Chimamanda Ngozi Adichie: The danger of a single story | TED

Translator: Amitha Amranand Reviewer: Sritala Dhanasarnsombut

I'm a storyteller.

ดิฉันเป็นนักเล่าเรื่องค่ะ

And I would like to tell you a few personal stories

และดิฉันอยากจะเล่าเรื่องส่วนตัวให้พวกคุณฟังสักสองสามเรื่อง

about what I like to call "the danger of the single story."

เกี่ยวกับสิ่งที่ดิฉันชอบที่จะเรียกว่า "อันตรายจากเรื่องเล่าเพียงเรื่องเดียว"

I grew up on a university campus in eastern Nigeria.

ดิฉันเติบโตขึ้นในวิทยาเขตของมหาวิทยาลัยในประเทศไนจีเรียฝั่งตะวันออก

My mother says that I started reading at the age of two,

แม่ของดิฉันบอกว่าดิฉันเริ่มอ่านหนังสือตั้งแต่อายุสองขวบ

although I think four is probably close to the truth.

แต่ดิฉันจะคิดว่า ตอนอายุสี่ขวบน่าจะใกล้ความจริงกว่า

So I was an early reader,

ดังนั้น ดิฉันเป็นนักอ่านตั้งแต่วัยเยาว์ และสิ่งที่ดิฉันอ่าน

and what I read were British and American children's books.

เป็นหนังสือเด็กของอังกฤษและอเมริกา

I was also an early writer,

ดิฉันยังเป็นนักเขียนตั้งแต่วัยเยาว์ด้วย

and when I began to write, at about the age of seven,

และเมื่อดิฉันเริ่มต้นเขียนหนังสือ ตอนอายุประมาณเจ็ดขวบ

stories in pencil with crayon illustrations

เรื่องเล่าต่างๆจากดินสอประกอบกับภาพวาดดินสอสี

that my poor mother was obligated to read,

ที่แม่ผู้น่าสงสารของดิฉันมีหน้าที่อ่าน

I wrote exactly the kinds of stories I was reading:

ดิฉันเขียนเรื่องราวประเภทเดียวกับสิ่งที่ดิฉันได้อ่านเปี๊ยบ

All my characters were white and blue-eyed,

ทุกตัวละครของดิฉันเป็นคนขาวและมีนัยน์ตาสีฟ้า

they played in the snow,

พวกเขาเล่นกันท่ามกลางหิมะ

they ate apples,

พวกเขากินแอปเปิ้ล

(Laughter)

พวกเขาชอบพูดเรื่องดินฟ้าอากาศ

and they talked a lot about the weather,

ช่างงดงามเสียนี่กะไร

how lovely it was that the sun had come out.

ที่วันนี้แดดออก

(Laughter)

(เสียงหัวเราะ)

Now, this despite the fact that I lived in Nigeria.

แม้ความจริงคือ ดิฉันอาศัยอยู่ในประเทศไนจีเรีย

I had never been outside Nigeria.

และไม่เคยออกนอกไนจีเรียเลย

We didn't have snow, we ate mangoes,

พวกเราไม่มีหิมะ พวกเรากินมะม่วง

and we never talked about the weather,

และพวกเราไม่คุยกันเรื่องดินฟ้าอากาศ

because there was no need to.

เพราะมันไม่จำเป็นต้องพูดถึง

My characters also drank a lot of ginger beer,

ตัวละครของดิฉันยังดื่มเบียร์ขิงอีกด้วย

because the characters in the British books I read

เพราะบรรดาตัวละครที่ดิฉันเคยอ่านเจอในหนังสืออังกฤษ

drank ginger beer.

ดื่มเบียร์ขิง

Never mind that I had no idea what ginger beer was.

ช่างปะไรที่ดิฉันไม่รู้ด้วยซ้ำว่าเบียร์ขิงคืออะไร

(Laughter)

(เสียงหัวเราะ)

And for many years afterwards,

และหลายปีหลังจากนั้น ดิฉันมีความปรารถนาอย่างมาก

I would have a desperate desire to taste ginger beer.

ที่จะลิ้มลองเบียร์ขิง

But that is another story.

แต่นั่นมันคนละเรื่องกัน

What this demonstrates, I think,

ในความคิดของดิฉัน เรื่องนี้แสดงให้เห็นว่า

is how impressionable and vulnerable we are

พวกเราเปราะบางและถูกชักจูงได้ง่ายแค่ไหน

in the face of a story,

ในโฉมหน้าของเรื่องเล่า

particularly as children.

โดยเฉพาะอย่างยิ่งในขณะที่เป็นเด็ก

Because all I had read were books in which characters were foreign,

เพราะสิ่งที่ดิฉันเคยอ่านทั้งหมดเป็นหนังสือ

ที่มีตัวละครเป็นชาวต่างชาติ

I had become convinced that books

ดิฉันจึงเชื่อมั่นว่าหนังสือ

by their very nature had to have foreigners in them

โดยธรรมชาติของพวกมัน จะต้องมีชาวต่างชาติในนั้น

and had to be about things with which I could not personally identify.

และต้องเป็นเรื่องเกี่ยวกับสิ่งที่

ไม่เกี่ยวข้องกับความเป็นตัวตนของดิฉัน

Now, things changed when I discovered African books.

ทีนี้ สิ่งต่างๆเปลี่ยนแปลงไปเมื่อดิฉันค้นพบหนังสือแอฟริกัน

There weren't many of them available,

มันมีจำนวนไม่มากนักที่หาได้ และมัน

and they weren't quite as easy to find as the foreign books.

หาไม่ค่อยง่ายเหมือนกับหนังสือต่างประเทศ

แต่ด้วยเพราะนักเขียนอย่างเช่น ชินัว อเชเบ และ คาเมรา ไลย์

But because of writers like Chinua Achebe and Camara Laye,

I went through a mental shift in my perception of literature.

จึงได้เกิดการเปลี่ยนแปลงความเข้าใจของดิฉัน

ที่มีต่อวรรณกรรม

I realized that people like me,

ดิฉันตระหนักว่าคนอย่างดิฉัน

girls with skin the color of chocolate,

เด็กผู้หญิงที่มีผิวสีช็อคโกแลต

whose kinky hair could not form ponytails,

ผู้ที่มีผมหยิกจนไม่สามารถรวบผมหางม้าได้

could also exist in literature.

สามารถมีตัวตนอยู่ในวรรณกรรมได้เช่นกัน

I started to write about things I recognized.

ดิฉันเริ่มเขียนเกี่ยวกับสิ่งที่ดิฉันรู้จัก

Now, I loved those American and British books I read.

ตอนนั้นดิฉันรักหนังสืออังกฤษและอเมริกันที่ดิฉันอ่าน

They stirred my imagination. They opened up new worlds for me.

มันปลุกเร้าจินตนาการของดิฉัน มันเปิดโลกใหม่ให้กับดิฉัน

But the unintended consequence

แต่ผลกระทบทางอ้อม

was that I did not know that people like me

คือการที่ดิฉันไม่รู้ว่าผู้คนอย่างดิฉัน

could exist in literature.

สามารถมีตัวตนอยู่ในวรรณกรรมได้

So what the discovery of African writers did for me was this:

ดังนั้น สิ่งที่ดิฉันได้จากการค้นพบนักเขียนแอฟริกันคือ

It saved me from having a single story of what books are.

มันช่วยดิฉันไว้จากการมีเรื่องเล่าเพียงเรื่องเดียว

เกี่ยวกับสิ่งที่หนังสือเป็น

I come from a conventional, middle-class Nigerian family.

ดิฉันมาจากครอบครัวชนชั้นกลางธรรมดาชาวไนจีเรีย

My father was a professor.

พ่อของดิฉันเป็นอาจารย์

My mother was an administrator.

แม่ของดิฉันเป็นพนักงานธุรการ

And so we had, as was the norm,

และพวกเรามีคนรับใช้ซึ่งอาศัยอยู่ด้วย

live-in domestic help, who would often come from nearby rural villages.

คล้ายเป็นบรรทัดฐาน ผู้ซึ่งมักจะมาจากหมู่บ้านชนบทที่ใกล้เคียง

So, the year I turned eight, we got a new house boy.

ในปีที่ดิฉันย่างเข้าแปดขวบ เราได้เด็กผู้ชายรับใช้ในบ้านคนใหม่หนึ่งคน

His name was Fide.

ชื่อของเขาคือฟิเด

The only thing my mother told us about him was that his family was very poor.

สิ่งเดียวที่แม่ของดิฉันบอกเราเกี่ยวกับเขา

คือครอบครัวของเขานั้นยากจนมาก

My mother sent yams and rice, and our old clothes, to his family.

แม่ของดิฉันส่งมันเทศและข้าว

และพวกเสื้อผ้าเก่าๆของเราให้กับครอบครัวของเขา

And when I didn't finish my dinner, my mother would say,

และเมื่อดิฉันทานข้าวเย็นไม่หมด แม่ของดิฉันก็จะบอกว่า

"Finish your food! Don't you know? People like Fide's family have nothing."

"กินอาหารให้หมด ไม่รู้หรือว่า ชาวบ้านอย่างครอบครัวฟิเดไม่มีอะไรจะกิน"

So I felt enormous pity for Fide's family.

ดังนั้น ดิฉันจึงรู้สึกสงสารครอบครัวฟิเดอย่างเหลือล้น

Then one Saturday, we went to his village to visit,

มีอยู่วันเสาร์หนึ่ง พวกเราไปเยี่ยมหมู่บ้านของเขา

and his mother showed us a beautifully patterned basket

และแม่ของเขาโชว์ตะกร้าลวดลายสวยงามให้พวกเราดู

made of dyed raffia that his brother had made.

มันทำจากเส้นใยของต้นปาล์มย้อมสี ซึ่งพี่ชายของเขาเป็นผู้ทำ

I was startled.

ดิฉันรู้สึกประหลาดใจ

It had not occurred to me that anybody in his family

ดิฉันไม่เคยนึกเลยว่าคนในครอบครัวของเขา

could actually make something.

จะสามารถทำอะไรได้เป็นชิ้นเป็นอัน

All I had heard about them was how poor they were,

สิ่งที่ดิฉันเคยได้ยินทั้งหมดเกี่ยวกับพวกเขาคือความยากจนของพวกเขา

so that it had become impossible for me to see them as anything else but poor.

ซึ่งนั่นทำให้มันเป็นไปไม่ได้เลยสำหรับดิฉันที่จะเห็นพวกเขา

ในฐานะอื่นใดนอกจากคนจน

Their poverty was my single story of them.

ความยากจนเป็นเรื่องเล่าเพียงเรื่องเดียวเกี่ยวกับพวกเขาที่ดิฉันมี

Years later, I thought about this when I left Nigeria

หลายปีต่อมา ดิฉันนึกถึงเรื่องนี้เมื่อฉันออกจากไนจีเรีย

to go to university in the United States.

เพื่อเรียนต่อที่มหาวิทยาลัยในสหรัฐอเมริกา

I was 19.

ดิฉันอายุสิบเก้าในตอนนั้น

My American roommate was shocked by me.

เพื่อนร่วมห้องชาวอเมริกันตกใจในตัวของดิฉันมาก

She asked where I had learned to speak English so well,

เธอถามว่าดิฉันเรียนภาษาอังกฤษจากที่ไหนจึงพูดภาษาอังกฤษได้ดีมาก

and was confused when I said that Nigeria

และรู้สึกสับสนเมื่อดิฉันตอบว่า ประเทศไนจีเรีย

happened to have English as its official language.

ใช้ภาษาอังกฤษเป็นภาษาราชการ

She asked if she could listen to what she called my "tribal music,"

เธอขอฟังเพลงที่เธอเรียกว่า "เพลงชนเผ่า" ของดิฉัน

and was consequently very disappointed

และปรากฎว่าต้องผิดหวัง

when I produced my tape of Mariah Carey.

เมื่อดิฉันยื่นเทปของมารายห์ แครีให้

(Laughter)

(เสียงหัวเราะ)

She assumed that I did not know how to use a stove.

เธอทึกทักเอาเองว่าดิฉัน

ใช้เตาไม่เป็น

What struck me was this:

สิ่งที่ดิฉันคิดว่าน่าสนใจก็คือ เธอรู้สึกสงสารดิฉัน

She had felt sorry for me even before she saw me.

ตั้งแต่ก่อนจะเจอดิฉันเสียอีก

Her default position toward me, as an African,

มุมมองที่เธอมีต่อดิฉันโดยปริยาย ในฐานะที่ดิฉันเป็นคนเแอฟริกัน

was a kind of patronizing, well-meaning pity.

เป็นความสงสารที่เต็มไปด้วยความต้องการที่จะอุปการะ และความปรารถนาดี

My roommate had a single story of Africa:

เพื่อนร่วมห้องของดิฉันมีเรื่องเล่าเพียงเรื่องเดียวเกี่ยวกับแอฟริกา

a single story of catastrophe.

เรื่องเล่าเพียงเรื่องเดียวเกี่ยวกับความหายนะ

In this single story,

ในเรื่องเล่าเพียงเรื่องเดียวนี้ มันไม่มีความเป็นไปได้

there was no possibility of Africans being similar to her in any way,

ที่ชาวแอฟริกันจะคล้ายคลึงกับเธอ ในทางใดก็ตาม

no possibility of feelings more complex than pity,

ไม่มีความเป็นไปได้ของความรู้สึกที่ซับซ้อนไปกว่าความสงสาร

no possibility of a connection as human equals.

ไม่มีความเป็นไปได้ของความสัมพันธ์ในฐานะมนุษย์ที่เท่าเทียมกัน

I must say that before I went to the U.S.,

ก่อนที่ดิฉันจะมาสหรัฐอเมริกา ดิฉันไม่ได้

I didn't consciously identify as African.

มานั่งเรียกตัวเองว่าเป็นชาวแอฟริกัน

But in the U.S., whenever Africa came up, people turned to me.

แต่ในอเมริกา เมื่อไหร่ก็ตามที่มีคนพูดเรื่องแอฟริกา คนจะหันมามองดิฉัน

Never mind that I knew nothing about places like Namibia.

แม้ว่าดิฉันจะไม่รู้อะไรสักอย่างเกี่ยวกับประเทศอย่างนามิเบีย

But I did come to embrace this new identity,

แต่ในที่สุดดิฉันก็ได้ยอมรับอัตลักษณ์ใหม่นี้

and in many ways I think of myself now as African.

และในหลายๆทาง ดิฉันคิดถึงตัวดิฉันในปัจจุบันว่าเป็นชาวแอฟริกัน

Although I still get quite irritable when Africa is referred to as a country,

แม้ว่าดิฉันยังจะรู้สึกหงุดหงิดเล็กน้อยเมื่อ

แอฟริกาถูกอ้างถึงในฐานะประเทศหนึ่ง

the most recent example being my otherwise wonderful flight

ตัวอย่างล่าสุดคือเที่ยวบินที่ โดยรวมๆแล้วเป็นเที่ยวบินที่วิเศษ

from Lagos two days ago,

จาก ลากอส เมื่อสองวันที่ผ่านมาที่

in which there was an announcement on the Virgin flight

มีการประกาศบนเครื่องของสายการบินเวอร์จิ้น

about the charity work in "India, Africa and other countries."

เกี่ยวกับงานการกุศลใน "อินเดีย แอฟริกา และประเทศอื่นๆ"

(Laughter)

(เสียงหัวเราะ)

So, after I had spent some years in the U.S. as an African,

ดังนั้น หลังจากที่ดิฉันใช้เวลาหลายปีในสหรัฐอเมริกา ในฐานะชาวแอฟริกัน

I began to understand my roommate's response to me.

ดิฉันเริ่มเข้าใจปฏิกิริยาของเพื่อนร่วมห้องที่มีต่อดิฉัน

If I had not grown up in Nigeria,

ถ้าหากว่าดิฉันไม่ได้เติบโตขึ้นในไนจีเรีย และถ้าทั้งหมดที่ดิฉันรู้เกี่ยวกับแอฟริกา

and if all I knew about Africa were from popular images,

มากจากภาพซึ่งเป็นที่นิยมทั้งหลาย

I too would think that Africa was a place of beautiful landscapes,

ดิฉันคงคิดว่าแอฟริกาคือสถานที่ของ

ภูมิประเทศอันสวยงาม สัตว์ที่สวยงาม

beautiful animals,

and incomprehensible people,

และผู้คนที่เข้าใจยาก

fighting senseless wars, dying of poverty and AIDS,

ผู้ซึ่งต่อสู้ในสงครามอันไร้เหตุผล และเสียชีวิตจากความยากจนและโรคเอดส์

unable to speak for themselves

ผู้ซึ่งไม่สามารถที่จะแสดงออกเพื่อตัวพวกเขาเอง

and waiting to be saved by a kind, white foreigner.

และคอยรอรับความช่วยเหลือ

จากคนต่างชาติใจดีผิวขาว

I would see Africans in the same way that I,

ดิฉันคงมองชาวแอฟริกันในลักษณะเดียวกับที่ดิฉัน

as a child, had seen Fide's family.

ตอนเป็นเด็ก มองครอบครัวของฟีเด

This single story of Africa ultimately comes, I think, from Western literature.

ดิฉันคิดว่า เรื่องเล่าเรื่องเดียวเกี่ยวกับแอฟริกา ในที่สุดแล้ว มาจากวรรณกรรมตะวันตก

Now, here is a quote from the writing of a London merchant called John Lok,

นี่คือคำพูดจาก

งานเขียนของพ่อค้าชาวลอนดอนชื่อ จอห์น ล็อค

who sailed to west Africa in 1561

ผู้ล่องเรือไปยังแอฟริกาตะวันตกในปี ค.ศ. 1561

and kept a fascinating account of his voyage.

และได้เก็บบันทึกเรื่องราวที่น่าสนใจจากการเดินทางของเขา

After referring to the black Africans as "beasts who have no houses,"

หลังจากที่ได้เรียกชาวแอฟริกันผิวดำ

ว่าเป็น "สัตว์ป่าที่ไม่มีบ้าน"

he writes, "They are also people without heads,

เขาเขียนว่า "พวกเขาเป็นพวกคนไม่มีหัว

having their mouth and eyes in their breasts."

มีปากและตาอยู่ที่หน้าอก"

Now, I've laughed every time I've read this.

ดิฉันหัวเราะทุกครั้งที่อ่านเรื่องนี้

And one must admire the imagination of John Lok.

และเราต้องยกย่องจินตนาการของจอห์น ล็อค

But what is important about his writing

แต่สิ่งที่สำคัญเกี่ยวกับงานเขียนของเขาก็คือว่า

is that it represents the beginning

มันแสดงถึงจุดเริ่มต้น

of a tradition of telling African stories in the West:

ของประเพณีการเล่าเรื่องเกี่ยวกับชาวแอฟริกันในโลกตะวันตก

A tradition of Sub-Saharan Africa as a place of negatives,

ประเพณีของกลุ่มประเทศในอนุภูมิภาคซาฮาราในแอฟริกา ในฐานะสถานที่แห่งแง่ลบ

of difference, of darkness,

แห่งความแตกต่าง แห่งความมืดมน

of people who, in the words of the wonderful poet Rudyard Kipling,

ของผู้คนผู้ซึ่ง ในคำบรรยายของนักกวีชั้นยอด

รัดยาร์ด คิปลิง

are "half devil, half child."

เป็น "ครึ่งปิศาจ ครึ่งเด็ก"

And so, I began to realize that my American roommate

และดังนั้น ดิฉันจึงเริ่มตระหนักว่า ตลอดชีวิตของ

must have throughout her life

เพื่อนร่วมห้องชาวอเมริกันของดิฉัน

seen and heard different versions of this single story,

เธอต้องได้เห็นและได้ยินเรื่องเล่าเพียงเรื่องเดียวนี้

อยู่หลายฉบับทีเดียว

as had a professor,

เช่นเดียวกับอาจารย์ท่านหนึ่ง

who once told me that my novel was not "authentically African."

ซึ่งครั้งหนึ่งเคยบอกดิฉันว่า นิยายของดิฉันนั้นไม่เป็น "แอฟริกันที่แท้จริง"

Now, I was quite willing to contend

ดิฉันพร้อมที่จะโต้เถียงว่าตัวนวนิยายนั้น

that there were a number of things wrong with the novel,

มีปัญหาหลายอย่าง

that it had failed in a number of places,

ว่ามันไม่ประสบความสำเร็จในหลายจุด

but I had not quite imagined that it had failed

แต่ดิฉันก็นึกไม่ถึงว่า

at achieving something called African authenticity.

มันไม่ได้บรรลุสิ่งที่เรียกว่า แอฟริกันที่แท้จริง ได้อย่างไร

In fact, I did not know what African authenticity was.

ดิฉันไม่รู้ด้วยซ้ำว่า

อะไรคือ แอฟริกันที่แท้จริง

The professor told me that my characters were too much like him,

อาจารย์บอกดิฉันว่า ตัวละครของดิฉัน

เหมือนกับเขามากเกินไป

an educated and middle-class man.

คือเป็นผู้ชายชนชั้นกลางที่มีการศึกษา

My characters drove cars.

ตัวละครของดิฉันขับรถยนต์

They were not starving.

พวกเขาไม่หิวโหย

Therefore they were not authentically African.

ดังนั้น พวกเขาจึงไม่ใช่แอฟริกันที่แท้จริง

But I must quickly add that I too am just as guilty

แต่ดิฉันต้องขอเพิ่มเติมอย่างรวดเร็วว่า ดิฉันก็มีความผิดไม่น้อยไปกว่าคนอื่น

in the question of the single story.

ในคำถามของเรื่องเล่าเพียงเรื่องเดียว

A few years ago, I visited Mexico from the U.S.

เมื่อไม่กี่ปีก่อน ดิฉันเดินทางไปประเทศเม็กซิโกจากสหรัฐ

The political climate in the U.S. at the time was tense,

บรรยากาศการเมืองในอเมริกาตอนนั้นตึงเครียด

and there were debates going on about immigration.

และมันกำลังมีการถกเถียงกันเกี่ยวกับเรื่องการอพยพย้ายถิ่นฐาน

And, as often happens in America,

และ สิ่งที่มักเกิดขึ้นบ่อยครั้งในอเมริกา

immigration became synonymous with Mexicans.

ก็คือ การอพยพกลายเป็นสิ่งที่มีมีความหมายเดียวกับคำว่า ชาวเม็กซิกัน

There were endless stories of Mexicans

มันมีเรื่องเล่าไม่รู้จบเกี่ยวกับชาวเม็กซิกัน

as people who were fleecing the healthcare system,

ในฐานะผู้คนที่

ปอกลอกระบบรักษาพยาบาล

sneaking across the border,

ลักลอบข้ามพรมแดน

being arrested at the border, that sort of thing.

ถูกจับที่ชายแดน เป็นต้น

I remember walking around on my first day in Guadalajara,

ดิฉันยังจำวันแรกที่ดิฉันเดินเที่ยวในกวาดาลาฮาราได้

watching the people going to work,

มองผู้คนเดินทางไปทำงาน

rolling up tortillas in the marketplace,

ม้วนแป้งตอร์ติญ่าในตลาด

smoking, laughing.

สูบบุหรี่ หัวเราะ

I remember first feeling slight surprise.

ดิฉันจำได้ถึงความรู้สึกประหลาดใจเล็กน้อย

And then, I was overwhelmed with shame.

และต่อมา ดิฉันก็รู้สึกท่วมท้นไปด้วยความละอาย

I realized that I had been so immersed in the media coverage of Mexicans

ดิฉันรู้ตัวว่าดิฉันมัวแต่จดจ่อ

อยู่กับการรายงานข่าวเรื่องชาวเม็กซิกันในสื่อ

that they had become one thing in my mind,

จนกระทั่งคนเหล่านี้ได้กลายมาเป็นสิ่งๆเดียวในความคิดของดิฉัน

the abject immigrant.

และนั่นก็คือ ผู้อพยพอนาถา

I had bought into the single story of Mexicans

ดิฉันไปเชื่อเรื่องเล่าเรื่องเดียวเกี่ยวกับชาวเม็กซิกัน

and I could not have been more ashamed of myself.

และไม่สามารถละอายใจต่อตัวเองได้มากไปกว่านี้

So that is how to create a single story,

และนั่นคือวิธีสร้างเรื่องเล่าเพียงเรื่องเดียว

show a people as one thing,

นำเสนอว่าประชาชนกลุ่มหนึ่งเป็นแค่สิ่งๆเดียว

as only one thing,

สิ่งๆเดียวเท่านั้น

over and over again,

ซ้ำไปซ้ำมา

and that is what they become.

และนั่นคือสิ่งที่พวกเขากลายมาเป็น

It is impossible to talk about the single story

มันเป็นไปไม่ได้ที่จะพูดถึงเรื่องเล่าเพียงเรื่องเดียว

without talking about power.

โดยไม่พูดถึงเรื่องอำนาจ

There is a word, an Igbo word,

มีคำพูดหนึ่งในภาษาอิกโบ

that I think about whenever I think about the power structures of the world,

ซึ่งดิฉันนึกถึงทุกครั้งที่ดิฉันนึกถึงเรื่อง

พลังของโครงสร้างของโลก คำนั้นคือ "นคาลี"

and it is "nkali."

It's a noun that loosely translates to "to be greater than another."

มันเป็นคำนามซึ่งแปลอย่างหลวมๆว่า

"แข็งแกร่งเหนืออีกสิ่งหนึ่ง"

Like our economic and political worlds,

เช่นเดียวกับโลกศรษฐกิจและการเมืองของเรา

stories too are defined by the principle of nkali:

เรื่องเล่าต่างๆนั้นถูกนิยาม

ด้วยหลักการของ นคาลี

How they are told, who tells them,

มันถูกเล่าอย่างไร ใครเป็นคนเล่า

when they're told, how many stories are told,

มันถูกเล่าเมื่อไหร่ จำนวนเรื่องที่ถูกถ่ายทอด

are really dependent on power.

ล้วนขึ้นอยู่กับอำนาจ

Power is the ability not just to tell the story of another person,

อำนาจไม่ใช่เพียงแค่ความสามารถที่จะบอกเล่าเรื่องราวของบุคคลอื่นเท่านั้น

but to make it the definitive story of that person.

แต่ยังเป็นความสามารถที่จะทำให้เรื่องราวนั้นๆเป็นบทสรุปของบุคคลนั้น

The Palestinian poet Mourid Barghouti writes

กวีชาวปาเลสไตน์ ชื่อ มุรีด บาร์กุธี เขียนไว้ว่า

that if you want to dispossess a people,

ถ้าคุณต้องการที่จะถอดถอนประชาชนกลุ่มใดกลุ่มหนึ่ง

the simplest way to do it is to tell their story

วิธีที่ง่ายที่สุดคือ บอกเล่าเรื่องราวของพวกเขา

and to start with, "secondly."

และเริ่มด้วย "อย่างที่สอง"

Start the story with the arrows of the Native Americans,

เริ่มต้นเรื่องด้วยลูกศรของชนเผ่าอเมริกัน

and not with the arrival of the British,

และไม่ใช่การมาของชาวอังกฤษ

and you have an entirely different story.

แล้วคุณจะได้เรื่องราวที่แตกต่างโดยสิ้นเชิง

Start the story with the failure of the African state,

เริ่มต้นเรื่องด้วย

ความล้มเหลวของรัฐแอฟริกา

and not with the colonial creation of the African state,

และไม่ใช่ด้วยรัฐแอฟริกาในจินตนาการอาณานิคม

and you have an entirely different story.

แล้วคุณก็จะได้เรื่องราวที่แตกต่างโดยสิ้นเชิง

I recently spoke at a university

เมื่อไม่นานมานี้ ดิฉันเพิ่งไปบรรยายที่มหาวิทยาลัยแห่งหนึ่งซึ่ง

where a student told me that it was such a shame

มีนักเรียนคนนึงบอกดิฉันว่า

มันน่าเสียดายเหลือเกิน

that Nigerian men were physical abusers

ที่ผู้ชายขาวไนจีเรียเป็นพวกที่ทำร้ายร่างกายผู้อื่น

like the father character in my novel.

เช่นด้วยกับตัวละครพ่อในนิยายของดิฉัน

I told him that I had just read a novel called "American Psycho" --

ดิฉันบอกเขาว่า ดิฉันเพิ่งจะอ่านนิยายเรื่องหนึ่ง

ชื่อ "อเมริกันไซโค" (คนบ้าชาวอเมริกัน)

(Laughter)

(เสียงหัวเราะ)

-- and that it was such a shame

และก็น่าเสียดายเหลือเกิน

that young Americans were serial murderers.

ที่เด็กวัยรุ่นอเมริกันเป็นฆาตกรต่อเนื่อง

(Laughter)

(เสียงหัวเราะ)

(Applause)

(เสียงปรบมือ)

Now, obviously I said this in a fit of mild irritation.

แน่นอน ดิฉันพูดตอบโต้ไปด้วยอารมณ์รำคาญนิดๆ

(Laughter)

(เสียงหัวเราะ)

But it would never have occurred to me to think

แต่ดิฉันก็ไม่เคยคิดที่จะมองว่า

that just because I had read a novel in which a character was a serial killer

เพียงแค่เพราะดิฉันได้อ่านนิยายเรื่องหนึ่ง

ที่มีตัวละครเป็นฆาตรกรต่อเนื่อง

that he was somehow representative of all Americans.

แล้ว ตัวละครนั้นจะเป็นตัวแทน

ของชาวอเมริกันทั้งหมด

This is not because I am a better person than that student,

มันไม่ใช่เพราะว่าดิฉันเป็นคนที่ดีกว่าเด็กนักเรียนคนนั้น

but because of America's cultural and economic power,

แต่เป็นเพราะอำนาจทางวัฒนธรรมและเศรษฐกิจของอเมริกา

I had many stories of America.

ทำให้ดิฉันมีเรื่องเล่าเกี่ยวกับอเมริกาหลายเรื่อง

I had read Tyler and Updike and Steinbeck and Gaitskill.

ดิฉันได้อ่านงานของ ไทเลอร์ และ อัพไดค์ และ สไตน์เบ็ค และ เกทสกิล

I did not have a single story of America.

ดิฉันไม่ได้มีเรื่องเล่าเรื่องเดียวเกี่ยวกับอเมริกา

When I learned, some years ago,

เมื่อหลายปีก่อน เมื่อดิฉันได้เรียนรู้ว่า นักเขียนได้ถูกคาดหวัังว่า

that writers were expected to have had really unhappy childhoods

ต้องมีวัยเด็กที่ไม่มีความสุข

to be successful,

จึงจะประสบความสำเร็จ

I began to think about how I could invent horrible things my parents had done to me.

ดิฉันเริ่มที่จะคิดถึงวิธีที่ดิฉันจะสามารถสร้าง

สิ่งที่เลวร้ายที่พ่อแม่ของดิฉันได้ทำกับดิฉัน

(Laughter)

(เสียงหัวเราะ)

But the truth is that I had a very happy childhood,

แต่ในความเป็นจริงแล้ว ดิฉันมีชีวิตวัยเด็กที่มีความสุขมาก

full of laughter and love, in a very close-knit family.

เต็มไปด้วยเสียงหัวเราะและความรัก ในครอบครัวที่สนิทสนมอบอุ่น

But I also had grandfathers who died in refugee camps.

แต่ดิฉันก็มีคุณปู่และคุณตาที่ตายในค่ายผู้ลี้ภัยเช่นกัน

My cousin Polle died because he could not get adequate healthcare.

ลูกพี่ลูกน้องของดิฉันที่ชื่อ พอลลี เสียชีวิต เพราะว่าเขาไม่สามารถได้รับการรักษาพยาบาลที่เพียงพอ

One of my closest friends, Okoloma, died in a plane crash

เพื่อนสนิทที่สุดของดิฉันคนหนึ่งชื่อ โอโคโลมา เสียชีวิตในเหตุการณ์เครื่องบินตก

because our fire trucks did not have water.

เพราะรถดับเพลิงของพวกเราไม่มีน้ำ

I grew up under repressive military governments

ดิฉันโตขึ้นภายใต้รัฐบาลทหารที่กดขี่

that devalued education,

ที่ลดคุณค่าของการศึกษา

so that sometimes, my parents were not paid their salaries.

ซึ่งบางครั้งทำให้พ่อแม่ของดิฉันไม่ได้รับเงินเดือน

And so, as a child, I saw jam disappear from the breakfast table,

ดังนั้น ตอนที่ดิฉันเป็นเด็ก ดิฉันจึงได้เห็นแยมหายไปจากโต๊ะทานอาหารเช้า

then margarine disappeared,

ต่อมาเนยเทียมมาร์จารีนก็หายไป

then bread became too expensive,

ต่อมาขนมปังก็แพงเกินกว่าที่จะซื้อได้

then milk became rationed.

ต่อมานมก็มาถูกปันส่วน

And most of all, a kind of normalized political fear

และที่ยิ่งไปกว่านั้น ความกลัวทางการเมืองที่ถูกทำให้เป็นเรื่องปกติ

invaded our lives.

ก็รุกรานเข้ามาชีวิตของพวกเรา

All of these stories make me who I am.

เรื่องราวต่างๆเหล่านี้สร้างให้ดิฉันเป็นคนที่ดิฉันเป็นอยู่

But to insist on only these negative stories

แต่การยืนหยัดอยู่กับแต่เฉพาะเรื่องราวเชิงลบเหล่านี้

is to flatten my experience

เป็นการลดทอนให้ประสบการณ์ของดิฉันมันแบนราบ

and to overlook the many other stories that formed me.

และเป็นการมองข้ามเรื่องราวอื่นๆอีกหลายๆเรื่อง

ซึ่งหล่อหลอมตัวตนของดิฉัน

The single story creates stereotypes,

เรื่องเล่าเพียงเรื่องเดียวสร้างแบบฉบับของกลุ่มคน

and the problem with stereotypes is not that they are untrue,

และปัญหาของแบบฉบับนั้น

ไม่ใช่ว่ามันไม่จริง

but that they are incomplete.

แต่คือมันไม่สมบูรณ์

They make one story become the only story.

มันทำให้เรื่องเล่าหนึ่งเรื่องกลายมาเป็นเรื่องเล่าเพียงเรื่องเดียว

Of course, Africa is a continent full of catastrophes:

แน่นอน แอฟริกาคือทวีปที่เต็มไปด้วยความหายนะ

There are immense ones, such as the horrific rapes in Congo

มันมีความหายนะที่ใหญ่หลวง เช่น การข่มขืนอันน่าสะพรึงกลัวในคองโก

and depressing ones,

และความหายนะที่น่าสลดหดหู่ เช่น ความจริงที่ว่า

such as the fact that 5,000 people apply for one job vacancy in Nigeria.

ประชาชนห้าพันคนสมัครงานเพื่อแย่งชิงตำแหน่งๆเดียวในไนจีเรีย

But there are other stories that are not about catastrophe,

แต่มันมีเรื่องราวอื่นๆที่ไม่เกี่ยวกับความหายนะ

and it is very important, it is just as important, to talk about them.

และมันสำคัญมาก สำคัญพอๆกัน ที่จะพูดถึงเรื่องราวเหล่านี้

I've always felt that it is impossible

ดิฉันรู้สึกอยู่เสมอว่ามันเป็นไปไม่ได้

to engage properly with a place or a person

ที่จะมีส่วนร่วมกับสถานที่หนึ่งหรือบุคคลหนึ่งอย่างแท้จริง

without engaging with all of the stories of that place and that person.

โดยปราศจากการเข้าไปมีส่วนร่วมกับเรื่องราวทั้งหมดของสถานที่นั้น หรือบุคคลนั้น

The consequence of the single story is this:

ผลที่ตามมาจากเรื่องเล่าเพียงเรื่องเดียว

It robs people of dignity.

คือสิ่งนี้ : มันปล้นศักดิ์ศรีของผู้คน

It makes our recognition of our equal humanity difficult.

มันทำให้การยอมรับบความเท่าเทียมของมนุษยชาติเป็นเรื่องยาก

It emphasizes how we are different rather than how we are similar.

มันตอกย้ำว่าพวกเราแตกต่างกันอย่างไร

มากกว่าจะย้ำว่าเราคล้ายคลึงกันอย่างไร

So what if before my Mexican trip,

ดังนั้น ถ้าหากก่อนการเดินทางไปเม็กซิโกของดิฉัน

I had followed the immigration debate from both sides,

ดิฉันติดตามการอภิปรายเรื่องการอพยพจากทั้งสองฝ่าย

the U.S. and the Mexican?

ทั้งฝ่ายอเมริกันและแม็กซิกันล่ะ?

What if my mother had told us that Fide's family was poor

ถ้าหากแม่ของดิฉันบอกพวกเราว่าครอบครัวของฟิเดนั้นยากจน

and hardworking?

และขยันขันแข็งล่ะ?

What if we had an African television network

ถ้าหากเรามีเครื่อข่ายโทรทัศน์ของแอฟริกา

that broadcast diverse African stories all over the world?

ซึ่งถ่ายทอดเรื่องราวหลากหลายของชาวแอฟริกันไปทั่วโลกล่ะ?

What the Nigerian writer Chinua Achebe calls "a balance of stories."

สิ่งที่ ชินัว อเชเบ นักเขียนชาวไนจีเรีย เรียกว่า

"ความสมดุลของเรื่องราวต่างๆ"

What if my roommate knew about my Nigerian publisher,

ถ้าหากเพื่อนร่วมห้องของดิฉันรู้เรื่องผู้จัดพิมพ์ชาวไนจีเรียของดิฉัน

Muhtar Bakare,

มุขตา บาคาเร

a remarkable man who left his job in a bank

ผู้ชายที่ไม่ธรรมดา ผู้ซึ่งทิ้งงานของเขาในธนาคาร

to follow his dream and start a publishing house?

เพื่อเดินตามความฝันของเขาและก่อตั้งสำนักพิมพ์แห่งหนึ่ง

Now, the conventional wisdom was that Nigerians don't read literature.

ความคิดเห็นที่เป็นที่ยอมรับ คือ ชาวไนจีเรียนไม่อ่านวรรณกรรม

He disagreed.

เขาไม่เห็นด้วย เขารู้สึก

He felt that people who could read, would read,

ว่าคนที่สามารถอ่านได้ จะอ่าน

if you made literature affordable and available to them.

ถ้าคุณทำให้วรรณกรรมมีแพร่หลายอยู่ทั่วไปในราคาย่อมเยา

Shortly after he published my first novel,

ไม่นานหลังจากเขาตีพิมพ์นิยายเล่มแรกของดิฉัน

I went to a TV station in Lagos to do an interview,

ดิฉันไปสถานีโทรทัศน์ในลากอส เพื่อให้สัมภาษณ์

and a woman who worked there as a messenger came up to me and said,

และผู้หญิงคนหนึ่งที่ทำงานเป็นพนักงานส่งเอกสารเดินมาหาดิฉันพร้อมกล่าวว่า

"I really liked your novel. I didn't like the ending.

"ฉันชอบนิยายของคุณมาก ฉันไม่ชอบตอนจบ

Now, you must write a sequel, and this is what will happen ..."

ดังนั้น คุณต้องเขียนตอนต่อไป และเรื่องมันจะเป็นอย่างนี้..."

(Laughter)

(เสียงหัวเราะ)

And she went on to tell me what to write in the sequel.

และเธอยังเดินหน้าบอกดิฉันต่อไปถึงสิ่งที่ควรเขียนในตอนที่สองของหนังสือ

I was not only charmed, I was very moved.

ดิฉันไม่เพียงแต่เอ็นดูเธอ แต่ดิฉันซาบซึ้งมาก

Here was a woman, part of the ordinary masses of Nigerians,

นี่คือผู้หญิงคนหนึ่ง ที่เป็นส่วนหนึ่งของมวลชนชาวไนจีเรียธรรมดา

who were not supposed to be readers.

ผู้ซึ่งไม่น่าจะเป็นผู้อ่าน

She had not only read the book,

เธอไม่เพียงแค่อ่านหนังสือเล่มนั้น แต่เธอยังแสดงความเป็นเจ้้าของของหนังสือเล่มนั้น

but she had taken ownership of it

และรู้สึกว่าเธอมีสิทธิ์ที่จะบอกดิฉัน

and felt justified in telling me what to write in the sequel.

ว่าควรเขียนอะไรในตอนต่อไป

Now, what if my roommate knew about my friend Funmi Iyanda,

แล้วถ้าหากเพื่อนร่วมห้องของดิฉันรู้เรื่องเพื่อนของดิฉัน ฟูมิ ออนดา

a fearless woman who hosts a TV show in Lagos,

ผู้หญิงที่ปราศจากความหวั่นเกรง ผู้ซึ่งจัดรายการทีวีใน ลากอส

and is determined to tell the stories that we prefer to forget?

และมีความมุ่งมั่นที่จะบอกเรื่องราวต่างๆที่พวกเราอยากลืม

What if my roommate knew about the heart procedure

ถ้าหากเพื่อนร่วมห้องของดิฉันได้รู้เรื่องเกี่ยวกับการผ่าตัดหัวใจ

that was performed in the Lagos hospital last week?

ในโรงพยาบาลที่ลากอส เมื่ออาทิตย์ที่แล้วล่ะ?

What if my roommate knew about contemporary Nigerian music,

ถ้าหากเพื่อนร่วมห้องของดิฉันได้รู้เรื่องดนตรีไนจีเรียนร่วมสมัย

talented people singing in English and Pidgin,

รู้เรื่องผู้คนที่มีความสามารถในการร้องเพลงในภาษาอังกฤษและภาษาผสม

and Igbo and Yoruba and Ijo,

และภาษาอิกโบ และโยรูบา และอิโจ

mixing influences from Jay-Z to Fela

ผสมผสานอิทธิพลทั้งจาก เจซี (Jay-Z) ถึง เฟลา

to Bob Marley to their grandfathers.

ไปจนถึง บ๊อบ มาร์ลี และบรรพบุรุษของพวกเขา

What if my roommate knew about the female lawyer

ถ้าหากเพื่อนร่วมห้องของดิฉันได้รู้เรื่องนักกฎหมายหญิง

who recently went to court in Nigeria to challenge a ridiculous law

ผู้ซึ่งเร็วๆนี้ไปที่ศาลที่ไนจีเรีย

เพื่อท้าทายกฎหมายที่น่าขัน

that required women to get their husband's consent

ซึ่งกำหนดว่าผู้หญิงต้องได้รับความยินยอมจากสามี

before renewing their passports?

ก่อนที่จะต่ออายุหนังสือเดินทางของพวกเธอ

What if my roommate knew about Nollywood,

ถ้าหากเพื่อนร่วมห้องของดิฉันได้รู้เกี่ยวกับนอลลีวู้ด

full of innovative people making films despite great technical odds,

ซึ่งเต็มไปด้วยคนช่างประดิษฐ์คิดค้น ผู้ซึ่งผลิตหนัง ท่ามกลางอุปสรรคทางเทคนิคมากมาย

films so popular

ภาพยนต์ที่เป็นที่นิยมซะจนกระทั่ง

that they really are the best example of Nigerians consuming what they produce?

มันทำให้พวกเขาเป็นตัวอย่างที่ดีที่สุดจริงๆ

ของขาวไนจีเรียที่เสพสิ่งที่พวกเขาสร้าง

What if my roommate knew about my wonderfully ambitious hair braider,

ถ้าหากเพื่อนร่วมห้องของดิฉันได้รู้เรื่องของคนถักเปียที่แสนทะเยอทะยานของดิฉัน

who has just started her own business selling hair extensions?

ผู้ซึ่งเพิ่งจะเริ่มต้นธุรกิจขายอุปกรณ์ต่อผมของเธอเอง

Or about the millions of other Nigerians who start businesses and sometimes fail,

หรือเกี่ยวกับชาวไนจีเรียนับล้าน

ผู้ซึ่งเริ่มต้นธุรกิจและบางทีล้มเหลว

but continue to nurse ambition?

แต่ยังคงทำต่อเพื่อหล่อเลี้ยงความฝัน

Every time I am home I am confronted

ทุกๆครั้งที่ดิฉันอยู่ที่ประเทศดิฉัน ดิฉันต้องเผชิญกับ

with the usual sources of irritation for most Nigerians:

สิ่งที่สร้้างความระคายเคืองสำหรับชาวไนจีเรียทั่วๆไป

our failed infrastructure, our failed government,

โครงสร้างพื้นฐานที่ล้มเหลวของพวกเรา รัฐบาลที่ล้มเหลวของพวกเรา

but also by the incredible resilience

แต่ดิฉันก็ได้เผชิิญกับความแข็งแกร่งอันน่าทึ่งของประชาชนผู้ซึ่ง

of people who thrive despite the government,

เจริญงอกงาม ทั้งๆที่รัฐบาลเป็นแบบนี้

rather than because of it.

ไม่ใช่เพราะรัฐบาลเป็นแบบนี้

I teach writing workshops in Lagos every summer,

ดิฉันสอนเวิร์คชอปการเขียนในลากอสทุกๆฤดูร้อน

and it is amazing to me how many people apply,

และมันน่าตื่นตาตื่นใจสำหรับดิฉัน เวลาที่ได้เห็นจำนวนคนสมัคร

how many people are eager to write,

จำนวนคนที่กระตือรือร้นอยากจะเขียน

to tell stories.

อยากจะเล่าเรื่องราวต่างๆ

My Nigerian publisher and I have just started a non-profit

ผู้จัดพิมพ์หนังสือชาวไนจีเรียนของดิฉันและตัวดิฉันได้ก่อตั้งองค์กรที่ไม่หวังผลกำไร

called Farafina Trust,

ชื่อ ฟาราฟินา ทรัสท์

and we have big dreams of building libraries

และเรามีความฝันที่ยิ่งใหญ่ที่จะสร้างห้องสมุด

and refurbishing libraries that already exist

และปรับปรุงห้องสมุดหลายแห่งที่มีอยู่แล้ว

and providing books for state schools

และให้หนังสือแก่โรงเรียนรัฐ

that don't have anything in their libraries,

ซึ่งไม่มีอะไรเลยในห้องสมุดของพวกเขา

and also of organizing lots and lots of workshops,

และเราก็มีความฝันที่จะจัดเวิร์คชอปมากมาย

in reading and writing,

เกี่ยวกับการอ่านและการเขียน

for all the people who are eager to tell our many stories.

สำหรับคนทุกๆคนที่มีความกระหาย ที่จะเล่าเรื่องราวอันมากมายของพวกเรา

Stories matter.

เรื่องเล่าสำคัญ

Many stories matter.

เรื่องเล่าจำนวนหลายๆเรื่องสำคัญ

Stories have been used to dispossess and to malign,

เรื่องเล่าถูกใช้เพื่อขับไล่และใส่ร้าย

but stories can also be used to empower and to humanize.

แต่เรื่องเล่ายังสามารถถูกนำมาสร้างพลัง และสร้างความเป็นมนุษย์

Stories can break the dignity of a people,

เรื่องเล่าสามารถทำลายศักดิ์ศรีของมนุษย์

but stories can also repair that broken dignity.

แต่เรื่องเล่าก็สามารถซ่อมแซมศักดิ์ศรีที่แตกหักนั้นได้เช่นกัน

The American writer Alice Walker wrote this

นักเขียนชาวอเมริกัน อลิซ วอล์คเกอร์ ได้เขียนสิ่งนี้ไว้

about her Southern relatives who had moved to the North.

เกี่ยวกับญาติชาวใต้ของเธอ

ผู้ซึ่งย้ายมาทางเหนือ

She introduced them to a book about

เธอแนะนำหนังสือเล่มหนึ่งแก่พวกเขา

the Southern life that they had left behind.

เป็นหนังสือเกี่ยวกับชีวิตชาวใต้ที่พวกเขาจากมา

"They sat around, reading the book themselves,

"พวกเขานั่งล้อมวง อ่านหนังสือด้วยตัวพวกเขาเอง

listening to me read the book, and a kind of paradise was regained."

ฟังฉันอ่านหนังสือ และสวรรค์แบบหนึ่งก็ได้หวนคืนมา"

I would like to end with this thought:

ดิฉันอยากจะทิ้งท้ายด้วยความคิดนี้

That when we reject the single story,

เมื่อเราปฎิเสธเรื่องเล่าเพียงเรื่องเดียว

when we realize that there is never a single story

เมื่อเราตระหนักว่ามันไม่มีเรื่องเล่าเพียงเรื่องเดียว

about any place,

เกี่ยวกับสถานที่ใดๆ

we regain a kind of paradise.

เราจะได้สวรรค์อย่างหนึ่งคืนมา

Thank you.

ขอบคุณค่ะ

(Applause)

(เสียงปรบมือ)