believe that he or she is like, the vessel,

да верува дека таа е инструментот,

you know, like the font and the essence and the source

основата и изворот на сета

божествена, креативна, непозната и вечна мистерија

of all divine, creative, unknowable, eternal mystery

is just a smidge too much responsibility to put on one fragile, human psyche.

е само малку поголема одговорност која ја ставате врз кревката човечка психа.

It's like asking somebody to swallow the sun.

Тоа е исто како да побарате од некого да го проголта сонцето.

It just completely warps and distorts egos,

Тоа целосно го изобличува егото

and it creates all these unmanageable expectations about performance.

и создава неверојатни очекувања кон достигнувањата.

And I think the pressure of that

Мислам дека овој притисок

has been killing off our artists for the last 500 years.

ги убива уметниците во последните 500 години.

And, if this is true,

Доколку ова е точно,

and I think it is true,

а јас мислам дека е,

the question becomes, what now?

прашањето е: „Што сега?“

Can we do this differently?

Можеме ли ова да го направиме поинаку?

Maybe go back to some more ancient understanding

Можеби да се вратиме кон некои подревни разбирања

about the relationship between humans and the creative mystery.

за односот помеѓу луѓето и креативната мистерија.

Maybe not.

Можеби не можеме.

Maybe we can't just erase 500 years of rational humanistic thought

Можеби не можеме да избришеме 500 години рационална мисла

in one 18 minute speech.

за само еден говор од 18 минути.

And there's probably people in this audience

Најверојатно има луѓе и во оваа публика

who would raise really legitimate scientific suspicions

кои би поставиле научно разумни сомнежи

about the notion of, basically, fairies

за постоењето на самовили

who follow people around rubbing fairy juice on their projects and stuff.

кои ги следат луѓето и ги прскаат со самовилски прашок нивните дела.

I'm not, probably, going to bring you all along with me on this.

Не очекувам дека ќе се согласите со мене за ова.

But the question that I kind of want to pose is --

Но, прашањето кое сакам да го наметнам е:

you know, why not?

„Зошто да не?“

Why not think about it this way?

Зошто да не размислуваме на ваков начин?

Because it makes as much sense as anything else I have ever heard

Ова е подеднакво разумно како и се што сум слушнала до сега

in terms of explaining the utter maddening capriciousness

како обид за објаснување на лудата каприциозност

of the creative process.

на креативниот процес.

A process which, as anybody who has ever tried to make something --

Тоа е процес кој, секој оној кој се обидел да создаде нешто,

во овој случај сите присутни,

which is to say basically everyone here ---

knows does not always behave rationally.

знае дека не секогаш е рационален.

And, in fact, can sometimes feel downright paranormal.

Всушност, некогаш може да биде потполно паранормален.

I had this encounter recently

Неодамна имав средба на која ја запознав неверојатната американска поетеса Рут Стоун,

where I met the extraordinary American poet Ruth Stone,

who's now in her 90s, but she's been a poet her entire life

која сега е во своите 90-ти, но е поетеса целиот свој живот.

and she told me that when she was growing up in rural Virginia,

Таа ми кажа дека додека растела во Вирџинија

she would be out working in the fields,

и работела на полињата

and she said she would feel and hear a poem

ја чувствувала и слушала песната

coming at her from over the landscape.

како доаѓа кон неа од далечината.

And she said it was like a thunderous train of air.

Таа вели дека се слушало како громогласен воздушен воз.

And it would come barreling down at her over the landscape.

Доаѓало кон неа тркалајќи се низ полињата

и таа можела да го почувствува бидејќи земјата под нејзините нозе се тресела.

And she felt it coming, because it would shake the earth under her feet.

She knew that she had only one thing to do at that point,

Знаела дека во тој момент треба да направи само едно нешто

and that was to, in her words, "run like hell."

а според неа тоа е „да трча како луда“.

And she would run like hell to the house

И трчала како луда кон куќата

and she would be getting chased by this poem,

додека песната ја брка

и целта била таа да стаса до парче хартија и молив

and the whole deal was that she had to get to a piece of paper and a pencil

доволно брзо за да во моментот кога ќе помине низ неа таа да може да ја фати

fast enough so that when it thundered through her, she could collect it

и запише на листот хартија.

Понекогаш не била доволно брза

and grab it on the page.

And other times she wouldn't be fast enough,

така што трчала и трчала, но не успевала да стигне до куќата

so she'd be running and running, and she wouldn't get to the house

и песната би поминала низ неа, а таа ќе ја пропушти.

and the poem would barrel through her and she would miss it

Таа велеше дека песната продолжувала да се движи низ полињата

and she said it would continue on across the landscape,

барајќи, како што велеше таа „некој друг поет“.

looking, as she put it "for another poet."

Но, имало и моменти кога,

And then there were these times --

this is the piece I never forgot --

овој дел никогаш не го заборавив,

she said that there were moments where she would almost miss it, right?

таа велеше дека имало моменти кога за малку ќе и избегала.

So, she's running to the house and she's looking for the paper

Таа трча кон куќата и бара парче хартија

кога песната поминува низ неа,

and the poem passes through her,

and she grabs a pencil just as it's going through her,

а таа го зграпчува моливот во моментот кога песната поминува низ неа

and then she said, it was like she would reach out with her other hand

и тогаш ја испружала другата рака

и успевала да ја фати песната.

and she would catch it.

Ја фаќала песната за опаш

She would catch the poem by its tail,

и ја влечела наназад, внатре во своето тело

and she would pull it backwards into her body

as she was transcribing on the page.

за цело време шкртајќи по хартијата.

And in these instances, the poem would come up on the page perfect and intact

Во овие моменти песната се појавувала на хартијата совршена и недопрена,

but backwards, from the last word to the first.

но наопаку, од последниот до првиот збор.

(Laughter)

(Смеење)

So when I heard that I was like -- that's uncanny,

Кога го слушнав ова си реков: „Ова е неверојатно!

that's exactly what my creative process is like.

Мојот креативен процес е подеднакво ист.“

(Laughter)

(Смеење)

That's not at all what my creative process is -- I'm not the pipeline!

Мојот креативен процес воопшто не е таков. Јас не сум каналот!

I'm a mule, and the way that I have to work

Јас сум магарето и начинот на кој сакам да работам

is I have to get up at the same time every day,

е да станувам секој ден во исто време

и да се препотувам и да работам и да поминувам низ процесот на чуден начин.

and sweat and labor and barrel through it really awkwardly.

Но, дури и во мојата напорна работа

But even I, in my mulishness,

even I have brushed up against that thing, at times.

и јас некогаш се имам допрено до таа појава.

And I would imagine that a lot of you have too.

Верувам дека и голем дел од вас го направиле тоа.

You know, even I have had work or ideas come through me from a source

Дури и во мене се родиле идеи дојдени од извор

that I honestly cannot identify.

кој не можам да го посочам.

And what is that thing?

А, што е тоа нешто?

And how are we to relate to it in a way that will not make us lose our minds,

Како да се поистоветиме со него на начин кој нема да ни го одземе умот

but, in fact, might actually keep us sane?

туку, може да не одржи здрави?

And for me, the best contemporary example that I have of how to do that

Најдобар современ начин за како јас да го направам тоа

is the musician Tom Waits,

е музичарот Том Вајтс

who I got to interview several years ago on a magazine assignment.

кого го интервјуирав пред неколку години за напис во списание.

And we were talking about this,

Зборувавме за ова

and you know, Tom, for most of his life, he was pretty much the embodiment

а знаете дека поголемиот дел од својот живот Том е олицетворение

of the tormented contemporary modern artist,

на измачуваниот современ модерен уметник

кој се обидува да ги контролира и доминира

trying to control and manage and dominate

these sort of uncontrollable creative impulses

овие креативни импулси кои не се контролираат

that were totally internalized.

кои се внатре во нас.

But then he got older, he got calmer,

Но, како што стареел почнал да се смирува

and one day he was driving down the freeway in Los Angeles,

и еден ден додека возел по автопатот во Лос Анџелес

and this is when it all changed for him.

се случила пресвртница за него.

And he's speeding along, and all of a sudden

Тој возел брзо и одеднаш

he hears this little fragment of melody,

слушнал мал дел од некоја мелодија

that comes into his head as inspiration often comes, elusive and tantalizing,

која доаѓаа во неговата глава недостижно и нејасно, како што тоа најчесто го прави инспирацијата

and he wants it, it's gorgeous,

и тој сака да ја има, прекрасна е,

and he longs for it, but he has no way to get it.

тој копнее по неа, но нема како да ја добие.

He doesn't have a piece of paper, or a pencil, or a tape recorder.

Нема парче хартија ниту молив,

нема ниту на што да ја сними.

So he starts to feel all of that old anxiety start to rise in him

Почнува да ја чувствува старата нетрпеливоста како расте во него

и си мисли: „Ќе ја изгубам песната“

like, "I'm going to lose this thing,

and I'll be be haunted by this song forever.

а потоа ќе бидам прогонуван од неа засекогаш.

I'm not good enough, and I can't do it."

Не сум доволно добар и не можам да го направам ова“.

And instead of panicking, he just stopped.

И наместо да паничи, тој едноставно застанал.

He just stopped that whole mental process and he did something completely novel.

Го прекинал тој ментален процес

и направил нешто сосема ново.

He just looked up at the sky, and he said,

Погледнал кон небото и рекол:

"Excuse me, can you not see that I'm driving?"

„Извини, зарем не гледаш дека возам?“

(Laughter)

(Смеење)

"Do I look like I can write down a song right now?

„Ти личи ли дека во моментов можам да запишам некоја песна?“

If you really want to exist, come back at a more opportune moment

„Доколку сакаш да постоиш врати се во подобро време

when I can take care of you.

кога ќе можам да се погрижам за тебе.

Otherwise, go bother somebody else today.

Во спротивно, денес оди и пречи му на некој друг.

Go bother Leonard Cohen."

Оди и пречи му на Леонард Коен.“

And his whole work process changed after that.

После ова целиот негов работен процес се сменил.

Not the work, the work was still oftentimes as dark as ever.

Не работата, таа се уште била подеднакво мрачна.

But the process, and the heavy anxiety around it

Туку процесот и тешката нетрпеливост која го обвивала

was released when he took the genie, the genius out of him

била ослободена во моментот кога го извлекол генијот од него

where it was causing nothing but trouble, and released it back where it came from,

каде предизвикувал само неволји, и го испуштил онаму од каде што дошол

и сфатил дека оваа не мора да биде интимно и измачувачко нешто

and realized that this didn't have to be this internalized, tormented thing.

туку дека може да биде невообичаена, прекрасна и бизарна соработка

It could be this peculiar, wondrous, bizarre collaboration,

kind of conversation between Tom and the strange, external thing

еден вид на разговор помеѓу Том и чудната појава

that was not quite Tom.

која не е баш Том.

When I heard that story, it started to shift a little bit

Откако ја слушнав оваа приказна почна да се менува

the way that I worked too, and this idea already saved me once.

начинот на кој работев, а веќе еднаш и ме има спасено.

It saved me when I was in the middle of writing "Eat, Pray, Love,"

Оваа идеја ме спаси додека бев среде пишувањето на „Јади, моли се, сакај“

and I fell into one of those sort of pits of despair

и паднав во една од оние јами од очај

that we all fall into when we're working on something and it's not coming

во кои сите ние паѓаме кога работиме на нешто што оди тешко

and you start to think this is going to be a disaster, the worst book ever written.

и ќе поченеме да си мислиме дека ќе биде катастрофа,

ова ќе биде најлошата книга напишана до сега.

Not just bad, but the worst book ever written.

Не само лоша, туку и најлошата книга напишана воопшто.

Почнав да си мислам дека треба да се откажам.

And I started to think I should just dump this project.

But then I remembered Tom talking to the open air

Но, тогаш се сетив на Том како зборува со празниот воздух

and I tried it.

и се обидов и јас.

So I just lifted my face up from the manuscript

Ја кренав главата од ракописот

and I directed my comments to an empty corner of the room.

и своите коментари ги упатив кон празниот агол на собата.

And I said aloud, "Listen you, thing,

Гласно реков: „Слушни ме.

you and I both know that if this book isn't brilliant

и двајцата знаеме дека доколку оваа книга не е совршена

that is not entirely my fault, right?

нема да биде сосема по моја вина, нели?

Because you can see that I am putting everything I have into this,

Можеш да видиш дека давам се од себе,

I don't have any more than this.

немам што повеќе да дадам.

If you want it to be better, you've got to show up and do your part of the deal.

Па, доколку сакаш да биде подобро мора да го исполниш својот дел од договорот.

Но, доколку него направиш тоа можеш да одиш по ѓаволите.

But if you don't do that, you know what, the hell with it.

Јас ќе продолжам да пишувам бидејќи тоа ми е работа.

I'm going to keep writing anyway because that's my job.

And I would please like the record to reflect today

И би сакала да се забележи дека денеска

јас се појавив на моето работно место.“

that I showed up for my part of the job."

(Смеење)

(Laughter)

Because --

Бидејќи...

(Applause)

(Аплауз)

Because in the end it's like this, OK --

на крајот работите стојат вака:

centuries ago in the deserts of North Africa,

пред многу векови во пустините на северна Африка

people used to gather for these moonlight dances of sacred dance and music

луѓето се собирале на танцови под месечината исполнети со духовен танц и музика

that would go on for hours and hours, until dawn.

кои траеле се часови, се до изгрејсонце.

They were always magnificent, because the dancers were professionals

Тие биле прекрасни бидејќи оние кои танцувале биле професионалци

and they were terrific, right?

и биле неверојатно добри.

Но од време на време, многу ретко, нешто се случувало

But every once in a while, very rarely, something would happen,

and one of these performers would actually become transcendent.

и еден од изведувачите влегувал во транс.

And I know you know what I'm talking about,

Знам дека знаете за што зборувам

because I know you've all seen, at some point in your life,

бидејќи знам дека сите некогаш сте го виделе ваква изведба.

a performance like this.

It was like time would stop,

Изгледа како времето да запрело,

and the dancer would sort of step through some kind of portal

а играчот стапнува низ некаков портал

и не прави ништо поразлично од она што го правел 1000 ноќи претходно,

and he wasn't doing anything different

than he had ever done, 1,000 nights before,

but everything would align.

но се се поклопува.

And all of a sudden, he would no longer appear to be merely human.

И одеднаш тој не изгледа дека е само обичен човек.

Тој е огреан од внатре и одоздола

He would be lit from within, and lit from below

and all lit up on fire with divinity.

и целиот е облеан со божественост.

And when this happened, back then,

А, кога ова се случувало во тоа време,

people knew it for what it was, you know, they called it by its name.

луѓето знаеле што е тоа, го нарекувале по своето име.

They would put their hands together and they would start to chant,

Се фаќале за раце и почнувале да викаат:

"Allah, Allah, Allah, God, God, God."

„Алах, Алах, Господ, Господ.“

That's God, you know.

Тоа е Господ.

Curious historical footnote:

Една интересна историска забелешка.

when the Moors invaded southern Spain, they took this custom with them

Кога Маврите го нападнале југот на Шпанија, со себе го земале овој обичај

and the pronunciation changed over the centuries

и со текот на вековите изговорот се сменил

from "Allah, Allah, Allah," to "Olé, olé, olé,"

од „Алах, Алах“ во „Оле, оле“

which you still hear in bullfights and in flamenco dances.

кое се уште се слуша во коридите и при играње фламинго.

In Spain, when a performer has done something impossible and magic,

Во Шпанија, кога некој уметник ќе направи нешто невозможно и магично,

"Allah, olé, olé, Allah, magnificent, bravo,"

„Алах, оле, оле, прекрасно, браво.“

incomprehensible, there it is -- a glimpse of God.

неверојатно, но еве еден мал дел од Господ.

Which is great, because we need that.

Што е добро, бидејќи тоа ни е потребно.

But, the tricky bit comes the next morning,

Но, наредното утро следува чудниот дел

for the dancer himself, when he wakes up and discovers

за самиот танчер, кога ќе се разбуди

that it's Tuesday at 11 a.m., and he's no longer a glimpse of God.

и ќе открие дека е вторник во 11 часот наутро, а тој повеќе не е дел од Господ.

He's just an aging mortal with really bad knees,

Тој е само смртник со болежливи колена,

and maybe he's never going to ascend to that height again.

и можеби никогаш нема да се искачи на тие височини.

And maybe nobody will ever chant God's name again as he spins,

И можеби никој повеќе нема да го извикува името господово додека тој се врти

and what is he then to do with the rest of his life?

и што треба сега тој да прави со остатокот од својот живот?

This is hard.

Ова е тешко.

This is one of the most painful reconciliations to make

Ова е едно од најболните согледувања

in a creative life.

во креативниот живот.

But maybe it doesn't have to be quite so full of anguish

Но, можеби не мора да биде толку полно со страдање

if you never happened to believe, in the first place,

доколку од самиот почеток не ни верувате

that the most extraordinary aspects of your being came from you.

дека најневеројатниот дел од вас доаѓа од вас самите.

But maybe if you just believed that they were on loan to you

Доколку верувате дека ви се само позајмени

from some unimaginable source for some exquisite portion of your life

од некој незамислив извор за еден мал дел од вашиот живот

to be passed along when you're finished,

за да ги предадете на некој друг кога вие ќе завршите.

with somebody else.

And, you know, if we think about it this way, it starts to change everything.

Доколку размислуваме на ваков начин, работите почнуваат да се менуваат.

This is how I've started to think,

Јас почнав да размислувам вака

and this is certainly how I've been thinking in the last few months

и вака размислувам во последниве неколку месеци

as I've been working on the book that will soon be published,

додека работам на книга која наскоро ќе биде објавена

as the dangerously, frighteningly over-anticipated follow up

како опасно, страшната и предолго очекуваната следбеничка

to my freakish success.

на мојот чудесен успех.

And what I have to sort of keep telling myself

А, она што треба да си го повторувам на себе си

when I get really psyched out about that is don't be afraid.

кога ќе почнам да паничам,

е дека не треба да се плашам.

Don't be daunted. Just do your job.

Не се обесхрабрувај.

Само врши си ја својата работа.

Continue to show up for your piece of it, whatever that might be.

Продолжи да се појавуваш за твојот дел без оглед за што се работи.

If your job is to dance, do your dance.

Доколку твојата работа е да танцуваш, тогаш танцувај.

If the divine, cockeyed genius assigned to your case

Доколку божествениот гениј доделен на твојот случај

decides to let some sort of wonderment be glimpsed, for just one moment

барем само за момент реши да покаже мал призрак од чудесиите

through your efforts, then "Olé!"

преку твоите напори, тогаш „Оле!“

А, доколку тоа не се случи, сепак танцувај.

And if not, do your dance anyhow.

And "Olé!" to you, nonetheless.

И „Оле!“ и покрај се.

I believe this and I feel that we must teach it.

Јас верувам во ова и мислам дека мора да го пренесеме.

„Оле!“ и покрај се.

"Olé!" to you, nonetheless,

just for having the sheer human love and stubbornness

само затоа што поседувате проста човечка љубов и тврдоглавост

to keep showing up.

да продолжите да се појавувате.

Thank you.

Благодарам.

(Applause)

(Аплауз)

Thank you.

Благодарам.

(Applause)

(Аплауз)

June Cohen: Olé!

Џун Коен: „Оле!“

(Applause)

(Аплауз)