Dean Ornish: The world's killer diet

Dean Ornish ile dünyanın öldürücü diyeti üzerine

Çeviri: Ahmet Yükseltürk Gözden geçirme: Sancak Gülgen

With all the legitimate concerns about AIDS and avian flu --

AIDS ve kuş gribi hakkındaki tüm haklı kaygılarımızın ötesinde,

and we'll hear about that from the

-- ki bu konuda parlak Dr. Brilliant

brilliant Dr. Brilliant later today --

bize bugün daha ayrıntılı bilgi verecek --

I want to talk about the other pandemic, which is

bir diğer pandemik salgından, kalp hastalıklarından,

cardiovascular disease, diabetes, hypertension --

şeker hastalığı ve tansiyondan bahsetmek istiyorum.

all of which are completely preventable for at

Bunların hepsi insanların %95'inde, sadece yaşam tarzı ve

least 95 percent of people

beslenme alışkanlıklarının değiştirilmesiyle

just by changing diet and lifestyle.

tamamen önlenebilir.

And what's happening is that there's a

Bizler burada,

globalization of illness occurring, that people

hastalıkların küreselleşmesine tanık oluyoruz.

are starting to eat like us, and live like us, and

Diğer toplumlar bizim gibi beslenmeye, yaşamaya ve ölmeye başladı.

die like us. And in one generation, for example,

Ve örneğin Asya bir tek kuşağın yaşam süresinde,

Asia's gone from having one of the lowest rates of

kalp hastalığı, şişmanlık ve şeker hastalığında

heart disease and obesity and diabetes to one

en düşük oranlardan en yüksek oranlara vardı.

of the highest. And in Africa, cardiovascular disease

Afrika'da, birçok ülkede, kalp hastalıklarından ölüm sayısı

equals the HIV and AIDS deaths

AIDS ve HIV nedeni ile olan

in most countries.

ölümlere artık eşit.

So there's a critical window of opportunity we

Gerçek anlamda milyonlarca insanın yaşamına

have to make an important difference that can

önemli değişiklikler getirebilme ve

affect the lives of literally millions of people,

küresel çapta koruyucu hekimlik konusunda

and practice preventive medicine on a global

bir fırsat penceresi ile

scale.

karşı karşıyayız.

Heart and blood vessel diseases still kill more

Kalp ve damar hastalıkları yalnızca Amerika'da değil,

people -- not only in this country, but also

tüm Dünya'da hemen hemen herkes için

worldwide -- than everything else combined, and yet

tümüyle önlenebilir olmasına rağmen, her şeyden çok

it's completely preventable for almost everybody.

insan öldürüyor.

It's not only preventable; it's actually

Yanlızca önlenebilir değil, aynı zamanda

reversible. And for the last almost 29 years,

geriye çevrilebilirler. Neredeyse 29 yıldır

we've been able to show that by simply changing

kolayca beslenme alışkanlıkları ve yaşam tarzını değiştirerek,

diet and lifestyle, using these very high-tech,

pahalı, yüksek teknoloji ürünü olan

expensive, state-of-the-art measures to prove how

ölçümlerle bu basit

powerful these very simple and low-tech and low-cost

düşük maliyetli ve çok gelişmiş olmayan

interventions can be like -- quantitative

teknolojilerin ne kadar güçlü olduğunu kanıtlıyoruz.

arteriography, before and after a year, and

Bir yıl önce ve sonra,

cardiac PET scans.

arteriyografi değerleri ve kalp PET göstergeleri.

We showed a few months ago -- we published the

Birkaç ay önce, prostat kanserinin

first study showing you can actually stop or

beslenme alışkanlıklarını ve

reverse the progression of prostate cancer by

yaşam tarzını değiştirerek

making changes in diet and lifestyle, and 70 percent

durdurulabileceğini veya iyileştirilebileceğini,

regression in the tumor growth, or inhibition of

tümör büyümesinde %70 oranında azalma sağlanabileceğini

the tumor growth, compared to only nine percent in the

-- kontrol grubunda bu oran sadece %9 idi --

control group.

gösteren ilk çalışmayı yayınladık.

And in the MRI and MR spectroscopy here, the

Ve burada MRI ve MR spektroskopileri,

prostate tumor activity is shown in red -- you can

prostat tümörünün aktivitesi kırmızı ile gösterilmiştir.

see it diminishing after a year.

Bir sene sonra küçüldüğünü görebilirsiniz.

Now there is an epidemic of obesity: two-thirds of

Ve şimdilerde obez salgını var.

adults and 15 percent of kids. What's really concerning

Yetişkinlerin üçte ikisi ve çocukların %15'i.

to me is that diabetes has increased 70 percent in the

Beni asıl endişelendiren şey, şeker hastalığının

past 10 years, and this may be the first

son 10 yılda % 70 artmış olması

generation in which our kids live a shorter life

ve bu belki de ilk defa bizim yaşadığımızdan daha kısa süre yaşayacak

span than we do. That's pitiful, and it's

çocukların nesli olacak.

preventable.

Bu çok acıklı ve önlenebilir.

Now these are not election returns, these are the

Bunlar, oy sonuçları değil.

people -- the number of the people who are obese

Bunlar, eyaletlere göre obez olan insanların sayısı

by state, beginning in '85, '86, '87 -- these are

'85, '86, '87'den başlayarak, bunlar CDC'nin websitesinden

from the CDC website -- '88, '89, '90, '91 -- you

'88, '89, '90, '91, ve yeni bir kategori geliyor

get a new category -- '92, '93, '94, '95, '96,

'92, '93, '94, '95, '96,

'97, '98, '99, 2000, 2001 -- it gets worse. We're

'97, '98, '99, 2000, 2001 -- ve daha da kötüleşiyor.

kind of devolving. (Laughter)

Sanki geriliyoruz.

Now what can we do about this? Well, you know, the

Şimdi bununla ilgili ne yapabiliriz? Evet,

diet that we've found that can reverse heart

kalp hastalıklarını ve kanseri iyileştiren

disease and cancer is an Asian diet.

diyet, Asya diyeti.

But the people in Asia are starting to eat like we

Ama Asya'daki insanlar bizim gibi yemeye başladılar,

are, which is why they're starting to get sick

bu da bizim gibi

like we are.

onların da hasta olmalarının sebebi.

So I've been working with a lot of the big food

Birçok sayıda büyük yemek firmaları ile çalışmaktayım.

companies. They can make it fun and sexy and hip

Onlar sağlıklı besinleri

and crunchy and convenient to eat healthier foods,

eğlenceli, çekici ve kıtır kıtır yapabilirler.

like -- I chair the advisory boards to McDonald's,

McDonald's'ın, PepsiCo, ConAgra ve Safeway'in danışmanlar

and PepsiCo, and ConAgra, and Safeway, and soon

kurulunu yönetiyorum ve çok yakında Del Monte'nin.

Del Monte, and they're finding that it's good

Bunu iyi bir iş

business.

olarak görüyorlar.

The salads that you see at McDonald's came from

McDonald's'ta gördüğünüz salatalar çalışmamızdan geldi

the work -- they're going to have an Asian salad. At

-- yakında Asya Salatası'nı menülerine ekleyecekler.

Pepsi, two-thirds of their revenue growth came

Pepsi'nin gelirlerindeki büyümenin 3'te 2'si daha iyi

from their better foods.

yemeklerden kaynaklanıyor.

And so if we can do that, then we can free up

Ve eğer bunu yapabilirsek,

resources for buying drugs that you really do need

AIDS ve HIV ve sıtmanın tedavisi ve kuş gribinden

for treating AIDS and HIV and malaria and for

korunmak için gereken ilaçları alarak kaynakları

preventing avian flu. Thank you.

ulaşılabilir hale getirebiliriz. Teşekkürler.