Teach every child about food | Jamie Oliver

Translator: Hiwa Foundation Reviewer: Hiwa Foundation II

Sadly,

بەداخەوە،

in the next 18 minutes when I do our chat,

لە ١٨ خولەکی دواتری ماوەی قسەکردنەکەماندا،

four Americans that are alive

چوار ئەمریکی کە لە ژیاندان

will be dead through the food that they eat.

بەهۆی ئەو خواردنەوەی دەیخۆن دەمرن.

My name's Jamie Oliver.

ناوم جەیمی ئۆلیڤەرە.

I'm 34 years old.

تەمەنم ٣٤ ساڵە.

I'm from Essex in England

خەڵکی ئێسێکسم لە ئینگلتەرا و

and for the last seven years

بۆ حەوت ساڵی ڕابردوو

I've worked fairly tirelessly to save lives in my own way.

بێ وچان بە شێوازی خۆم کارمکردووە بۆ ڕزگارکردنی خەڵک.

I'm not a doctor;

من پزیشک نیم؛

I'm a chef,

من چێشتلێنەرم،

I don't have expensive equipment

ئامرازی گرانبەهام نییە

or medicine.

یان دەرمان.

I use information, education.

زانیاری، و فێرکردن بەکاردەهێنم.

I profoundly believe that the power of food

زۆر باوەڕم بەوەیە کە هێزی خواردن

has a primal place in our homes

شوێنێکی سەرەکی هەیە لە ماڵەکانماندا

that binds us to the best bits of life.

کە دەمانبەستێتەوە بە باشترین بەشەکانی ژیانەوە.

We have an awful, awful reality right now.

لە ئێستادا ڕاستییەکی زۆر زۆر تاڵمان هەیە.

America, you're at the top of your game.

ئەمریکا، تۆ لە لوتکەی یارییەکەی خۆتدایت.

This is one of the most unhealthy countries in the world.

ئەمە یەکێکە لە ناتەندروستترین وڵاتەکانی جیهان.

Can I please just see a raise of hands

تکایە ئەتوانن دەستتان بەرز بکەنەوە

for how many of you have children in this room today?

ئەوانەی لێرەن و مناڵتان هەیە؟

Put your hands up.

دەستتان بەرزکەنەوە.

You can continue to put your hands up, aunties and uncles as well.

دەتوانن بەردەوامبن لە دەست بەرزکردنەوە، ئەوانەش کە خاڵ، مام یان پورن.

Most of you. OK.

زۆربەتان. زۆرباشە.

We, the adults of the last four generations,

ئێمە، گەورەکانی چوار نەوەی پێشوو،

have blessed our children with the destiny

چارەنوسێکمان یاوە بە مناڵەکانمان

of a shorter lifespan than their own parents.

بە ژیانێکی کورتر لە دایک و باوکی خۆیان.

Your child will live a life ten years younger than you

مناڵەکەت ژیانێک دەباتە سەر کە دە ساڵ لە ئێوە کەمتر دەژی

because of the landscape of food that we've built around them.

بەهۆی ئەو تێڕوانینە لەسەر خواردن کە دروستمانکردووە بەچواردەوریانەوە.

Two-thirds of this room,

دوو لەسەر سێی ئەم ژوورە،

today, in America, are statistically overweight or obese.

لەمڕۆدا لە ئەمریکادا، بەپێی سەرژمێری کێشیان زیاد یان قەڵەون.

You lot, you're all right,

ئێوە، کێشەتان نییە،

but we'll get you eventually, don't worry.

بەڵام ئێوەش هەر قەڵەو دەبن، خەمتان نەبێت.

(Laughter)

(پێکەنین)

The statistics of bad health are clear,

سەرژمێرییەکانی خراپی تەندروستی ڕوونن،

very clear.

زۆر ڕوونە.

We spend our lives being paranoid about death, murder, homicide,

تەواوی ژیانمان بەسەر دەبەین بە ترسمان لە مردن، کوشتن،

you name it; it's on the front page of every paper, CNN.

هەر شتێکی تر؛ لە پەڕەی پێشەوەی هەموو ڕۆژنامەیەکە، لەسەر سی ئێن ئێنە.

Look at homicide at the bottom, for God's sake.

سەیرکە کوشتن لە خواری خوارەوەیە، بۆخاتری خوا.

Right?

وانییە؟

(Laughter)

(پێکەنین)

(Applause)

(چەپڵەلێدان)

Every single one of those in the red is a diet-related disease.

هەموو ئەوانەی سورن نەخۆشییەکە پەیوەندی بە خواردنەوە هەیە.

Any doctor, any specialist will tell you that.

هەر پزیشکێک، یان پسپۆڕێک بێنی ئەوەت پێدەڵێت.

Fact: diet-related disease is the biggest killer

ڕاستی: نەخۆشی پەیوەندیدار بە خواردن گەورەترین بکووژە

in the United States, right now, here today.

لە ویلایەتە یەکگرتووەکان لە ئێستادا، لەم ڕۆژەدا.

This is a global problem.

ئەمە کێشەیەکی جیهانییە.

It's a catastrophe.

کارەساتێکی گەورەیە.

It's sweeping the world.

بەسەر جیهاندا هاتووە.

England is right behind you, as usual.

وەک هەمووکات ئینگلتەرا ڕێک بەدوای ئێوەدا دێت.

(Laughter)

(پێکەنین)

I know they were close, but not that close.

دەزانم نزیک بوون، بەڵام ئەوەندە نزیک نا.

We need a revolution.

پێویستمان بە شۆڕشێکە.

Mexico, Australia, Germany,

مەکسیک، ئوسترالیا، ئەڵمانیا،

India, China,

هیندستان، چین،

all have massive problems of obesity and bad health.

هەموو کێشەی گەورەیان هەیە لەگەڵ قەڵەوی و خراپی تەندروستی.

Think about smoking.

بیر لە جگەرە کێشان بکەرەوە.

It costs way less than obesity now.

لە ئێستادا تێچوونی لە قەڵەوی کەمترە.

Obesity costs you Americans 10 percent of your health-care bills,

قەڵەوی نزیکەی لەسەدا ١٠ی تێچوونی دڵنیایی تەندروستیتان دەبات،

150 billion dollars a year.

ساڵانە ١٥٠ ملیار دۆلار.

In 10 years, it's set to double:

١٠ ساڵی تر، دەبێ بە دوو هێندە:

300 billion dollars a year.

ساڵی ٣٠٠ ملیار دۆلار.

Let's be honest, guys, you haven't got that cash.

با ڕاشکاو بین خەڵکینە، ئێوە ئەو پارەیەتان نییە.

(Laughter)

(پێکەنین)

I came here to start a food revolution that I so profoundly believe in.

من هاتووم بۆ دەسپێکردنی شۆڕشێکی خۆراکی کە زۆرم باوەڕ پێیەتی.

We need it. The time is now.

پێویستمان پێیەتی. ئێستا کاتێتی.

We're in a tipping-point moment.

لە ساتێکی یەکلاکەرەوەداین.

I've been doing this for seven years.

ئەوە حەوت ساڵە خەریکی ئەوەم.

I've been trying in America for seven years.

ئەوە ماوەی حەوت ساڵە لە ئەمریکام.

Now is the time when it's ripe -- ripe for the picking.

ئێستا کاتی ئەوەیە پێبگات -- پێبگات بۆ لێکردنەوە.

I went to the eye of the storm.

چووم بۆ ناوچەقی گێژەڵۆکەکە.

I went to West Virginia, the most unhealthy state in America.

چووم بۆ ڤێرجینیای خۆرئاوا، ناتەندروستترین ویلایەتی ئەمریکا.

Or it was last year.

یان کە ساڵی پار وابوو.

We've got a new one this year, but we'll work on that next season.

ئەمساڵ ویلایەتێکی تر واهییە، بەڵام وەرزی دواتر کار لەسەر ئەوە دەکەین.

(Laughter)

(پێکەنین)

Huntington, West Virginia. Beautiful town.

هەنتینگتۆن، ڤێرجینیای خۆرئاوا. شارۆچکەیەکی جوانە.

I wanted to put heart and soul and people,

دەمویست دڵ، و ڕۆح و خەڵکەکەتان،

your public,

خەڵکە گشتییەکە،

around the statistics that we've become so used to.

کۆکەمەوە بەچواردەوری سەرژمێرییەکەی کە زۆر ڕاهاتووین لەسەری.

I want to introduce you to some of the people that I care about:

ویستم بتانناسێنم بە هەندێک لەو کەسانەی گرنگیان پێدەدەم:

your public, your children.

خەڵکەکەتان، منداڵەکانتان.

I want to show a picture of my friend Brittany.

ویستم وێنەیەکی بریتنی هاوڕێمتان نیشان بەم.

She's 16 years old.

تەمەنی ١٦ ساڵە.

She's got six years to live

شەش ساڵی ماوە لە ژیاندا

because of the food that she's eaten.

بەهۆی خواردنەکەوە کە خواردوێتی.

She's the third generation of Americans

سێیەم نەوەی ئەمریکییەکانە

that hasn't grown up within a food environment

کە لە ژینگەیەکی خۆراکی وادا گەورەنەبووە

where they've been taught to cook at home or in school,

کە لە ماڵەوە یان قوتابخانە یان دایکی، یان دایکی دایکی

or her mom, or her mom's mom.

فێری خواردن بووبێت.

She has six years to live.

شەش ساڵی ماوە لە ژیاندا.

She's eating her liver to death.

ئەوەندە خواردوێتی جگەری پەکی کەوتووە.

Stacy, the Edwards family.

ستەیسی، خێزانی ئێواردەکان.

This is a normal family, guys.

ئەمە خێزانێکی ئاساییە خەڵکینە.

Stacy does her best, but she's third-generation as well;

ستەیسی ئەوەی لەتوانایدا بێ دەیکات، بەڵام ئەویش نەوەی سێهەمە؛

she was never taught to cook at home or at school.

لە ماڵەوە یان لە قووتابخانە فێری چێشتلێنان نەکراوە.

The family's obese.

قەڵەوی خێزانەکەیە.

Justin here, 12 years old, he's 350 pounds.

جەستن لێرەدا، ١٢ ساڵانە ٣٥٠ پاوەندە.

He gets bullied, for God's sake.

گاڵتەی پێدەکەن، بۆخاتری خوا.

The daughter there, Katie, she's four years old.

ئەو کچەیان لەویا، کەیتی، تەمەنی چوار ساڵە.

She's obese before she even gets to primary school.

پێش ئەوەی بچێتە قووتابخانە هێڵی قەڵەوی تێپەڕاندووە.

Marissa, she's all right, she's one of your lot.

ماریسا، ئەو باشە، وەک ئێوە وایە.

But you know what?

بەڵام ئەزانن چی؟

Her father, who was obese, died in her arms,

باوکی، کە قەڵەو بوو، لە باوەشی ئەودا مرد، و

And then the second most important man in her life,

ئینجا دووەم گرنگترین پیاو لە ژیانیدا،

her uncle, died of obesity,

مامی، بەهۆی قەڵەوییەوە مرد، و

and now her step-dad is obese.

ئێستا باوەپیارەکەشی قەڵەوە.

You see, the thing is,

دەزانن چۆنە

obesity and diet-related disease

قەڵەوی و نەخۆشی پەیوەندیدار بە خۆراک

doesn't just hurt the people that have it;

تەنیا زیانی بۆ ئەو کەسانە نییە کە هەیانە؛

it's all of their friends, families, brothers, sisters.

هەموو هاوڕێکانیان، خێزانەکانیان، خوشک و براکانیان دەگرێتەوە.

Pastor Steve:

قەشە ستیڤ:

an inspirational man,

پیاوێکی ئیلهام بەخش،

one of my early allies in Huntington, West Virginia.

یەکێک لە هاوپەیمانە دێرینەکانم لە هەنتینگتۆن، ڤێرجینیای خۆرئاوا.

He's at the sharp knife-edge of this problem.

ئەویش لە لا تیژەکەی ئەم کێشەیەیە.

He has to bury the people, OK?

ئەبێت ئەو خەڵکەکە بنێژێت، دەزانن؟

And he's fed up with it.

ئەو بێزاربووە لەو شتە.

He's fed up with burying his friends, his family, his community.

بێزاربووە لە ناشتنی هاوڕێکانی، خێزانی، خەڵکی کۆمەڵگاکەی.

Come winter, three times as many people die.

زستان وەرە، سێ هێندەی ئەوە خەڵک دەمرن.

He's sick of it.

بێزار بووە لەوە.

This is preventable disease. Waste of life.

ئەمە نەخۆشییەکە ڕێگەی لێدەگیرێ. بەهەدەردانی ژیانە.

By the way, this is what they get buried in.

بەهەرحاڵ، ئەوان لەمەیا دەنێژرێن.

We're not geared up to do this.

بۆ ئەوە ئامادەنەکراوین ئەمە بکەین.

Can't even get them out the door, and I'm being serious.

ناتوانین لە دەرگاکەش بیانبەینە دەر، و من زۆر بەڕاستیشمە.

Can't even get them there. Forklift.

تەنانەت ناشتوانین بیانبەینە ئەوێ. بۆ فۆرکلیفد

OK, I see it as a triangle, OK?

باشە، وەک سێگۆشەیەک دەیبینم، باش؟

This is our landscape of food.

ئەمە تێڕوانینمانە لەسەر خواردن.

I need you to understand it.

دەمەوێت لێی تێبگەن.

You've probably heard all this before.

لەوانەیە پێشتر هەموو ئەمەتان بیستبێت.

Over the last 30 years,

بەدرێژایی سی ساڵی پێشوو،

what's happened that's ripped the heart out of this country?

چی ڕوویداوە کە دڵی ئەم وڵاتەی دەرکردووە؟

Let's be frank and honest.

با ڕاشکاو و ڕاستگۆ بین.

Well, modern-day life.

ژیانی سەردەمی نوێ.

Let's start with the Main Street.

با لە شەقامی سەرەکییەوە دەستپێکەین.

Fast food has taken over the whole country; we know that.

خواردنی خێرا دەستی بەسەر هەموو وڵاتدا گرتووە: ئەوە دەزانین.

The big brands are some of the most important powers,

براندە گەورەکان هەندێکن لە گرنگترین زلهێزەکان،

powerful powers, in this country.

زلهێزەکانی ئەم وڵاتە.

(Sighs)

(هەناسەهەڵکێشان)

Supermarkets as well.

سووپەرمارکێتەکانیش.

Big companies. Big companies.

کۆمپانیا گەورەکان. کۆمپانیا گەورەکان.

Thirty years ago, most of the food

سی ساڵ لەمەوبەر، زۆربەی خۆراک

was largely local and largely fresh.

بەزۆری ناوخۆیی و تازەبوون.

Now it's largely processed and full of all sorts of additives,

ئیستا بەزۆری لەقتوو نراوە و پڕرە لە ماددەی زیادکراو،

extra ingredients, and you know the rest of the story.

پێکهاتەی زیادە، و خۆتان بەشەکەی تری دەزانن.

Portion size is obviously a massive, massive problem.

قەبارەی ژەمەکان کێشەیەکی گەورەیە، زۆر گەورە.

Labeling is a massive problem.

نوسین لەسەر خۆراکەکان کێشەیەکی گەورەیە.

The labeling in this country is a disgrace.

نوسینی سەر خواردنەکان لەم وڵاتە ئابڕووچوونە.

The industry wants to self-police themselves.

پیشەسازییەکە دەیەوێت خۆی چاودێر بێت بەسەر خۆیەوە.

What, in this kind of climate? They don't deserve it.

چی، لەم جۆرە ژینگەیەیا؟ شایەنی ئەوە نین.

How can you say something is low-fat when it's full of so much sugar?

چۆن بە شتێک ئەڵێیت چەوری کەمە لەکاتێکدا پڕە لە شەکر؟

Home.

ماڵەوە.

The biggest problem with the home

گەورەترین کێشەی ماڵەوە ئەوەیە

is that used to be the heart of passing on food culture,

ئەوەیە کە پێشتر دڵی گواستنەوەی کلتوری خۆراک بووە،

what made our society.

ئەوەی کۆمەڵگای دروستکردووە.

That is not happening anymore.

ئەوە چیتر ڕوونادات.

And you know, as we go to work and as life changes,

وەک دەشزانن، کاتێک دەچین بۆ ئیش و لەگەڵ گۆڕانکاری ژیان، و

and as life always evolves,

لەگەڵ پەرەسەندنی بەردەوامی ژیان،

we kind of have to look at it holistically --

پێویستە وەک یەک ئەندامی تەواوەتی سەیری بکەین --

step back for a moment, and re-address the balance.

بۆ ساتێک بچۆرە دواوە، و دووبارە هاوسەنگییەکە دیاریکەرەوە.

It hasn't happened for 30 years, OK?

ماوەی ٣٠ ساڵە ڕووینەداوە، باشە؟

I want to show you a situation

ئەمەوێ دۆخێکتان نیشان بەم

that is very normal right now; the Edwards family.

کە لە ئێستادا زۆر ئاساییە: خێزانی ئێدواردەکان

(Video) Jamie Oliver: Let's have a talk.

جەیمی: با قسە بکەین.

This stuff goes through you and your family's body every week.

ئەم شتە هەموو هەفتەیەک بە لەشی خۆت و خێزانەکەتدا دەڕوات.

And I need you to know

دەشمەوێت بزانیت

that this is going to kill your children early.

کە ئەمە زوو منداڵەکانت دەکوژێت.

How are you feeling?

هەست بەچی دەکەیت؟

Stacy: Just feeling really sad and depressed right now.

ستەیسی: ئێستا هەست بە ناخۆشی و دڵتەنگییەکی زۆر دەکەم.

But, you know, I want my kids to succeed in life

بەڵام، دەزانیت، دەمەوێ منداڵەکانم سەرکەوتوو بن لە ژیاندا و

and this isn't going to get them there.

ئەمەش نایانگەیەنێت بەوە.

But I'm killing them.

بەڵام من خەریکە دەیانکوژم.

JO: Yes you are. You are.

جەیمی: بەڵێ وایە. خەریکە.

But we can stop that.

بەڵام دەتوانین ئەوە بوەستێنین.

Normal.

ئاساییە.

Let's get on schools,

با بچینە سەر قوتابخانەکان،

something that I'm fairly much a specialist in.

شتێکە کە من زۆر پسپۆڕم تێیدا.

OK, school.

باشە، قوتابخانە.

What is school? Who invented it? What's the purpose of school?

قوتابخانە چییە؟ کێ دایهێنا؟ ئامانجی قوتابخانە چییە؟

School was always invented to arm us with the tools

قوتابخانە هەمووکات بۆ ئەوە داهێنراوە ئامرازی پێویستمان باتێ

to make us creative, do wonderful things,

بۆ ئەوەی وامان لێبکات داهێنەر بین، شتی سەرسوڕهێنەر بکەین،

make us earn a living, etc., etc.

بتوانین ژیانمان دابین بکەین.

You know, it's been kind of in this sort of tight box for a long, long time, OK?

دەزانن. ماوەیەکی زۆرە وەک سندوقێکی داخراوی چەسپیوی لێهاتووە؟

But we haven't really evolved it

بەڵام ئێمە بەڕاستی پەرەمان پێنەداوە

to deal with the health catastrophes of America, OK?

بۆ مامەڵەکردن لەگەڵ کارەساتە تەندروستییەکانی ئەمریکا، باشە؟

School food is something

خواردنی قوتابخانە شتێکە

that most kids -- 31 million a day, actually --

کە زۆربەی منداڵان -- ٣١ ملیۆن لە ڕۆژێکدا ڕاستییەکەی--

have twice a day, more than often, breakfast and lunch,

ڕۆژی دووجار دەیخۆن، زۆربەیکات، نانی بەیانی و نیوەڕۆ،

180 days of the year.

١٨٠ ڕۆژ لە ساڵێکدا.

So you could say that school food is quite important, really,

کەواتە دەتوانن بڵێن خواردنی قوتابخانە زۆر گرنگە بەڕاستی.

judging the circumstances.

بە بڕیاردان لەسەر هەلومەرجەکان.

(Laughter)

(پێکەنین)

Before I crack into my rant,

پێش ئەوەی باسی بۆچوونە نەرێنییەکانی خۆم بکەم،

which I'm sure you're waiting for --

کە دڵنیام ئێوە چاوەڕێی دەکەن --

(Laughter)

(پێکەنین)

I need to say one thing, and it's so important

دەمەوێ شتێک بڵێم، و شتێکی زۆر گرنگە

in, hopefully, the magic that happens and unfolds

لەو، جادوەی ڕوودەدات و دەکرێتەوانێ

in the next three months.

لە سێ مانگی داهاتوودا.

The lunch ladies, the lunch cooks of America --

چێشتلێنەری قووتابخانەکان، خانمە چێشتلێنەرەکانی قوتابخانەکانی ئەمریکا --

I offer myself as their ambassador.

خۆمیان پێشکەش دەکەم وەک باڵوێزێک.

I'm not slagging them off.

من هیچ سەرزەنشتیان ناکەم.

They're doing the best they can do.

ئەوەی لە توانایاندا بێت دەیکەن.

They're doing their best.

باشترینی ئەوەی لە توانایاندایە.

But they're doing what they're told,

بەڵام ئەوە دەکەن کە پێیان دەوترێت، و

and what they're being told to do is wrong.

ئەوەی پێیان دەوترێت بیکەن هەڵەیە.

The system is highly run by accountants;

سیستمەکە بەزۆری لەلایەن ژمێریارەکانەوە بەڕێوەدەبرێ؛

there's not enough, or any, food-knowledgeable people in the business.

کەسانی پێویست یان خاوەن زانیاری لەسەر خواردن نییە لە کارەکەدا.

There's a problem:

کێشەیەک هەیە:

If you're not a food expert, and you've got tight budgets

ئەگەر پسپۆڕی خواردن نەبیت، و بودجەیەکی دیاریکراو هەبێت و

and it's getting tighter, then you can't be creative,

هەر لە کەمکردنەوەدا بێت، کەواتە ناتوانی داهێنەر بیت،

you can't duck and dive and write different things around things.

ناتوانیت بەدڵی خۆت بکەیت و بەدڵی خۆت شت بنوسیت.

If you're an accountant, and a box-ticker,

ئەگەر ژمێریار بیت، پارەت لابێت،

the only thing you can do in these circumstances

تەنیا شت بیکەیت لە هەلومەرجێکی لەو جۆرەدا

is buy cheaper shit.

کڕینی شتی هەرزانە.

Now, the reality is,

ڕاستییەکە ئەوەیە،

the food that your kids get every day is fast food,

خواردنەکانی منداڵەکانتان دەیخۆن ڕۆژانە، خواردنی خێرایە،

it's highly processed,

هەموو لەقتوونراوە،

there's not enough fresh food in there at all.

هیچ خواردنی تازەی پێویست لەو ژەمانەدا نیە.

You know, the amount of additives, E numbers,

دەزانن، ژمارەی پێکهاتە زیادکراوەکان، بڕێکی زۆر

ingredients you wouldn't believe --

پێکهاتە باوەڕی پێناکەن --

there's not enough veggies at all.

هیچ سەوزەی پێویستی تێدا نییە.

French fries are considered a vegetable.

پەتاتەی سورۆکراو بە سەوزە سەیردەکرێت.

Pizza for breakfast. They don't even get crockery.

پیتزا بۆ بەیانیان. تەنانەت پێویستی نانخواردنیش.

Knives and forks? No, they're too dangerous.

چەقۆ و چەتاڵ؟ نەخێر، ئەوانە مەترسیدارن.

They have scissors in the classroom,

مقەستیان هەیە لە پۆلەکانیانا،

but knives and forks? No.

بەڵام چەقۆ و چەتاڵ؟ نا نابێت.

And the way I look at it is:

بە بۆچوونی منیش:

If you don't have knives and forks in your school,

ئەگەر چەقۆ و چەتاڵی خواردن نەبێت لە قوتابخانە،

you're purely endorsing,

ئەوا بە تەواوەتی،

from a state level, fast food, because it's handheld.

تۆ خواردنی خێرا دابین دەکەی چونکە بە دەست دەخورێت.

And yes, by the way, it is fast food:

وە بەڵێ، بەهەرحاڵ، خواردنی خێرایە:

It's sloppy Joes, it's burgers,

لەفەیە، هەمبەرگرە،

it's wieners, it's pizzas, it's all of that stuff.

سۆسەجە، پیتزایە، هەر ئەو جۆرە شتانە.

(Sighs)

(هەناسەهەڵکێشان)

Ten percent of what we spend on health care, as I said earlier,

لەسەدا دەی ئەوەی سەرفی دەکەین بۆ چاودێری تەندروستی، وەک وتم،

is on obesity, and it's going to double.

بۆ قەڵەوییە، و دەبێ بە دوو هێندە.

We're not teaching our kids.

هیچ فێری مناڵەکانمان ناکەین.

There's no statutory right to teach kids about food,

هیچ ڕێگەپێدانێک نییە بۆ ئەوەی منداڵان فێری خواردن بکرێن،

elementary or secondary school, OK?

قووتابخانەی سەرەتایی یان ناوەندی، باشە؟

We don't teach kids about food, right?

هیچ لەسەر خواردن فێری منداڵەکان ناکەین، وانییە؟

And this is a little clip from an elementary school,

ئەمەش گرتە ڤیدیۆیەکی خوێندنگەیەکی سەرەتاییە،

which is very common in England.

کە زۆر باوە لە ئینگلتەرا.

(Video) Who knows what this is?

کێ دەزانێ ئەمە چییە؟

Child: Potatoes.

منداڵ: پەتاتە.

Jamie Oliver: Potato? So, you think these are potatoes?

جەیمی: پەتاتە؟ کەواتە پێتان وایە ئەمە پەتاتە بێ؟

Do you know what that is?

ئەزانن ئەمە چییە؟

Do you know what that is?

ئەزانن ئەوە چییە؟

Child: Broccoli?

منداڵ: برۆکۆلی؟

JO: What about this? Our good old friend.

جەیمی: ئەی ئەمە؟ ئەم هاوڕێ کۆنەمان.

Child: Celery.

منداڵ: کەرەوز.

JO: No. What do you think this is?

جەیمی: نەخێر. پێتوایە ئەمە چی بێت؟

Child: Onion. JO: Onion? No.

منداڵ: پیاز. جەیمی: پیاز؟ نەخێر.

JO: Immediately you get a really clear sense

جەیمی: یەکسەر بە ڕوونی لەوە تێدەگەیت و دەڵێی

of "Do the kids know anything about where food comes from?"

ئایا منداڵان هیچ دەزانن لەسەر" ئەوەی خواردن لەکوێوە دێت؟"

Who knows what that is? Child: Uh, pear?

کێ ئەزانێت ئەوە چییە؟ منداڵ: ئاه، هەرمێ؟

JO: What do you think this is? Child: I don't know.

جەیمی: پێتوایە ئەمە چی بێت؟ منداڵ: نازانم

JO: If the kids don't know what stuff is,

جەیمی: ئەگەر منداڵەکان نەزانن شتێک چییە،

then they will never eat it.

ئەوا قەت نایخۆن.

(Laughter)

(پێکەنین)

JO: Normal. England and America,

جەیمی: ئاساییە. ئینگلتەرا و ئەمریکا،

England and America.

ئینگلتەرا و ئەمریکا.

Guess what fixed that.

بیرکەنەوە چی ئەوەی چاککردەوە.

Two one-hour sessions.

دوو وانەی یەک کاتژمێری.

We've got to start teaching our kids about food in schools, period.

پێویستە ئیتر لە قوتابخانەکان وانە لەسەر خواردن بە مناڵان بڵێینەوە، تەواو

(Applause)

(چەپڵەلێدان)

I want to tell you about something

دەمەوێ باسی شتێکتان بۆ بکەم

that kind of epitomizes the trouble that we're in, guys, OK?

کە پوختەیەکمان دەداتێ لەسەر کێشەکەی تێیداین، باشە؟

I want to talk about something so basic as milk.

دەمەوێت باسی شتێکی هێندە بنچینەیی وەک شیرتان بۆ بکەم.

Every kid has the right to milk at school.

هەموو منداڵێک شیری پێدەدرێ لە قوتابخانە.

Your kids will be having milk at school, breakfast and lunch, right?

منداڵەکانتان لە قوتابخانە لەکاتی نانی بەیانی و نیوەڕۆدا شیریان دەبێ، وانییە؟

They'll be having two bottles, OK?

دوو بتڵیان دەدرێتێ، وانییە؟

And most kids do.

زۆربەی منداڵانیش دەیخۆنەوە.

But milk ain't good enough anymore.

بەڵام شیر چیتر باش نییە.

Don't get me wrong, I support milk --

بەهەڵە لێم تێمەگەن، لەگەڵ نەخواردنی شیردا نیم --

but someone at the milk board

بەڵام کەسێک لە لیژنەی پیشەسازی شیر

probably paid a lot of money for some geezer to work out

لەوانەیە پارەیەکی زۆری دابێت بۆ ڕێگەدان بە بیرۆکەی،

that if you put loads of flavorings,

کە ئەگەر تامی زۆری تێبکەیت،

colorings and sugar in milk,

لەگەڵ ڕەنگ و شەکر،

more kids will drink it.

منداڵی زیاتر دەیخۆنەوە.

Yeah.

بەڵێ.

Obviously now that's going to catch on

ئاشکرایە ئەوە تەشەنە دەسەنێت

the apple board is going to work out

بۆ نموونە بەرپرسانی پیشەسازی سێویش دەلێن

that if they make toffee apples they'll eat more as well.

ئەگەر سێوی ڕووپۆشکراو بە قاوە یان شەکر دروستکەن زیاتر دەفرۆشرێ.

Do you know what I mean?

دەزانن مەبەستم چییە؟

For me, there isn't any need to flavor the milk.

بەلای منەوە، هیچ پێویست ناکات تامی شیر بگۆڕیت.

Okay? There's sugar in everything.

باشە؟ شەکر لە هەموو شتێکدا هەیە.

I know the ins and outs of those ingredients.

هەموو شتێک لەسەر ئەو پێکهاتە خۆراکیانە دەزانم.

It's in everything.

لە هەموو شتێکدان.

Even the milk hasn't escaped the kind of modern-day problems.

تەنانەت شیریش بێبەری نەبووە لە کێشەکانی ئەم سەردەمە.

There's our milk. There's our carton.

ئەوە شیرەکەمانە. ئەوەش کارتۆنەکەمانە.

In that is nearly as much sugar as one of your favorite cans of fizzy pop,

لەوەدا هێندەی یەکێک لە خواردنەوە غازییەکانی حەزتان لێیە شەکر هەیە، و

and they are having two a day.

منداڵانیش ڕۆژی دووان دەخۆنەوە.

So, let me just show you.

کەواتە با نیشانتان بەم.

We've got one kid, here --

ئەمە منداڵێکمان لایە --

having, you know, eight tablespoons of sugar a day.

کە وەک دەزانن ڕۆژی هەشت کەوچکی چا شەکر دەخۆن.

You know, there's your week.

ئینجا دەزانن، ئەوەش هەفتەکەتانە.

There's your month.

ئەوەش مانگەکەتانە. و

And I've taken the liberty of putting in

ئینجا منیش دەمەوێت نیشانتان بەم

just the five years of elementary school sugar,

ماوەی پێنج ساڵی قوتابخانە منداڵان چەندێک شەکر دەخۆن،

just from milk.

تەنیا بە شیر.

Now, I don't know about you guys,

ئێستا بۆ ئێوە نازانم خەڵکینە،

but judging the circumstances, right,

بەڵام بڕیاردان لەسەر بارودۆخەکە،

any judge in the whole world,

هەر دادوەرێک بهێنیت لە جیهاندا،

would look at the statistics and the evidence,

ئەگەر سەیری سەرژمێرییەکان و بەڵگەکان بکات

and they would find any government of old guilty of child abuse.

دەبینن کە هەموو حکومەتێک بەرپرسیارن لە ئەشکەنجەدانی منداڵان.

That's my belief.

ئەوە باوەڕی منە.

(Applause)

(چەپڵەلێدان)

(Applause ends)

(چەپڵەلێدان)

Now, if I came up here, and I wish I could come up here today

ئێستا ئەگەر بێمە ئێرە و، خۆزگە ئەمتوانی ئەمڕۆ ئەوەم بکردایە و

and hang a cure for AIDS or cancer,

چارەسەری ئایدز یان شێرپەنجە پێشکەش بکەم،

you'd be fighting and scrambling to get to me.

شەڕ دەکەن لەسەری تا دەگەنە لام بۆ دەستکەوتنی.

This, all this bad news, is preventable.

ئەمە، هەموو ئەم هەواڵە ناخۆشە، ڕێگەی لێدەگیرێت.

That's the good news.

ئەوە هەواڵە باشەکەیە.

It's very, very preventable.

زۆر باش ڕێگەی لێدەگیرێت.

So, let's just think about, we got a problem here,

کەواتە با بیری لێبکەینەوە، کێشەیەکمان هەیە لێرەیا،

we need to reboot.

پێویستە بچینەوە سەرەتا.

Okay so, in my world, what do we need to do?

کەواتە، لە جیهانەکەمدا، پێویستە چی بکەین؟

Here is the thing, right,

ڕاستییەکە ئەوەیە،

it cannot just come from one source.

ناکرێت لە یەک سەرچاوەوە بێت.

To reboot and make real tangible change,

بۆ گەڕانەوە بۆ سەرەتا و ئەنجامدانی گۆڕانکاری بەرچاو،

real change, so that I could look you in the white of the eyes

گۆڕانکاری ڕاستەقینە، بۆ ئەوەی بتوانم سەیری چاوەکانتان بکەم و

and say, "In 10 years' time,

بڵێم، "دە ساڵی تر،

the history of your children's lives,

مێژووی ژیانی منداڵەکانتان،

happiness -- and let's not forget, you're clever if you eat well,

پڕدەبێ لە دڵخۆشی-- و با بیرمان نەچێت، زیرەکیت ئەگەر خواردنی باش بخۆی،

you know you're going to live longer --

دەزانن کە زیاتر لە ژیاندا دەبن --

all of that stuff, it will look different. OK?"

هەموو ئەو شتانە شێوەیەکی جیایان دەبێت. باشە؟"

So, supermarkets.

ئینجا، سوپەرمارکێتەکان.

Where else do you shop so religiously?

یان هەر شوێنێکی تر کە زۆر شتی لێدەکڕیت؟

Week in, week out.

هەفتە لەدوای هەفتە.

How much money do you spend, in your life, in a supermarket?

لە ژیانتاندا چەندێک پارە لە سوپەرمارکێتدا سەرف دەکەن؟

Love them.

خۆشتان بوێت.

They just sell us what we want. All right.

ئەوەمان پێدەفرۆشن کە دەمانەوێت. کێشە نییە.

They owe us to put a food ambassador in every major supermarket.

قەرزاری ئێمەن و پێویستە پسپۆڕی خۆراک لە سوپەرمارکێتە سەرەکییەکان دانێن.

They need to help us shop.

پێویستە یارمەتیمان بەن لە شت کڕیندا.

They need to show us how to cook quick, tasty, seasonal meals

پێویستە نیشانمان بدەن چۆن ژەمی خێرا، و بەتام و تەندروست دروستکەین

for people that are busy.

بۆ ئەو کەسانەی سەرقاڵن.

This is not expensive.

ئەمە گران نییە.

It is done in some, and it needs to be done across the board

لە هەندێکیان دەکرێت، و پێویستە لە هەموویدا بکرێت

in America soon, and quick.

لە ئەمریکا، بەم نزیکانە و خێرا.

The big brands, you know, the food brands,

مارکە گەورەکان، مارکە خۆراکییەکان،

need to put food education at the heart of their businesses.

پێویستە ڕۆشنبیری خواردن بخەنە ناوجەرگەی ئیشەکەیانەوە.

I know, easier said than done.

ئەزانم، وتنی لە کردنی ئاسانترە.

It's the future. It's the only way.

ئەوە داهاتووە. تەنیا ڕێگەیە.

Fast food.

خواردنی خێرا.

With the fast-food industry

بە هەبوونی خواردنی خێرا

you know, it's very competitive.

ئەوە زۆر قورستر دەبێت.

I've had loads of secret papers and dealings

چەندین کاغەز و مامەڵەکردنی نهێنیم لابوو

with fast food restaurants.

هی رێستۆرانتەکانی خواردنی خێرایان هەیە.

I know how they do it.

دەزانم چۆن ئەو کارە ئەکەن.

I mean, basically they've weaned us on

مەبەستم ئەوەیە هەڵیان خەڵەتاندوین

to these hits of sugar, salt and fat, and x, y, and z,

بۆ ئەم تێکەڵەی شەکر و خوێ و چەوری و پێکهاتانەی تر و

and everyone loves them, right?

هەمووان حەزیان لێیە وانییە؟

So, these guys are going to be part of the solution.

کەواتە ئەمانیش دەبێت بەشێک بن لە چارەسەرەکە.

But we need to get the government to work

بەڵام پێویستە حکومەت بخەینە کار

with all of the fast food purveyors and the restaurant industry,

لەگەڵ هەموو هەموو دابینکەری پێداویستی خواردنە خێراکان و رێستۆرانتەکان، و

and over a five, six, seven year period

بە درێژای پێنج بۆ حەوت ساڵ

wean of us off the extreme amounts

بڕێکی زۆرمان بۆ کەم بکەنەوە

of fat, sugar and all the other non-food ingredients.

لە چەوری، شەکر، و هەموو پێکهاتە زیانبەخشەکانی تر.

Now, also, back to the sort of big brands:

ئێستا، با بگەڕێینەوە سەر مارکە گەورەکان:

labeling, I said earlier, is an absolute farce

نوسینی سەر خواردن، وەک پێشتر وتم هەڵخەڵەتاندنی تەواوە و

and has got to be sorted.

پێویستە چارەسەر بکرێت.

OK, school.

باشە، قوتابخانە.

Obviously, in schools, we owe it to them

بێگومان، لە قوتابخانە، ئێمە پێویستە دلنیابینەوە ئەوان

to make sure those 180 days of the year,

ئەو ١٨٠ ڕۆژەی ساڵ،

from that little precious age of four,

لە تەمەنی چوار ساڵییەوە،

until 18, 20, 24, whatever,

هەتا ١٨، ٢٠، و ٢٤،

they need to be cooked proper, fresh food

پێویستە خواردنی تازە و باش لێنراو ئامادە بکەن

from local growers on site, OK?

کە بەرهەمی تازەی ناوخۆ بێت، باشە؟

There needs to be a new standard of fresh, proper food

پێویستە ستانداردێکی نوێ دانرێت بۆ خواردنی تازە و گونجاو

for your children, yeah?

بۆ منداڵەکانتان، باشە؟

(Applause)

(چەپڵەلێدان)

Under the circumstances, it's profoundly important

بەهۆی ئەم هەلومەرجەی ئێستاوە، شتێکی زۆر گرنگە

that every single American child leaves school

هەر مناڵێکی ئەمریکی کاتێک قوتابخانە بەجێدەهێڵێت

knowing how to cook 10 recipes

بزانێت چۆن ١٠ خواردن لێبنێت

that will save their life.

کە ژیانی ڕزگار بکات.

Life skills.

شارەزاییەکاین ژیان.

(Applause)

(چەپڵەلێدان)

That means that they can be students, young parents,

ئەوەش واتای ئەوەیە بتوانن خوێندکار، و دایک و باوکێکی گەنجیش بن، و

and be able to sort of duck and dive around the basics of cooking,

بتوانن بنچینەکانی خواردن درووست کردن بەکاربهێنن

no matter what recession hits them next time.

بێگوێدانە ئەوەی جاری دواتر توشی چ قەیرانێک دەبن.

If you can cook, recession money doesn't matter.

ئەگەر چێشتلێنان بزانی، پارە کەمبوونەوە گرنگ نییە.

If you can cook, time doesn't matter.

ئەگەر چێشتلێنان بزانیت، کات گرنگ نییە.

The workplace, we haven't really talked about it.

شوێنی ئیشکردن، جارێکە باسی ئەوەمان نەکردووە.

You know, it's now time for corporate responsibility

ئێستا کاتی ئەوەیە کۆمپانیاکان بەرپرسیارانە مامەڵەکەن

to really look at what they feed or make available to their staff.

سەیربکەن بزانن چی ئەیەن بە ستافەکانیان و چیان بۆ دابین دەکەن.

The staff are the moms and dads of America's children.

ستافەکە دایک و باوکی منداڵانی ئەمریکان.

Marissa, her father died in her hand,

ماریسا، کە باوکی لەناو دەستیا مرد،

I think she'd be quite happy

پێموابێت ئەو زۆر دڵخۆش دەبێت

if corporate America could start feeding their staff properly.

ئەگەر کۆمپانیاکانی ئەمریکا دەستکەن بەوەی خواردنی باش بەن بە ستافەکەیان.

Definitely they shouldn't be left out.

بەدڵنیاییەوە نابێ فەرامۆش بکرێن.

Let's go back to the home.

با بچینەوە سەر ناو ماڵ.

Now, look, if we do all this stuff, and we can,

ئێستا، سەیرکەن، ئەگەر هەموو ئەم شتانە بکەین، و دەشتوانین،

it's so achievable.

بەدی دەهێنرێت.

You can care and be commercial.

دەتوانیت خواردنی باش دابین بکەیت و زۆری تێنەچێ.

Absolutely.

بەدڵنیاییەوە.

But the home needs to start passing on cooking again, for sure.

بەڵام بەدڵنیاییەوە ماڵەکەن پێویستیان بەوەیە خواردن فێری یەکتر بکەن.

For sure, pass it on as a philosophy.

وەک فەلسەفەیەک فێری یەکی بکەن.

And for me, it's quite romantic,

بۆ من، ئەوە زۆر ڕۆمانسییە،

but it's about if one person teaches three people

بەڵام ئەگەر کەسێک سیان فێری ئەوە بکات

how to cook something,

چۆن خواردنێک لێبنێن، و

and they teach three of their mates,

ئینجا ئەوانیش فێری سێ هاوڕێی تری خۆیانی بکەن،

that only has to repeat itself 25 times,

ئەوە پێویستە ٢٥ جار دووبارە بێتەوە و

and that's the whole population of America.

هەموو دانیشتووانی ئەمریکا دەکات.

Romantic, yes, but most importantly,

ڕۆمانسییە بەڵێ، بەڵام لەهەموی گرنگتر،

it's about trying to get people to realize

بۆ ئەوەیە هەموو خەڵک درک بەوە بکەن

that every one of your individual efforts makes a difference.

کە هەر هەوڵێکی تاکە کەسییان جیاوازی دروست دەکات.

We've got to put back what's been lost.

پێویستە ئەوە چاک بکەینەوە کە لەدەست چووە.

Huntington's Kitchen.

چێشتخانەکەی هەنتینگتۆن.

Huntington, where I made this program,

هەنتینگتۆن، ئەو شوێنەی ئەم پرۆگرامەمان لێدروست کرد،

we've got this prime-time program

ئەم پرۆگرامە پڕبینەرەمان دەرکرد

that hopefully will inspire people to really get on this change.

کە هیوادارین ئیلهام بە خەڵک بگەیەنێت ئەم گۆڕانکارییە بکات.

I truly believe that change will happen.

بەڕاستی باوەڕم وایە ئەو گۆڕانکارییە ڕووبدات.

Huntington's Kitchen. I work with a community.

چێشتخانەی هەنتینگتۆن. لەگەڵ کۆمەڵگایەکدا کار دەکەم.

I worked in the schools.

لە قوتابخانەکاندا کارم کرد.

I found local sustainable funding

پارەی پێویستم دەستکەوت لەلایەن خەڵکەوە

to get every single school in the area from the junk, onto the fresh food:

بۆ ئەوەی هەموو قوتابخانەی ناوچەکە لە خواردنی خراپەوە بخەمە سەر خواردنی تازە:

six-and-a-half grand per school.

هەر قوتابخانەیەی ٦٥٠٠ دۆلاری دەویست.

(Applause)

(چەپڵەلێدان)

That's all it takes, six-and-a-half grand per school.

پێویستی هەر بەوەیە، قوتابخانەی ٦٥٠٠ دۆلار.

The Kitchen is 25 grand a month. Okay?

چێشتخانەکە مانگی ٢٥٠٠٠ دۆلار. باشە؟

This can do 5,000 people a year,

کە بەشی ساڵێکی ٥٠٠٠ کەس دەکات،

which is 10 percent of their population,

کە لەسەدا ١٠ی دانیشتووانەکەیەتی، و

and it's people on people.

بەردەوام لە تەشەنەسەندایە.

You know, it's local cooks teaching local people.

چێشتلێنەرەکانی ناوچەکە خەڵکەکە فێر دەکەن.

It's free cooking lessons, guys, in the Main Street.

وانەی چێشتلێنانی بێبەرامبەرە خەڵکێنە لەسەر شەقامی سەرەکی.

This is real, tangible change, real, tangible change.

ئەمە گۆڕانکاری ڕاستەقینە و گرنگە، گۆڕانکاری ڕاستەقینە و گەورە.

Around America, if we just look back now,

لە ئەمریکایا، ئەگەر ئێستا بڕوانینەوە پێشتر،

there is plenty of wonderful things going on.

زۆر شتی سەرسوڕهێنەر ڕوودەدات.

There is plenty of beautiful things going on.

زۆر شتی جوان ڕوودەدات.

There are angels around America doing great things

زۆر فریشتەی مەزن لە ئەمریکادان شتی مەزن دەکەن

in schools -- farm-to-school set-ups,

لە کڕینی سەوزە و میوەی تازە بۆ قوتابخانەکان،

garden set-ups, education --

فێرکردنی ڕێکخستنی باخی سەوزەی ماڵەوە --

there are amazing people doing this already.

کەسانێکی سەرسوڕهێنەر هەن خەریکی ئەنجامدانی ئەوەن.

The problem is they all want to roll out

کێشەکە ئەوەیە دەزانن چی بکەن

what they're doing to the next school,

بۆ قووتابخانەی دواتر،

but there's no cash.

بەڵام پارەی پێویست نییە.

We need to recognize the experts and the angels quickly,

پێویستە بەخێرایی ئەو کەسە پسپۆڕ و فریشتانە بناسینەوە،

identify them, and allow them to easily find the resource

دیاریان بکەین، و سەرچاوەی پێویستیان بۆ بەردەست بخەین

to keep rolling out what they're already doing,

بۆ ئەوەی بتوانن بەردەوام بن لەو کارەی دەیکەن، و

and doing well.

بە باشی بیکەن.

Businesses of America need to support

بازرگانەکانی ئەمریکا پێویستە هاوکاری پێشکەشکەن

Mrs. Obama to do the things that she wants to do.

بۆ خاتوو ئۆباما بۆ ئەوەی ئەو شتانە بکات کە دەیەوێت.

(Applause)

(چەپڵەلێدان)

And look, I know it's weird

سەیرکەن، ئەزانم سەیرە

having an English person standing here before you

کەسێکی ئینگلیز لێرە بووەستێت لەبەردەمتانا

talking about all this.

باسی ئەمانە بکات.

All I can say is: I care.

دەتوانم بڵێم: گرنگە بەلامەوە.

I'm a father,

من باوکێکم، و

and I love this country.

ئەم وڵاتەم خۆشدەوێت. و

And I believe truly, actually,

بەڕاستی باوەڕم وایە

that if change can be made in this country,

ئەگەر گۆڕانکاری لەم وڵاتەیا بکرێت،

beautiful things will happen around the world.

شتی زۆر جوانیش ڕوودەدات لە سەرانسەری جیهاندا.

If America does it, other people will follow.

ئەگەر ئەمریکا بیکات، خەڵکی تریش شوێنیان دەکەون.

It's incredibly important.

شتێکی زۆر گرنگە.

(Audience) Yeah!

بەڵێ!

(Applause)

(چەپڵەلێدان)

When I was in Huntington,

کە لە هەنتینگتۆن بووم،

trying to get a few things to work when they weren't,

دەمویست هەندێک شت بکرێت کە پێشتر نەدەکرا،

I thought "If I had a magic wand, what would I do?"

دەومت " ئەگەر دارێکی جادووگەریم پێبێت دەزانن چیم دەکرد؟"

And I thought, "You know what?

بیرمکردەوە و وتم، "دەزانیت چی؟

I'd just love to be put in front of some of the most amazing

حەزم دەکرد بتوانم قسە بۆ هەندێک لە سەرسوڕهێنەرترین کەسە

movers and shakers in America."

خاوەن کاریگەرییەکانی ئەمریکا بکەم."

And a month later, TED phoned me up and gave me this award.

مانگێکیش دواتر، تێد تەلەفونیان بۆ کردم و ئەم پاداشتەیان پێبەخشیم.

I'm here.

من لێرەم.

So, my wish.

ئاواتەکەم هاتە دی.

Dyslexic, so I'm a bit slow.

کێشەی خوێندنەوەم هەیە، کەمێک خاوم.

My wish

ئاواتەکەم ئەوەیە

is for you to help a strong, sustainable movement

ئێوە یارمەتیدەربن بۆ جوڵەیەکی بەهێزی بەردەوام

to educate every child

بۆ فێرکردنی هەموو منداڵێک

about food,

دەربارەی خواردن،

to inspire families to cook again,

ئیلهام ببەخشن بە خێزانەکان دووبارە خواردنی خۆیان لێبنێن، و

and to empower people everywhere

لە هەموو شوێنێک هێز بە خەڵک بەن

to fight obesity.

لەگەڵ قەڵەوی بجەنگن.

(Applause)

(چەپڵەلێدان)

Thank you.

زۆر سوپاس.

(Applause continues)

(چەپڵەلێدان)