Teach every child about food | Jamie Oliver

Vertaald door: Tom Proost Nagekeken door: Maria Johanna

Jammer genoeg,

Sadly,

in de 18 minuten die volgen waarin ik praat,

in the next 18 minutes when I do our chat,

zullen vier Amerikanen die leven

four Americans that are alive

dood zijn

will be dead through the food that they eat.

wegens het voedsel dat ze eten.

Mijn naam is Jamie Oliver. Ik ben 34 jaar.

My name's Jamie Oliver.

I'm 34 years old.

Ik kom uit Essex in Engeland

I'm from Essex in England

en gedurende de afgelopen zeven jaar

and for the last seven years

heb ik vrij onvermoeibaar gewerkt

I've worked fairly tirelessly to save lives in my own way.

om op mijn eigen manier levens te redden.

Ik ben geen arts.

I'm not a doctor;

Ik ben een chefkok;

I'm a chef,

I don't have expensive equipment

Ik heb geen duur materiaal

or medicine.

of medicijnen.

I use information, education.

Ik gebruik informatie, opvoeding.

I profoundly believe that the power of food

Ik geloof diep in het feit dat de kracht van voedsel

has a primal place in our homes

thuis een primaire plaats inneemt

that binds us to the best bits of life.

die ons bindt aan het beste van het leven.

We hebben momenteel een afschuwelijke,

We have an awful, awful reality right now.

afschuwelijke realiteit.

America, you're at the top of your game.

Amerika, jullie zijn op jullie best.

Dit is één van de meest ongezonde landen ter wereld.

This is one of the most unhealthy countries in the world.

Can I please just see a raise of hands

Zouden alstublieft alle mensen die

kinderen hebben hun handen in de lucht willen steken?

for how many of you have children in this room today?

Steek alstublieft u handen in de lucht.

Put your hands up.

You can continue to put your hands up, aunties and uncles as well.

Tantes, ooms, jullie ook..

Steek je handen in de lucht. Ook de tantes en ooms.

Most of you. OK.

De meesten onder jullie. Oke.

We, the adults of the last four generations,

Wij, de volwassenen van de laaste vier generaties,

have blessed our children with the destiny

hebben onze kinderen gezegend met het lot

of a shorter lifespan than their own parents.

van een korter leven

dan hun eigen ouders.

Uw kind zal een leven leiden dat tien jaar korter is

Your child will live a life ten years younger than you

dan het uwe

wegens het voedsellandschap dat we rondom hen hebben opgebouwd.

because of the landscape of food that we've built around them.

Tweederde van deze zaal,

Two-thirds of this room,

en de rest in Amerika, heeft statistisch gezien overgewicht of is zwaarlijvig.

today, in America, are statistically overweight or obese.

Jullie daar, jullie zijn ok, maar we zullen jullie uiteindelijk ook krijgen, maak jullie geen zorgen.

You lot, you're all right,

but we'll get you eventually, don't worry.

(Gelach)

(Laughter)

Ok?

De statistieken over een slechte gezondheid zijn duidelijk,

The statistics of bad health are clear,

erg duidelijk.

very clear.

We spenderen ons leven ons zorgen makend over dood, moord, doodslag,

We spend our lives being paranoid about death, murder, homicide,

noem maar op. Het staat op de voorpagina van elke krant, CNN.

you name it; it's on the front page of every paper, CNN.

Kijk naar doodslag daar beneden, in godsnaam

Look at homicide at the bottom, for God's sake.

Niet?

Right?

(Gelach)

(Laughter)

(Applaus)

(Applause)

Iedere roodgekleurde ziekte

Every single one of those in the red is a diet-related disease.

is een dieet-gerelateerde ziekte.

Iedere dokter, iedere specialist zal je dat vertellen.

Any doctor, any specialist will tell you that.

Feit. Dieet-gerelateerde ziekten zijn de grootste doodoorzaak

Fact: diet-related disease is the biggest killer

in de Verenigde Staten, nu, hier vandaag.

in the United States, right now, here today.

Dit is een globaal probleem.

This is a global problem.

Het is een catastrofe.

It's a catastrophe.

It's sweeping the world.

Het verspreid zich wereldwijd.

England is right behind you, as usual.

Engeland volgt jullie op de hielen, zoals gewoonlijk.

(Gelach)

(Laughter)

Ik wist dat ze dicht bij elkaar lagen, maar niet zo dicht.

I know they were close, but not that close.

We hebben een revolutie nodig.

We need a revolution.

Mexico, Australia, Germany,

Mexico, Australië, Duitsland, India, China,

India, China,

allemaal hebben ze enorme problemen met obesitas en een slechte gezondheid.

all have massive problems of obesity and bad health.

Denk aan roken.

Think about smoking.

Het kost momenteel veel minder dan overgewicht.

It costs way less than obesity now.

Obesitas kost jullie Amerikanen

Obesity costs you Americans 10 percent of your health-care bills,

10 procent van jullie gezondheidszorg-rekeningen.

150 billion dollars a year.

150 miljard dollar per jaar.

Binnen10 jaar, zal dit verdubbelen.

In 10 years, it's set to double:

300 miljard dollar per jaar.

300 billion dollars a year.

Let's be honest, guys, you haven't got that cash.

En laten we eerlijk zijn jongens, jullie hebben dat geld niet.

(Laughter)

(Gelach)

Ik kwam hier om een voedsel-revolutie te starten

I came here to start a food revolution that I so profoundly believe in.

waarin ik zo hartgrondig geloof.

We hebben het nodig. Het moment is aangebroken.

We need it. The time is now.

We're in a tipping-point moment.

We staan op een kantelmoment.

I've been doing this for seven years.

Ik doe dit 7 jaar.

I've been trying in America for seven years.

Ik heb het 7 jaar geprobeerd in Amerika.

Now is the time when it's ripe -- ripe for the picking.

Nu is de tijd rijp -- rijp voor de oogst.

Ik ging naar het oog van de storm.

I went to the eye of the storm.

Ik ging naar West-Virginia, de meest ongezonde staat in Amerika.

I went to West Virginia, the most unhealthy state in America.

Of dat was ze vorig jaar.

Or it was last year.

We've got a new one this year, but we'll work on that next season.

We hebben een nieuwe dit jaar, maar daar gaan we volgend seizoen aan werken.

(Laughter)

(Gelach)

Huntington, West-Virginia

Huntington, West Virginia. Beautiful town.

Mooie stad.

I wanted to put heart and soul and people,

Ik wilde hart en ziel en mensen,

your public,

jullie publiek,

around the statistics that we've become so used to.

samenbrengen rond de statistieken waaraan

we zo gewend zijn geraakt.

I want to introduce you to some of the people that I care about:

Ik wil jullie voorstellen aan enkele mensen die mij nauw aan het hart liggen.

your public, your children.

Jullie publiek. Jullie kinderen.

Ik wil jullie een foto tonen van mijn vriend Brittany.

I want to show a picture of my friend Brittany.

She's 16 years old.

Ze is 16 jaar oud.

Ze heeft zes jaren te leven

She's got six years to live

wegens het eten dat ze heeft gegeten.

because of the food that she's eaten.

Ze is de derde generatie Amerikanen

She's the third generation of Americans

that hasn't grown up within a food environment

die niet is opgegroeid in een voedselomgeving

where they've been taught to cook at home or in school,

waarin ze geleerd is om te koken thuis of op school,

noch haar moeder, noch haar moeder's moeder.

or her mom, or her mom's mom.

She has six years to live.

Ze heeft zes jaar te leven.

She's eating her liver to death.

Ze eet haar lever kapot.

Stacy, de Edward familie.

Stacy, the Edwards family.

This is a normal family, guys.

Dit is een normale familie, jongens.

Stacy doet haar best, maar ze is ook een derde-generatie.

Stacy does her best, but she's third-generation as well;

Er is haar nooit geleerd te koken thuis of op school.

she was never taught to cook at home or at school.

De familie is zwaarlijvig.

The family's obese.

Justin here, 12 years old, he's 350 pounds.

Justin, hier, 12 jaar oud.

Hij weegt 158 kilogram.

Hij wordt gepest, in Godsnaam.

He gets bullied, for God's sake.

De dochter hier, Katie, ze is vier jaar oud.

The daughter there, Katie, she's four years old.

Ze is zwaarlijvig voordat ze naar de lagere school gaat.

She's obese before she even gets to primary school.

Marissa. Ze is oke. Ze is een van jullie.

Marissa, she's all right, she's one of your lot.

Maar weet je wat? Haar vader, die zwaarlijvig was,

But you know what?

Her father, who was obese, died in her arms,

stierf in haar armen.

And then the second most important man in her life,

En de tweede meest belangrijke man in haar leven,

haar oom, stierf door zwaarlijvigheid.

her uncle, died of obesity,

and now her step-dad is obese.

En nu is haar stiefvader zwaarlijvig.

You see, the thing is,

Weet je, het is zo dat

obesity and diet-related disease

zwaarlijvigheid en dieet-gerelateerde ziekten

niet alleen de mensen raken die ze hebben.

doesn't just hurt the people that have it;

Ze raken al hun vrienden, families,

it's all of their friends, families, brothers, sisters.

broers, zussen.

Pastoor Steve.

Pastor Steve:

Een inspirerende man. Een van mijn eerste bondgenoten in Huntington, West-Virginia.

an inspirational man,

one of my early allies in Huntington, West Virginia.

Hij staat aan het scherp van de snee van dit probleem.

He's at the sharp knife-edge of this problem.

Hij moet de mensen begraven, ok?

He has to bury the people, OK?

Hij is het moe. Hij is het moe zijn vrienden te begraven,

And he's fed up with it.

He's fed up with burying his friends, his family, his community.

en zijn familie, zijn gemeenschap.

Vorige winter, stierven er driemaal zoveel mensen.

Come winter, three times as many people die.

He's sick of it.

Hij is het moe.

Dit is een voorkombare ziekte. Verkwisting van leven.

This is preventable disease. Waste of life.

Trouwens, dit is waarin ze worden begraven.

By the way, this is what they get buried in.

We hebben er het gereedschap niet voor.

We're not geared up to do this.

We krijgen ze zelfs niet de deur uit, en ik ben serieus.

Can't even get them out the door, and I'm being serious.

Can't even get them there. Forklift.

We krijgen ze daar niet eens. Heftruck.

OK, Ik zie het als een driehoek, oke?

OK, I see it as a triangle, OK?

This is our landscape of food.

Dit is ons voedsellandschap.

I need you to understand it.

Jullie moeten dit begrijpen.

You've probably heard all this before.

Jullie hebben dit allemaal waarschijnlijk al eens eerder gehoord,

maar laten we er nog eens over gaan.

Over the last 30 years,

Gedurende de afgelopen 30 jaar,

what's happened that's ripped the heart out of this country?

wat is er gebeurd dat het hart uit dit land gerukt heeft?

Laten we open en eerlijk zijn.

Let's be frank and honest.

Wel. Het hedendaagse leven.

Well, modern-day life.

Let's start with the Main Street.

Laten we starten met de hoofdstraat.

Fast food heeft het hele land overgenomen. Dat weten we.

Fast food has taken over the whole country; we know that.

De grote merken zijn enkele van de meest belangrijke machten,

The big brands are some of the most important powers,

powerful powers, in this country.

vermogende machten in dit land.

Supermarkten ook.

(Sighs)

Supermarkets as well.

Grote bedrijven. Grote bedrijven.

Big companies. Big companies.

30 jaar geleden, was het meeste eten

Thirty years ago, most of the food

grotendeels lokaal en grotendeels vers.

was largely local and largely fresh.

Nu is het grotendeels bewerkt en vol van allerlei soorten additieven,

Now it's largely processed and full of all sorts of additives,

extra ingrediënten, en jullie kennen de rest van het verhaal.

extra ingredients, and you know the rest of the story.

Maaltijd-porties zijn duidelijk een enorm, enorm probleem.

Portion size is obviously a massive, massive problem.

De etiketten zijn een enorm probleem.

Labeling is a massive problem.

De etikketering in dit land is een schande.

The labeling in this country is a disgrace.

Ze willen zelf.. Ze willen zichzelf reguleren.

The industry wants to self-police themselves.

De industrie wil zichzelf aan de orde houden.

Wat, in dit soort klimaat? Ze verdienen het niet.

What, in this kind of climate? They don't deserve it.

How can you say something is low-fat when it's full of so much sugar?

Hoe kan je zeggen dat iets vetarm is wanneer het zoveel suiker bevat?

Thuis.

Home.

Het grootste probleem met thuis

The biggest problem with the home

is het feit dat het vroeger het hart was

is that used to be the heart of passing on food culture,

van het doorgeven van voedsel en voedselcultuur,

die onze samenleving maakte.

what made our society.

That is not happening anymore.

Dat gebeurt niet meer.

En weet je, wanneer we gaan werken, en als het leven verandert.

And you know, as we go to work and as life changes,

zoals het leven altijd verandert,

and as life always evolves,

moeten we eigenlijk het holistisch perspectief bekijken --

we kind of have to look at it holistically --

een stap terugnemen, en de balans herzien.

step back for a moment, and re-address the balance.

Dat gebeurt niet. Dat is niet gebeurd gedurende 30 jaar.

It hasn't happened for 30 years, OK?

Ik wil jullie een situatie tonen

I want to show you a situation

die erg normaal is

that is very normal right now; the Edwards family.

nu. De Edwards familie

(Video) Jamie Oliver: Let's have a talk.

(Video) Jamie Oliver: Laten we eens bespreken.

Dit allemaal gaat door het lichaam van jou en je familie,

This stuff goes through you and your family's body every week.

iedere week.

And I need you to know

En je moet weten dat dit jouw kinderen vroegtijdig zal doden.

that this is going to kill your children early.

How are you feeling?

Hoe voel je je?

Stacy: Just feeling really sad and depressed right now.

Stacy: Ik voel me gewoon erg triestig en gedeprimeerd momenteel.

Maar, weet je, ik wil dat mijn kinderen slagen in het leven

But, you know, I want my kids to succeed in life

en dit gaat hen er niet brengen.

and this isn't going to get them there.

In plaats daarvan maak ik ze dood.

But I'm killing them.

JO: Inderdaad, dat doe je.

JO: Yes you are. You are.

Maar dat kunnen we stoppen.

But we can stop that.

Normaal. Laten we verdergaan met scholen,

Normal.

Let's get on schools,

iets waarin ik aardig gespecialiseerd ben.

something that I'm fairly much a specialist in.

OK. School.

OK, school.

Wat is school? Wie vond het uit? Wat is het doel van school?

What is school? Who invented it? What's the purpose of school?

School is steeds uitgevonden om ons te wapenen met de gereedschappen

School was always invented to arm us with the tools

om ons creatief te maken, om geweldige dingen te doen,

to make us creative, do wonderful things,

make us earn a living, etc., etc.

om ons brood te verdienen, etc., etc., etc.

You know, it's been kind of in this sort of tight box for a long, long time, OK?

Weet je, het is lang een strak regime geweest.

Oke?

Maar we hebben het niet echt doen evolueren

But we haven't really evolved it

om om te gaan met de gezondheids-catastrofe in Amerika, Oke?

to deal with the health catastrophes of America, OK?

Schoolvoedsel is iets

School food is something

dat de meeste kinderen -- 31 miljoen elke dag, feitelijk --

that most kids -- 31 million a day, actually --

dikwijls twee maal per dag eten.

have twice a day, more than often, breakfast and lunch,

Ontbijt en middageten, 180 dagen per jaar.

180 days of the year.

Je zou dus kunnen stellen dat school-voedsel vrij belangrijk is, waarlijk,

So you could say that school food is quite important, really,

gezien de omstandigheden.

judging the circumstances.

(Laughter)

(Gelach)

Before I crack into my rant,

Voordat ik overga in mijn geraas,

van welke ik zeker ben, dat jullie er op aan het wachten zijn...

which I'm sure you're waiting for --

(Laughter)

(Gelach)

Moet ik één ding zeggen, en het is zo belangrijk

I need to say one thing, and it's so important

in, hopefully, the magic that happens and unfolds

in wat hopelijk de magie wordt die zal plaatsvinden en zich zal ontplooien

in the next three months.

gedurende de volgende drie maanden.

De kantinewerksters, de middagmaal-koks van Amerika..

The lunch ladies, the lunch cooks of America --

Ik bied mezelf aan als hun ambassadeur.

I offer myself as their ambassador.

I'm not slagging them off.

Ik breek hen niet af.

They're doing the best they can do.

Ze doen het beste wat ze kunnen doen.

Ze doen hun best.

They're doing their best.

Maar ze doen wat hun gezegd wordt,

But they're doing what they're told,

en wat ze gezegd wordt is fout.

and what they're being told to do is wrong.

The system is highly run by accountants;

Het systeem is compleet bestuurd door boekhouders.

there's not enough, or any, food-knowledgeable people in the business.

Er zijn niet genoeg, of er zijn geen,

voedselkundige mensen in de sector.

There's a problem:

Er is een probleem.

If you're not a food expert, and you've got tight budgets

Als je geen voedselexpert bent, en je hebt een krap budget,

en het wordt krapper, dan kan je niet creatief zijn.

and it's getting tighter, then you can't be creative,

Je kan je niet draaien en keren en omwegen vinden rond dingen.

you can't duck and dive and write different things around things.

Als je een boekhouder bent, een vakjes-aankruiser,

If you're an accountant, and a box-ticker,

is het enige dat je kan doen in deze omstandigheden

the only thing you can do in these circumstances

goedkopere rommel kopen.

is buy cheaper shit.

Now, the reality is,

Nu, de realiteit is,

the food that your kids get every day is fast food,

dat het voedsel dat jullie kinderen iedere dag krijgen fast food is,

het is in hoge mate bewerkt,

it's highly processed,

there's not enough fresh food in there at all.

er zitten verre van genoeg verse bestanddelen in het voedsel.

Weet je, de hoeveelheid additieven, E-nummers, ingrediënten die je niet voor mogelijk houdt...

You know, the amount of additives, E numbers,

ingredients you wouldn't believe --

there's not enough veggies at all.

Er zijn totaal niet genoeg groenten. Frieten worden beschouwd als groente.

French fries are considered a vegetable.

Pizza als ontbijt. Ze krijgen zelfs geen bestek.

Pizza for breakfast. They don't even get crockery.

Messen en vorken? Nee, ze zijn te gevaarlijk.

Knives and forks? No, they're too dangerous.

Ze hebben scharen in de klaslokalen,

They have scissors in the classroom,

maar messen en vorken, nee.

but knives and forks? No.

And the way I look at it is:

En zoals ik het bekijk, als je geen messen en vorken hebt op school,

If you don't have knives and forks in your school,

dan onderschrijf je puur,

you're purely endorsing,

from a state level, fast food, because it's handheld.

van op staatsniveau, fast food. Omdat het draagbaar is.

En ja, trouwens, het is fast food. Het is 'sloppy joes',

And yes, by the way, it is fast food:

It's sloppy Joes, it's burgers,

het zijn burgers, het zijn worsten,

it's wieners, it's pizzas, it's all of that stuff.

het zijn pizzas, het zijn allemaal zulke dingen.

(Sighs)

Ten percent of what we spend on health care, as I said earlier,

10 procent van wat we spenderen aan gezondheidszorg, zoals ik reeds zei,

is on obesity, and it's going to double.

spenderen we aan zwaarlijvigheid. En het gaat verdubbelen.

We voeden onze kinderen niet op.

We're not teaching our kids.

There's no statutory right to teach kids about food,

Er is geen wettelijk recht om kinderen over voedsel te leren,

primair noch secundair onderwijs. Oke?

elementary or secondary school, OK?

We leren kinderen niets over voedsel. Correct?

We don't teach kids about food, right?

En dit is een kort fragment van een lagere school,

And this is a little clip from an elementary school,

welke erg alledaags is in Engeland.

which is very common in England.

Video: Wie weet wat dit is?

(Video) Who knows what this is?

Child: Potatoes.

Kind: Aardappelen. Jamie Oliver: Aardappelen? Dus je denkt dat dit aardappelen zijn?

Jamie Oliver: Potato? So, you think these are potatoes?

Weten jullie wat dit is?

Do you know what that is?

Do you know what that is?

Weten jullie wat dit is? Kind: Broccoli?

Child: Broccoli?

JO: En dit? Onze goede vriend.

JO: What about this? Our good old friend.

Weet je wat dit is schat? Kind: Selderij.

Child: Celery.

JO: No. What do you think this is?

JO: Nee, wat denk je dat dit is? Kind: Uien. JO: Uien? Nee.

Child: Onion. JO: Onion? No.

Jamie Oliver: Meteen krijg je een erg duidelijk beeld

JO: Immediately you get a really clear sense

of "Do the kids know anything about where food comes from?"

of de kinderen iets weten over waar voedsel vandaan komt.

Video: JO: Wie weet wat dit is? Kind: Euhm, peer.

Who knows what that is? Child: Uh, pear?

JO: Wat denk je dat dit is? Kind: Ik weet het niet.

JO: What do you think this is? Child: I don't know.

JO: Als de kinderen niet weten wat iets is,

JO: If the kids don't know what stuff is,

zullen ze het nooit eten.

then they will never eat it.

(Gelach)

(Laughter)

JO: Normaal. Engeland en Amerika,

JO: Normal. England and America,

Engeland en Amerika.

England and America.

Guess what fixed that.

Raad eens wat dit opgelost heeft? Raad eens wat dit opgelost heeft.

Twee één uur durende sessies.

Two one-hour sessions.

We moeten starten met onze kinderen te leren

We've got to start teaching our kids about food in schools, period.

over voedsel, in scholen, punt.

(Applause)

(Applaus)

Ik wil jullie over iets vertellen,

I want to tell you about something

ik wil jullie iets vertellen over iets dat ongeveer

that kind of epitomizes the trouble that we're in, guys, OK?

de problemen belichaamt waarin we ons bevinden. OK?

Ik wil jullie vertellen over iets zo fundamenteel als melk.

I want to talk about something so basic as milk.

Every kid has the right to milk at school.

Ieder kind heeft het recht op melk op school.

Your kids will be having milk at school, breakfast and lunch, right?

Jullie kinderen zullen melk krijgen op school, ontbijt en middagmaal. Juist?

Ze zullen twee flesjes per dag drinken. Juist?

They'll be having two bottles, OK?

En de meeste kinderen drinken deze.

And most kids do.

But milk ain't good enough anymore.

Maar melk is niet goed genoeg meer.

Don't get me wrong, I support milk --

Omdat iemand in de melk-raad, juist -- en versta me niet verkeerd,

Ik steun melk, maar iemand in de melk-raad,

but someone at the milk board

heeft waarschijnlijk veel geld betaald aan een kerel

probably paid a lot of money for some geezer to work out

om tot de conclusie te komen dat als je hopen smaak- en kleurstoffen

that if you put loads of flavorings,

en suiker in melk steekt, juist,

colorings and sugar in milk,

dat meer kinderen het zullen drinken. Ja.

more kids will drink it.

Yeah.

(Geklap)

En het spreekt voor zich dat dit zal aanslaan.

Obviously now that's going to catch on

De appel-raad zal tot de conclusie komen

the apple board is going to work out

dat als ze toffee-appels maken dat ze ook meer appels zullen eten.

that if they make toffee apples they'll eat more as well.

Begrijp je wat ik bedoel?

Do you know what I mean?

Voor mij, is er geen nood aan het toevoegen van smaakstoffen in melk.

For me, there isn't any need to flavor the milk.

Oke? Er zit suiker in alles.

Okay? There's sugar in everything.

Ik weet hoe deze ingrediënten werken.

I know the ins and outs of those ingredients.

Het zit overal in. Zelfs melk is niet ontsnapt

It's in everything.

Even the milk hasn't escaped the kind of modern-day problems.

aan het soort van hedendaagse problemen.

Hier is onze melk. Dit is ons karton.

There's our milk. There's our carton.

Daarin zit haast evenveel suiker

In that is nearly as much sugar as one of your favorite cans of fizzy pop,

als in een van uw favoriete blikken frisdrank.

En ze drinken er twee per dag.

and they are having two a day.

So, let me just show you.

Dus, laat ik het jullie tonen.

We've got one kid, here --

We hebben, één kind, hier,

dat consumeert, je weet wel, acht eetlepels suiker per dag.

having, you know, eight tablespoons of sugar a day.

You know, there's your week.

Je weet wel, hier is je week.

There's your month.

Hier is je maand.

And I've taken the liberty of putting in

En ik ben zo vrij geweest om,

just the five years of elementary school sugar,

slechts, de vijf jaar lager onderwijs aan suiker te nemen,

alleen van melk.

just from milk.

Nu, ik weet niet hoe jullie er over denken, jongens,

Now, I don't know about you guys,

maar gezien de omstandigheden, ja,

but judging the circumstances, right,

any judge in the whole world,

zou iedere rechter in de hele wereld,

kijken naar de statistieken en het bewijsmateriaal,

would look at the statistics and the evidence,

and they would find any government of old guilty of child abuse.

en ze zouden iedere overheid

schuldig bevinden aan kindermishandeling. Dat is wat ik geloof.

That's my belief.

(Applaus)

(Applause)

(Applause ends)

Nu, als ik hier kwam, en ik zou willen dat ik hier vandaag zou kunnen komen,

Now, if I came up here, and I wish I could come up here today

en ik zou een behandeling voor AIDS of kanker aanreiken,

and hang a cure for AIDS or cancer,

dan zouden jullie vechten en ruziemaken om tot bij mij te komen.

you'd be fighting and scrambling to get to me.

This, all this bad news, is preventable.

Dit, al dit slechte nieuws, is te voorkomen.

Dat is het goede nieuws.

That's the good news.

It's very, very preventable.

Het is erg, erg voorkombaar.

Dus, laten we erover nadenken, we hebben hier een probleem,

So, let's just think about, we got a problem here,

we moeten herstarten.

we need to reboot.

Oke, dus, in mijn gedachtenwereld, wat moeten we doen?

Okay so, in my world, what do we need to do?

Dit is het, ja.

Here is the thing, right,

it cannot just come from one source.

Het kan niet slechts van één bron komen.

Om te herstarten en een echt tastbare verandering te maken,

To reboot and make real tangible change,

echte verandering, zodat ik jullie recht in de ogen kan kijken

real change, so that I could look you in the white of the eyes

en kan zeggen, "binnen 10 jaar,

and say, "In 10 years' time,

zal de geschiedenis van de levens van jullie kinderen,

the history of your children's lives,

geluk -- en laten we niet vergeten, je bent slim als je goed eet,

happiness -- and let's not forget, you're clever if you eat well,

je weet dat je langer zal leven,

you know you're going to live longer --

en al dat soort zaken, het zal er anders uitzien. Oke?

all of that stuff, it will look different. OK?"

Dus, supermarkten.

So, supermarkets.

Waar anders doen we zo religieus onze inkopen?

Where else do you shop so religiously?

Week in, week uit.

Week in, week out.

How much money do you spend, in your life, in a supermarket?

Hoeveel geld spendeer je, gedurende je leven, in een supermarkt?

Love them.

Ik houd van ze. Ze verkopen ons slechts wat we willen. Oke.

They just sell us what we want. All right.

They owe us to put a food ambassador in every major supermarket.

Ze zijn het ons schuldig een voedsel-ambassadeur te plaatsen

in iedere grote supermarkt.

They need to help us shop.

Ze moeten ons helpen met onze inkopen. Ze moeten ons tonen hoe te koken,

They need to show us how to cook quick, tasty, seasonal meals

snel, smakelijk, seizoensgebonden maaltijden

voor mensen die het druk hebben.

for people that are busy.

Dit is niet duur.

This is not expensive.

Het wordt gedaan in sommige winkels. En het moet over de hele lijn gedaan worden

It is done in some, and it needs to be done across the board

in Amerika, binnenkort, en snel.

in America soon, and quick.

De grote merken, weet je wel, de voedsel-merken,

The big brands, you know, the food brands,

moeten voedselopvoeding stellen

need to put food education at the heart of their businesses.

aan de bron van hun bedrijf

I know, easier said than done.

Ik weet het, makkelijker gezegd dan gedaan.

It's the future. It's the only way.

Het is de toekomst. Het is de enige manier.

Fast food.

Fast food. De fast food-industrie,

With the fast-food industry

je weet wel, is erg competitief.

you know, it's very competitive.

Ik heb hopen geheime documenten en overeenkomsten gelezen

I've had loads of secret papers and dealings

van fast food restaurants.

with fast food restaurants.

Ik weet hoe ze het doen.

I know how they do it.

I mean, basically they've weaned us on

Ik bedoel, eigenlijk hebben ze ons gewend gemaakt

aan deze kicks van suiker, zout en vet, en x, y en z.

to these hits of sugar, salt and fat, and x, y, and z,

En iedereen houdt ervan. Ja?

and everyone loves them, right?

Dus, deze jongens gaan een deel zijn van de oplossing.

So, these guys are going to be part of the solution.

Maar we moeten de overheid zover krijgen om samen te werken

But we need to get the government to work

met al de fast food leveranciers en de restaurant-industrie.

with all of the fast food purveyors and the restaurant industry,

En over een periode van vijf, zes, zeven jaar

and over a five, six, seven year period

moeten ze ons losmaken van de extreme hoeveelheden

wean of us off the extreme amounts

of fat, sugar and all the other non-food ingredients.

aan vet, suiker, vet en al de andere 'niet-voedsel' ingrediënten.

Nu, ook, terug naar de grote merken, etikettering,

Now, also, back to the sort of big brands:

labeling, I said earlier, is an absolute farce

zoals ik eerder zei, het is een absolute klucht,

and has got to be sorted.

en het moet op orde gesteld worden.

OK, school.

OK, school.

Obviously, in schools, we owe it to them

Het spreekt voor zich dat we het schoolkinderen schuldig zijn

om er voor te zorgen dat die 180 dagen van het jaar,

to make sure those 180 days of the year,

in die kwetsbare leeftijd van vier jaar,

from that little precious age of four,

tot 18, 20, 24, wat dan ook,

until 18, 20, 24, whatever,

er voor hen degelijk

they need to be cooked proper, fresh food

vers voedsel gekookt wordt

gekweekt in lokale kwekerijen ter plaatse. Oke?

from local growers on site, OK?

Er moet een nieuwe standaard komen voor degelijk vers voedsel

There needs to be a new standard of fresh, proper food

voor uw kinderen. Ja toch?

for your children, yeah?

(Applaus)

(Applause)

Under the circumstances, it's profoundly important

Onder de omstandigheden, is het enorm belangrijk

dat ieder Amerikaans kind school verlaat

that every single American child leaves school

knowing how to cook 10 recipes

wetende hoe zij 10 recepten kunnen klaarmaken

that will save their life.

die hun leven zullen redden.

Levensvaardigheden.

Life skills.

(Applause)

(Applaus)

Dit betekent dat ze studenten en jonge ouders kunnen zijn,

That means that they can be students, young parents,

en dat ze in staat zijn om zich te draaien en te keren

and be able to sort of duck and dive around the basics of cooking,

rondom de beginselen van koken,

no matter what recession hits them next time.

het maakt niet uit welke recessie hen de volgende keer raakt. Als je kan koken

If you can cook, recession money doesn't matter.

maakt recessie-geld niet uit.

Als je kan koken, maakt tijd niet uit.

If you can cook, time doesn't matter.

De werkplaats. We hadden er nog niet echt over gepraat.

The workplace, we haven't really talked about it.

You know, it's now time for corporate responsibility

Weet je, het is nu tijd voor bedrijfsverantwoordelijkheid

om echt te kijken aan wat ze te eten geven

to really look at what they feed or make available to their staff.

of beschikbaar maken aan hun personeel.

Het personeel zijn de moeders en vaders van Amerika's kinderen.

The staff are the moms and dads of America's children.

Marissa, her father died in her hand,

Marissa, haar vader stierf in haar handen,

Ik denk dat ze vrij gelukkig zou zijn

I think she'd be quite happy

als de bedrijfswereld van Amerika zou starten hun personeel degelijk te voeden.

if corporate America could start feeding their staff properly.

Ze mogen zeker niet vergeten worden.

Definitely they shouldn't be left out.

Laten we teruggaan naar thuis.

Let's go back to the home.

Now, look, if we do all this stuff, and we can,

Nu, kijk, als we dit allemaal doen, en we kunnen dit,

het is zo haalbaar. Je kan zorg dragen en commercieel zijn.

it's so achievable.

You can care and be commercial.

Absolutely.

Absoluut.

But the home needs to start passing on cooking again, for sure.

Maar thuis moet weer een begin gemaakt worden met

koken, zeker weten.

For sure, pass it on as a philosophy.

Zeker weten, geef het door als een filosofie.

En voor mij is het nogal romantisch.

And for me, it's quite romantic,

Maar het gaat erover dat als één persoon drie personen leert

but it's about if one person teaches three people

om iets te koken,

how to cook something,

en zij dit nu leren aan drie vrienden,

and they teach three of their mates,

that only has to repeat itself 25 times,

dan moet dit zich maar 25 keer herhalen,

en dat is de gehele bevolking van Amerika.

and that's the whole population of America.

Romantic, yes, but most importantly,

Romantisch, ja, maar,

het meest belangrijke,

it's about trying to get people to realize

het gaat erover te proberen mensen te doen inzien

that every one of your individual efforts makes a difference.

dat ieder van onze individuele inspanningen

een verschil maakt.

We've got to put back what's been lost.

We moeten terugplaatsen wat verloren is gegaan.

Huntington's Keuken. Huntington, waar ik dit programma maakte,

Huntington's Kitchen.

Huntington, where I made this program,

we've got this prime-time program

weet je, we hebben dit 'prime time' programma dat hopelijk

mensen zal inspireren om aan deze verandering deel te nemen.

that hopefully will inspire people to really get on this change.

Ik geloof echt dat er verandering zal plaatsvinden.

I truly believe that change will happen.

Huntington's Keuken. Ik werk met een gemeenschap.

Huntington's Kitchen. I work with a community.

Ik werkte in de scholen. Ik vond duurzame lokale financiering

I worked in the schools.

I found local sustainable funding

om iedere school in het gebied,

to get every single school in the area from the junk, onto the fresh food:

van de rommel, naar het verse voedsel te krijgen.

six-and-a-half grand per school.

Zes-en-een-half duizend dollar per school.

(Applaus)

(Applause)

Dat is alles wat er nodig is. Zes-en-een-half duizend dollar per school.

That's all it takes, six-and-a-half grand per school.

The Kitchen is 25 grand a month. Okay?

De Keuken is 25-duizend dollar per maand. Oke?

Dit kan 5000 mensen per jaar aan,

This can do 5,000 people a year,

hetgeen 10 procent van hun bevolking is.

which is 10 percent of their population,

En het is van mens op mens.

and it's people on people.

You know, it's local cooks teaching local people.

Weet je, het zijn lokale koks die lokale mensen onderwijzen.

Het zijn gratis kooklessen jongens, gratis kooklessen in de hoofdstraat.

It's free cooking lessons, guys, in the Main Street.

Het is echte, tastbare verandering, echte, tastbare verandering.

This is real, tangible change, real, tangible change.

Around America, if we just look back now,

Rondom Amerika, als we nu even terugkijken,

there is plenty of wonderful things going on.

gebeuren er vele prachtige dingen.

There is plenty of beautiful things going on.

Er gebeuren vele prachtige dingen. Er zijn engelen

There are angels around America doing great things

rondom Amerika die grootste dingen doen

in scholen, boerderij- en school-projecten,

in schools -- farm-to-school set-ups,

tuinprojecten, opvoeding.

garden set-ups, education --

there are amazing people doing this already.

Er zijn ongelooflijke mensen die dit reeds doen.

The problem is they all want to roll out

Het probleem is dat ze allemaal hetgeen ze doen willen verspreiden

what they're doing to the next school,

naar de volgende school, en de volgende.

but there's no cash.

Maar er is geen geld.

We moeten de deskundigen en de engelen snel herkennen,

We need to recognize the experts and the angels quickly,

identify them, and allow them to easily find the resource

identificeren, en hen toelaten om makkelijk de voorzieningen te vinden

om verder te blijven verspreiden hetgeen ze reeds doen,

to keep rolling out what they're already doing,

hetgeen ze goed doen.

and doing well.

Zakelijk Amerika moet

Businesses of America need to support

Mevr. Obama steunen om de dingen te doen die ze wil doen.

Mrs. Obama to do the things that she wants to do.

(Applaus)

(Applause)

En kijk, ik weet dat het vreemd is

And look, I know it's weird

om een Engels persoon voor jullie te hebben

having an English person standing here before you

die hierover komt praten.

talking about all this.

All I can say is: I care.

En al wat ik kan zeggen dat het mij aan het hart ligt. Ik ben een vader.

I'm a father,

En ik houd van dit land.

and I love this country.

En ik geloof, echt, waarlijk,

And I believe truly, actually,

that if change can be made in this country,

dat als er verandering kan komen in dit land,

beautiful things will happen around the world.

dat mooie dingen zullen gebeuren over de hele wereld. Als Amerika het doet

If America does it, other people will follow.

geloof ik dat andere mensen zullen volgen.

Het is ongelooflijk belangrijk.

It's incredibly important.

(Audience) Yeah!

(Applaus)

(Applause)

When I was in Huntington,

Toen ik in Huntington was, proberend om een paar dingen werkende te krijgen

trying to get a few things to work when they weren't,

wanneer ze niet werkten, dacht ik, als ik een toverstaf had,

I thought "If I had a magic wand, what would I do?"

wat zou ik doen? En ik dacht, weet je wat?

And I thought, "You know what?

Ik zou het geweldig vinden om voor sommige van de meest ongelooflijke

I'd just love to be put in front of some of the most amazing

movers and shakers in America."

bewegers en opschudders van Amerika gezet te worden.

En een maand later belde TED me op en gaf me deze prijs.

And a month later, TED phoned me up and gave me this award.

I'm here.

Ik ben hier.

So, my wish.

Dus, mijn wens.

Dyslexic, so I'm a bit slow.

Dyslectisch, dus ik ben een beetje traag.

Mijn wens

My wish

is dat jullie helpen een sterke

is for you to help a strong, sustainable movement

duurzame beweging op te richten

om elk kind te onderwijzen

to educate every child

over voedsel,

about food,

om families te inspireren terug te koken,

to inspire families to cook again,

en om mensen overal de macht te geven

and to empower people everywhere

to fight obesity.

om zwaarlijvigheid te bestrijden.

(Applaus)

(Applause)

Dank u.

Thank you.

(Applause continues)

(Applaus)