The hidden power of smiling | Ron Gutman

Translator: Turan Jafarova Reviewer: Ruslan Mursalzade

Uşaq ikən mən həmişə super bir qəhrəman olmaq istəyirdim.

When I was a child, I always wanted to be a superhero.

I wanted to save the world and make everyone happy.

Dünyanı xilas edib hamını xöşbəxt etmək arzusunda idim.

Ancaq bilirdim ki, arzularımın həyata keçməsi üçün

But I knew that I'd need superpowers to make my dreams come true.

qeyri-adi bacarıqlara malik olmalı idim.

Və, beləliklə də, Kripton (Supermen ve s. qəhrəmanların gəldiyi planet) planetindən

So I used to embark on these imaginary journeys

to find intergalactic objects from planet Krypton,

interqalaktik obyektlər tapmaq üçün xəyali səyahətlər edirdim.

which was a lot of fun, but didn't yield much result.

Bu, əlbəttə ki, çox əyləncəli,

lakin nəticəsiz idi.

When I grew up and realized

Böyüyüb anlayanda ki, elmi- fantastik ədəbiyyat

that science fiction was not a good source for superpowers,

qeyri-adi bacarıqların əldə olunması üçün yaxşı mənbə deyil,

I decided instead to embark on a journey of real science,

mən faydalı və istifadə oluna biləcək həqiqəti tapmaq üçün

to find a more useful truth.

elmi səyahətə çıxmaq qərarına gəldim.

I started my journey in California,

Səyahətimi Kaliforniyanın Berkley Universitetinin

with a UC Berkeley 30-year longitudinal study

30-illik bir tədqiqatı ilə başladım.

that examined the photos of students in an old yearbook,

Bu tədqiqat köhnə bir məzun albomundaki

tələbə şəkillərini təhlil etməklə

and tried to measure their success and well-being throughout their life.

həmin tələbələrin həyatlarında əldə etdiyi uğurları və nə dərəcə xoşbəxt olduqlarını

ölçmək məqsədini daşıyırdı.

By measuring the students' smiles,

Tələbələrin gülüşlərini ölçməklə

researchers were able to predict

tədqiqatçılar onların evliliklərinin

how fulfilling and long-lasting a subject's marriage would be,

müddətini və keyfiyyətini,

xöşbəxtlik haqda standartlaşdırılmış testlərdə

(Laughter)

əldə edə biləcəkləri nəticələrini

how well she would score on standardized tests of well-being,

və digər insanlar üçün nə dərəcə ilhamlandırıcı olmalarını

and how inspiring she would be to others.

proqnoz etməyə nail oldular.

In another yearbook, I stumbled upon Barry Obama's picture.

Digər bir məzun albomunda mən Barry Obamanın (Barack Obama) şəklinə rast gəldim.

Onun şəklini ilk dəfə görəndə

When I first saw his picture,

I thought that his superpowers came from his super collar.

fikirləşdim ki, onun super bacarıqları onun köynəyinin super yaxalığından gəlirdi.

(Laughter)

But now I know it was all in his smile.

Lakin indi başa düşürəm ki, hər şeyin səbəbi onun gülüşü idi.

Another aha! moment came from a 2010 Wayne State University research project

Digər aha-momenti

Wayne Dövlət Universitetinin apardığı tədqiqatdan gəldi.

Bu tədqiqat 1950-ci illərə qədər Əsas Liqa

that looked into pre-1950s baseball cards of Major League players.

oyunçularının beysbol kartlarını analiz etdi.

Tədqiqatçılar aşkar etdilər ki,

The researchers found that the span of a player's smile

oyunçunun gülüşünün növü (uzunluğu)

could actually predict the span of his life.

onun həyatının uzunluğu haqqında qabaqcadan xəbər verə bilər.

Players who didn't smile in their pictures

Şəkillərdə gülümsəməyən oyunçular

lived an average of only 72.9 years,

orta hesabla yalnız 72.9 il,

where players with beaming smiles

gülüşləri parlaq olan oyunçular isə

lived an average of almost 80 years.

təxminən 80 ilə qədər yaşayırdılar.

(Laughter)

(Gülüş)

The good news is that we're actually born smiling.

Yaxşı xəbər ondan ibarətdir ki, biz üzümüzdə gülüş ilə doğuluruq.

Using 3D ultrasound technology,

Hal-hazırda biz 3D ultrasəs texnologiyası vasitəsilə

we can now see that developing babies appear to smile,

uşaqların hətta ana bətnində olarkən gülümsəmələrini

görə bilərik.

even in the womb.

Doğulduqdan sonra da

When they're born, babies continue to smile --

körpələr gülümsəməyə davam edirlər

initially, mostly in their sleep.

ilkin zamanlar əsasən yatarkən.

And even blind babies smile

Hətta görə bilməyən körpələr də

to the sound of the human voice.

insan səsini eşidəndə gülümsəyirlər.

Smiling is one of the most basic, biologically uniform

Gülüş bioloji nöqteyi-nəzərdən bütün insanlara məxsus olan

expressions of all humans.

ən sadə ifadələrdən biridir.

In studies conducted in Papua New Guinea,

Papua Yeni Gvineyada aparılan tədqiqatlarda

Paul Ekman, the world's most renowned researcher on facial expressions,

Pol Ekman,

dünyanın üz ifadələri üzrə ən tanınmış tədqiqatçısı,

found that even members of the Fore tribe,

aşkar edib ki, hətta Fore qəbiləsinin üzvləri,

who were completely disconnected from Western culture,

hansı ki, Qərbi mədəniyyətdən tamamilə əlaqəsi olmayan

and also known for their unusual cannibalism rituals,

və qeyri-adi adamyeyən ritualına görə tanınan bir qəbilədir,

(Laughter)

sizin və mənim gülüşümə səbəb olan şeylərə

attributed smiles to descriptions of situations

the same way you and I would.

gülümsəyirlər.

Beləliklə də, Papua Yeni Gvineyadan tutmuş

So from Papua New Guinea

to Hollywood

Hollivud

və Çinin Beijing şəhərinin müasir mədəniyyətinə qədər

all the way to modern art in Beijing,

biz hamımız gülümsəyirik

we smile often,

and use smiles to express joy and satisfaction.

və sevinc və razı olduğumuzu

gülüş ilə ifadə edirik.

How many people here in this room smile more than 20 times per day?

Hazırda bu zalda olan neçə insan

gün ərzində 20 dəfədən artıq gülümsəyir?

Raise your hand if you do.

Əgər bu sizə aiddirsə əlinizi qaldırın. Buna bir bax!

Oh, wow.

Bu zaldan kənarda

Outside of this room,

more than a third of us smile more than 20 times per day,

bizlərdən təxminən üçdə bir hissəsi gündə 20 dəfədən artıq gülümsəyir.

14 faizdən az olan hissəmiz isə

whereas less than 14 percent of us smile less than five.

gündə 5 dəfədən az gülümsəyir.

In fact, those with the most amazing superpowers are actually children,

Əslində isə, ən möhtəşəm bacarıqlara malik olanlar

uşaqlardır

who smile as many as 400 times per day.

- onlar gündə nə az nə çox 400 dəfə gülümsəyirlər.

Heç özünüzə sual vermisiniz ki, belə tez-tez gülümsəyən

Have you ever wondered why being around children,

uşaqların ətrafında olmağın özü

who smile so frequently, makes you smile very often?

sizi niyə gülümsəməyə vadar edir?

A recent study at Uppsala University in Sweden

İsveçin Uppsala Universitetinin son tədqiqatı

göstərdi ki, gülümsəyən bir insana baxarkən

found that it's very difficult to frown when looking at someone who smiles.

qaşqabaqlı olmaq çox çətindir.

Siz, yəgin ki, bu niyə belədir sualını verirsiniz.

You ask why?

Because smiling is evolutionarily contagious,

Ona görə ki, gülümsəmə prosesi "yoluxucudur"

and it suppresses the control we usually have on our facial muscles.

və o, sifət əzələlərimizin idarəsini

yatırır.

Gülüşü təqlid etmək

Mimicking a smile and experiencing it physically

və onu fiziki cəhətdən yaşamaq

helps us understand whether our smile is fake or real,

gülüşün doğru və ya süni olmasını başa düşməkdə kömək edir və

so we can understand the emotional state of the smiler.

gülümsəyən insanın emosional vəziyyətini anlamağa

imkan yaradır.

In a recent mimicking study

Fransanın Clermont-Ferrand Universitetinin son tədqiqatlarından birində

at the University of Clermont-Ferrand in France,

iştirakçılar gülüşün təbii və ya süni

subjects were asked to determine whether a smile was real or fake

olmasını təyin etmək tapşırığını almışdılar.

İştirakçılar bunu gülüş əzələlərini yatırmaq üçün

while holding a pencil in their mouth to repress smiling muscles.

ağızlarında karandaş tutaraq

etməli idilər.

Ağızlarında karandaş olmadan tədqiqat iştirakçıları asanlıqla gərar verirdilər.

Without the pencil, subjects were excellent judges,

but with the pencil in their mouth --

Lakin ağızlarında karandaş ilə

when they could not mimic the smile they saw --

gülüşü təqlid edə bilmədikləri halda

their judgment was impaired.

onların qiymətləndirmə bacarıqları məhdud idi.

(Laughter)

(Gülüş)

In addition to theorizing on evolution in "The Origin of Species,"

Çarlz Darvin "Növlərin mənşəyi" kitabında təkamül nəzəriyyəsi ilə yanaşı

Charles Darwin also wrote the facial feedback response theory.

sifətin cavab reaksiyası nəzəriyyəsi

haqqında da yazmışdır.

Onun nəzəriyyəsinə əsasən

His theory states that the act of smiling itself actually makes us feel better,

gülümsəmə əməlinin özü

sadəcə olaraq özümüzü yaxşı hiss etməyimizin nəticəsi yox,

rather than smiling being merely a result of feeling good.

tam əksinə, yaxşı əhval-ruhiyyəmizin

səbəbidir.

In his study, Darwin actually cited a French neurologist, Guillaume Duchenne,

Darvin öz tədqiqatında

Guillaume Duchennedan sitat gətirir. Bu Fransız nevroloq

who sent electric jolts to facial muscles to induce and stimulate smiles.

gülüş yaratmaq və stimulyasiya etmək üçün

elektrik zərbələrindən istifadə edib.

Please, don't try this at home.

Xahiş edirəm, bunu evinizdə sınamayın.

(Laughter)

(Gülüş)

In a related German study,

Oxşar bir Alman elmi işində

researchers used fMRI imaging to measure brain activity

tədqiqatçılar sifət maqnit-rezonans tomoqrafiyası (MRT) şəkillərindən istifadə etməklə

gülüş əzələlərini sıxışdıran

before and after injecting Botox to suppress smiling muscles.

botoks inyeksiyasından öncə və sonra baş verən

beynin fəaliyyətini ölçürdülər.

The finding supported Darwin's theory,

Bu elmi iş Darvinin nəzəriyyəsini təsdiq etdi

by showing that facial feedback

və onu göstərdi ki,

modifies the neural processing of emotional content in the brain,

sifətin cavab reaksiyası beyinin emosional məzmununun

nevroloji prosesləşdirilməsini dəyişir

in a way that helps us feel better when we smile.

və bunu insanların özlərini daha yaxşı hiss etmələrinə kömək edən bir şəkildə edir.

Smiling stimulates our brain reward mechanism

Gülümsəmə beynimizin mükafatlandırma mexanizminə təkan verir

və bunu hətta şokoladın

in a way that even chocolate --

a well-regarded pleasure inducer --

- ən məşhur həzz-gətirici bir səbəbkarın -

cannot match.

edə bilmədiyi şəkildə edir.

British researchers found that one smile

Britaniya tədqiqatçıları kəşf etdilər ki, bir gülüş beyində

can generate the same level of brain stimulation

2000 ədəd şokoladın yaratdığı qədər

as up to 2,000 bars of chocolate.

stimullaşdırılmaya səbəb ola bilər.

(Laughter)

(Gülüş)

Wait --

Bu hələ harasıdır. Elə həmin tədqiqata əsasən

The same study found that smiling is as stimulating

gülümsəmə prosesi

as receiving up to 16,000 pounds sterling in cash.

16 min funt sterlinq almaq qədər stimullaşdırıcıdır.

(Laughter)

Bu, hər gülüşə 25 min dollar deməkdir.

That's like 25 grand a smile.

It's not bad.

Və bu heç də pis deyil.

And think about it this way:

Təsəvvürünüzə gətirin,

25,000 times 400 --

25 mini 400 dəfəyə vursaq

quite a few kids out there feel like Mark Zuckerberg every day.

bir neçə uşaq özünü hər gün

Mark Zuckerberg (Facebook ixtiraçısı və dünyanın ən gənc zənginlərindən biri) kimi hiss edə bilər.

(Laughter)

Və çoxlu şokolad yeməkdən fərqli olaraq

And unlike lots of chocolate,

lots of smiling can actually make you healthier.

çoxlu gülümsəmək sizi daha sağlam edə bilər.

Smiling can help reduce the level of stress-enhancing hormones

Gülümsəmə kortizol, adrenalin və dopamin kimi

stress-gətirici hormonların

like cortisol, adrenaline and dopamine,

dərəcəsini aşağı salmaq

increase the level of mood-enhancing hormones like endorphins,

və xoş əhval-ruhiyyəyə görə cavabdeh olan

endorfin kimi hormonunun sayını artırmaq

and reduce overall blood pressure.

və ümumi qan təzyiqini aşağı salmaq gücünə malikdir.

Və əgər bu da inandırıcı deyilsə

And if that's not enough,

smiling can actually make you look good in the eyes of others.

gülümsəmək başqalarının gözlərində

daha xoşagəlimli görünür.

A recent study at Penn State University found that when you smile,

Penn State Universitetinin son tədqiqatı

aşkar etdi ki,

you don't only appear to be more likable and courteous,

gülümsəyən insan nəinki daha xoşagələn və mülayim

hətta daha savadlı görünür.

but you actually appear to be more competent.

Beləliklə, siz gözəl və savadlı görünmək,

So whenever you want to look great and competent,

stressinizi aşağı salmaq,

reduce your stress or improve your marriage,

evlilik həyatınızı yaxşılaşdırmaq,

or feel as if you just had a whole stack of high-quality chocolate

və ya çoxlu kalori almadan özünüzü yüksək keyfiyyəltli şokolad

yemiş kimi

without incurring the caloric cost,

or as if you found 25 grand in a pocket of an old jacket you hadn't worn for ages,

ya da illər boyu geyinmədiyiniz köhnə bir jaketin cibindən

25 min dollar tapmış kimi hiss etmək,

ya da ətrafınızda hamıya kömək edə biləcək

or whenever you want to tap into a superpower

that will help you and everyone around you

super bacarığı aşkar etmək

live a longer, healthier, happier life,

daha uzun, sağlam və xoşbəxt həyat yaşamaq istəyirsinizsə

gülümsəyin.

smile.

(Applause)

(Alqışlar)