Every kid needs a champion | Rita Pierson | TED

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Translator: Elvira Peço Reviewer: Helena Bedalli

Kam kaluar pjesën më të madhe të jetës sime

I have spent my entire life

either at the schoolhouse, on the way to the schoolhouse,

ose në shkollë, ose duke shkuar në shkollë,

apo duke folur për gjithçka ndodh në shkollë.

or talking about what happens in the schoolhouse.

(Laughter)

Both my parents were educators,

Të dy prindërit e mi kanë qënë mësues,

my maternal grandparents were educators,

gjyshërit e mi nga ana e nënës ishin gjithashtu mësues,

dhe në 40 vitet e fundit edhe unë kam bërë të njëjtën gjë.

and for the past 40 years, I've done the same thing.

Kështu pra, më lejoni t'ju them se në gjithë këto vite

And so, needless to say, over those years

I've had a chance to look at education reform

kam pasur fatin që të përjetoj një mori reformash arsimore

from a lot of perspectives.

të para nga këndvështrime të ndryshme.

Some of those reforms have been good.

Disa prej këtyre reformave kanë qënë të dobishme.

Some of them have been not so good.

Ndërsa për një pjesë tjetër nuk do të thoja të njëjtën gjë.

And we know why kids drop out.

Ne e dimë përse fëmijët e lënë shkollën.

We know why kids don't learn.

Ne e dimë arsyen përse fëmijët nuk mësojnë.

It's either poverty, low attendance,

Kjo ndodh ose për shkak të varfërisë, frekuentimit të ulët të shkollës,

negative peer influences...

apo për shkak të ndikimit negativ të bashkëmoshatarëve të tyre. Ne e dimë se cili është shkaku.

We know why.

But one of the things that we never discuss

Por një nga gjërat për të cilat ne nuk flasim fare

or we rarely discuss

apo flasim shumë pak

is the value and importance of human connection.

është vlera dhe rëndësia e lidhjeve

Relationships.

dhe miqësive mes njerëzve.

James Comer says that no significant learning

James Comer thotë se proçesi i të mësuarit nuk mund të jetë i rëndësishëm

can occur without a significant relationship.

nëse nuk arrijmë të krijojmë një lidhje të rëndësishme.

George Washington Carver says all learning

George Washington Carver thotë se të mësosh

is understanding relationships.

do të thotë të kuptosh këto lidhje.

Everyone in this room has been affected by a teacher or an adult.

Jam e sigurt se çdokush në këtë sallë është ndikuar në një farë mënyre

nga një mësues apo një person në moshë më madhore.

For years, I have watched people teach.

Për vite me rradhë kam parë njerëz të cilët jepnin mësim.

I have looked at the best and I've looked at some of the worst.

Disa prej tyre kanë shkëlqyer në mësimdhënie ndërsa disa të tjerë kanë dështuar.

A colleague said to me one time,

Një ditë, një prej kolegëve të mi më tha:

"They don't pay me to like the kids.

- Unë nuk paguhem që ti pëlqej këta fëmijë.

Unë paguhem që tu jap mësim.

They pay me to teach a lesson.

The kids should learn it.

Ata duhet ta mësojnë ata që unë u jap.

I should teach it, they should learn it,

Unë duhet të jap mësim. Ata duhet ta mësojnë atë. Kjo është e gjitha.

Case closed."

Well, I said to her,

- Dakord, - i thashë unë,

por ti e di që ata nuk kanë për të mësuar kurrë nëse ti nuk i trajton me dashuri.

"You know, kids don't learn from people they don't like."

(Laughter)

( Të qeshura) ( Duartrokitje)

(Applause)

She said, "That's just a bunch of hooey."

- Këto janë gjepura, - m'u përgjigj ajo.

And I said to her,

- Atëherë përgatitu për një vit shkollor të gjatë

"Well, your year is going to be long and arduous, dear."

dhe të vështirë e dashur, - iu përgjigja unë.

Needless to say, it was.

Besoj se është e kotë t'ju them se kështu ndodhi . Disa njerëz mendojnë

Some people think that you can either have it in you to build a relationship,

se të krijosh marrëdhënie të mira me njerëzit është një dhunti të cilën ose e ke

or you don't.

ose nuk e ke.

Unë besoj se Stephen Covey kishte një ide gjeniale.

I think Stephen Covey had the right idea.

He said you ought to just throw in a few simple things,

Ai tha se çdokush duhet të ndërmarrë disa hapa të thjeshtë,

like seeking first to understand,

siç është të përpiqesh të kuptosh të tjerët

as opposed to being understood.

në vend që të kuptojnë ata ty,

Simple things, like apologizing.

dhe të dish të kërkosh të falur.

You ever thought about that?

A e keni menduar ndonjëherë një gjë të tillë?

Tell a kid you're sorry, they're in shock.

Nëse do ti kërkoni të falur një fëmije, ai do të shokohet.

(Laughter)

I taught a lesson once on ratios.

Njëherë, duhej të shpjegoja një mësim mbi raportet e barabarta aritmetike.

I'm not real good with math, but I was working on it.

Nuk jam shumë e fortë në aritmetikë, por po përpiqesha.

(Laughter)

And I got back and looked at that teacher edition.

Kur mbarova u konsultova me librin e mësuesit.

I'd taught the whole lesson wrong.

Ua kisha shpjeguar te gjithe mesimin gabim. (Te qeshura)

(Laughter)

So I came back to class the next day and I said,

Kështu, kur shkova të nesërmen në klasë dhe u thashë:

"Look, guys, I need to apologize.

- Shikoni fëmijë, më duhet t'ju kërkoj falje.

I taught the whole lesson wrong. I'm so sorry."

Ua shpjegova gabim të gjithë mësimin. Më vjen shumë keq për këtë.

They said, "That's okay, Ms. Pierson.

- Nuk ka problem Zonja Pierson, - thanë ata.

You were so excited, we just let you go."

Jeni kaq e prekur sa që po jua falim këtë rradhë.

( Të qeshura) ( Duartrokitje)

I have had classes that were so low,

Kam pasur klasa të cilat kanë qënë në një nivel kaq të ulët akademik,

saqë më bënë të qaj.

so academically deficient, that I cried.

I wondered, "How am I going to take this group,

Kam pyetur shpesh veten se si do mund ta çoja atë grup

in nine months,

brenda nëntë muajsh

from where they are to where they need to be?

nga pika ku ishte në pikën ku duhej të vinte?

And it was difficult, it was awfully hard.

Kjo ishte vërtetë e vështirë. Jashtëzakonisht e vështirë.

Si do mund të ngrija njëkohësisht vetëbesimin e një fëmije

How do I raise the self-esteem of a child

and his academic achievement at the same time?

ashtu si dhe nivelin e tij akademik?

One year I came up with a bright idea.

Një vit më erdhi një ide e jashtëzakonshme.

I told all my students,

U thashë nxënësve të mi:

"You were chosen to be in my class

- Ju jeni zgjjedhur të jeni klasa ime

because I am the best teacher

sepse unë jam mësuesja më e mirë

and you are the best students,

ndërsa ju jeni nxënësit më të mirë,

they put us all together

dhe ata na vunë bashkë

so we could show everybody else how to do it."

në mënyrë që ne tu japim shembullin e mirë dhe të tjerëve për t'ia dalë mbanë.

- Vërtet? - tha një prej nxënësve të mi.

One of the students said, "Really?"

(Laughter)

( Të qeshura)

I said, "Really. We have to show the other classes

- Sigurisht, ne duhet t'u tregojmë klasave të tjera

how to do it, so when we walk down the hall,

se si t'ja dalin mbanë, prandaj kur të ecni nëpër korridore

të gjithë do ju vështrojnë dhe për këtë arsye nuk mund të jeni të zhurmshëm, - u përgjigja unë.

people will notice us, so you can't make noise.

You just have to strut."

Thjesht ecni me krenari.

(Laughter)

And I gave them a saying to say:

Pas kësaj mbajta një fjalim të shkurtër e u thashë: - Unë jam dikush.

"I am somebody.

I was somebody when I came.

Isha dikush kur erdha.

I'll be a better somebody when I leave.

Do të jem dikush më i mirë kur të mbaroj.

I am powerful, and I am strong.

Jam i vendosur dhe i fuqishëm.

I deserve the education that I get here.

E meritoj plotësisht shkollimin që marr këtu.

I have things to do, people to impress,

Kam shumë gjëra për të bërë, shumë njerëz tek të cilët do të lë mbresa,

and places to go."

dhe shumë vende për të vizituar.

And they said, "Yeah!"

- Po! - thanë ata njëzëri.

(Laughter)

You say it long enough,

Nëse e përsërit këtë gjithmonë,

it starts to be a part of you.

pas pak kohe e beson vërtet.

(Applause)

Dhe kështu...( Duartrokitje)

U bëra nje testim me 20 pyetje.

I gave a quiz, 20 questions.

A student missed 18.

Një nxënës kishte 18 përgjigje të pasakta.

I put a "+2" on his paper and a big smiley face.

Unë i vura " +2 pikë" si dhe vizatova një fytyrë të madhe të qeshur.

(Laughter)

He said, "Ms. Pierson, is this an F?"

- Zonja Pierson, a është kjo një F? - më pyeti ai.

I said, "Yes."

- Po, - i thashë.

(Laughter)

He said, "Then why'd you put a smiley face?"

- Atëherë, përse keni vizatuar këtë fytyrën e qeshur? - më pyeti.

I said, "Because you're on a roll.

-Sepse ti po mëson, - iu përgjigja.

You got two right. You didn't miss them all."

Ke gjetur dy pyetje të sakta. Nuk ke gabuar në të gjitha.

(Laughter)

I said, "And when we review this, won't you do better?"

- Kur ne ti përsërisim këto mësime,

ti do dalësh më mirë, apo jo? - e pyeta sërish.

He said, "Yes, ma'am, I can do better."

- Po mësuese, unë mund të bëj më shumë se kaq, - u përgjigj ai.

You see, "-18" sucks all the life out of you.

Siç e shikoni " - 18 pikë" është shumë stresuese,

"+2" said, "I ain't all bad."

ndërsa " + 2 pikë" nuk është dhe aq keq.

( Të qeshura) ( Duartrokitje)

For years, I watched my mother take the time at recess to review,

Për vite me rradhë shikoja nënën time

që edhe gjatë pushimit bënte bilancin e gjërave që ndodhnin,

shkonte për vizitë në shtëpitë e tyre pasditeve,

go on home visits in the afternoon,

buy combs and brushes and peanut butter and crackers

blinte krehëra flokësh, furça dhëmbësh, gjalp kikiriku dhe biskota

to put in her desk drawer for kids that needed to eat,

që i vendoste në sirtarin e tavolinës së punës për t'ua dhënë fëmijëve që kishin nevojë të hanin,

and a washcloth and some soap for the kids who didn't smell so good.

si dhe një peshqir dhe sapun për ata që kishin nevojë të laheshin.

See, it's hard to teach kids who stink.

Siç e shikoni, është pak e vështirë të japësh mësim në një klasë ku një pjesë e fëmijëve mban erë sepse nuk mund të lahen për shkak të kushteve.

(Laughter)

And kids can be cruel.

Fëmijët janë të vështirë.

And so she kept those things in her desk,

Kështu pra, ajo mbante gjithë këto gjëra në tavolinën e saj,

and years later, after she retired,

dhe shumë vite më pas, kur ajo doli në pension,

I watched some of those same kids come through

unë shikoja se disa prej atyre nxënësve vinin shpesh që e vizitonin

and say to her, "You know, Ms. Walker,

dhe i thonin: - A e dini Zonja Walker,

you made a difference in my life.

se ju sollët ndryshimin në jetën time?

Ju më bëtë që t'ia dal mbanë.

You made it work for me.

You made me feel like I was somebody,

Ju më bëtë të besoj se isha dikushi,

when I knew, at the bottom, I wasn't.

edhe pse thellë brenda meje, unë e dija se isha askushi.

And I want you to just see what I've become."

Dhe dua ta shikoni se çfarë kam arritur falë jush.

And when my mama died two years ago at 92,

Kur nëna ime u nda nga jeta dy vite më parë, në moshën 92 vjeçe,

there were so many former students at her funeral,

kishte kaq shumë ish-nxënës të saj në varrim,

saqë lotova, jo sepse ajo nuk ishte më,

it brought tears to my eyes, not because she was gone,

but because she left a legacy of relationships

por sepse ajo kishte lënë pas një trashëgimi lidhjesh njerëzore

that could never disappear.

që nuk do të zhdukej kurrë.

Can we stand to have more relationships?

A mund të krijojmë sa më shumë lidhje dhe miqësi? Sigurisht që po.

Absolutely.

Will you like all your children? Of course not.

A do ti doni të gjithë fëmijët? Sigurisht që jo.

(Laughter)

Mos harroni se nxënësit tuaj më të pabindur nuk mungojnë asnjëherë.

And you know your toughest kids are never absent.

(Laughter)

( Të qeshura)

Never.

Asnjëherë. Ju nuk mund ti pëlqeni të gjithë fëmijët,

You won't like them all,

and the tough ones show up for a reason.

dhe ata të pabindurit vijnë për një arsye të vetme.

It's the connection. It's the relationships.

Është lidhja që krijojnë. Është miqësia.

Edhe pse ju nuk mund ti pëlqeni dhe ti doni të gjithë,

çelësi i suksesit është se ata nuk duhet ta marrin vesh kurrë këtë gjë.

So teachers become great actors and great actresses,

Në këtë mënyrë mësuesit bëhen aktorë apo aktore,

and we come to work when we don't feel like it,

punojnë edhe atëherë kur nuk kanë dëshirën ta bëjnë,

and we're listening to policy that doesn't make sense,

ashtu siç dëgjojnë politikat e pakuptimta në ditët e sotme,

and we teach anyway.

dhe përsëri vazhdojnë me misionin e mësimdhënies.

We teach anyway, because that's what we do.

Ne japim mësim sepse kjo është puna jonë.

Teaching and learning should bring joy.

Mësimdhënia dhe mësimnxënia duhet të falin lumturi.

How powerful would our world be

A e keni menduar se sa e lumtur do të ishte kjo botë

if we had kids who were not afraid to take risks,

nëse fëmijët nuk do kishin frikë të përballeshin me sfidat,

who were not afraid to think,

nëse do të mendonin lirisht,

and who had a champion?

dhe nëse do të kishin një mbështetës?

Every child deserves a champion,

Çdo fëmijë e meriton një mbështetës,

an adult who will never give up on them,

një të rritur i cili nuk do të lodhet kurrë nga ata,

who understands the power of connection,

i cili kupton fuqinë e lidhjes me ta,

and insists that they become the best that they can possibly be.

dhe që këmbëngul që fëmijët të nxjerrin në pah më të mirën e tyre.

Is this job tough? You betcha.

A është kjo një punë e vështirë? Do të vija bast se po, absolutisht po.

Oh God, you betcha.

But it is not impossible.

Por nuk është kurrsesi e pamundur.

We can do this. We're educators.

Ne mund t'ia dalim mbanë. Ne jemi këtu për ti edukuar ata.

We're born to make a difference.

Ne kemi lindur për të sjellë ndryshimin.

Thank you so much.

Faleminderit shumë.

(Applause)

( Duartrokitje)