How books can open your mind | Lisa Bu

Transcriber: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Translator: Sangsan Warakkagun Reviewer: Kelwalin Dhanasarnsombut

So I was trained to become a gymnast

ฉันถูกฝึกให้เป็นนักยิมนาสติก

for two years in Hunan, China in the 1970s.

เป็นเวลาสองปี ในช่วง 1970 ในประเทศจีน

When I was in the first grade, the government

ตอนฉันอยู่ชั้นประถมหนึ่ง

wanted to transfer me to a school for athletes,

รัฐบาลจะให้ฉันย้ายไปเรียนที่โรงเรียนกีฬา

all expenses paid.

โดยจ่ายค่าใช้จ่ายทุกอย่างให้

But my tiger mother said, "No."

แต่ว่าแม่ของฉันไม่ยอม

My parents wanted me to become

พ่อแม่อยากให้ฉัน

an engineer like them.

เป็นวิศวกรเหมือนๆกับพวกเขา

After surviving the Cultural Revolution,

หลังจากการปฎิวัติทางวัฒนธรรมจีน

they firmly believed there's only one sure way to happiness:

พวกเขาเชื่อว่า หนทางเดียวที่นำไปสู่ความสุขก็คือ

a safe and well-paid job.

งานที่มีรายได้ดีและมั่นคง

It is not important if I like the job or not.

ไม่สำคัญว่า ฉันจะชอบงานนั้นหรือไม่

But my dream was to become a Chinese opera singer.

แต่ว่าฉันมีความฝัน อยากจะเป็นนักร้องอุปรากรจีน

That is me playing my imaginary piano.

นี่เป็นรูปของฉันดีดเปียโน ในจินตนาการ

An opera singer must start training young

นักร้องอุปรากรต้องเริ่มฝึกแต่ยังเล็ก

to learn acrobatics,

เพื่อเรียนกายกรรม

so I tried everything I could to go to opera school.

ฉันเลยพยายามทุกอย่างที่สามารถทำได้ เพื่อให้ได้เข้าโรงเรียนอุปรากร

I even wrote to the school principal

ฉันเขียนจดหมายถึงผู้อำนวยการเลย

and the host of a radio show.

และนักจัดรายการวิทยุด้วย

But no adults liked the idea.

แต่ว่าไม่มีผู้ใหญ่คนไหนชอบไอเดียของฉัน

No adults believed I was serious.

ไม่มีใครเชื่อว่าฉันจริงจัง

Only my friends supported me, but they were kids,

มีแต่เพื่อนที่คอยให้กำลังใจ แต่ว่าพวกเขาก็ยังเป็นเด็ก

just as powerless as I was.

ไม่มีพลังเหมือนๆกับฉันนี่แหละ

So at age 15, I knew I was too old to be trained.

พออายุ 15 ฉันก็รู้ว่า ฉันอายุเกินเกณฑ์แล้ว

My dream would never come true.

ความฝันที่จะเป็นนักอุปรากรจะไม่มีวันเป็นจริง

I was afraid that for the rest of my life

ฉันกลัวว่า ชีวิตที่เหลือของฉันนั้น

some second-class happiness

ฉันคงหวังได้สูงสุดเพียงแค่

would be the best I could hope for.

ความสุขและความฝันรองๆ เท่านั้น

But that's so unfair.

แต่ว่ามันไม่เห็นจะยุติธรรมเลย

So I was determined to find another calling.

ฉันเลยตั้งปณิธานที่จะหางานอย่างอื่น

Nobody around to teach me? Fine.

แต่ว่าไม่มีใครที่จะมาคอยสอนฉัน ไม่เป็นไร

I turned to books.

ฉันเริ่มอ่าน

I satisfied my hunger for parental advice

ฉันหาคำแนะนำที่ควรได้จากพ่อแม่

from this book by a family of writers and musicians.["Correspondence in the Family of Fou Lei"]

จากหนังสือเรื่อง Correspondence in the Family of Fou Lei ที่เขียนโดยครอบครัวของนักเขียน และนักดนตรี

I found my role model of an independent woman

ฉันได้พบกับต้นแบบของผู้หญิงที่ใช้ชีวิตด้วยความคิดของตัวเอง ผ่านหนังสือเรื่อง "Jane Eyre"

when Confucian tradition requires obedience.["Jane Eyre"]

ในขณะที่วัฒนธรรมขงจื้อสอนให้ต้องเชื่อฟังเสมอ

And I learned to be efficient from this book.["Cheaper by the Dozen"]

ฉันเรียนรู้วิธีสร้างประสิทธิภาพจากหนังสือเรื่อง "Cheaper by the Dozen" [เหมาโหลถูกกว่า]

And I was inspired to study abroad after reading these.

ฉันได้รับแรงบันดาลใจที่จะไปเรียนต่างประเทศจากการอ่านหนังสือเหล่านี้

["Complete Works of Sanmao" (aka Echo Chan)] ["Lessons From History" by Nan Huaijin]

"Complete Works of Sanmao" [รวมงานของซานเหมา นักเขียนหญิงชาวจีน] และ เรื่อง "Lessons From History" [บทเรียนจากประวัติศาสตร์] โดย นาน ฮวยจิน

I came to the U.S. in 1995,

ฉันเดินทางมาสหรัฐฯ ในปี 1995

so which books did I read here first?

หนังสือเล่มไหนคะ ที่ฉันอ่านเป็นเล่มแรก

Books banned in China, of course.

หนังสือที่ห้ามเผยแพร่ในจีนค่ะ แน่นอน

"The Good Earth" is about Chinese peasant life.

"The Good Earth" เป็นหนังสือเกี่ยวกับชนชั้นกรรมาชีพของจีน

That's just not convenient for propaganda. Got it.

หนังสือเล่มนี้ไม่ตรงกับโฆษณาชวนเชื่ีอของรัฐบาลน่ะค่ะ

The Bible is interesting, but strange.

คัมภีร์ไบเบิลก็น่าสนใจ แต่ก็ประหลาด

(Laughter)

(เสียงหัวเราะ)

That's a topic for a different day.

นั่นไม่ใช่หัวข้อของการพูดวันนี้ค่ะ

But the fifth commandment gave me an epiphany:

แต่ว่า บัญญัติข้อที่ห้าในพระคัมภีร์ ทำให้ฉันคิดได้

"You shall honor your father and mother."

"จงนับถือบิดาและมารดาของคุณ"

"Honor," I said. "That's so different,

"นับถือ" ฉันคิด "มันช่างแตกต่าง

and better, than obey."

และดูดีกว่า คำว่า เชื่อฟัง"

So it becomes my tool to climb out

บัญญัติข้อนั้นจึงกลายเป็นเครื่องมือที่ฉันใช้ในการปลดปล่อย

of this Confucian guilt trap

ตัวฉันออกจากกับดักความผิดของขงจื้อ

and to restart my relationship with my parents.

และใช้มันเพื่อเริ่มความสัมพันธ์ใหม่กับพ่อแม่ของฉัน

Encountering a new culture also started my habit

การเผชิญกับวัฒนธรรมใหม่ ทำให้ฉันเริ่มนิสัยอีกอย่าง

of comparative reading.

ในการอ่านเปรียบเทียบ

It offers many insights.

การอ่านแบบเปรียบเทียบทำให้ฉันมีหลากหลายมุมมอง

For example, I found this map out of place at first

นี่เป็นตัวอย่างหนึ่งค่ะ ฉันไม่ชินกับแผนที่ฉบับนี้ในตอนแรก

because this is what Chinese students grew up with.

เพราะว่านักเรียนชาวจีนจะคุ้นเคยกับแผนที่ฉบับนี้

It had never occurred to me,

ฉันไม่เคยฉุกคิดเลยว่า

China doesn't have to be at the center of the world.

ประเทศจีนไม่จำเป็นต้องอยู่เป็นศูนย์กลางของโลก

A map actually carries somebody's view.

แผนที่นี้ก็คงมีแนวคิดของใครสักคนแฝงอยู่

Comparative reading actually is nothing new.

การอ่านเปรียบเทียบไม่ใช่อะไรใหม่

It's a standard practice in the academic world.

เป็นสิ่งที่คนในวงการศึกษาทำอยู่เสมอมา

There are even research fields

มีแม้กระทั่งสาขาวิจัย

such as comparative religion and comparative literature.

เช่น ศาสนาเปรียบเทียบ และวรรณคดีเปรียบเทียบ

Compare and contrast gives scholars

การหาความเหมือนและความต่างทำให้

a more complete understanding of a topic.

นักวิชาการมีความเข้าใจเกี่ยวกับเรื่องนั้นอย่างลึกซึ้งมากขึ้น

So I thought, well, if comparative reading

ฉันเลยคิดว่า ถ้าการอ่านเปรียบเทียบนั้น

works for research, why not do it in daily life too?

ใช้ได้กับงานวิจัย ทำไมมันจะใช้ไม่ได้ในชีวิตประจำวัน

So I started reading books in pairs.

ฉันเลยเริ่มอ่านหนังสือเป็นคู่ๆ

So they can be about people --

อาจจะเป็นหนังสือเกี่ยวกับบุคคล เช่น

["Benjamin Franklin" by Walter Isaacson]["John Adams" by David McCullough] --

"Benjamin Franklin" [เบนจามิน แฟรงคลิน] โดย วอลเทอร์ ไอแซคตัน และ "John Adams" [จอห์น อดัมส์] โดยเดวิด แมคคุลโล

who are involved in the same event,

ซึ่งทั้ง แฟรงคลิน และอดัมส์ ต่างก็อยู่ร่วมในเหตุการณ์เดียวกัน [ทั้งสองเป็นหนึ่งในบิดาผู้ก่อตั้งสหรัฐอเมริกา]

or friends with shared experiences.

หรือเพื่อนที่มีประสบการณ์ร่วมกัน เช่น

["Personal History" by Katharine Graham]["The Snowball: Warren Buffett and the Business of Life," by Alice Schroeder]

"Personal History" [ชีวประวัติ] โดยแคทเธอรีน เกรแฮม และ "The Snowball: Warren Buffett and the Business of Life" [ชีวประวัติของมหาเศรษฐี วอร์เรน บุฟเฟต] โดยอลิซ โชรเดอร์

I also compare the same stories in different genres -- (Laughter)

ฉันยังอ่านเปรียบเทียบเรื่องเดียวกันที่ถูกเขียนในหมวดหมู่ต่างกัน (เสียงหัวเราะ)

[Holy Bible: King James Version]["Lamb" by Chrisopher Moore] --

"Holy Bible: King James Version" [คัมภีร์ไบเบิล ฉบับพระเจ้าเจมส์] และ "Lamb" [นวนิยายตลกที่เล่าถึงพระประวัติของพระเยซูผ่านเพื่อนสมัยเด็กของพระองค์] โดยคริสโตเฟอร์ มัวร์

or similar stories from different cultures,

หรือว่าเป็นเรื่องราวที่คล้ายกัน แต่มาจากวัฒนธรรมที่แตกต่างกัน

as Joseph Campbell did in his wonderful book.["The Power of Myth" by Joseph Campbell]

อย่างเช่นที่โจเซฟ แคมป์เบลล์ เขียนไว้ในหนังสือของเขาเรื่อง "The Power of Myth" [อิทธิพลของตำนานปรัมปรา]

For example, both the Christ and the Buddha

ว่า พระเยซูและพระพุทธเจ้า

went through three temptations.

ต่างก็ต้องผจญกิเลสสามอย่างเหมือนๆกัน

For the Christ, the temptations

สำหรับพระเยซู กิเลสที่พระองค์ต้องผจญนั้น เกี่ยวกับ

are economic, political and spiritual.

ความแร้นแค้น อำนาจทางการเมือง และจิตวิญญาณ

For the Buddha, they are all psychological:

ส่วนพระพุทธเจ้านั้น กิเลสเป็นสิ่งที่อยู่ในจิตทั้งสิ้น

lust, fear and social duty -- interesting.

คือความลุ่มหลงในยศ ความกลัวที่จะเสียไป และหน้าที่ต่อมนุษย์โลก น่าสนใจค่ะ

So if you know a foreign language, it's also fun

ยิ่งถ้าคุณรู้จักภาษาอื่นๆ การอ่านเปรียบเทียบก็จะยิ่งสนุกขึ้ันอีก

to read your favorite books in two languages.

เมื่อคุณอ่านหนังสือที่ชอบในสองภาษา

["The Way of Chuang Tzu" Thomas Merton]["Tao: The Watercourse Way" Alan Watts]

"The Way of Chuang Tzu" [วิถีของชวง ฉือ] โดยโทมัส เมอร์ตัน และ "Tao: The Watercourse Way" [เต๋า: วิถีแห่งน้ำ] ของอลัน วัตตส์

Instead of lost in translation, I found there is much to gain.

แทนที่จะหาสิ่งที่หายไปในงานแปล ฉันพบว่ามีสิ่งที่ฉันได้เรียนรู้อีกมาก

For example, it's through translation that I realized

ยกตัวอย่างเช่น ในงานแปลนั้น

"happiness" in Chinese literally means "fast joy." Huh!

คำว่าความสุข ในภาษาจีน หมายความตรงตัวว่า ความสนุกสั้นๆ

"Bride" in Chinese literally means "new mother." Uh-oh.

เจ้าสาว ในภาษาจีน หมายความตรงตัวว่า แม่ใหม่

(Laughter)

(เสียงหัวเราะ)

Books have given me a magic portal to connect with people

หนังสือให้ช่องทางพิเศษกับฉันได้ติดต่อกับผู้คน

of the past and the present.

ทั้งในอดีตและปัจจุบัน

I know I shall never feel lonely or powerless again.

ฉันรู้ว่า ฉันจะไม่มีวันเหงา และอ่อนแออีกแล้ว

Having a dream shattered really is nothing

ฝันที่สลายของฉันกลายเป็นเรื่องเล็ก

compared to what many others have suffered.

เมื่อเทียบกับความเจ็บปวดที่คนอื่นเผชิญ

I have come to believe that coming true

ในตอนนี้ ฉันเชื่อว่า เป้าหมายของความฝัน

is not the only purpose of a dream.

ไม่ใช่การสร้างฝันนั้นให้เป็นจริงเท่านั้น

Its most important purpose is to get us in touch

เพราะเป้าหมายที่สำคัญที่สุดนั้น คือการที่เรายังติดต่อกับ

with where dreams come from,

ที่ที่ความฝันนั้นก่อตัว

where passion comes from, where happiness comes from.

ที่ที่ความชื่นชอบของเรานั้นเริ่มต้น และที่ที่ความสุขได้ถูกสร้าง

Even a shattered dream can do that for you.

แม้แต่ฝันที่สลายก็ยังนำคุณให้บรรลุเป้าหมายนี้ได้

So because of books, I'm here today,

เพราะหนังสือ ฉันจึงมาอยู่ตรงนี้ได้

happy, living again with a purpose and a clarity,

มีความสุข และใช้ชีวิตอย่างมีเป้าหมาย

most of the time.

อยู่เกือบตลอดเวลา

So may books be always with you.

ขอหนังสือจงสถิตอยู่กับท่าน

Thank you.

ขอบคุณค่ะ

(Applause)

(เสียงปรบมือ)

Thank you. (Applause)

ขอบคุณค่ะ (เสียงปรบมือ)

Thank you. (Applause)

ขอบคุณค่ะ (เสียงปรบมือ)