Teach every child about food | Jamie Oliver

Μετάφραση: Ioanna Phylactopoulou Επιμέλεια: Spyros Kasimatis

Sadly,

Είναι λυπηρό αλλά,

in the next 18 minutes when I do our chat,

μέσα στα επόμενα 18 λεπτά που θα σας μιλάω

four Americans that are alive

τέσσερις Αμερικανοί που είναι στη ζωή αυτή τη στιγμή

will be dead through the food that they eat.

θα είναι πια νεκροί εξαιτίας της διατροφής τους.

My name's Jamie Oliver.

Με λένε Τζέιμι Όλιβερ.

I'm 34 years old.

Είμαι 34 χρονών.

I'm from Essex in England

Κατάγομαι από το Έσεξ της Αγγλίας

and for the last seven years

και τα τελευταία επτά χρόνια

I've worked fairly tirelessly to save lives in my own way.

προσπαθώ, ασταμάτητα θα έλεγα, να σώζω ζωές με τον τρόπο μου.

I'm not a doctor;

Δεν είμαι γιατρός.

I'm a chef,

Είμαι σέφ.

I don't have expensive equipment

Δε διαθέτω ακριβό εξοπλισμό

or medicine.

ούτε φάρμακα.

I use information, education.

Χρησιμοποιώ την ενημέρωση, την εκπαίδευση.

I profoundly believe that the power of food

Είμαι απόλυτα πεπεισμένος ότι η δύναμη της τροφής

has a primal place in our homes

παίζει ένα κυρίαρχο ρόλο στα σπίτια μας

that binds us to the best bits of life.

και μας κρατάει δεμένους με το καλύτερο μέρος της ζωής.

We have an awful, awful reality right now.

Είναι φρικτή, φρικτή η σημερινή πραγματικότητα.

America, you're at the top of your game.

Αμερική, είσαι στην κορυφή.

This is one of the most unhealthy countries in the world.

Πρόκειται για μία από τις πιο ανθυγιεινές χώρες στον κόσμο.

Can I please just see a raise of hands

Μπορείτε παρακαλώ να σηκώσετε χέρια

for how many of you have children in this room today?

όσοι από εσάς στην αίθουσα έχετε παιδιά;

Put your hands up.

Σηκώστε τα χέρια σας, παρακαλώ.

You can continue to put your hands up, aunties and uncles as well.

Σηκώστε τα. Και οι θείοι και οι θείες.

Most of you. OK.

Οι περισσότεροι. Ωραία.

We, the adults of the last four generations,

Εμείς, οι ενήλικες των τελευταίων τεσσάρων γενεών

have blessed our children with the destiny

κληροδοτήσαμε στα παιδιά μας την μοίρα

of a shorter lifespan than their own parents.

ενός χαμηλότερου μέσου όρου ζωής σε σχέση με εκείνον των γονιών τους.

Your child will live a life ten years younger than you

Το δικό σας παιδί θα ζήσει δέκα χρόνια λιγότερο από εσάς

because of the landscape of food that we've built around them.

εξ αιτίας του διατροφικού περιβάλλοντος στο οποίο όλοι εμείς τα έχουμε εγκλωβίσει.

Two-thirds of this room,

Τα δύο τρίτα των ανθρώπων σε αυτή την αίθουσα,

today, in America, are statistically overweight or obese.

σήμερα, στην Αμερική, είναι στατιστικά υπέρβαροι ή παχύσαρκοι.

You lot, you're all right,

Εσείς εκεί, προς το παρόν είστε εντάξει,

but we'll get you eventually, don't worry.

αλλά θα σας πιάσουμε στο τέλος, μην ανησυχείτε.

(Laughter)

(Γέλια)

The statistics of bad health are clear,

Οι στατιστικές σχετικά με το κακό επίπεδο υγείας είναι σαφείς,

very clear.

ξεκάθαρες.

We spend our lives being paranoid about death, murder, homicide,

Αναλώνουμε όλη μας τη ζωή ανησυχώντας για θανάτους, δολοφονίες, ανθρωποκτονίες,

you name it; it's on the front page of every paper, CNN.

οτιδήποτε, αυτά τα θέματα είναι στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων, στο CNN.

Look at homicide at the bottom, for God's sake.

Κοιτάξτε τις ανθρωποκτονίες κάτω-κάτω, για το όνομα του Θεού.

Right?

Εντάξει;

(Laughter)

(Γέλια)

(Applause)

(Χειροκρότημα)

Every single one of those in the red is a diet-related disease.

Κάθε μία από αυτές με κόκκινο είναι ασθένεια που συνδέεται με τη διατροφή.

Any doctor, any specialist will tell you that.

Οποιοσδήποτε γιατρός, οποιοσδήποτε ειδικός θα σας το πει.

Fact: diet-related disease is the biggest killer

Είναι γεγονός. Οι ασθένειες που συνδέονται με τη διατροφή, είναι ο μεγαλύτερος δολοφόνος

in the United States, right now, here today.

στις Η.Π.Α., αυτή τη στιγμή, εδώ, σήμερα.

This is a global problem.

Το πρόβλημα είναι παγκόσμιο.

It's a catastrophe.

Είναι μια καταστροφή.

It's sweeping the world.

Διατρέχει την υφήλιο.

England is right behind you, as usual.

Η Αγγλία σας ακολουθεί κατά πόδας, ως συνήθως.

(Laughter)

(Γέλια)

I know they were close, but not that close.

Ήξερα ότι ήμασταν κοντά, αλλά όχι τόσο κοντά.

We need a revolution.

Χρειαζόμαστε μια επανάσταση.

Mexico, Australia, Germany,

Το Μεξικό, η Αυστραλία, η Γερμανία,

India, China,

η Ινδία, η Κίνα,

all have massive problems of obesity and bad health.

αντιμετωπίζουν τεράστιο πρόβλημα παχυσαρκίας και κακής υγείας.

Think about smoking.

Σκεφτείτε το κάπνισμα.

It costs way less than obesity now.

Στοιχίζει πολύ λιγότερο απ' ό,τι η παχυσαρκία τώρα.

Obesity costs you Americans 10 percent of your health-care bills,

Η παχυσαρκία κοστίζει στους Αμερικανούς το 10% των ασφαλίστρων της περίθαλψής σας.

150 billion dollars a year.

150 δις δολάρια το χρόνο.

In 10 years, it's set to double:

Σε δέκα χρόνια το ποσό θα διπλασιαστεί.

300 billion dollars a year.

300 δις το χρόνο.

Let's be honest, guys, you haven't got that cash.

Και ας είμαστε ειλικρινείς, παιδιά, δεν έχετε τόσο ρευστό.

(Laughter)

(Γέλια)

I came here to start a food revolution that I so profoundly believe in.

Είμαι εδώ για να ξεκινήσω μια διατροφική επανάσταση και πιστεύω πολύ βαθιά σ' αυτήν.

We need it. The time is now.

Την έχουμε ανάγκη. Τώρα είναι η ώρα.

We're in a tipping-point moment.

Είμαστε σε κρίσιμο σημείο.

I've been doing this for seven years.

Επτά χρόνια τώρα προσπαθώ.

I've been trying in America for seven years.

Προσπαθώ να το πετύχω στην Αμερική τα τελευταία επτά χρόνια.

Now is the time when it's ripe -- ripe for the picking.

Έχει έρθει η ώρα που ο καρπός είναι ώριμος· ώριμος να τον κόψουμε.

I went to the eye of the storm.

Έχω πάει ώς το μάτι του κυκλώνα.

I went to West Virginia, the most unhealthy state in America.

Πήγα στη Δυτική Βιρτζίνια, την πιο ανθυγιεινή πολιτεία της Αμερικής.

Or it was last year.

Τουλάχιστον πέρσι αυτή ήταν.

We've got a new one this year, but we'll work on that next season.

Φέτος είναι άλλη, αλλά μ' αυτήν θ' ασχοληθούμε την επόμενη σεζόν.

(Laughter)

(Γέλια)

Huntington, West Virginia. Beautiful town.

Χάντινγκτον, στη Δυτική Βιρτζίνια. Όμορφη πόλη.

I wanted to put heart and soul and people,

Θέλησα να βάλω καρδιά, ψυχή και πρόσωπα,

your public,

τους δικούς σας ανθρώπους,

around the statistics that we've become so used to.

πάνω στις στατιστικές, που τις έχουμε πια τόσο συνηθίσει.

I want to introduce you to some of the people that I care about:

Θέλω να γνωρίσετε μερικούς από τους ανθρώπους για τους οποίους νοιάζομαι.

your public, your children.

Δικοί σας άνθρωποι. Δικά σας παιδιά.

I want to show a picture of my friend Brittany.

Θέλω να σας δείξω τη φωτογραφία της φίλης μου Μπρίτανι.

She's 16 years old.

Είναι 16 χρονών.

She's got six years to live

Της μένουν έξι χρόνια ζωής

because of the food that she's eaten.

εξαιτίας της διατροφής που κάνει.

She's the third generation of Americans

Είναι η τρίτη γενιά Αμερικανών

that hasn't grown up within a food environment

που δε μεγάλωσε σε τέτοιο διατροφικό περιβάλλον

where they've been taught to cook at home or in school,

όπου σε μαθαίνουν να μαγειρεύεις, ούτε στο σπίτι, ούτε στο σχολείο·

or her mom, or her mom's mom.

έτσι μεγάλωσε και η μαμά της και η μαμά της μαμάς της.

She has six years to live.

Της μένουν έξι χρόνια ζωής.

She's eating her liver to death.

Τρώει και καταστρέφει το συκώτι της κάθε μέρα περισσότερο μέχρι να πεθάνει.

Stacy, the Edwards family.

Να η Στέισι. Οικογένεια Έντουαρντς.

This is a normal family, guys.

Είναι μια φυσιολογική οικογένεια.

Stacy does her best, but she's third-generation as well;

Η Στέισι κάνει ό,τι μπορεί, αλλά ανήκει και αυτή στην τρίτη γενιά.

she was never taught to cook at home or at school.

Δεν της έμαθαν ποτέ να μαγειρεύει, στο σπίτι ή στο σχολείο

The family's obese.

Όλοι στην οικογένεια είναι παχύσαρκοι.

Justin here, 12 years old, he's 350 pounds.

Εδώ βλέπετε τον Τζάστιν, δώδεκα χρονών., είναι 160 κιλά.

He gets bullied, for God's sake.

Είναι μόνιμο θύμα παρενόχλησης, για όνομα του Θεού.

The daughter there, Katie, she's four years old.

Εδώ η κόρη, Κέιτι, τεσσάρων χρονών.

She's obese before she even gets to primary school.

Είναι παχύσαρκη πριν ακόμα μπει στο δημοτικό.

Marissa, she's all right, she's one of your lot.

Η Μαρίσα. Αυτή είναι εντάξει. Είναι σαν κι εσάς.

But you know what?

Αλλά ξέρετε κάτι;

Her father, who was obese, died in her arms,

Ο πατέρας της, που ήταν παχύσαρκος, πέθανε μέσα στα χέρια της.

And then the second most important man in her life,

Και μετά ο δεύτερος πιο σημαντικός άντρας της ζωής της,

her uncle, died of obesity,

ο θείος της, πέθανε από παχυσαρκία.

and now her step-dad is obese.

Και τώρα ο πατριός της είναι παχύσαρκος.

You see, the thing is,

Ξέρετε, το θέμα είναι

obesity and diet-related disease

ότι η παχυσαρκία και οι διατροφικά συσχετισμένες ασθένειες

doesn't just hurt the people that have it;

δεν βλάπτουν μόνο τους παχύσαρκους,

it's all of their friends, families, brothers, sisters.

είναι και όλοι οι φίλοι τους, οι οικογένειές τους, αδελφοί, αδελφές.

Pastor Steve:

Εδώ ο ιερέας Στιβ.

an inspirational man,

Υποδειγματικός άνθρωπος.

one of my early allies in Huntington, West Virginia.

Ένας από τους πρώτους συμμάχους μου στο Χάντινγκτον της Δυτική Βιρτζίνια.

He's at the sharp knife-edge of this problem.

Έχει να κάνει με τη χειρότερη πλευρά του προβλήματος.

He has to bury the people, OK?

Είναι αυτός που κάνει τις κηδείες, εντάξει;

And he's fed up with it.

Και δεν αντέχει άλλο.

He's fed up with burying his friends, his family, his community.

Δεν αντέχει άλλο να θάβει τους φίλους του, την οικογένειά του, την κοινότητά του.

Come winter, three times as many people die.

Με το που έρχεται ο χειμώνας, οι θάνατοι τριπλασιάζονται.

He's sick of it.

Έχει αηδιάσει.

This is preventable disease. Waste of life.

Είναι ασθένεια που μπορεί να προληφθεί. Άδικα χαμένες ζωές.

By the way, this is what they get buried in.

Παρεμπιπτόντως, εδώ μέσα τους θάβουν.

We're not geared up to do this.

Δεν υπάρχει πρόβλεψη για τέτοιες καταστάσεις.

Can't even get them out the door, and I'm being serious.

Ούτε να τους βγάλουμε έξω από την πόρτα δεν μπορούμε, μιλάω σοβαρά.

Can't even get them there. Forklift.

Ούτε μέσα δεν μπορούμε να τους βάλουμε. Με γερανό.

OK, I see it as a triangle, OK?

Λοιπόν, εγώ το βλέπω σαν ένα τρίγωνο.

This is our landscape of food.

Αυτό είναι το διατροφικό μας τοπίο.

I need you to understand it.

Θέλω οπωσδήποτε να το καταλάβετε.

You've probably heard all this before.

Σίγουρα τα έχετε ξανακούσει όλα αυτά.

Over the last 30 years,

Τι έχει συμβεί τα τελευταία 30 χρόνια

what's happened that's ripped the heart out of this country?

και καταστράφηκε ένα ζωτικό κομμάτι του ανθρώπινου δυναμικού αυτής της χώρας;

Let's be frank and honest.

Ας είμαστε απόλυτα ειλικρινείς.

Well, modern-day life.

Λοιπόν. Σύγχρονος τρόπος ζωής.

Let's start with the Main Street.

Ας αρχίσουμε με τη νοοτροοπία του Μέσου Ανθρώπου.

Fast food has taken over the whole country; we know that.

Τα έτοιμα φαγητά και το γρήγορο φαγητό έχουν κατακλύσει τη χώρα. Αυτό το ξέρουμε.

The big brands are some of the most important powers,

Οι μεγάλες φίρμες είναι και οι πιο σημαντικές δυνάμεις,

powerful powers, in this country.

οι ισχυρές δυνάμεις σε αυτή τη χώρα.

(Sighs)

(Αναστενάζει)

Supermarkets as well.

Το ίδιο και τα σούπερ μάρκετ.

Big companies. Big companies.

Μεγάλες εταιρείες. Μεγάλες εταιρείες.

Thirty years ago, most of the food

Πριν 30 χρόνια, τα περισσότερα τρόφιμα

was largely local and largely fresh.

ήταν κυρίως ντόπια και κυρίως φρέσκα.

Now it's largely processed and full of all sorts of additives,

Τώρα, είναι σε μεγάλο βαθμό μεταποιημένα και γεμάτα ένα σωρό πρόσθετα

extra ingredients, and you know the rest of the story.

και έξτρα συστατικά· τα γνωστά.

Portion size is obviously a massive, massive problem.

Οι μερίδες είναι φυσικά τεράστιο, τεράστιο πρόβλημα.

Labeling is a massive problem.

Οι ετικέτες είναι τεράστιο πρόβλημα.

The labeling in this country is a disgrace.

Η νομοθεσία για τις ετικέτες σ' αυτή τη χώρα είναι ντροπή.

The industry wants to self-police themselves.

Η βιομηχανία θέλει να αυτοελέγχεται η ίδια.

What, in this kind of climate? They don't deserve it.

Τι; Μ' αυτά τα δεδομένα; Δεν το αξίζουν.

How can you say something is low-fat when it's full of so much sugar?

Πώς μπορείς να λες ότι κάτι έχει χαμηλά λιπαρά, όταν είναι γεμάτο ζάχαρη;

Home.

Σπίτι.

The biggest problem with the home

Το μεγαλύτερο πρόβλημα με το σπίτι

is that used to be the heart of passing on food culture,

είναι ότι κάποτε εκείνο κληροδοτούσε τις τροφές και τη διατροφική κουλτούρα

what made our society.

που χαρακτήριζαν την κοινωνία μας.

That is not happening anymore.

Αυτό δεν συμβαίνει πια.

And you know, as we go to work and as life changes,

Και ξέρετε, επειδή όλοι εργαζόμαστε και καθώς η ζωή αλλάζει,

and as life always evolves,

και εξελίσσεται όπως πάντα,

we kind of have to look at it holistically --

πρέπει να δούμε τα πράγματα σφαιρικά,

step back for a moment, and re-address the balance.

να κάνουμε λίγο πίσω και να ξαναβρούμε την ισορροπία μας.

It hasn't happened for 30 years, OK?

Και αυτό δεν γίνεται. Δεν έχει γίνει εδώ και 30 χρόνια.

I want to show you a situation

Θέλω να σας δείξω κάποια

that is very normal right now; the Edwards family.

απόλυτα φυσιολογική κατάσταση στις μέρες μας. Η οικογένεια Έντουαρντς.

(Video) Jamie Oliver: Let's have a talk.

(Βίντεο) Τζέιμι Όλιβερ: Ας πούμε δυο λόγια.

This stuff goes through you and your family's body every week.

Αυτό μπαίνει στον οργανισμό σου και στον οργανισμό της οικογένειάς σου κάθε εβδομάδα.

And I need you to know

Και θέλω να ξέρεις

that this is going to kill your children early.

ότι αυτό θα σκοτώσει τα παιδιά σου νωρίς.

How are you feeling?

Πώς αισθάνεσαι;

Stacy: Just feeling really sad and depressed right now.

Στέισι: Πολύ λυπημένη, με πιάνει κατάθλιψη.

But, you know, I want my kids to succeed in life

Θέλω να πετύχουν στη ζωή τα παιδιά μου

and this isn't going to get them there.

και μ' αυτόν εδώ τον τρόπο μάλλον δεν θα τα καταφέρουν.

But I'm killing them.

Τα σκοτώνω.

JO: Yes you are. You are.

ΤΟ: Ναι, ναι τα σκοτώνεις.

But we can stop that.

Μπορούμε όμως να το σταματήσουμε αυτό το κακό.

Normal.

Λογικό.

Let's get on schools,

Πάμε τώρα στα σχολεία,

something that I'm fairly much a specialist in.

όπου έχω πια μια εξειδίκευση.

OK, school.

Σχολείο λοιπόν.

What is school? Who invented it? What's the purpose of school?

Τι είναι το σχολείο; Ποιος το εφηύρε; Ποιος είναι ο σκοπός του σχολείου;

School was always invented to arm us with the tools

Το σχολείο έγινε για να μας δώσει εφόδια,

to make us creative, do wonderful things,

να μας κάνει δημιουργικούς, να κάνουμε όμορφα πράγματα,

make us earn a living, etc., etc.

να κερδίζουμε τη ζωή μας κ.λπ., κ.λπ.

You know, it's been kind of in this sort of tight box for a long, long time, OK?

Έτσι περιορισμένα το βλέπουμε εδώ και πολύ, πάρα πολύ καιρό.

But we haven't really evolved it

Μα δεν το έχουμε αφήσει να εξελιχθεί

to deal with the health catastrophes of America, OK?

ώστε να αντιμετωπίζει τις καταστροφές υγείας της Αμερικής, ΟΚ;

School food is something

Το σχολικό συσίτιο

that most kids -- 31 million a day, actually --

για τα περισσότερα παιδιά -- 31 εκατομμύρια τη μέρα --

have twice a day, more than often, breakfast and lunch,

είναι δυο φορές την ημέρα, πρωινό και μεσημεριανό,

180 days of the year.

180 μέρες το χρόνο.

So you could say that school food is quite important, really,

Θα 'λεγε κανείς ότι το σχολικό φαγητό είναι όντως σημαντικό,

judging the circumstances.

κάτω από αυτές τις συνθήκες.

(Laughter)

(Γέλια)

Before I crack into my rant,

Πριν να αρχίσω να ωρύομαι,

which I'm sure you're waiting for --

πράγμα που σίγουρα περιμένετε όλοι...

(Laughter)

(Γέλια)

I need to say one thing, and it's so important

πρέπει να πω κάτι, και είναι σημαντικό

in, hopefully, the magic that happens and unfolds

σχετικά με το θαύμα που ελπίζω να συμβεί και να εξελιχθεί

in the next three months.

μέσα στους επόμενους τρεις μήνες.

The lunch ladies, the lunch cooks of America --

Οι κυρίες που εργάζονται στα μαγειρεία των σχολείων, οι μαγείρισσες της Αμερικής...

I offer myself as their ambassador.

Προσφέρομαι να γίνω πρεσβευτής τους.

I'm not slagging them off.

Δεν τις υποτιμώ.

They're doing the best they can do.

Κάνουν ό,τι μπορούν.

They're doing their best.

Κάνουν το καλύτερο δυνατό.

But they're doing what they're told,

Όμως κάνουν ό,τι τους λένε να κάνουν,

and what they're being told to do is wrong.

και ό,τι τους λένε να κάνουν είναι λάθος.

The system is highly run by accountants;

Το σύστημα διοικείται από λογιστές.

there's not enough, or any, food-knowledgeable people in the business.

Δεν υπάρχουν αρκετοί, ή και κανένας, που να ξέρει από διατροφή σ' αυτή τη δουλειά.

There's a problem:

Υπάρχει το εξής πρόβλημα.

If you're not a food expert, and you've got tight budgets

Αν δεν είσαι ειδικός στα τρόφιμα και έχεις σφιχτούς προϋπολογισμούς,

and it's getting tighter, then you can't be creative,

που συνεχώς στενεύουν περισσότερο, " δεν μπορείς να είσαι δημιουργικός,

you can't duck and dive and write different things around things.

δεν μπορείς να κάνεις ελιγμούς και να δεις τα πράγματα αλλιώς.

If you're an accountant, and a box-ticker,

Αν είσαι λογιστής και η δουλειά σου είναι να τσεκάρεις τετραγωνάκια,

the only thing you can do in these circumstances

το μόνο που μπορείς να κάνεις, σ' αυτές τις συνθήκες,

is buy cheaper shit.

είναι να αγοράζεις τα φτηνότερα σκατά.

Now, the reality is,

Λοιπόν, η αλήθεια είναι ότι

the food that your kids get every day is fast food,

το φαγητό που τρώνε κάθε μέρα τα παιδιά σας είναι γρήγορο φαγητό,

it's highly processed,

είναι υψηλής κατεργασίας,

there's not enough fresh food in there at all.

δεν περιέχει σχεδόν καθόλου φρέσκια τροφή.

You know, the amount of additives, E numbers,

Ξέρετε, τα πρόσθετα, τα έψιλον,

ingredients you wouldn't believe --

συστατικά απίστευτα ...

there's not enough veggies at all.

Λαχανικά, σχεδόν καθόλου.

French fries are considered a vegetable.

Οι τηγανητές πατάτες θεωρούνται λαχανικό.

Pizza for breakfast. They don't even get crockery.

Πίτσα για πρωινό. Ούτε πιάτα δεν τους δίνουνε.

Knives and forks? No, they're too dangerous.

Μαχαιροπήρουνα; Όχι, είναι πολύ επικίνδυνα.

They have scissors in the classroom,

Στην τάξη μπορούν να χρησιμοποιούν ψαλίδια

but knives and forks? No.

αλλά μαχαιροπήρουνα, όχι.

And the way I look at it is:

Να σας πω πώς το βλέπω εγώ.

If you don't have knives and forks in your school,

Αν στο σχολείο δεν δίνεις μαχαιροπήρουνα,

you're purely endorsing,

ουσιαστικά υποστηρίζεις,

from a state level, fast food, because it's handheld.

ως κράτος, το γρήγορο φαγητό, γιατί τρώγεται με τα χέρια.

And yes, by the way, it is fast food:

Γιατί είναι όντως γρήγορο φαγητό.

It's sloppy Joes, it's burgers,

Είναι σάντουιτς με κιμά, είναι χάμπουργκερ,

it's wieners, it's pizzas, it's all of that stuff.

είναι χοτντόγκ, είναι πίτσες, όλα αυτά.

(Sighs)

(Αναστενάζει)

Ten percent of what we spend on health care, as I said earlier,

Όπως είπα και πιο πριν, 10% των ασφαλίστρων υγείας ξοδεύονται

is on obesity, and it's going to double.

για την παχυσαρκία. Και θα διπλασιαστούν.

We're not teaching our kids.

Δεν διδάσκουμε τα παιδιά μας.

There's no statutory right to teach kids about food,

Δεν υπάρχει συνταγματικό δικαίωμα των παιδιών να διδάσκονται θέματα διατροφής,

elementary or secondary school, OK?

στην πρωτοβάθμια ή στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Εντάξει;

We don't teach kids about food, right?

Δεν διδάσκουμε τα παιδιά θέματα διατροφής. Σωστά;

And this is a little clip from an elementary school,

Αυτό είναι ένα μικρό βιντεάκι από ένα δημοτικό σχολείο,

which is very common in England.

είναι πολύ συνηθισμένο στην Αγγλία.

(Video) Who knows what this is?

(Βίντεο): Ποιος ξέρει τι είναι αυτό;

Child: Potatoes.

Παιδί: Πατάτες.

Jamie Oliver: Potato? So, you think these are potatoes?

Τζέιμι Όλιβερ: Πατάτα; Τι λες, είναι πατάτες;

Do you know what that is?

Ξέρεις τι είναι αυτό;

Do you know what that is?

Ξέρεις τι είναι αυτό;

Child: Broccoli?

Παιδί: Μπρόκολο;

JO: What about this? Our good old friend.

ΤO: Και αυτό; Ο καλός μας φίλος.

Child: Celery.

Παιδί: Σέλινο.

JO: No. What do you think this is?

ΤO: Όχι. Αυτό τι νομίζεις ότι είναι;

Child: Onion. JO: Onion? No.

Παιδί: Κρεμμύδι. ΤO: Κρεμμύδι; Όχι.

JO: Immediately you get a really clear sense

Τζέιμι Όλιβερ: Καταλαβαίνετε αμέσως

of "Do the kids know anything about where food comes from?"

κατά πόσο ξέρουν τα παιδιά πώς φτιάχνεται το φαγητό τους.

Who knows what that is? Child: Uh, pear?

Ποιος ξέρει τι είναι αυτό; Παιδί: Εεε, αχλάδι;

JO: What do you think this is? Child: I don't know.

ΤO: Τι νομίζεις ότι είναι; Παιδί: Δεν ξέρω.

JO: If the kids don't know what stuff is,

ΤO: Αν τα παιδιά δεν ξέρουν τι είναι,

then they will never eat it.

δεν πρόκειται να το φάνε ποτέ.

(Laughter)

(Γέλια)

JO: Normal. England and America,

ΤO: Λογικό. Αγγλία και Αμερική,

England and America.

Αγγλία και Αμερική.

Guess what fixed that.

Μαντέψτε πώς διορθώθηκε αυτό.

Two one-hour sessions.

Με δύο μαθήματα μιας ώρας.

We've got to start teaching our kids about food in schools, period.

Πρέπει να αρχίσουμε να διδάσκουμε τα παιδιά μας στα σχολεία για τη διατροφή, τελεία και παύλα.

(Applause)

(Χειροκρότημα)

I want to tell you about something

Θέλω να σας πω κάτι,

that kind of epitomizes the trouble that we're in, guys, OK?

που κατά κάποιο τρόπο είναι η επιτομή του προβλήματος που αντιμετωπίζουμε. ΟΚ;

I want to talk about something so basic as milk.

Θέλω να μιλήσω για κάτι πολύ βασικό, όπως το γάλα.

Every kid has the right to milk at school.

Όλα τα παιδιά πίνουν γάλα στο σχολείο.

Your kids will be having milk at school, breakfast and lunch, right?

Σερβίρουν γάλα στα παιδιά σας με το πρωινό τους και με το μεσημεριανό τους, σωστά;

They'll be having two bottles, OK?

Συνολικά δύο μπουκάλια. Εντάξει;

And most kids do.

Τα περισσότερα παιδιά το πίνουν.

But milk ain't good enough anymore.

Όμως το γάλα δεν είναι πια καλό.

Don't get me wrong, I support milk --

και μη με παρεξηγήσετε, είμαι υπέρ του γάλακτος,

but someone at the milk board

αλλά κάποιος στο σύνδεσμο

probably paid a lot of money for some geezer to work out

πιθανότατα πλήρωσε γερά κάποιο τύπο για να υποστηρίξει

that if you put loads of flavorings,

ότι αν ρίξεις στο γάλα ένα κάρο αρωματικές

colorings and sugar in milk,

και χρωστικές ουσίες και ζάχαρη,

more kids will drink it.

θα πίνουν γάλα πιο πολλά παιδιά.

Yeah.

Μάλιστα.

Obviously now that's going to catch on

Και φυσικά τώρα αυτό θα επεκταθεί.

the apple board is going to work out

Ο σύνδεσμος του μήλου θα σκεφτεί

that if they make toffee apples they'll eat more as well.

ότι αν φτιάξουν καραμέλες μήλου θα αυξηθεί και η κατανάλωση μήλων.

Do you know what I mean?

Καταλαβαίνετε τι εννοώ;

For me, there isn't any need to flavor the milk.

Θεωρώ ότι το γάλα δεν χρειάζεται πρόσθετες αρωματικές ουσίες.

Okay? There's sugar in everything.

Εντάξει; Τα πάντα έχουν ζάχαρη.

I know the ins and outs of those ingredients.

Τα ξέρω καλά αυτά τα συστατικά.

It's in everything.

Είναι παντού.

Even the milk hasn't escaped the kind of modern-day problems.

Ούτε το γάλα ξέφυγε από τα προβλήματα του σύγχρονου τρόπου ζωής.

There's our milk. There's our carton.

Να το γάλα μας. Στη χάρτινη συσκευασία του.

In that is nearly as much sugar as one of your favorite cans of fizzy pop,

Εδώ μέσα έχει σχεδόν τόση ζάχαρη όση σε ένα από τα αγαπημένα σας ανθρακούχα αναψυκτικά.

and they are having two a day.

Και πίνουν δύο την ημέρα.

So, let me just show you.

Αφήστε με να σας δείξω.

We've got one kid, here --

Έχουμε ένα παιδί εδώ,

having, you know, eight tablespoons of sugar a day.

που καταναλώνει, λέμε, οκτώ κουταλιές της σούπας ζάχαρη τη μέρα.

You know, there's your week.

Λοιπόν, να μια εβδομάδα.

There's your month.

Να και ένας μήνας.

And I've taken the liberty of putting in

Και αποφάσισα να βάλω μόνο

just the five years of elementary school sugar,

την ποσότητα ζάχαρης που αντιστοιχεί στα πέντε χρόνια του δημοτικού

just from milk.

μόνο από το γάλα.

Now, I don't know about you guys,

Τώρα, δεν ξέρω εσείς τι λέτε παιδιά,

but judging the circumstances, right,

αλλά με αυτά τα δεδομένα, εντάξει ;

any judge in the whole world,

οποιοσδήποτε δικαστής σ' όλον τον κόσμο,

would look at the statistics and the evidence,

μελετώντας τις στατιστικές και τα πραγματικά στοιχεία,

and they would find any government of old guilty of child abuse.

θα καταδίκαζε οποιαδήποτε κυβέρνηση για κακοποίηση ανηλίκων.

That's my belief.

Αυτό πιστεύω.

(Applause)

(Χειροκρότημα)

(Applause ends)

(Τέλος χειροκροτήματος)

Now, if I came up here, and I wish I could come up here today

Τώρα, αν ερχόμουν εδώ σήμερα, και μακάρι να μπορούσα,

and hang a cure for AIDS or cancer,

έχοντας τη θεραπεία για το Έιτζ ή τον καρκίνο,

you'd be fighting and scrambling to get to me.

θα τρέχατε και θα σπρώχνατε όλοι για να σας τη δώσω.

This, all this bad news, is preventable.

Αυτά, όλα αυτά τα άσχημα πράγματα μπορούμε να τα προλάβουμε.

That's the good news.

Και αυτή είναι η καλή είδηση.

It's very, very preventable.

Υπάρχει πρόληψη.

So, let's just think about, we got a problem here,

Ας σκεφτούμε λοιπόν το εξής: έχουμε πρόβλημα,

we need to reboot.

ας πατήσουμε το κουμπί για επανεκκίνηση.

Okay so, in my world, what do we need to do?

Ωραία λοιπόν, τι πρέπει να κάνουμε, όπως το βλέπω εγώ;

Here is the thing, right,

Θα σας εξηγήσω αμέσως.

it cannot just come from one source.

Δεν μπορεί να γίνει μονόπλευρα.

To reboot and make real tangible change,

Για να γίνει επανεκκίνηση και να έχουμε απτές αλλαγές,

real change, so that I could look you in the white of the eyes

πραγματικές αλλαγές, έτσι ώστε να μπορώ να σας κοιτάζω στα μάτια

and say, "In 10 years' time,

και να λέω «Σε δέκα χρόνια από σήμερα,

the history of your children's lives,

η ζωή των παιδιών σας,

happiness -- and let's not forget, you're clever if you eat well,

η ευτυχία τους -- και μην ξεχνάμε, είσαι έξυπνος αν τρως σωστά,

you know you're going to live longer --

ξέρεις ότι θα ζήσεις περισσότερο --

all of that stuff, it will look different. OK?"

θα είναι διαφορετικές. Εντάξει;»

So, supermarkets.

Λοιπόν, σούπερμαρκετ.

Where else do you shop so religiously?

Πού αλλού ψωνίζετε με την ίδια ευλαβική συχνότητα;

Week in, week out.

Κάθε εβδομάδα, χωρίς εξαίρεση.

How much money do you spend, in your life, in a supermarket?

Πόσα ξοδεύετε σ' ένα σούπερμαρκετ στη διάρκεια της ζωής σας;

Love them.

Τα λατρεύω.

They just sell us what we want. All right.

Απλά μας πουλάνε αυτό που ζητάμε. Εντάξει.

They owe us to put a food ambassador in every major supermarket.

Οφείλουν να βάλουν έναν υπεύθυνο για τα τρόφιμα σε κάθε μεγάλο σούπερμαρκετ.

They need to help us shop.

Πρέπει να μας βοηθάνε να ψωνίζουμε.

They need to show us how to cook quick, tasty, seasonal meals

Πρέπει να μας δείχνουν πώς να μαγειρεύουμε γρήγορα, νόστιμα φαγητά εποχής

for people that are busy.

για πολυάσχολους ανθρώπους.

This is not expensive.

Δεν στοιχίζει ακριβά.

It is done in some, and it needs to be done across the board

Μερικά το κάνουν. Αυτό πρέπει να γίνει παντού

in America soon, and quick.

στην Αμερική σύντομα και γρήγορα.

The big brands, you know, the food brands,

Οι μεγάλες μάρκες, ξέρετε, οι εταιρείες τροφίμων

need to put food education at the heart of their businesses.

πρέπει να εντάξουν τη διατροφική εκπαίδευση μέσα στο επιχειρησιακό τους πρόγραμμα.

I know, easier said than done.

Ξέρω, είναι πιο εύκολο να το λες από το να το κάνεις.

It's the future. It's the only way.

Είναι το μέλλον. Είναι μονόδρομος.

Fast food.

Γρήγορο φαγητό.

With the fast-food industry

Η βιομηχανία του γρήγορου φαγητού

you know, it's very competitive.

ξέρετε, είναι πολύ ανταγωνιστική.

I've had loads of secret papers and dealings

Ξέρω χιλιάδες μυστικές συμφωνίες

with fast food restaurants.

με εστιατόρια γρήγορου φαγητού.

I know how they do it.

Ξέρω πώς το κάνουν.

I mean, basically they've weaned us on

Ουσιαστικά μας εθίζουν

to these hits of sugar, salt and fat, and x, y, and z,

σε αυτές τις ποσότητες ζάχαρης, αλατιού, λίπους κ.λπ.

and everyone loves them, right?

Και αρέσουν σε όλους. Σωστά;

So, these guys are going to be part of the solution.

Γι' αυτό πρέπει και αυτοί οι κύριοι να γίνουν μέρος της λύσης.

But we need to get the government to work

Χρειάζεται να βάλουμε την κυβέρνηση να δουλέψει

with all of the fast food purveyors and the restaurant industry,

μαζί με όλους τους προμηθευτές έτοιμων φαγητών και τους εστιάτορες.

and over a five, six, seven year period

Και μέσα σε ένα διάστημα έξι, επτά ετών

wean of us off the extreme amounts

να αποτοξινωθούμε από τις υπερβολικές δόσεις

of fat, sugar and all the other non-food ingredients.

λίπους, ζάχαρης· από λίπος και όλα τα μη θρεπτικά συστατικά.

Now, also, back to the sort of big brands:

Πάμε πάλι πίσω στις μεγάλες μάρκες, στις ετικέτες.

labeling, I said earlier, is an absolute farce

Όπως είπα και προηγουμένως είναι σκέτη κοροϊδία

and has got to be sorted.

και πρέπει να βρεθεί λύση.

OK, school.

Τώρα, σχολείο.

Obviously, in schools, we owe it to them

Φυσικά, για τα σχολεία οφείλουμε να εξασφαλίσουμε

to make sure those 180 days of the year,

ότι σ' αυτές τις 180 μέρες το χρόνο,

from that little precious age of four,

που πάνε τα παιδιά από την τρυφερή ηλικία των τεσσάρων χρόνων,

until 18, 20, 24, whatever,

μέχρι τα 18, 20, 24 ή οτιδήποτε,

they need to be cooked proper, fresh food

θα έχουν μαγειρεμένο σωστό, φρέσκο φαγητό

from local growers on site, OK?

με ντόπιες πρώτες ύλες. Εντάξει;

There needs to be a new standard of fresh, proper food

Πρέπει να αλλάξουν οι προδιαγραφές για το τι θεωρείται σωστό, φρέσκο φαγητό

for your children, yeah?

για τα παιδιά σας. Ναι;

(Applause)

(Χειροκρότημα)

Under the circumstances, it's profoundly important

Με αυτά τα δεδομένα, είναι απόλυτα σημαντικό

that every single American child leaves school

κάθε Αμερικανός που τελειώνει το σχολείο

knowing how to cook 10 recipes

να ξέρει να μαγειρεύει 10 συνταγές

that will save their life.

που θα του σώσουν τη ζωή.

Life skills.

Εφόδια ζωής.

(Applause)

(Χειροκρότημα)

That means that they can be students, young parents,

Αυτό σημαίνει ότι είτε είναι φοιτητές, είτε νέοι γονείς

and be able to sort of duck and dive around the basics of cooking,

θα μπορούν να τα καταφέρουν έχοντας τις βασικές γνώσεις μαγειρικής,

no matter what recession hits them next time.

όποια ύφεση κι αν τους ξαναχτυπήσει.

If you can cook, recession money doesn't matter.

Αν ξέρεις να μαγειρεύεις δεν έχει σημασία η οικονομική ύφεση.

If you can cook, time doesn't matter.

Αν ξέρεις να μαγειρεύεις, δεν έχει σημασία ο χρόνος.

The workplace, we haven't really talked about it.

Ο χώρος εργασίας. Δεν έχουμε πραγματικά ασχοληθεί με το θέμα.

You know, it's now time for corporate responsibility

Έφτασε η ώρα να αναλάβουν τις ευθύνες τους οι εταιρείες

to really look at what they feed or make available to their staff.

και να δουν τι ταΐζουν ή τι διαθέτουν στο προσωπικό τους.

The staff are the moms and dads of America's children.

Το προσωπικό αυτό είναι οι μαμάδες και οι μπαμπάδες των παιδιών της Αμερικής.

Marissa, her father died in her hand,

Η Μαρίσα, που έχασε τον πατέρα της μέσα στα χέρια της,

I think she'd be quite happy

νομίζω θα ήταν ευτυχής

if corporate America could start feeding their staff properly.

αν οι εταιρείες στην Αμερική άρχιζαν να ταΐζουν σωστά το προσωπικό τους.

Definitely they shouldn't be left out.

Σίγουρα πρέπει και αυτές να κάνουν κάτι.

Let's go back to the home.

Πάμε πάλι πίσω στο σπίτι.

Now, look, if we do all this stuff, and we can,

Λοιπόν, αν κάνουμε όλα αυτά τα πράγματα, και μπορούμε,

it's so achievable.

είναι απόλυτα εφικτά.

You can care and be commercial.

Μπορείς να προσέχεις και να είσαι ταυτόχρονα εμπορικός.

Absolutely.

Απόλυτα.

But the home needs to start passing on cooking again, for sure.

Αλλά το μαγείρεμα πρέπει να ξεκινήσει από το σπίτι, αυτό είναι σίγουρο.

For sure, pass it on as a philosophy.

Είναι βέβαιο, μεταδώστε το σαν φιλοσοφία.

And for me, it's quite romantic,

Εγώ το βλέπω ιδεαλιστικά.

but it's about if one person teaches three people

Αν όμως ένας διδάξει άλλους τρεις

how to cook something,

να μαγειρεύουν

and they teach three of their mates,

και αυτοί με τη σειρά τους άλλους τρεις φίλους τους,

that only has to repeat itself 25 times,

αρκεί να επαναληφθεί αυτό 25 φορές,

and that's the whole population of America.

για να έχουμε ολόκληρο τον πληθυσμό της Αμερικής.

Romantic, yes, but most importantly,

Ιδεαλιστής, ναι, αλλά, κυρίως,

it's about trying to get people to realize

πρέπει ο κόσμος να καταλάβει

that every one of your individual efforts makes a difference.

ότι οι προσπάθειες του καθενός ξεχωριστά κάνουν τη διαφορά.

We've got to put back what's been lost.

Πρέπει να ανακτήσουμε ό,τι έχουμε χάσει μέχρι τώρα.

Huntington's Kitchen.

Η κουζίνα του Χάντινγκτον.

Huntington, where I made this program,

Στο Χάντινγκτον που φτιάξαμε αυτό το πρόγραμμα,

we've got this prime-time program

ξέρετε, έχουμε αυτό το πρόγραμμα, σε ώρα ψηλής τηλεθέασης,

that hopefully will inspire people to really get on this change.

που ελπίζουμε θα ωθήσει τον κόσμο να προχωρήσει στην αλλαγή.

I truly believe that change will happen.

Ειλικρινά πιστεύω ότι θα γίνει αλλαγή.

Huntington's Kitchen. I work with a community.

Η κουζίνα του Χάντινγκτον. Δουλεύω με μια κοινότητα.

I worked in the schools.

Δούλεψα στα σχολεία.

I found local sustainable funding

Βρήκα βιώσιμη χρηματοδότηση σε τοπικό επίπεδο

to get every single school in the area from the junk, onto the fresh food:

για να μπορέσει κάθε σχολείο της περιοχής να πάει από τη σαβούρα στο φρέσκο φαγητό.

six-and-a-half grand per school.

Εξήμισι χιλιάρικα ανά σχολείο

(Applause)

(Χειροκρότημα)

That's all it takes, six-and-a-half grand per school.

Δε χρειάζονται παραπάνω. Εξήμισι χιλιάρικα ανά σχολείο.

The Kitchen is 25 grand a month. Okay?

Η κουζίνα είναι 25 χιλιάρικα τον μήνα. Εντάξει;

This can do 5,000 people a year,

Μπορεί να βγάλει 5.000 ανθρώπους τον χρόνο

which is 10 percent of their population,

δηλαδή ένα 10 τοις εκατό του πληθυσμού τους.

and it's people on people.

Και όλοι αυτοί οι άνθρωποι προστίθενται.

You know, it's local cooks teaching local people.

Οι ντόπιοι μάγειροι διδάσκουν τους ντόπιους κάτοικους.

It's free cooking lessons, guys, in the Main Street.

Δωρεάν μαθήματα μαγειρικής, παιδιά, δωρεάν μαθήματα μαγειρικής για τον καθένα.

This is real, tangible change, real, tangible change.

Αυτή είναι πραγματική, χειροπιαστή αλλαγή, αληθινή, χειροπιαστή αλλαγή.

Around America, if we just look back now,

Σε όλη την Αμερική, αν κοιτάξουμε,

there is plenty of wonderful things going on.

συμβαίνουν ένα σωρό υπέροχα πράγματα.

There is plenty of beautiful things going on.

Ένα σωρό ωραία πράγματα γίνονται.

There are angels around America doing great things

Υπάρχουν άγγελοι σε όλη την Αμερική που κάνουν εξαιρετική δουλειά

in schools -- farm-to-school set-ups,

στα σχολεία, παραγωγοί που τροφοδοτούν σχολεία,

garden set-ups, education --

μικροκαλλιεργητές, εκπαιδευτικοί.

there are amazing people doing this already.

Υπάρχουν εκπληκτικοί άνθρωποι που ήδη κάνουν αυτή τη δουλειά.

The problem is they all want to roll out

Το πρόβλημα είναι ότι θέλουν να κάνουν το ίδιο

what they're doing to the next school,

και στο επόμενο σχολείο, και στο επόμενο.

but there's no cash.

Δεν υπάρχει όμως χρήμα.

We need to recognize the experts and the angels quickly,

Πρέπει να αναγνωρίσουμε τους ειδικούς και τους άγγελους γρήγορα,

identify them, and allow them to easily find the resource

να τους εντοπίσουμε και να τους διευκολύνουμε να βρουν τα μέσα

to keep rolling out what they're already doing,

να συνεχίσουν να διαδίδουν αυτό που κάνουν

and doing well.

τόσο καλά.

Businesses of America need to support

Πρέπει οι επιχειρήσεις της Αμερικής να υποστηρίξουν

Mrs. Obama to do the things that she wants to do.

την κυρία Ομπάμα σ' αυτό που θέλει να κάνει.

(Applause)

(Χειροκότημα)

And look, I know it's weird

Ακούστε. Ξέρω, είναι περίεργο

having an English person standing here before you

να έρχεται ένας Άγγλος εδώ μπροστά σας

talking about all this.

και να σας μιλάει για όλα αυτά.

All I can say is: I care.

Το μόνο που μπορώ να σας πω είναι ότι νοιάζομαι.

I'm a father,

Είμαι και εγώ πατέρας.

and I love this country.

Και αγαπάω αυτή τη χώρα.

And I believe truly, actually,

Και πραγματικά, αληθινά πιστεύω,

that if change can be made in this country,

ότι αν μπορεί να υπάρξει αλλαγή σε αυτή τη χώρα,

beautiful things will happen around the world.

πολλά ωραία πράγματα θα συμβούν σε όλο τον κόσμο.

If America does it, other people will follow.

Αν το κάνει η Αμερική, θα ακολουθήσουν και άλλοι λαοί.

It's incredibly important.

Είναι απίστευτα σημαντικό.

(Audience) Yeah!

(Κοινό) Ναι!

(Applause)

(Χειροκροτήματα)

When I was in Huntington,

Τον καιρό που ήμουνα στο Χάντινγκτον,

trying to get a few things to work when they weren't,

προσπαθώντας να κάνω τα πράγματα να δουλέψουν και δεν τα κατάφερνα,

I thought "If I had a magic wand, what would I do?"

σκεφτόμουν τι θα έκανα αν είχα ένα μαγικό ραβδάκι;

And I thought, "You know what?

Και ξέρετε τι σκέφτηκα;

I'd just love to be put in front of some of the most amazing

Ότι θα μου άρεσε να βρεθώ μπροστά στους πιο εκπληκτικούς πρωτοπόρους

movers and shakers in America."

της Αμερικής που διαμορφώνουν την κοινή γνώμη.

And a month later, TED phoned me up and gave me this award.

Ένα μήνα μετά μου τηλεφώνησαν από το TED και μου έδωσαν το βραβείο.

I'm here.

Και να 'μαι.

So, my wish.

Έτσι λοιπόν, η ευχή μου...

Dyslexic, so I'm a bit slow.

Έχω δυσλεξία, γι' αυτό είμαι λίγο αργός.

My wish

Η ευχή μου είναι

is for you to help a strong, sustainable movement

να βοηθήσετε να δημιουργηθεί ένα δυνατό και βιώσιμο κίνημα

to educate every child

με σκοπό να εκπαιδεύεται κάθε παιδί

about food,

στα θέματα διατροφής,

to inspire families to cook again,

με σκοπό να εμπνεύσει τις οικογένειες για να αρχίσουν πάλι να μαγειρεύουν

and to empower people everywhere

και να δώσει τη δύναμη σε όλους τους ανθρώπους παντού,

to fight obesity.

να καταπολεμήσουν την παχυσαρκία.

(Applause)

(Χειροκρότημα)

Thank you.

Ευχαριστώ.

(Applause continues)

(Χειροκρότημα)