Dean Ornish: The world's killer diet

121,632 views ・ 2007-01-06

TED


Videoni ijro etish uchun quyidagi inglizcha subtitrlarga ikki marta bosing.

Translator: Nafissa Yakubova Reviewer: Adham Kurbanov
00:25
With all the legitimate concerns about AIDS and avian flu --
0
25000
2976
CPID va qush gripi haqida qayg'urishga asos bor
00:28
and we'll hear about that from the
1
28000
1976
va biz ular haqida bugun kechroq
00:30
brilliant Dr. Brilliant later today --
2
30000
1976
ajoyib Doktor ajoyibdan eshitamiz
00:32
I want to talk about the other pandemic, which is
3
32000
2334
Hozir esa men boshqa pandemiya haqida gapiraman.
00:34
cardiovascular disease, diabetes, hypertension --
4
34358
2618
Yani yurak qon kassalliklari, qand kassalligi va yuqori qon bosimi
00:37
all of which are completely preventable for at
5
37000
2976
Bularning hammasini oldini olish mumkin
00:40
least 95 percent of people
6
40000
1976
eng kamida 95% odamlarning orasida.
00:42
just by changing diet and lifestyle.
7
42000
976
Bunga erishish uchun chunchaki dieta va hayot tarzini o'zgartirish kerak.
00:43
And what's happening is that there's a
8
43000
976
Muammo shundaki,
00:44
globalization of illness occurring, that people
9
44000
2239
Kassalik globalizatsiyasi, yani dunyo bo'ylab umumiylashuvi yuz bermoqda
00:46
are starting to eat like us, and live like us, and
10
46263
2713
Odamlar bizga ( Amerikaliklarga) o'xshab ovqat yeydi, biz kabi yashaydi va
00:49
die like us. And in one generation, for example,
11
49000
2976
huddi bizlardek vafot etadi. Va bir avlodda, masalan,
00:52
Asia's gone from having one of the lowest rates of
12
52000
1976
Osiyoda eng kam
00:54
heart disease and obesity and diabetes to one
13
54000
2143
yurak kassaliklari, semizlik va qand kassaligi bor edi.
00:56
of the highest. And in Africa, cardiovascular disease
14
56167
2809
Hozir esa u eng yuqori darajaga ko'tarilgan. Va Afrikada yurak qon kasalliklari
00:59
equals the HIV and AIDS deaths
15
59000
2976
ko'pgina davlatlardagi VICH va SPID sababchi bo'lgan o'lim bilan
01:02
in most countries.
16
62000
976
tenglashadi
01:03
So there's a critical window of opportunity we
17
63000
1976
Man shuning uchun bizda juda muhim imkoniyat bor
01:05
have to make an important difference that can
18
65000
1976
yani millionlan odamlarning hayotini
01:07
affect the lives of literally millions of people,
19
67000
1976
o'zgartiratish
01:09
and practice preventive medicine on a global
20
69000
2096
va butun dunyo bo'ylab kasalliklarning oldini oladigan tibbiyotni amalga oshirish
01:11
scale.
21
71120
856
kerak bo'ladi.
01:12
Heart and blood vessel diseases still kill more
22
72000
2191
Yurak va qon kasalliklari hali ham
01:14
people -- not only in this country, but also
23
74215
2096
ko'pgina odamlarning umriga zomin bo'layapti-Nafaqat bu davlatda, balki
01:16
worldwide -- than everything else combined, and yet
24
76335
2641
butun jahon bo'ylab- hamma narsani qo'shgandagidan ham ko'p odamlarni o'ldiradi
01:19
it's completely preventable for almost everybody.
25
79000
2334
va eng asosiysi hamma bu kasalliklarning oldini olsa bo'ladi
01:22
It's not only preventable; it's actually
26
82000
1976
Bu nafaqat oldini olsa bo'ladigan kasallik, aslida
01:24
reversible. And for the last almost 29 years,
27
84000
2143
uni orqaga qaytarish ham mumkin. Oxirgi 29 yil ichida
01:26
we've been able to show that by simply changing
28
86167
2239
biz shuni ko'rsata oldikki, shunchaki
01:28
diet and lifestyle, using these very high-tech,
29
88430
2546
turmush tarzi va ovqatlanishni o'zgartirish bilan, qanchalik oddiy va
01:31
expensive, state-of-the-art measures to prove how
30
91000
2334
texnologiyasiz hayotni saqlab qolish mumkinligini
01:33
powerful these very simple and low-tech and low-cost
31
93358
2618
biz yuqori texnologiyalar va diqqa bilan hisoblash natijasida
01:36
interventions can be like -- quantitative
32
96000
1976
Xulosa qildik. Avval,
01:38
arteriography, before and after a year, and
33
98000
2048
Arterigrafiya, avval va keyingi yillarda, va
01:40
cardiac PET scans.
34
100072
904
Yurak PET skanirovaniya tufayli
01:41
We showed a few months ago -- we published the
35
101000
1976
Biz buni bir nech oy avval ko'rsatdik va
01:43
first study showing you can actually stop or
36
103000
2096
Yakuniy ishimizni nahsr ettik. Bu izlanishlar aslida siz kasallikni to'xta olishingiz
01:45
reverse the progression of prostate cancer by
37
105120
2143
yoki orqaga qaytara olishingiz mumkinligini Prostata raki misolida ko'rsatadi.
01:47
making changes in diet and lifestyle, and 70 percent
38
107287
2689
Bu ovqatlanish va turmush tarzini o'zgartirish orqali 70 %
01:50
regression in the tumor growth, or inhibition of
39
110000
3976
Rak o'simini kamaytirish yoki to'xtatib qo'yishini isbotladi.
01:54
the tumor growth, compared to only nine percent in the
40
114000
1976
Biz bu izlanishni kontrol guruhdagi 9% natija bilan
01:56
control group.
41
116000
976
solishtirdik
01:57
And in the MRI and MR spectroscopy here, the
42
117000
2096
Magnetic Resonance Spektrosopiya natijalari bu erda ko'rsatilgan
01:59
prostate tumor activity is shown in red -- you can
43
119120
1976
Prostata o'smasi qizil rangda
02:01
see it diminishing after a year.
44
121120
1856
Siz bir yildna keyin uning kishirayib ketganini ko'ra olasiz ( bu erda)
02:03
Now there is an epidemic of obesity: two-thirds of
45
123000
2976
Yana bir narsa bu semizlik epidemiyasi.
02:06
adults and 15 percent of kids. What's really concerning
46
126000
2976
Katta odamlarning 2 dan 3 qismi va bolalarning 15 % da uchraydi. Men uchun eng qayg'ulisi shundaki,
02:09
to me is that diabetes has increased 70 percent in the
47
129000
2976
Qand kassaligining 70 % ga ko'payishi
02:12
past 10 years, and this may be the first
48
132000
1976
Oxirgi 10 yil ichida sodir bo'ldi, va bu avlod
02:14
generation in which our kids live a shorter life
49
134000
1976
bolalari qisqaroq hayot kechiradigan avlodning birnichisiga aylanishi mumkin
02:16
span than we do. That's pitiful, and it's
50
136000
1976
albatta, bizga nisbatan qolishtirganda. Bu juda achinarli va
02:18
preventable.
51
138000
976
oldini olsa bo'ladi.
02:19
Now these are not election returns, these are the
52
139000
2976
Bu raqamalr saylov natijalari emas, balki
02:22
people -- the number of the people who are obese
53
142000
2286
semiz odamlar soni
02:24
by state, beginning in '85, '86, '87 -- these are
54
144310
3666
shtatlar bo'yicha, 85, 86, 87 chi yillardan boshlab
02:28
from the CDC website -- '88, '89, '90, '91 -- you
55
148000
3976
Kassaliklarni Boshqarish Markazidan olingan ma'lumot. Yana 88, 89, 90, va 91 yillar
02:32
get a new category -- '92, '93, '94, '95, '96,
56
152000
3976
bu yerda yangi kategoriya boshlanadi- 92, 93, 94, 95 va 96 yillar
02:36
'97, '98, '99, 2000, 2001 -- it gets worse. We're
57
156000
4976
va 97, 98, 99, 2000, 2001 yillarga kelib ahvol yana ham og'irlashgan.
02:41
kind of devolving. (Laughter)
58
161000
1381
Biz "rivojlanayapmiz"
02:46
Now what can we do about this? Well, you know, the
59
166000
2976
Biz nima qila olamiz? Xo'sh, siz bilgandek
02:49
diet that we've found that can reverse heart
60
169000
976
dieta yurak kasalliklarini orqaga qaytara olsihni ko'rsatdik
02:50
disease and cancer is an Asian diet.
61
170000
1976
Hamda, rakni. Bu dieta Osiyoliklar dietasi orqali amalga oshirildi
02:52
But the people in Asia are starting to eat like we
62
172000
1976
Lekin hozirda Osiyoliklar ham biz kabi ovqatlanishni boshlashgan
02:54
are, which is why they're starting to get sick
63
174000
976
va shuning uchun ham ularda kasalliklar ko'paymoqda
02:55
like we are.
64
175000
976
Huddi bizdagidek
02:56
So I've been working with a lot of the big food
65
176000
1976
Shu sabable, men ko'gina katta ovqat kompaniyalari bilan
02:58
companies. They can make it fun and sexy and hip
66
178000
1976
ishlayapman. Sog'lom ovqatlarni qiziqarli
03:00
and crunchy and convenient to eat healthier foods,
67
180000
2381
mazali va qulay ekanlgini ko'rsatish ularning qo'lidan keladi.
03:02
like -- I chair the advisory boards to McDonald's,
68
182405
2571
Men maslahat beruvchi rahbarlardan biriman, hususan Makdonalds
03:05
and PepsiCo, and ConAgra, and Safeway, and soon
69
185000
1976
va PepsiCo va ConAGra ba SAfeway lar uchun, va yaqinda
03:07
Del Monte, and they're finding that it's good
70
187000
2143
Del MOnte ham shular qatoriga qo'shildi. Va ular mening fikrimni
03:09
business.
71
189167
809
yaxhshi biznezga olib kelishini ta'kidlayaptilar.
03:10
The salads that you see at McDonald's came from
72
190000
976
Makdonaldslarda siz ko'radigan salatlar bizning ishimiz natijasi
03:11
the work -- they're going to have an Asian salad. At
73
191000
1976
bu Osiyoning Salatlaridan namuman bo'ladi.
03:13
Pepsi, two-thirds of their revenue growth came
74
193000
1976
Pepsida esa, ularning foydasining 2 dan 3 qismi
03:15
from their better foods.
75
195000
976
yaxshriqo mahsulotlaridan kelib chiqqan.
03:16
And so if we can do that, then we can free up
76
196000
2143
Va agar biz bunga erisha olsak, biz keyichalik
03:18
resources for buying drugs that you really do need
77
198167
2809
dorilar resursini chindan ham kerakli bo'lgan holatlar uchun yo'naltira olamiz
03:21
for treating AIDS and HIV and malaria and for
78
201000
2976
Masalan, SPID , VICH va Malariya kabi kasalliklarni davolash uchun
03:24
preventing avian flu. Thank you.
79
204000
1524
hamda, qush gripining oldini olish uchun. Rahmat.
Ushbu veb-sayt haqida

Ushbu sayt sizni ingliz tilini o'rganish uchun foydali bo'lgan YouTube videolari bilan tanishtiradi. Dunyo bo'ylab eng yaxshi o'qituvchilar tomonidan o'qitiladigan ingliz tili darslarini ko'rasiz. Videoni u yerdan o'ynash uchun har bir video sahifasida ko'rsatilgan inglizcha subtitrlarga ikki marta bosing. Subtitrlar video ijrosi bilan sinxronlashtiriladi. Agar sizda biron bir fikr yoki so'rov bo'lsa, iltimos, ushbu aloqa formasi orqali biz bilan bog'laning.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7