Dean Ornish: The world's killer diet

Dean Ornish bóc trần khẩu phần ăn sát thủ của thế giới hiện nay

Translator: Ha Tran Reviewer: Thach Thao Nguyen Phuc

With all the legitimate concerns about AIDS and avian flu --

Với các mối lo ngại chính đáng về đại dịch AIDS và cúm gia cầm --

and we'll hear about that from the

và chúng ta sẽ được nghe tiến sĩ Thông Thái lỗi lạc

brilliant Dr. Brilliant later today --

nói về vấn đề này trong ngày hôm nay --

I want to talk about the other pandemic, which is

Tôi muốn nói về một đại dịch khác, đó là

cardiovascular disease, diabetes, hypertension --

bệnh tim mạch, tiểu đường, cao huyết áp --

all of which are completely preventable for at

các bệnh này hoàn toàn có thể phòng chống

least 95 percent of people

đối với 95% dân số,

just by changing diet and lifestyle.

chỉ bằng cách thay đổi khẩu phần ăn và lối sống.

And what's happening is that there's a

Và hiện nay đang có một căn bệnh toàn cầu

globalization of illness occurring, that people

khi mọi người

are starting to eat like us, and live like us, and

đang bắt đầu ăn, sống và chết

die like us. And in one generation, for example,

như chúng ta. Trong vòng một thế hệ, ví dụ như,

Asia's gone from having one of the lowest rates of

người châu Á đã đi từ tỷ lệ mắc bệnh

heart disease and obesity and diabetes to one

béo phì, bệnh tim và tiểu đường thấp nhất

of the highest. And in Africa, cardiovascular disease

đến tỷ lệ cao nhất. Và ở châu Phi, bệnh tim mạch

equals the HIV and AIDS deaths

gây con số tử vong ngang với dịch HIV/AIDS

in most countries.

ở hầu hết các nước.

So there's a critical window of opportunity we

Thế nên chúng ta phải mở một cửa sổ cơ hội quan trọng

have to make an important difference that can

để tạo sự khác biệt tác động đến

affect the lives of literally millions of people,

cuộc sống của hàng triệu người,

and practice preventive medicine on a global

và áp dụng công tác phòng chống

scale.

trên quy mô toàn cầu.

Heart and blood vessel diseases still kill more

Các bệnh về tim và mạch máu tiếp tục gây thêm

people -- not only in this country, but also

nhiều tử vong -- không chỉ ở nước ta

worldwide -- than everything else combined, and yet

mà trên khắp thế giới hơn bất cứ thứ gì cộng lại, tuy nhiên

it's completely preventable for almost everybody.

hầu hết mọi người đều có thể phòng ngừa căn bệnh này.

It's not only preventable; it's actually

Không chỉ có thể phòng ngừa,

reversible. And for the last almost 29 years,

nó còn có thể chữa khỏi. Trong 29 năm qua,

we've been able to show that by simply changing

chúng ta đã sử dụng các phương tiện công nghệ cao

diet and lifestyle, using these very high-tech,

tối tân, hiện đai để chứng minh các biện pháp

expensive, state-of-the-art measures to prove how

đơn giản, công nghệ thấp và giá rẻ

powerful these very simple and low-tech and low-cost

như thay đổi khẩu phần ăn và lối sống

interventions can be like -- quantitative

hiệu quả đến mức nào.

arteriography, before and after a year, and

Thủ thuật khâu động mạch định lượng trước và sau một năm,

cardiac PET scans.

và quét chụp cắt lớp tim.

We showed a few months ago -- we published the

Cách đây vài tháng, chúng tôi đã công bố -- chúng tôi đã xuất bản

first study showing you can actually stop or

nghiên cứu đầu tiên cho thấy chúng ta có thể ngăn chặn

reverse the progression of prostate cancer by

hoặc đảo ngược tiến trình bệnh ung thư tuyến tiền liệt

making changes in diet and lifestyle, and 70 percent

bằng cách thay đổi khẩu phần ăn và lối sống,

regression in the tumor growth, or inhibition of

thì sẽ đẩy lui 70% sự phát triển của khối u, hoặc kìm hãm khối u

the tumor growth, compared to only nine percent in the

so với chỉ có 9%

control group.

trong nhóm kiểm soát.

And in the MRI and MR spectroscopy here, the

Và trong phương pháp quang phổ chụp cộng hưởng từ (MRI) và chụp theo mô đun (MI) ở đây,

prostate tumor activity is shown in red -- you can

hoạt động của khối u tuyến tiền liệt biểu diễn bằng màu đỏ --

see it diminishing after a year.

bạn có thể thấy nó teo lại sau một năm.

Now there is an epidemic of obesity: two-thirds of

Giờ bệnh béo phì đang rất phổ biến.

adults and 15 percent of kids. What's really concerning

2/3 người trưởng thành và 15% trẻ em bị béo phì.

to me is that diabetes has increased 70 percent in the

Điều tôi lo ngại nhất là bệnh tiểu đường đã tăng 70%

past 10 years, and this may be the first

trong 10 năm qua, và đây có lẽ là

generation in which our kids live a shorter life

thế hệ đầu tiên, con em chúng ta sẽ giảm thọ

span than we do. That's pitiful, and it's

hơn chúng ta. Thật khủng khiếp

preventable.

nhưng nguy cơ đó có thể ngăn chặn được.

Now these are not election returns, these are the

Nào, đây không phải các bản thống kế bầu cử

people -- the number of the people who are obese

mà là số người mắc bệnh béo phì

by state, beginning in '85, '86, '87 -- these are

theo giai đoạn, bắt đầu ở '85, '86, '87 --

from the CDC website -- '88, '89, '90, '91 -- you

đây là số liệu lấy từ trang web của Trung tâm Kiểm Soát và Phòng Ngừa Bệnh Tật

get a new category -- '92, '93, '94, '95, '96,

-- '88, '89, '90, '91 -- ta có loại mới -- '92, '93, ..., '96,

'97, '98, '99, 2000, 2001 -- it gets worse. We're

..., 2001 -- tình hình tồi tệ thêm. Chúng ta

kind of devolving. (Laughter)

đang thụt lùi.

Now what can we do about this? Well, you know, the

Vậy chúng ta phải làm gì? Chúng ta đã phát hiện ra

diet that we've found that can reverse heart

khẩu phần ăn có thể đảo ngược

disease and cancer is an Asian diet.

tiến trình bệnh tim và ung thư chính là khẩu phần ăn của người châu Á.

But the people in Asia are starting to eat like we

Nhưng người châu Á đang bắt đầu ăn uống giống chúng ta,

are, which is why they're starting to get sick

đó là lý do tại sao họ mắc các bệnh

like we are.

như chúng ta.

So I've been working with a lot of the big food

Thế nên tôi đang làm việc với nhiều công ty

companies. They can make it fun and sexy and hip

thực phẩm lớn. Họ có thể biến các thực phẩm có lợi cho sức khỏe

and crunchy and convenient to eat healthier foods,

trở nên hợp khẩu vị, tiện lợi và trông hấp dẫn hơn với thực khách

like -- I chair the advisory boards to McDonald's,

-- hiện tôi đang tham gia vào ban cố vấn cho McDonald

and PepsiCo, and ConAgra, and Safeway, and soon

PepsiCo, ConAgra và Safeway

Del Monte, and they're finding that it's good

và tới đây sẽ là Del Monte, các công ty này thấy rằng

business.

đó là việc làm ăn lợi cả đôi đường.

The salads that you see at McDonald's came from

Các món salad bạn thấy ở các cửa hàng của McDonald

the work -- they're going to have an Asian salad. At

là kết quả của công việc -- họ sắp đưa ra một món rau trộn kiểu châu Á.

Pepsi, two-thirds of their revenue growth came

Tại Pepsi, 2/3 lượng gia tăng doanh thu đến từ

from their better foods.

các thực phẩm có lợi.

And so if we can do that, then we can free up

Vì thế nếu thành công, chúng ta có thể giải phóng

resources for buying drugs that you really do need

các tài nguyên khác để dành cho việc mua thuốc

for treating AIDS and HIV and malaria and for

cần thiết để chữa trị bênh HIV/AIDS, sốt rét

preventing avian flu. Thank you.

và ngăn ngừa bệnh cúm gia cầm. Xin cảm ơn.