The hidden power of smiling | Ron Gutman

Translator: Hiwa Foundation Reviewer: Hanasa-hiwa foundation

کاتێ مناڵ بوم هەمیشە دەمویست ببم بە سوپەر پاڵەوان

When I was a child, I always wanted to be a superhero.

I wanted to save the world and make everyone happy.

دەمویست جیهان رزگار بکەم و هەموان دڵخۆش بکەم

بەڵام دەمزانی کە پێویستم بە توانای نائاسایی هەیە

But I knew that I'd need superpowers to make my dreams come true.

بۆ ئەوەی خەونەکانم بهێنمە دی

بۆیە خەیاڵم لە گەشتکردن دەکردەوە

So I used to embark on these imaginary journeys

to find intergalactic objects from planet Krypton,

بۆ ئەوەی شتی گەردونی لە هەسارەی کریپتۆن بدۆزمەوە

which was a lot of fun, but didn't yield much result.

ئەمەش زۆر سەرنجڕاکێش بو

بەڵام ئەنجامێکی زۆری لێ نەکەوتەوە

When I grew up and realized

کاتێ گەورە بوم و بۆم دەر کەوت

that science fiction was not a good source for superpowers,

کە خەیاڵی زانستی سەرچاوەیەکی باشی توانا نائاساییەکان نیە

I decided instead to embark on a journey of real science,

بڕیارم دا لەجیاتی ئەوە گەشت بکەم بە زانستی راستەقینەدا

to find a more useful truth.

بۆ ئەوەی راستیی بەسودتر بدۆزمەوە

I started my journey in California,

من گەشتەکەم لە کالیفۆرنیاوە دەست پێ کرد

with a UC Berkeley 30-year longitudinal study

بە لێکۆڵینەوەیەک لە ٣٠ ساڵی زانکۆی کالیفۆرنیا بێرکلی

that examined the photos of students in an old yearbook,

لەسەر وێنەی خوێندکارەکان

لە کتێبێکە ساڵانەی کۆندا

and tried to measure their success and well-being throughout their life.

لێکۆڵینەوەکە هەوڵی دەدا سەرکەوتن و تەندروستییان بپێوێت

بە درێژایی ژیانیان.

By measuring the students' smiles,

بە پێوانەکردنی درێژی زەردەخەنەکەیان

researchers were able to predict

لێکۆڵەران توانییان پێشبینی بکەن

how fulfilling and long-lasting a subject's marriage would be,

کە هاوسەرگیری کەسەکە تا چ رادەیەک

سەرکەوتو و ئاسودە دەبێت

(Laughter)

ئایا نمرەیەکی چەند باش بەدەست دەهێنێت

how well she would score on standardized tests of well-being,

لە تاقیکردنەوە ستانداردەکانی تەندروستی دا

and how inspiring she would be to others.

و تا چەند ئیلهام بە کەسانی تر دەبەخشێت

In another yearbook, I stumbled upon Barry Obama's picture.

لە کتێبێکی ساڵانەت تردا، توشی وێنەیەکی باری ئۆباما بوم

یەکەمجار کە وێنەکەم بینی

When I first saw his picture,

I thought that his superpowers came from his super collar.

بیرم کردەوە رەنگە توانا نائاساییەکانی لە یەخە نائاساییەکەیەوە هاتبێت

(Laughter)

But now I know it was all in his smile.

بەڵام ئێستا دەزانم هەموی لە زەردەخەنەکەیەوە هاتووە

Another aha! moment came from a 2010 Wayne State University research project

ساتێکی سەرنجڕاکێشی تر

لە لێکۆڵینەوەیەکی ساڵی ٢٠١٠ی زانکۆی واین ستەیتدایە

کە تەماشای کارتی بەیسبۆڵەکانی پێش ساڵانی ١٩٥٠ی

that looked into pre-1950s baseball cards of Major League players.

یاریزانەکانی خولی سەرەکی کردووە.

لێکۆڵەرەکان بۆیان دەرکەوت

The researchers found that the span of a player's smile

کە درێژی زەردەخەنەی یاریزانەکە

could actually predict the span of his life.

دەتوانێت پێشبینی درێژی ژیانی بکات

Players who didn't smile in their pictures

ئەو یاریزانانەی کە لە وێنەکەیاندا پێ نەکەنیبون

lived an average of only 72.9 years,

بە تێکڕا ٧٢.٩ ساڵ ژیابون

where players with beaming smiles

لە کاتێکدا ئەوانەی خەندەیان کردبو

lived an average of almost 80 years.

بە تێکڕا ٨٠ ساڵ ژیابون

(Laughter)

-پێکەنین

The good news is that we're actually born smiling.

هەواڵە خۆشەکە ئەوەیە کە لە راستیدا ئێمە بە زەردەخەنەوە لەدایک دەبین

Using 3D ultrasound technology,

بە بەکارهێنانی تەکنەلۆجیای سەرودەنگی سێ رەهەندی

we can now see that developing babies appear to smile,

دەتوانین ئەوە ببینین کە منداڵ لە قۆناغەکانی دروستبونیدا لەوە دەچێت پێ بکەنێت

تەنانەت لەناو رەحمیشدا

even in the womb.

کاتێ کە لەدایک دەبن

When they're born, babies continue to smile --

مناڵان بەردەوام دەبن لە زەردەخەنە

initially, mostly in their sleep.

لە سەرەتادا زۆربەی جار لە کاتی خەودا

And even blind babies smile

تەنانەت مناڵە نابیناکانیش پێ دەکەنن

to the sound of the human voice.

کاتێ گوێیان لە دەنگی مرۆڤ دەبێت

Smiling is one of the most basic, biologically uniform

زەردەخەنە یەکێکە لە سەرەتاییترین و لە روی بایۆلۆجییەوە یەکجۆرترین

expressions of all humans.

دەربڕینی هەمو مرۆڤەکان

In studies conducted in Papua New Guinea,

لە لیكۆڵینەوەکاندا کە لە پاپوا نیو جوینیا ئەنجام دراون

Paul Ekman, the world's most renowned researcher on facial expressions,

پاوڵ ئیکمان

کە بەناوبانگترین لێکۆڵەری جیهانە لە بواری دەربڕینە روخسارییەکان

found that even members of the Fore tribe,

ئەوەی دۆزییەوە کە تەنانەت ئەندامانی خێڵی فۆر

who were completely disconnected from Western culture,

کە بەتەواوی لە کلتوری رۆژئاوا دابڕاو بون

and also known for their unusual cannibalism rituals,

و بە سروتە مرۆڤخۆرییە نائاساییەکانیان بەناوبانگن

(Laughter)

زەردەخەنەیان بەو بارودۆخانەوە دەبەستەوە

attributed smiles to descriptions of situations

the same way you and I would.

کە من و تۆ پێوەی دەبەستینەوە

کەواتە لە پاپوا نیو جوینیاوە

So from Papua New Guinea

to Hollywood

تا هۆلیود

هەتا هونەری هاوچەرخ لە بەیجینگ

all the way to modern art in Beijing,

ئێمە زۆر جار زەردەخەنە دەکەین

we smile often,

and use smiles to express joy and satisfaction.

تۆ بۆ دەربڕینی چێژ و

ئاسودەیی زەردەخەنە دەکەین

How many people here in this room smile more than 20 times per day?

چەند کەس لێرە لەم ژورەدا

زیاتر لە ٢٠ جار لە رۆژێکدا پێ دەکەنێ؟

Raise your hand if you do.

دەستتان بەرز بکەنەوە. ئۆو.

Oh, wow.

لە دەرەوەی ئەم ژوورە

Outside of this room,

more than a third of us smile more than 20 times per day,

زیاتر لە یەک لەسەر سێمان رۆژانە زیاتر لە ٢٠ جار زەردەخەنە دەکەین

لە کاتێکدا کەمتر لە ١٤ لەسەدمان

whereas less than 14 percent of us smile less than five.

رۆژانە کەمتر لە ٥ جار زەردەخەنە دەکەین

In fact, those with the most amazing superpowers are actually children,

لە راستیدا ئەوانەی کە سەرنجڕاکێشترین توانای نائاساییان هەیە

لە راستیدا مناڵەکانن

who smile as many as 400 times per day.

کە رۆژانە تا ٤٠٠ جار زەردەخەنە دەکەن

ئایا هەرگیز پرسیوتە بۆچی کاتێ لەگەڵ مناڵاندا بیت

Have you ever wondered why being around children,

کە زۆر زەردەخەنە دەکەن

who smile so frequently, makes you smile very often?

وات لێ دەکەن کە زۆر زەردەخەنە بکەیت؟

A recent study at Uppsala University in Sweden

لێکۆڵینەوەیەکی نوێ لە زانکۆی ئوپسالا لە سوید

ئەوەی دۆزیوەتەوە کە زۆر سەختە دەموچاوت مۆن بکەیت

found that it's very difficult to frown when looking at someone who smiles.

کاتێک تەماشای کەسێک دەکەیت کە پێ دەکەنێت

دەپرسیت بۆچی؟

You ask why?

Because smiling is evolutionarily contagious,

چونکە زەردەخەنە لە رووی پەرەسەندنەوە دەگوێزرێتەوە

and it suppresses the control we usually have on our facial muscles.

و ئەو کۆنترۆڵە دەبەزێنێت

کە ئێمە بە گشتی لەسەر ماسولکەکانی دەموچاومان هەمانە

لاساییکردنەوەی پێکەنین

Mimicking a smile and experiencing it physically

و ئەزمونکردنی بە شێوەیەکی جەستەیی

helps us understand whether our smile is fake or real,

یارمەتیمان دەدات تێ بگەین ئایا زەردەخەنەکەمان دەستکردە یان راستەقینەیە

so we can understand the emotional state of the smiler.

کەواتە دەتوانین لە بارە سۆزدارییەکەی ئەو کەسە تێ بگەین

کە زەردەخەنە دەکات

In a recent mimicking study

لە لێکۆڵینەوەیەکی نوێ لەبارەی لاساییکردنەوە

at the University of Clermont-Ferrand in France,

کە لە زانکۆی کلێرمۆنت - فێراندی فرەنسا ئەنجامدراوە

subjects were asked to determine whether a smile was real or fake

داوا لە بەشداران کرا بڕیار بدەن

کە ئایا ئەو پێکەنینە راستەقینەیە یان دەستکردە

while holding a pencil in their mouth to repress smiling muscles.

لە کاتێکدا کە دەبو قەڵەمێک لەسەر دەمیان راگرن

بۆ ئەوەی ماسولکەکانی پێکەنین سەرکوت بکەن

بەبێ قەڵەمەکە، بەشداربووەکان دادوەرێکی زۆر باش بون

Without the pencil, subjects were excellent judges,

but with the pencil in their mouth --

بەڵام کاتێ قەڵەمەکەیان لە دەمدا بو

when they could not mimic the smile they saw --

کاتێ کە نەیاندەتوانی لاسایی ئەو پێکەنینە بکەنەوە کە دەیانبینی

their judgment was impaired.

حوکمدانەکەیان راست نەبو.

(Laughter)

-پێکەنین

In addition to theorizing on evolution in "The Origin of Species,"

سەرەڕای تیۆریزە کردنی پەرەسەندن لە کتێبی "سەرچاوەی جۆرەکان"

Charles Darwin also wrote the facial feedback response theory.

چارڵس داروین

تیۆری کاردانەوە روخسارییەکانیشی نوسیوە

تیۆرییەکەی دەڵێت

His theory states that the act of smiling itself actually makes us feel better,

کە خودی کرداری زەردەخەنە

لە راستیدا هەستێکی خۆشمان دەداتێ

rather than smiling being merely a result of feeling good.

نەک ئەوەی کە تەنیا ئەنجامی ئەوە بێت

کە هەستێکی خۆشمان هەیە

In his study, Darwin actually cited a French neurologist, Guillaume Duchenne,

لە لێکۆڵینەوەکەیدا

داروین لە راستیدا دەمارناسێکی فرەنسی باس کردووە بە ناسی گیلاوم دوچێن

who sent electric jolts to facial muscles to induce and stimulate smiles.

کە هاندەری ئەلەکترۆنی لە ماسولکەکانی دەموچاو دەبەست

بۆ ئەوەی زەردەخەنە دروست بکەن

Please, don't try this at home.

تکایە شتی وا لە ماڵەوە تاقی مەکەنەوە

(Laughter)

-پێکەنین

In a related German study,

لە لێکۆڵینەوەیەکی پەیوەندیداردا لە ئەڵمانیا

researchers used fMRI imaging to measure brain activity

لێکۆڵەرەوەکان وێنەکانی ئێف ئێم ئار ئاییان بەکارهێنا

بۆ ئەوەی چالاکی مێشک بپێون

before and after injecting Botox to suppress smiling muscles.

پێش و دوای لێدانی بۆتۆکس

بۆ سەرکوتکردنی ماسولکەکانی پێکەنین

The finding supported Darwin's theory,

دۆزینەوەکەیان تیۆرییەکەی داروینی پشتڕاستکردەوە

by showing that facial feedback

بەوەی دەریخست کە کاردانەوە روخسارییەکان

modifies the neural processing of emotional content in the brain,

شێوازی کاری دەمارەکان دەگۆڕێت

لە پێکهاتەی سۆزداریی مێشک دا

in a way that helps us feel better when we smile.

بە جۆرێک کە یارمەتیمان دەدات کە کاتێ پێ دەکەنین هەستێکی باشترمان هەبێت

Smiling stimulates our brain reward mechanism

زەردەخەنە میکانیزمە خەڵاتبەخشینی مێشکمان دەخاتە گەڕ

بە جۆرێک کە تەنانەت شۆکۆلاتیش

in a way that even chocolate --

a well-regarded pleasure inducer --

کە خۆشیبەخشێکی ناسراوە

cannot match.

ناتوانێت پێی بگاتەوە

British researchers found that one smile

لێکۆڵەرە بریتانییەکان بۆیان دەرکەوتووە کە یەک پێکەنین

can generate the same level of brain stimulation

دەتوانێت هەمان بڕی جوڵاندنی مێشک بەرهەم بهێنیت

as up to 2,000 bars of chocolate.

کە ٢٠٠ پارچە شۆکۆلات بەرهەمی دەهێنێت

(Laughter)

-پێکەنین

Wait --

چاوەڕێ بکە. هەمان لێکۆڵینەوە بۆی دەرکەوتووە

The same study found that smiling is as stimulating

کە زەردەخەنە ئەوەندە جوڵێنەرە

as receiving up to 16,000 pounds sterling in cash.

کە وەک ئەوە وایە ١٦٠٠٠ پاوەندی ئیستەرلینیت بدەنێ

(Laughter)

ئەمە وەک زەردەخەنەی ٢٥ هەزار دۆلاری وایە

That's like 25 grand a smile.

It's not bad.

خراپ نیە

And think about it this way:

بەم شێوەیە بیری لێ بکەرەوە

25,000 times 400 --

٢٥٠٠٠ کەڕەت ٤٠٠

quite a few kids out there feel like Mark Zuckerberg every day.

مناڵێکی زۆر کەم هەن

کە هەمو رۆژێک خۆیان بە مارک زوکەربێرگ بزانن

(Laughter)

و بە پێچەوانەی برێکی زۆر شۆکۆلاتەوە

And unlike lots of chocolate,

lots of smiling can actually make you healthier.

زەردەخەنەی زیاتر لە راستیدا تەندروستترت دەکات

Smiling can help reduce the level of stress-enhancing hormones

زەردەخەنە دەتوانێت ئاستی

هۆرمۆنەکانی هاندەری نیگەرانی کەمبکایەوە

like cortisol, adrenaline and dopamine,

وەک کۆلیسترۆڵ و ئەدریناڵین و دۆپامین

increase the level of mood-enhancing hormones like endorphins,

هۆرمۆنەکانی باشکردنی مەزاجیش بەرز بکاتەوە

وەک ئیندۆرفین

and reduce overall blood pressure.

و بە گشتی فشاری خوێن دادەبەزێنێت

ئەگەر ئەمەش بەس نەبێت

And if that's not enough,

smiling can actually make you look good in the eyes of others.

زەردەخەنە بەڕاستی وادەکات

لە چاوی ئەوانی ترەوە باش دەربکەویت

A recent study at Penn State University found that when you smile,

لێکۆڵینەوەیەکی نوێ لە زانکۆی پێن ستەیت

دەری خست کە کاتێ زەردەخەنە دەکەیت

you don't only appear to be more likable and courteous,

نەک تەنیا وەک کەسێکی بەڕێز و خۆشەویست دەردەکەویت

بەڵکو وا دەردەکەویت کە لێهاتوییت زیاترە

but you actually appear to be more competent.

کەواتە هەرکاتێ ویستت وەک کەسێکی مەزن و لێهاتو دەرکەویت

So whenever you want to look great and competent,

نیگەرانییەکەت کەم بکەرەوە

reduce your stress or improve your marriage,

یاخود هاوسەرگیرییەکەت باشتر بکە

or feel as if you just had a whole stack of high-quality chocolate

یاخود وا دابنێ کە بڕێکی زۆر شۆکۆلاتی باشت خواردووە

بەبێ ئەوەی بایەخ بە بڕی کالۆرییەکەی بدەیت

without incurring the caloric cost,

or as if you found 25 grand in a pocket of an old jacket you hadn't worn for ages,

یاخود وەک ئەوەی کە ٢٥ هەزار دۆلارت دۆزیبێتەوە

لە گیرفانی چاکەتێکی کۆنتدا کە سەردەمێکی زۆرە لەبەرت نەکردووە

یان هەر کاتێک ویستت توانا نائاساییەکەت بەکاربهێنیت

or whenever you want to tap into a superpower

that will help you and everyone around you

کە یارمەتی خۆت و چواردەورەکەت بدات

live a longer, healthier, happier life,

ژیانێکی زۆرتر و تەندروستتر و دڵخۆشتر بژیت

ئەوا زەردەخەنە بکە

smile.

(Applause)

-چەپڵە