Your elusive creative genius | Elizabeth Gilbert

Translator: Gohar Khachatryan Reviewer: Armenuhy Hovakimyan

I am a writer.

Ես գրող եմ։

Writing books is my profession but it's more than that, of course.

Գրքեր գրելն իմ մասնագիտությունն է, բայց իրականում այն շատ ավելին է։

It is also my great lifelong love and fascination.

Այն իմ կյանքի մեծ սերն ու ներշնչանքն է։

And I don't expect that that's ever going to change.

Եվ ես չեմ կարծում, որ դա երբևէ կփոխվի։

But, that said, something kind of peculiar has happened recently

Բայց, այնուամենայնիվ, վերջերս մի յուրահատուկ բան կատարվեց

in my life and in my career,

իմ կյանքում և իմ կարիերայում,

which has caused me to have to recalibrate my whole relationship with this work.

որը ստիպեց ինձ վերագնահատել իմ վերաբերմունքն այս աշխատանքին։

And the peculiar thing is that I recently wrote this book,

Յուրահատուկ բանն այն է, որ ես վերջերս գրեցի այս գիրքը,

this memoir called "Eat, Pray, Love"

«Ուտել, աղոթել, սիրել» վերնագրով այս հուշագրությունը,

which, decidedly unlike any of my previous books,

որն, ի տարբերություն իմ նախկինում գրված գրքերի,

went out in the world for some reason, and became this big,

գրավեց աշխարհը և ինչ-որ պատճառով դարձավ մի հսկայական

mega-sensation, international bestseller thing.

մեգա-սենսացիոն միջազգային բեստսելեր։

The result of which is that everywhere I go now,

Դրա արդյունքում այժմ ամենուր, ուր ես գնում եմ,

people treat me like I'm doomed.

մարդիկ վերաբերվում են ինձ այնպես, կարծես ես դատապարտված եմ։

Seriously -- doomed, doomed!

Այո, դատապարտված, դատապարտված։

Like, they come up to me now, all worried, and they say,

Դե գիտեք մոտենում են ինձ, անհագստացած տեսքով ու հարցնում․

«Չե՞ս վախենում, չե՞ս վախենում, որ երբեք չես կարողանա դրանից լավ բան գրել։

"Aren't you afraid you're never going to be able to top that?

Aren't you afraid you're going to keep writing for your whole life

Չե՞ս վախենում, որ ամբողջ կյանքում շարունակելու ես գրել

and you're never again going to create a book

և երբեք չես կարողանալու հեղինակել մի գիրք,

that anybody in the world cares about at all,

որն աշխարհի բոլոր մարդկանց համար նույնքան կարևոր լինի,

ever again?"

երբեք»։

So that's reassuring, you know.

Շատ հուսադրող է, գիտեք։

But it would be worse, except for that I happen to remember

Իրականում ավելի վատ կլիներ, եթե ես չհիշեի,

that over 20 years ago, when I was a teenager,

որ ավելի քան 20 տարի առաջ, երբ ես առաջին անգամ սկսեցի ասել մարդկանց, երբ դեռ դեռահաս էի,

when I first started telling people that I wanted to be a writer,

որ ուզում եմ գրող դառնալ,

կրկին ես հանդիպեցի վախի վրա հիմնված այդ նույն արձագանքին։

I was met with this same sort of fear-based reaction.

Մարդիկ ասում էին, «Չե՞ս վախենում, որ երբեք հաջողության չես հասնի։

And people would say, "Aren't you afraid you're never going to have any success?

Aren't you afraid the humiliation of rejection will kill you?

Չե՞ս վախենում, որ մերժման նվաստացումը կսպանի քեզ։

Aren't you afraid that you're going to work your whole life at this craft

Չե՞ս վախենում, որ ամբողջ կյանքում աշխատելու ես այս արհեստի վրա,

և երբեք որևէ բանի չես հասնելու,

and nothing's ever going to come of it

և մի օր մահանալու ես փշրված երազների կտորների կույտի վրա

and you're going to die on a scrap heap of broken dreams

ձախողման դառը համը բերանումդ։»

with your mouth filled with bitter ash of failure?"

(Ծիծաղ)

(Laughter)

Like that, you know.

Հենց այդպես, գիտեք։

The answer -- the short answer to all those questions is, "Yes."

Պատասխանը, կարճ պատասխանը բոլոր այդ հարցերին՝ այո է։

Yes, I'm afraid of all those things.

Այո, ես վախենում եմ բոլոր այդ բաներից։

And I always have been.

Եվ միշտ վախեցել եմ։

And I'm afraid of many, many more things besides

Եվ դրանից բացի ես վախենում եմ շատ այլ բաներից,

that people can't even guess at,

որոնց մասին մարդիկ չեն էլ կռահում։

like seaweed and other things that are scary.

Ինչպիսին ջրիմուռն է և այլ վախենալու բաներ։

But, when it comes to writing,

Բայց երբ խոսքը գնում է գրելու մասին

the thing that I've been sort of thinking about lately, and wondering about lately,

վերջերս շատ մտածում էի և փորձում էի հասկանալ ինչում է խնդիրը։

is why?

Արդյո՞ք դա ռացիոնալ է։

You know, is it rational?

Արդյո՞ք դա տրամաբանական է, որ բոլորը ենթադրաբար պիտի

Is it logical that anybody should be expected

to be afraid of the work that they feel they were put on this Earth to do.

վախենան այն աշխատանքից, որն անելու համար այս աշխարհ են եկել։

And what is it specifically about creative ventures

Գիտեք, ինչու՞ ստեղծագործական ձեռնարկումները

that seems to make us really nervous about each other's mental health

կարծես ստիպում են մեզ անհագստանալ մեկս մյուսի մտավոր առողջության մասին

in a way that other careers kind of don't do, you know?

մինչդեռ մյուս մասնագիտությունների դեպքում այդպես չի լինում։

Like my dad, for example, was a chemical engineer

Օրինակ, իմ հայրը ինժեներ-քիմիկոս է,

and I don't recall once in his 40 years of chemical engineering

և ես չեմ հիշում, որ իր 40 տարվա աշխատանքային փորձի ընթացքում գեթ մեկ անգամ

anybody asking him if he was afraid to be a chemical engineer, you know?

որևէ մեկն իրեն հարցներ արդյոք ինքը չի վախենում ինժեներ-քիմիկոս լինելուց։

"That chemical-engineering block, John, how's it going?"

Այդպես չի․․․Ջոն, այդ քիմիկական-ինժեներական գործն առաջ գնում է․․․

It just didn't come up like that, you know?

Այդպես չի լինում, գիտեք։

But to be fair, chemical engineers as a group

Բայց մյուս կողմից, ինժեներ-քիմիկոսները, որպես խումբ,

haven't really earned a reputation over the centuries

դարերի ընթացքում ձեռք չեն բերել ալկոհոլիզմով տառապող մոլագար

for being alcoholic manic-depressives.

մարդկանց համբավ։

(Laughter)

(Ծիծաղ)

We writers, we kind of do have that reputation,

Մենք գրողներս ունենք այդ համբավը,

and not just writers, but creative people across all genres,

և ոչ միայն գրողները, այլ ցանկացած ոլորտի ստեղծագործող մարդիկ,

it seems, have this reputation for being enormously mentally unstable.

թվում է, թե ունեն այս մտավոր անկայուն լինելու համբավը։

And all you have to do is look at the very grim death count

Ընդամենն անհրաժեշտ է նայել միայն 20րդ դարում

in the 20th century alone, of really magnificent creative minds

հրաշալի ստեղծագործական ուղեղների մահվան թվին, մարդիկ,

who died young and often at their own hands, you know?

որոնք մահացել են երիտասարդ տարիքում սեփական կամքով։

And even the ones who didn't literally commit suicide

Եվ նույսիկ նրանք, ովքեր ուղղակի ինքնասպանություն չեն գործել,

seem to be really undone by their gifts, you know.

գիտեք, կարծես կործանված լինեն իրենց շնորհից։

Norman Mailer, just before he died, last interview, he said,

Նորման Մեյլերը, իր մահից անմիջապես առաջ, վերջին հարցազրույցում ասել է․

"Every one of my books has killed me a little more."

«Իմ գրքերից յուրաքանչյուրն ինձ սպանել է ավելի ու ավելի»։

An extraordinary statement to make about your life's work.

Սա մի արտասովոր հայտարարություն է քո կյանքի աշխատանքի մասին։

But we don't even blink when we hear somebody say this,

Բայց մենք նույնիսկ աչք չենք թարթում, երբ լսում ենք դա,

because we've heard that kind of stuff for so long

որովհետև այնքան երկար ենք լսել նման բաներ,

and somehow we've completely internalized and accepted collectively

որ ամբողջությամբ ընդունել ենք

this notion that creativity and suffering are somehow inherently linked

այն տեսակետը, որ ստեղծագործական շնորհը և տառապանքը բնատուր կերպով կապված են,

and that artistry, in the end, will always ultimately lead to anguish.

և որ ստեղծագործական աշխատանքը, վերջ ի վերջո, միշտ տանում է դեպի տանջանք։

And the question that I want to ask everybody here today

Եվ հարցը, որն ես այսօր ցանկանում եմ ուղղել բոլորին, հետևյալն է․

is are you guys all cool with that idea?

արդյո՞ք դուք բոլորդ համակերպվել եք այդ մտքի հետ։

Are you comfortable with that?

Արդյոք դուք հարմարվել եք այդ մտքին,

Because you look at it even from an inch away and, you know --

որովհետև, երբ մի փոքր կողքից ես նայում, գիտեք,

I'm not at all comfortable with that assumption.

Ես չեմ կարող հարմարվել այդ ենթադրության հետ։

I think it's odious.

Ես կարծում եմ, որ այն գարշելի է։

And I also think it's dangerous,

Եվ նաև կարծում եմ, որ այն վտանգավոր է,

and I don't want to see it perpetuated into the next century.

և ես չեմ ուզում տեսնել թե ինչպես է այն փոխանցվում հաջորդ դար։

Կարծում եմ, ավելի լավ կլինի, եթե մենք խրախուսենք, որպեսզի մեր ստեղծագործական ուղեղներն ապրեն։

I think it's better if we encourage our great creative minds to live.

And I definitely know that, in my case -- in my situation --

Եվ ես վստահաբար գիտեմ, որ իմ դեպքում, իմ իրավիճակում,

it would be very dangerous for me to start sort of leaking down that dark path

շատ վտանգավոր կլինի, եթե ես գնամ այդ ենթադրության

of assumption,

մութ ուղով, հատկապես հաշվի առնելով այն հանգամանքը,

particularly given the circumstance that I'm in right now in my career.

թե ինչի եմ ես հասել իմ կարիերայում։

Which is -- you know, like check it out,

Որը, գիտեք, դե տեսեք,

I'm pretty young, I'm only about 40 years old.

ես բավականին երիտասարդ եմ, մոտ 40 տարեկան։

Դեռ 40 տարի երևի կարող եմ աշխատել։

I still have maybe another four decades of work left in me.

And it's exceedingly likely that anything I write from this point forward

Եվ շատ հավանական է, որ ցանկացած բան, որ ես գրեմ այս պահից սկսած

is going to be judged by the world as the work that came after

ընկալվելու է աշխարհի կողմից, որպես մի բան, որն ի հայտ է եկել

the freakish success of my last book, right?

իմ վերջին գրքի տարօրինակ հաջողությունից հետո, ճի՞շտ է։

I should just put it bluntly, because we're all sort of friends here now --

Բացահայտ ասեմ, քանի որ մենք մերոնցով ենք հավաքված այստեղ

it's exceedingly likely that my greatest success is behind me.

շատ հավանական է, որ իմ ամենամեծ հաջողությունն անցյալում է։

So Jesus, what a thought!

Աստված իմ, համա թե միտք է։

That's the kind of thought that could lead a person

Գիտեք, այդպիսի միտքը բավական է, որպեսզի մարդը

to start drinking gin at nine o'clock in the morning,

սկսի ջին խմել առավոտյան ժամը 9:00-ին,

and I don't want to go there.

իսկ ես չեմ ուզում այդ ուղին բռնել։

(Laughter)

(Ծիծաղ)

I would prefer to keep doing this work that I love.

Ես կնախընտրեի անել այս գործը, որը սիրում եմ։

Հարց է, թե ինչպե՞ս։

And so, the question becomes, how?

And so, it seems to me, upon a lot of reflection,

Եվ կարծես թե, երկար փնտրտուքներից հետո, հասկացա, որ

that the way that I have to work now, in order to continue writing,

գրել շարունակելու համար, ես պետք է աշխատեմ հետևյալ կերպ․

is that I have to create some sort of protective psychological construct, right?

ինձ անհրաժեշտ է ստեղծել որոշակի հոգեբանական պատնեշ։

I have to sort of find some way to have a safe distance

Այսուհետ ես պետք է մի ձև գտնեմ իմ և իմ գրածի շուրջ արձագանքի համար անհագստության միջև

between me, as I am writing, and my very natural anxiety

ապահով տարածություն ունենալու համար,

about what the reaction to that writing is going to be, from now on.

մինչ ես գրում եմ։

And, as I've been looking, over the last year,

Եվ, վերջին տարիների ընթացքում ես փնտրում էի դա անելու մոդելներ,

for models for how to do that,

I've been sort of looking across time,

ես նայում էի տարբեր ժամանակաշրջանների կտրվածքով,

and I've been trying to find other societies

փորձում էի գտնել այլ հասարակություններ,

to see if they might have had better and saner ideas than we have

տեսնելու համար արդյոք նրանք ունեն ավելի լավ և ավելի առողջ մտքեր

about how to help creative people

թե ինչպես օգնել ստեղծագործական մարդկանց պաշտպանվելու

sort of manage the inherent emotional risks of creativity.

ստեղծագործական շնորհի հետ կապված էմոցիոնալ վտանգներից։

And that search has led me to ancient Greece and ancient Rome.

Եվ այդ որոնումը տարավ ինձ դեպի Հին Հունաստան և Հին Հռոմ։

So stay with me, because it does circle around and back.

Մնացեք ինձ հետ, որովհետև այդ մտքին ես վերադառնալու եմ։

But, ancient Greece and ancient Rome --

Հին Հունաստանում և Հին Հռոմում

people did not happen to believe that creativity

մարդիկ չէին հավատում, որ ստեղծագործական շնորհը

came from human beings back then, OK?

գալիս է մարդկային էակներից այն ժամանակներում։

People believed that creativity was this divine attendant spirit

Մարդիկ հավատում էին, որ ստեղծագործական շնորհն աստվածային ուղեկից ոգի է,

that came to human beings from some distant and unknowable source,

որն այցելում է մարդկային էակներին մի հեռավոր և անճանաչելի աղբյուրից

for distant and unknowable reasons.

հեռավոր և անճանաչելի պատճառներով։

The Greeks famously called these divine attendant spirits of creativity "daemons."

Հույները ստեղծագոծական շնորհի այդ աստվածային ուղեկից ոգիներին անվանում էին «դեմոն»։

Socrates, famously, believed that he had a daemon

Ինչպես գիտենք, Սոկրատեսը հավատում էր, որ նա ուներ մի դեմոն,

who spoke wisdom to him from afar.

որը հեռվից իրեն իմաստություն էր հաղորդում։

The Romans had the same idea,

Հռոմեացիներն ունեին նույն գաղափարը,

but they called that sort of disembodied creative spirit a genius.

բայց նրանք այդ նույն ստեղծագործական շնորհին` մարմնից անջատ ոգուն անվանում էին հանճար։

Which is great, because the Romans did not actually think

Ինչը հիասքանչ է, որովհետև հռոմեացիները չէին մտածում,

that a genius was a particularly clever individual.

որ հանճարը խելացի անհատ է։

They believed that a genius was this, sort of magical divine entity,

Նրանք հավատում էին, որ հանճարը կախարդական աստվածային էակ է,

who was believed to literally live in the walls of an artist's studio,

որն, ըստ իրենց համոզմունքի, բնակվում էր արվեստագետի սենյակի

պատերի մեջ ինչպես Դոբբի տնային էլֆը,

kind of like Dobby the house elf,

and who would come out

և որը դուրս էր գալիս և անտեսանելիորեն օգնում արվեստագետին աշխատել

and sort of invisibly assist the artist with their work

և ձևավորում աշխատանքի արդյունքը։

and would shape the outcome of that work.

So brilliant -- there it is, right there, that distance that I'm talking about --

Սա այնքան հիասքանչ է, ահա, հենց այն հեռավորությունը, որի մասին ես խոսում էի,

that psychological construct to protect you from the results of your work.

աշխատանքի արդյունքներից պաշտպանվելու այդ հոգեբանական պատնեշը։

And everyone knew that this is how it functioned, right?

Եվ բոլորը գիտեին թե ինչպես էր դա գործում։

So the ancient artist was protected from certain things,

Այսպիսով, արվեստագետը պաշտպանված էր որոշակի բաներից,

like, for example, too much narcissism, right?

ինչպես օրինակ նարցիսիզմի վտանգից, այդպես չէ՞։

If your work was brilliant, you couldn't take all the credit for it,

Եթե ձեր աշխատանքը հիանալի էր, դուք չէիք կարող ամբողջությամբ պատասխանատու լինել դրա համար,

everybody knew that you had this disembodied genius who had helped you.

բոլորը գիտեին, որ դուք ունեք մարմնից անջատ հանճար, որն օգնել է ձեզ։

If your work bombed, not entirely your fault, you know?

Եթե ձեր աշխատանքը ձախողվում էր, դա ամբողջությամբ ձեր մեղքը չէր նույնպես։

Everyone knew your genius was kind of lame.

Բոլորը գիտեին, որ ձեր հանճարը մի քիչ անհաջող է։

(Laughter)

Եվ բավական երկար ժամանակ մարդիկ նման կերպ էին մտածում ստեղծագործական շնորհի մասին Արևմուտքում։

And this is how people thought about creativity in the West

for a really long time.

Բայց հետո եկավ Վերածնունդը և ամեն ինչ փոխվեց,

And then the Renaissance came and everything changed,

and we had this big idea, and the big idea was,

առաջ եկավ այս մեծ գաղափարը,

let's put the individual human being at the center of the universe

եկեք անհատին տեղադրենք տիեզերքի կենտրոնում

բոլոր աստվածներից ու առեղծվածներից վեր, և այլևս տեղ չկա

above all gods and mysteries,

and there's no more room for mystical creatures

առեղծվածային էակների համար, որոնք աստվածներից կարգադրություններ են ստանում։

who take dictation from the divine.

And it's the beginning of rational humanism,

Դա սկիզբ հանդիսացավ ռացիոնալ հումանիզմի համար ,

and people started to believe that creativity

և մարդիկ սկսեցին հավատալ, որ ստեղծագործական շնորհը

ամբողջությամբ անհատից է գալիս։

came completely from the self of the individual.

And for the first time in history,

Եվ պատմության մեջ առաջին անգամ

you start to hear people referring to this or that artist as being a genius,

մարդիկ սկսեցին այս կամ այն արվեստագետի մասին ասել․ "Նա հանճար է»,

rather than having a genius.

և ոչ թե «Նա հանճար ունի»։

And I got to tell you, I think that was a huge error.

Եվ պիտի ասեմ, որ իմ կարծիքով դա մեծ սխալ էր։

You know, I think that allowing somebody, one mere person

Ես կարծում եմ, որ մեկ անհատին, ինչ-որ մեկին թույլ տալ մտածել,

to believe that he or she is like, the vessel,

որ նա հանդիսանում է ամբողջ աստվածային,

you know, like the font and the essence and the source

անճանաչելի, հավերժական առեղծվածի

սկիզբնաղբյուրը և գանձարանը,

of all divine, creative, unknowable, eternal mystery

is just a smidge too much responsibility to put on one fragile, human psyche.

մի քիչ շատ պատասխանատվություն է մեկ փխրուն մարդկային հոգու համար։

It's like asking somebody to swallow the sun.

Դա նման է նրան, որ խնդրես ինչ-որ մեկին արևը կուլ տալ։

It just completely warps and distorts egos,

Դա ամբողջությամբ աղավաղում և այլանդակում է էգոն,

and it creates all these unmanageable expectations about performance.

և ստեղծում է անիրականանալի սպասումներ ստեղծագործության մասին։

And I think the pressure of that

Կարծում եմ, որ հենց այդ ճնշումն է

has been killing off our artists for the last 500 years.

սպանել մեր արվեստագետներին վերջին 500 տարվա ընթացքում։

And, if this is true,

Եվ եթե դա այդպես է,

and I think it is true,

իսկ ես կարծում եմ, որ դա այդպես է,

the question becomes, what now?

հարց է ծագում` ի՞նչ անել։

Can we do this differently?

Կարո՞ղ ենք արդյոք այլ կերպ աշխատել։

Maybe go back to some more ancient understanding

Միգուցե կարող ենք վերադառնալ մարդկանց և ստեղծագործական առեղծվածի

about the relationship between humans and the creative mystery.

հարաբերության մասին հին պատկերացումներին։

Maybe not.

Միգուցե ոչ։

Maybe we can't just erase 500 years of rational humanistic thought

Միգուցե մենք չենք կարող պարզապես ջնջել 500 տարվա ռացիոնալ հումանիստական գաղափարները

in one 18 minute speech.

18 րոպեանոց ելույթի միջոցով։

And there's probably people in this audience

Եվ հավանաբար ունկնդիրների մեջ կգտնվեն մարդիկ,

who would raise really legitimate scientific suspicions

որոնք կարտահայտեն տրամաբանական գիտական կասկածներ

about the notion of, basically, fairies

այն տեսակետի շուրջ, որ գոյություն ունեն փերիներ,

who follow people around rubbing fairy juice on their projects and stuff.

որոնք հետևում են մարդկանց և կախարդական նեկտար են շաղ տալիս իրենց աշխատանքների վրա կամ նման մի բան։

I'm not, probably, going to bring you all along with me on this.

Հավանաբար, դրանում ես ձեզ չեմ կարողանա համոզել։

But the question that I kind of want to pose is --

Բայց հարցը, որ ես ցանկանում եմ առաջադրել հետևյալն է․

you know, why not?

ինչու՞ ոչ։

Why not think about it this way?

Ինչու՞ հենց այդպես էլ չմտածել դրա մասին։

Because it makes as much sense as anything else I have ever heard

Որովհետև դա նույնքան իմաստալից է, որքան ցանկացած այլ բան, որ երբևէ լսել եմ,

in terms of explaining the utter maddening capriciousness

որը բացատրում է ստեղծագործական գործընթացի

of the creative process.

խենթության հասնող քմահաճույք բնույթը։

A process which, as anybody who has ever tried to make something --

Մի գործընթաց, որ ցանկացած մարդ, ով փորձել է ինչ-որ բան ստեղծել,

ասել է թե, յուրաքանչյուր ոք այստեղ,

which is to say basically everyone here ---

knows does not always behave rationally.

գիտի, որ ռացիոնալ չէ։

And, in fact, can sometimes feel downright paranormal.

Իրականում, երբեմն պարզապես պարանորմալ բնույթ ունի։

I had this encounter recently

Մի հանդիպում ունեցա վերջերս արտասովոր ամերիկացի բանաստեղծուհի Ռութ Ստոնի հետ,

where I met the extraordinary American poet Ruth Stone,

who's now in her 90s, but she's been a poet her entire life

որն այժմ 90 տարեկան է, բայց նա ստեղծագործել է վաղ հասակից։

and she told me that when she was growing up in rural Virginia,

Նա պատմեց ինձ, որ երբ մեծանում էր գյուղական Վիրջինիայում,

she would be out working in the fields,

հաճախ դաշտում էր աշխատում,

and she said she would feel and hear a poem

և պատմեց, որ նա զգում էր և լսում էր, թե ինչպես է բանաստեղծությունը

coming at her from over the landscape.

մոտենում իրեն բնատեսարանի վրայով,

And she said it was like a thunderous train of air.

Իր խոսքերով դա ամպրոպային օդի զանգվածի պես մի բան էր,

And it would come barreling down at her over the landscape.

և դա գլորվելով մոտենում էր իրեն։

Եվ նա զգում էր, թե ինչպես է այն մոտենում, քանի որ գետինը դողում էր իր ոտքերի տակ։

And she felt it coming, because it would shake the earth under her feet.

She knew that she had only one thing to do at that point,

Այդ ժամանակ նա գիտեր, որ միակ բանը, որն իրենից պահանջվում է

and that was to, in her words, "run like hell."

դա իր իսկ խոսքերով «գժի պես վազելն է»։

And she would run like hell to the house

Եվ նա վազում էր տուն

and she would be getting chased by this poem,

և բանաստեղծությունը հետապնդում էր իրեն,

և խնդիրն այն էր, որ նա պիտի արագ հասցներ թուղթ ու գրիչ գտնել,

and the whole deal was that she had to get to a piece of paper and a pencil

այնպես, որ երբ բանաստեղծությունը կայծակի պես անցներ իր միջով, նա կարողանար հավաքել այն,

fast enough so that when it thundered through her, she could collect it

և փոխանցել թղթին։

Պատահում էր, որ նա բավականին արագ չէր,

and grab it on the page.

And other times she wouldn't be fast enough,

նա վազում էր, վազում էր, բայց չէր հասցնում տուն հասնել,

so she'd be running and running, and she wouldn't get to the house

և բանաստեղծությունը գլորվելով անցնում էր իր միջով, և նա բաց էր թողնում այն,

and the poem would barrel through her and she would miss it

և իր խոսքերով, բանաստեղծությունը շարունակում էր իր ճանապարհը,

and she said it would continue on across the landscape,

փնտրելով «մեկ այլ պոետի»։

looking, as she put it "for another poet."

Կային նաև ժամանակներ,

And then there were these times --

this is the piece I never forgot --

սա երբեք չեմ մոռանա,

she said that there were moments where she would almost miss it, right?

նա ասաց, որ կային ժամանակներ, երբ նա գրեթե կորցրել էր այն։

So, she's running to the house and she's looking for the paper

Այսպիսով, նա վազում է դեպի տուն, և փնտրում է թուղթ,

և բանաստեղծությունն անցնում է իր միջով,

and the poem passes through her,

and she grabs a pencil just as it's going through her,

և նա հասցնում է մատիտ վերցնել ձեռքը, և բանաստեղծությունն անցնում է իր միջով,

and then she said, it was like she would reach out with her other hand

և այնուհետև, իր խոսքերով, նա կարծես երկարացնում է մյուս ձեռքը,

և բռնում այն։

and she would catch it.

Նա բռնում էր բանաստեղծության պոչից,

She would catch the poem by its tail,

և հետ քաշում դեպի իր մարմին,

and she would pull it backwards into her body

as she was transcribing on the page.

վերատդադրելով այն թղթի վրա։

And in these instances, the poem would come up on the page perfect and intact

Եվ այդ դեպքերում, բանաստեղծությունը հայտնվում էր թղթի վրա ամբողջական և ավարտուն,

but backwards, from the last word to the first.

բայց հակառակ հերթականությամբ, վերջին բառից մինչև առաջին բառը։

(Laughter)

(Ծիծաղ)

So when I heard that I was like -- that's uncanny,

Եվ երբ ես լսեցի այդ պատմությունը, ես մտածեցի, շատ գերբնական է,

that's exactly what my creative process is like.

ճիշտ ինչպես իմ ստեղծագործական գործընթացն է։

(Laughter)

(Ծիծաղ)

That's not at all what my creative process is -- I'm not the pipeline!

Իրականում դա բացարձակ նման չէ իմ ստեղծագործական գործընթացին, ես խողովակ չեմ։

I'm a mule, and the way that I have to work

Ես ջորու նման եմ, և ես հետևյալ կերպ եմ աշխատում․

is I have to get up at the same time every day,

ես արթնանում եմ ամեն օր նույն ժամին,

և արյուն-քրտինքով աշխատում։

and sweat and labor and barrel through it really awkwardly.

Բայց նույնիսկ ես ջորի լինելու հետ մեկտեղ,

But even I, in my mulishness,

even I have brushed up against that thing, at times.

նույնիսկ ես, պատահել է, որ հպվել եմ այդ բանին,

And I would imagine that a lot of you have too.

և կարծում եմ, որ ձեզանից շատերը նույնպես։

You know, even I have had work or ideas come through me from a source

Գիտեք, նույնիսկ ինձ հետ պատահել է, որ մտքերը կամ աշխատանքը եկել են ինչ-որ աղբյուրից,

that I honestly cannot identify.

որն ես ամենայն ազնվությամբ չեմ կարող մատնանշել։

And what is that thing?

Եվ ի՞նչ է այդ բանը։

And how are we to relate to it in a way that will not make us lose our minds,

Եվ ինչ հարաբերություն է անհրաժեշտ ձևավորել դրա հետ, որպեսզի գլուխներս չկորցնենք,

but, in fact, might actually keep us sane?

և նույնիսկ կարողանանք առողջ հոգեկան աշխարհ ունենալ։

And for me, the best contemporary example that I have of how to do that

Ինձ համար, դրա ամենալավ ժամանակակից օրինակը

is the musician Tom Waits,

երաժիշտ Թոմ Ուեյթսն է,

who I got to interview several years ago on a magazine assignment.

ում հետ ես հարցազրույց եմ անցկացրել մի ամսագրի հանձնարարությամբ տարիներ առաջ։

And we were talking about this,

Եվ մենք խոսում էինք դրա մասին,

and you know, Tom, for most of his life, he was pretty much the embodiment

և գիտեք, Թոմը, իր կյանքի մեծ մասը հանդիսացել է ժամանակակից

of the tormented contemporary modern artist,

տանջված արվեստագետի մարմնացում,

որը փորձում է կառավարել, հսկել և իշխել

trying to control and manage and dominate

these sort of uncontrollable creative impulses

նման անկառավարելի ստեղծագործական ազդակները,

that were totally internalized.

որոնք ամբողջությամբ անհատի ներաշխարհի մասն են կազմում։

But then he got older, he got calmer,

Բայց ժամանակի հետ նա ավելի հանգիստ դարձավ,

and one day he was driving down the freeway in Los Angeles,

և մի օր, նա մեքենայով երթևեկում էր Լոս Անջելեսի մայրուղիներից մեկով,

and this is when it all changed for him.

երբ, իր խոսքերով, ամեն ինչ փոխվեց։

And he's speeding along, and all of a sudden

Նա շտապում էր տեղ հասնել, երբ հանկարծակի

he hears this little fragment of melody,

լսում է մի մեղեդիի փոքր մաս,

that comes into his head as inspiration often comes, elusive and tantalizing,

որը հայտվում է իր գլխում, ինչպես հաճախ հայտվում է փախչող և տանջող ոգեշնչումը,

and he wants it, it's gorgeous,

և նա ցանկանում է հավերժացնել այն, գիտեք, այն հոյակապ է,

and he longs for it, but he has no way to get it.

և նա փափագում է այն, բայց ոչ մի կերպ չի կարողացել դրան հասնել։

He doesn't have a piece of paper, or a pencil, or a tape recorder.

Նա չուներ թղթի կտոր, չուներ մատիտ,

չուներ ձայնագրիչ։

So he starts to feel all of that old anxiety start to rise in him

Նա զգում է թե ինչպես հին անհագստությունը սկսում է գլուխ բարձրացնել, նա մտածում է․

«Ես կորցնելու եմ այն,

like, "I'm going to lose this thing,

and I'll be be haunted by this song forever.

և այնուհետև այս երաժշտությունն ինձ միշտ հետապնդելու է։

I'm not good enough, and I can't do it."

Ես բավականաչափ լավը չեմ, և չեմ կարող դա անել»։

And instead of panicking, he just stopped.

Բայց խուճապի մատնվելու փոխարեն, նա պարզապես կանգ առավ։

He just stopped that whole mental process and he did something completely novel.

Նա պարզապես կանգնեցրեց ամբողջ մտավոր գործընթացը,

և ամբողջովին նոր մի բան արեց։

He just looked up at the sky, and he said,

Նա ուղղակի նայեց վերև երկինք և ասեց․

"Excuse me, can you not see that I'm driving?"

«Կներեք, չե՞ք տեսնում ինչ է, որ ես մեքենա եմ վարում»

(Laughter)

(Ծիծաղ)

"Do I look like I can write down a song right now?

«Արդյոք նմա՞ն եմ մեկին, ով կարող է երգ գրել այս պահին։

If you really want to exist, come back at a more opportune moment

Եթե իրականում ցանկանում ես գոյություն ունենալ, վերադարձիր ավելի պատեհ պահի

when I can take care of you.

երբ ես կարող եմ քո մասին հոգ տանել։

Otherwise, go bother somebody else today.

Իսկ եթե ոչ, գնա այսօր մեկ ուրիշին անհանգստություն պատճառի։

Go bother Leonard Cohen."

Գնա Լեոնարդ Քոհենին անհանգստացրու»։

And his whole work process changed after that.

Եվ նրա ամբողջ աշխատանքային գործընթացը փոխվեց դրանից հետո։

Not the work, the work was still oftentimes as dark as ever.

Ոչ թե գործը, գործը հաճախ նույնքան մռայլ էր, ինչպես միշտ,

But the process, and the heavy anxiety around it

այլ գործընթացը և դրա հետ կապված ծանր անհագստությունը

was released when he took the genie, the genius out of him

արձակվեց, երբ նա բաց թողեց այդ հանճարը իրենից դուրս,

where it was causing nothing but trouble, and released it back where it came from,

որտեղ այն միայն անհագստություն էր պատճառում, բաց թողեց հետ, որտեղից այն եկել էր

և գիտակցեց, որ այն չպիտի լինի ներքին, տանջված մի բան։

and realized that this didn't have to be this internalized, tormented thing.

Այն կարող է լինել յուրահատուկ, հրաշալի, տարօրինակ համագործակցություն,

It could be this peculiar, wondrous, bizarre collaboration,

kind of conversation between Tom and the strange, external thing

խոսակցության պես մի բան Թոմի և այդ տարօրինակ արտաքին բանի միջև,

that was not quite Tom.

որը Թոմը չէ։

When I heard that story, it started to shift a little bit

Երբ ես լսեցի այդ պատմությունը, այն սկսեց քիչ քիչ փոխել

the way that I worked too, and this idea already saved me once.

իմ աշխատելաոճը, և այն արդեն մեկ անգամ փրկել է ինձ։

It saved me when I was in the middle of writing "Eat, Pray, Love,"

Այդ գաղափարը փրկել է ինձ, երբ ես աշխատում էի «Ուտել, աղոթել, սիրել» գրքի վրա,

and I fell into one of those sort of pits of despair

և ընկել էի մի այնպիսի հուսահատության մեջ,

that we all fall into when we're working on something and it's not coming

ուր մենք բոլորս ընկնում ենք, երբ աշխատում ենք մի բանի վրա և այն չի ստացվում,

and you start to think this is going to be a disaster, the worst book ever written.

և դու սկսում ես մտածել, որ այն սարսափելի է լինելու,

այն լինելու է աշխարհի ամենավատ գիրքը։

Not just bad, but the worst book ever written.

Ոչ թե վատ գիրք, այլ ամենավատ գիրքը աշխարհում։

Եվ ես սկսեցի մտածել այդ նախագիծը թողնելու մասին։

And I started to think I should just dump this project.

But then I remembered Tom talking to the open air

Բայց հետո ես հիշեցի Թոմին, օդի հետ խոսելիս,

and I tried it.

և ես փորձեցի նույնը անել։

So I just lifted my face up from the manuscript

Ես բարձրացրեցի գլուխս ձեռագրից

and I directed my comments to an empty corner of the room.

և ուղղեցի իմ մեկնաբանությունը սենյակի դատարկ անկյուն։

And I said aloud, "Listen you, thing,

Եվ բարձրաձայն ասեցի, «Լսիր, դու, այ բան,

you and I both know that if this book isn't brilliant

մենք երկուսս էլ գիտենք, որ եթե այս գիրքը լավ չստացվի

that is not entirely my fault, right?

դա ամբողջությամբ իմ մեղքը չէ, այդպես չէ՞։

Because you can see that I am putting everything I have into this,

Որովհետև դու կարող ես տեսնել, որ ես ամեն ինչ անում եմ,

I don't have any more than this.

ինչ-որ իմ ուժերի մեջ է։

If you want it to be better, you've got to show up and do your part of the deal.

Այնպես որ եթե ուզում ես, որ այն ավելի լավը լինի, ապա պետք է ներկայանաս և կատարես գործի քո բաժինը։

Իսկ եթե չանես դա, գիտես ինչ, աստված քեզ հետ։

But if you don't do that, you know what, the hell with it.

Ես շարունակելու եմ գրել, որովհետև դա իմ աշխատանքն է։

I'm going to keep writing anyway because that's my job.

And I would please like the record to reflect today

Եվ խնդրում եմ, որ այսօր արձանագրվի,

որ ես ներկայացել եմ գործի իմ բաժինն անելու համար։

that I showed up for my part of the job."

(Ծիծաղ)

(Laughter)

Because --

Որովհետև

(Applause)

(Ծափահարություններ)

Because in the end it's like this, OK --

Վերջում գիտեք այսպես է,

centuries ago in the deserts of North Africa,

դարեր առաջ, Հյուսիսային Աֆրիկայի անապատներում

people used to gather for these moonlight dances of sacred dance and music

մարդիկ հավաքվում էին լուսնի տակ սուրբ պարերի և երաժշտության համար,

that would go on for hours and hours, until dawn.

որոնք տևում էին մինչև լուսաբաց։

They were always magnificent, because the dancers were professionals

Եվ դրանք միշտ զարմանահրաշ էին, որովհետև պարողները մասնագետներ էին

and they were terrific, right?

և նրանք հիանալի էին պարում, ճի՞շտ է։

Բայց մեկ-մեկ, շատ հազվադեպ, ինչ-որ մի բան էր պատահում,

But every once in a while, very rarely, something would happen,

and one of these performers would actually become transcendent.

և պարողներից մեկը դառնում էր մարդկային հնարավորության սահմաններից դուրս էակ։

And I know you know what I'm talking about,

Գիտեմ, որ հասկանում ենք ինչի մասին եմ խոսում,

because I know you've all seen, at some point in your life,

որովհետև գիտեմ, որ դուք բոլորդ ինչ-որ մի անգամ ձեր կյանքում տեսել են նման ներկայացում։

a performance like this.

It was like time would stop,

Կարծես ժամանակը կանգ է առնում,

and the dancer would sort of step through some kind of portal

և պարողը կարծես ինչ-որ այլ աշխարհից է հայտնվում,

և նա նույն բանն է անում ինչ անում էր 1000 գիշեր առաջ,

and he wasn't doing anything different

than he had ever done, 1,000 nights before,

but everything would align.

բայց ամեն ինչ կատարյալ է։

And all of a sudden, he would no longer appear to be merely human.

Եվ հանկարծակի, նա այլևս հասարակ մահկանացու չէ։

Նա կարծես ներսից և դրսից լուսավորվում է,

He would be lit from within, and lit from below

and all lit up on fire with divinity.

և ամբողջությամբ լուսավառվում է աստվածային կրակով։

And when this happened, back then,

Եվ երբ դա տեղի էր ունենում այն ժամանակներում

people knew it for what it was, you know, they called it by its name.

մարդիկ գիտեին էին, թե ինչ է իրականում կատարվում, նրանք կոչում էին դա իր անունով։

They would put their hands together and they would start to chant,

Նրանք միացնում էին իրենց ձեռքերը և սկսում արտասանել․

"Allah, Allah, Allah, God, God, God."

«Ալլահ, Ալլահ, Ալլահ, Աստված, Աստված, Աստված»։

That's God, you know.

Դա Աստվածն է, գիտեք։

Curious historical footnote:

Հետաքրքրական պատմական զեղում,

when the Moors invaded southern Spain, they took this custom with them

երբ Մուրերը գրավեցին հարավային Իսպանիան, նրանք յուրացրեցին այդ սովորույթը,

and the pronunciation changed over the centuries

և դարերի ընթացքում արտասանությունը փոխվեց

from "Allah, Allah, Allah," to "Olé, olé, olé,"

«Ալլահ, Ալլահ, Ալլահ»-ից «Օլե, օլե, օլե»,

which you still hear in bullfights and in flamenco dances.

որը մենք մինչև այժմ լսում ենք ցլամարտերի և ֆլամենկո պարերի ժամանակ։

In Spain, when a performer has done something impossible and magic,

Իսպանիայում, երբ կատարողն ինչ-որ անհնար և կախարդական բան էր անում,

"Allah, olé, olé, Allah, magnificent, bravo,"

«Ալլահ, օլե, օլե, Ալլահ, հիանալի է, բրավո»,

incomprehensible, there it is -- a glimpse of God.

անբացատրելի է, ահա այն՝ աստվածայինի նշույլը։

Which is great, because we need that.

Դա հրաշալի է, որովհետև մենք դրա կարիքն ունենք։

But, the tricky bit comes the next morning,

Բայց դժվար մասը պարողի համար հաջորդ առավոտն է,

for the dancer himself, when he wakes up and discovers

երբ նա արթնանում է

that it's Tuesday at 11 a.m., and he's no longer a glimpse of God.

և հայտնաբերում է, որ երեքշաբթի է, ժամը 11:00-ը, և նա այլևս աստվածային նշույլ չունի։

He's just an aging mortal with really bad knees,

Նա ընդամենը ծերացող մահկանացու է, ում ծնկները ցավում են,

and maybe he's never going to ascend to that height again.

և հնարավոր է, որ նա այլևս երբեք նման բարձունքի չի հասնի։

And maybe nobody will ever chant God's name again as he spins,

Եվ հնարավոր է, որ ոչ մեկը Աստծու անունը չտա, երբ նա պարի,

and what is he then to do with the rest of his life?

և ի՞նչ պիտի անի նա իր կյանքի հետ այդ ժամանակ։

This is hard.

Դա դժվար է։

This is one of the most painful reconciliations to make

Դա ստեղծագործական կյանքում ամենացավոտ պահերից

in a creative life.

մեկն է։

But maybe it doesn't have to be quite so full of anguish

Բայց միգուցե դա կարող է այդքան տանջալի չլինել,

if you never happened to believe, in the first place,

եթե ամենասկզբից դու չհավատաս, որ

that the most extraordinary aspects of your being came from you.

քո էության ամենաարտասովոր մասը քո ներսից է գալիս։

But maybe if you just believed that they were on loan to you

Միգուցե եթե դու միայն հավատաս, որ այդ մասը դու փոխառել ես

from some unimaginable source for some exquisite portion of your life

քո կյանքի հիասքանչ հատվածի համար միայն, մի ինչ-որ աներևակայելի աղբյուրից,

to be passed along when you're finished,

և որ այն փոխանցվելու է մեկ ուրիշին, երբ դրա ժամանակը գա։

with somebody else.

And, you know, if we think about it this way, it starts to change everything.

Եվ, գիտեք, եթե մենք մտածենք դրա մասին այսպես, ապա ամեն բան կփոխվի։

This is how I've started to think,

Եվ այդպես ես սկսեցի մտածել,

and this is certainly how I've been thinking in the last few months

և այդպես եմ մտածում արդեն մի քանի ամիս,

as I've been working on the book that will soon be published,

ինչ սկսել եմ աշխատել նոր գրքի վրա, որը շուտով կհրապարակվի,

as the dangerously, frighteningly over-anticipated follow up

որպես վտանգավոր, չափից ավելի սպասված շարունակություն

to my freakish success.

իմ տարօրինակ հաջողության։

And what I have to sort of keep telling myself

Եվ ես պետք է շարունակաբար ասեմ ինքս ինձ,

when I get really psyched out about that is don't be afraid.

երբ զգամ` ինչպես եմ ցնորվում դրա պատճառով,

մի վախեցիր:

Don't be daunted. Just do your job.

Մի վհատվիր։

Պարզապես արա քո գործը։

Continue to show up for your piece of it, whatever that might be.

Շարունակիր անել գործի քո բաժինը, ինչ էլ որ դա լինի։

If your job is to dance, do your dance.

Եթե քո գործը պարելն է, պարիր,

If the divine, cockeyed genius assigned to your case

Եթե աստվածային անհեթեթ հանճարը, որը քեզ է նշանակված,

decides to let some sort of wonderment be glimpsed, for just one moment

որոշի թույլ տալ, որ կախարդականի մի նշույլ երևա, թեկուզ մեկ վայրկյանով

through your efforts, then "Olé!"

քո ջանքերի միջոցով, ապա «Օլե՜»։

Իսկ եթե ոչ, ամեն դեպքում պարիր։

And if not, do your dance anyhow.

And "Olé!" to you, nonetheless.

Եվ «Օլե՜» քեզ, այնուամենայնիվ։

I believe this and I feel that we must teach it.

Ես հավատում եմ դրան և կարծում, որ մենք պետք է ուսուցանենք դա։

«Օլե՜» քեզ, այնուամենայնիվ,

"Olé!" to you, nonetheless,

just for having the sheer human love and stubbornness

պարզապես մարդկային սեր ու համառություն ունենալու համար,

to keep showing up.

որ շարունակում ես ներկայանալ և անել քո բաժին գործը։

Thank you.

Շնորհակալություն։

(Applause)

(Ծափահարություններ)

Thank you.

Շնորհակալություն։

(Applause)

(Ծափահարություններ)

June Cohen: Olé!

Ջուն Քոհեն՝ Օլե՜։

(Applause)

(Ծափահարություններ)