My stroke of insight | Jill Bolte Taylor | TED

8,408,579 views ・ 2008-03-13

TED


Ве молиме кликнете двапати на англискиот титл подолу за да го репродуцирате видеото.

Translator: Dragan Bocevski Reviewer: Zdravko Smilevski
00:18
I grew up to study the brain
0
18330
2044
Почнав да го проучувам мозокот
00:20
because I have a brother who has been diagnosed
1
20398
2414
бидејќи имам брат кој има мозочно нарушување: шизофренија.
00:22
with a brain disorder, schizophrenia.
2
22836
2946
00:25
And as a sister and later, as a scientist,
3
25806
3941
Како сестра,
а подоцна и како научник, сакав да разберам зошто
00:29
I wanted to understand, why is it that I can take my dreams,
4
29771
4293
јас можам да ги поврзам моите соништа
00:34
I can connect them to my reality,
5
34088
2235
со реалноста, и потоа да се потрудам да ги остварам.
00:36
and I can make my dreams come true?
6
36347
2666
Што е тоа со мозокот на мојот брат
00:39
What is it about my brother's brain and his schizophrenia
7
39037
3777
и неговата шизофренија што тој не може да ги поврзе
00:42
that he cannot connect his dreams to a common and shared reality,
8
42838
5468
неговите соништа со нашата заедничка и споделена реалност
00:48
so they instead become delusion?
9
48330
2000
и наместо тоа тие стануваат халуцинации?
00:50
So I dedicated my career to research into the severe mental illnesses.
10
50703
4976
Затоа, ја посветив мојата кариера за истражување на
тешките ментални болести. И се преселив
00:55
And I moved from my home state of Indiana to Boston,
11
55703
3603
од Индијана во Бостон каде што работев
00:59
where I was working in the lab of Dr. Francine Benes,
12
59330
2527
во лабораторијата на Др. Франсин Бене, во одделот за психијатрија
01:01
in the Harvard Department of Psychiatry.
13
61881
3267
на Харвард. Во лабораторијата се прашувавме
01:05
And in the lab, we were asking the question,
14
65172
3134
01:08
"What are the biological differences
15
68330
2850
„Кои се биолошките разлики помеѓу мозоците на луѓето
01:11
between the brains of individuals who would be diagnosed as normal control,
16
71204
4102
дијагностицирани како нормални,
01:15
as compared with the brains of individuals
17
75330
2670
и оние на луѓето дијагностицирани со
01:18
diagnosed with schizophrenia, schizoaffective or bipolar disorder?"
18
78024
4916
шизофренија, шизоафективно или биполарно пореметување.“
01:22
So we were essentially mapping the microcircuitry of the brain:
19
82964
4491
Практично, ги мапиравме микроколата
на мозокот: кои клетки комуницираат со кои други,
01:27
which cells are communicating with which cells,
20
87479
3102
со кои хемикалии,
01:30
with which chemicals,
21
90605
1534
01:32
and then in what quantities of those chemicals?
22
92163
3349
и со која количина од тие хемикалии.
01:35
So there was a lot of meaning in my life
23
95536
2229
Мојот живот имаше многу смисла бидејќи
01:37
because I was performing this type of research during the day,
24
97789
3508
вакво истражување правев преку ден.
01:41
but then in the evenings and on the weekends,
25
101321
3102
А, навечер и за време на викендите,
01:44
I traveled as an advocate for NAMI, the National Alliance on Mental Illness.
26
104447
5563
патував како член на НАМИ (ДЗМП) - Државното здружение за ментални нарушувања.
01:50
But on the morning of December 10, 1996,
27
110034
3272
Но, утрото на 10 декември 1996а, се разбудив
01:53
I woke up to discover that I had a brain disorder of my own.
28
113330
3976
откривајќи дека и самата имам мозочно нарушување.
01:57
A blood vessel exploded in the left half of my brain.
29
117687
4543
Крвен сад експлодирал во левата хемисфера од мојот мозок.
И за време од неколку часа,
02:02
And in the course of four hours,
30
122254
2170
го набљудував својот мозок како комплетно ја губи својата способност
02:04
I watched my brain completely deteriorate
31
124448
3202
02:07
in its ability to process all information.
32
127674
3584
за обработка на сите информации. Тоа утро,
02:11
On the morning of the hemorrhage,
33
131282
1755
не можев да се движам, зборувам, читам, пишувам, ниту пак да се сетам на било што од мојот живот.
02:13
I could not walk, talk, read, write or recall any of my life.
34
133061
5245
02:18
I essentially became an infant in a woman's body.
35
138330
4000
Практично станав новороденче во тело на жена.
02:23
If you've ever seen a human brain,
36
143330
2976
Ако некогаш сте виделе човечки мозок, јасно се гледа дека
02:26
it's obvious that the two hemispheres are completely separate from one another.
37
146330
3845
хемисферите се потполно одделени една од друга.
Донесов за вас вистински човечки мозок тука.
02:30
And I have brought for you a real human brain.
38
150199
2520
02:35
(Groaning, laughter)
39
155160
3115
Значи, ова е вистински човечки мозок.
02:43
So this is a real human brain.
40
163235
2540
02:46
This is the front of the brain,
41
166648
1658
Ова е предниот дел,
02:48
the back of brain with the spinal cord hanging down,
42
168330
3445
ова е задниот дел заедно со рбетниот мозок кој виси надолу,
02:51
and this is how it would be positioned inside of my head.
43
171799
3427
а вака би бил позициониран внатре во мојата глава.
02:56
And when you look at the brain,
44
176242
1544
Кога ќе го погледнете мозокот, јасно се гледа дека
02:57
it's obvious that the two cerebral cortices
45
177810
3009
двете хемисфери се комплетно одделени една од друга.
03:00
are completely separate from one another.
46
180843
2690
03:04
For those of you who understand computers,
47
184029
2277
За оние од вас кои се разбирате во компјутери,
03:06
our right hemisphere functions like a parallel processor,
48
186330
3925
нашата десна хемисфера функционира како паралелен процесор,
додека нашата лева хемисфера функционира како сериски процесор.
03:10
while our left hemisphere functions like a serial processor.
49
190279
3730
Двете хемисфери комуницираат меѓу себе
03:14
The two hemispheres do communicate with one another
50
194552
2825
преку corpus collosum,
03:17
through the corpus callosum,
51
197401
1555
03:18
which is made up of some 300 million axonal fibers.
52
198980
4194
кој е составен од околу 300 милиони нервни влакна.
Но, освен оваа врска,
03:23
But other than that,
53
203198
1108
03:24
the two hemispheres are completely separate.
54
204330
3260
двете хемисфери се комплетно одделени.
03:27
Because they process information differently,
55
207614
3692
Бидејќи информациите ги обработуваат на различен начин,
03:31
each of our hemispheres think about different things,
56
211330
2976
секоја од хемисферите размислува различно за работите,
03:34
they care about different things, and, dare I say,
57
214330
3564
важни им се различни нешта, и ако смеам да кажам,
03:37
they have very different personalities.
58
217918
2415
имаат две многу различни личности.
03:43
Excuse me. Thank you. It's been a joy.
59
223330
3762
Извинете. Благодарам. Мило ми беше. (Асистентот: и мене исто.)
03:47
Assistant: It has been.
60
227116
1300
03:48
(Laughter)
61
228440
2556
03:51
Our right human hemisphere is all about this present moment.
62
231532
4829
Нашата десна хемисфера ја интересира само сегашниот момент.
Само „сега и тука“.
03:56
It's all about "right here, right now."
63
236385
3921
04:00
Our right hemisphere, it thinks in pictures
64
240330
2976
Нашата десна хемисфера размислува во слики
04:03
and it learns kinesthetically through the movement of our bodies.
65
243330
3976
и учи кинестетски, преку движењата на нашите тела.
04:07
Information, in the form of energy, streams in simultaneously
66
247330
4976
Информациите, во форма на енергија, доаѓаат постојано
04:12
through all of our sensory systems
67
252330
1976
преку нашите сетила
04:14
and then it explodes into this enormous collage
68
254330
2976
и потоа експлодираат во огромен колаж
04:17
of what this present moment looks like,
69
257330
3976
претставувајќи како овој сегашнен момент изгледа,
04:21
what this present moment smells like and tastes like,
70
261330
2976
како мириса, каков вкус има,
04:24
what it feels like and what it sounds like.
71
264330
4976
како звучи, и каков е на допир.
04:29
I am an energy-being connected to the energy all around me
72
269330
4976
Јас сум енергетско суштество поврзано со енергијата насекаде околу мене
04:34
through the consciousness of my right hemisphere.
73
274330
3523
преку свесноста од мојата десна хемисфера.
Сите ние сме енергетски суштества поврзани помеѓу себе
04:38
We are energy-beings connected to one another
74
278568
3618
преку свесноста на нашите десни хемисфери како една големо семејство луѓе.
04:42
through the consciousness of our right hemispheres
75
282210
2771
04:45
as one human family.
76
285005
2325
04:47
And right here, right now, we are brothers and sisters on this planet,
77
287817
4037
И токму тука,
токму сега, ние сме браќа и сестри на оваа планета,
04:51
here to make the world a better place.
78
291878
3428
заедно тука за да го направиме овој свет подобро место за живеење.
04:55
And in this moment we are perfect, we are whole and we are beautiful.
79
295330
6000
И во овој момент ние сме совршени, целосни и прекрасни.
05:02
My left hemisphere, our left hemisphere, is a very different place.
80
302330
4976
Мојата лева хемисфера - нашата лева хемисфера - е многу поинакво место.
05:07
Our left hemisphere thinks linearly and methodically.
81
307330
4138
Нашата лева хемисфера размислува линеарно и методички.
Нашата лева хемисфера
05:12
Our left hemisphere is all about the past and it's all about the future.
82
312183
5123
ја интересираат само минатото и иднината.
05:17
Our left hemisphere is designed to take
83
317330
2976
Нашата лева хемисфера е дизајнирана да го земе
05:20
that enormous collage of the present moment
84
320330
2592
огромниот колаж на сегашниот момент и да почне
05:22
and start picking out details, and more details about those details.
85
322946
5050
да бара детали во него, детали и повеќе детали за деталите.
Потоа ги категоризира
05:28
It then categorizes and organizes all that information,
86
328020
4393
и ги организира сите тие информации, ги поврзува
05:32
associates it with everything in the past we've ever learned,
87
332437
3511
со се што имаме научено во минатото
05:35
and projects into the future all of our possibilities.
88
335972
3758
и ги проектира сите наши можности за иднината.
05:40
And our left hemisphere thinks in language.
89
340330
3976
Нашата лева хемисфера размислува со зборови.
05:44
It's that ongoing brain chatter that connects me and my internal world
90
344330
4928
Таа е целиот оној внатрешен дијалог што ме поврзува мене
и мојот внатершен свет со надворешниот свет.
05:49
to my external world.
91
349282
2024
05:51
It's that little voice that says to me,
92
351330
2766
Таа е оној мал глас што ми вели: „Еј, не заборавај
05:54
"Hey, you've got to remember to pick up bananas on your way home.
93
354120
3788
да купиш банани на пат накај дома.
05:57
I need them in the morning."
94
357932
1374
Ќе ми требаат изутрина.“
05:59
It's that calculating intelligence
95
359330
1898
Таа е онаа калкулирачка интелигенција која ме потсетува
06:01
that reminds me when I have to do my laundry.
96
361252
3819
кога треба да ги исперам алиштата. Но, веројатно, најбитно од се,
06:05
But perhaps most important, it's that little voice that says to me,
97
365095
4829
таа е оној мал глас кој што ми вели
06:09
"I am. I am."
98
369948
3831
„Јас сум. Јас сум.“ И, чим мојата лева хемисфера ќе ми каже „Јас сум,“
06:13
And as soon as my left hemisphere says to me "I am,"
99
373803
3995
јас станувам одвоен.
06:17
I become separate.
100
377822
1614
Станувам одвоена индивидуа, одвоена од енергетскиот тек
06:19
I become a single solid individual,
101
379460
2255
06:21
separate from the energy flow around me
102
381739
2295
околу мене и одвоена од вас.
06:24
and separate from you.
103
384058
1832
06:25
And this was the portion of my brain that I lost on the morning of my stroke.
104
385914
4809
И ова беше делот од мојот мозок кој го изгубив
утрото кога добив мозочен удар.
06:30
On the morning of the stroke,
105
390747
3055
Тоа утро, се разбудив со ритмичка болка
06:33
I woke up to a pounding pain behind my left eye.
106
393826
4299
позади моето лево око. Тоа беше таква болка -
06:38
And it was the kind of caustic pain that you get when you bite into ice cream.
107
398149
4811
остра болка - слично како
кога ќе загризеш сладолед. И едноставно ме обзеде -
06:42
And it just gripped me --
108
402984
1845
06:44
and then it released me.
109
404853
2211
па ме пушти. Потоа повторно ме обзеде -
06:47
And then it just gripped me --
110
407088
2111
06:49
and then it released me.
111
409223
1727
па ме пушти. Невообичаено е за мене
06:50
And it was very unusual for me to ever experience any kind of pain,
112
410974
4332
да чувствувам било каква болка,
06:55
so I thought, "OK, I'll just start my normal routine."
113
415330
2572
па си мислев, добро, само ќе отпочнам со моите секојдневни активности.
06:57
So I got up and I jumped onto my cardio glider,
114
417926
2380
Па, станав и почнав да вежбам на мојот „кардио-лизгач“,
07:00
which is a full-body, full-exercise machine.
115
420330
2976
што всушност е машина за вежбање на целото тело.
И додека вежбав на оваа машина, сваќам дека
07:04
And I'm jamming away on this thing,
116
424545
2210
07:06
and I'm realizing that my hands look like primitive claws
117
426779
4769
моите раце изгледаат како примитивни канџи кои се трудат
07:11
grasping onto the bar.
118
431572
2468
да се фатат за дршките. И си мислев, „ова е многу чудно.“
07:14
And I thought, "That's very peculiar."
119
434064
1991
И погледнав долу во моето тело и си помислив,
07:16
And I looked down at my body
120
436079
1456
07:17
and I thought, "Whoa, I'm a weird-looking thing."
121
437559
3747
„Леле, какво чудно суштество сум јас.“
07:21
And it was as though my consciousness had shifted away
122
441330
2666
Мојата нормална свесност изгледаше како да се изместила од нормалното
07:24
from my normal perception of reality,
123
444020
2473
перцепирање на реалноста, кое што е дека јас сум личноста
07:26
where I'm the person on the machine having the experience,
124
446517
2977
на машината која го има искуството, во некое друго перцепирање на некој
07:29
to some esoteric space
125
449518
1898
езотеричен простор каде што јас сведочам за себеси додека го имам искуството.
07:31
where I'm witnessing myself having this experience.
126
451440
3089
07:35
And it was all very peculiar, and my headache was just getting worse.
127
455266
3284
И беше многу чудно, и мојата главоболка
стануваше полоша. Затоа слегов од машината,
07:38
So I get off the machine,
128
458574
1299
07:39
and I'm walking across my living room floor,
129
459897
2409
и се упатив кон мојата дневна соба, и сфатив дека
07:42
and I realize that everything inside of my body has slowed way down.
130
462330
4642
се во моето тело беше претерано успорено.
И секој чекор беше многу крут и многу намерен.
07:46
And every step is very rigid and very deliberate.
131
466996
3436
Немаше флуидност во моите движења
07:50
There's no fluidity to my pace,
132
470456
2849
и имаше намалување на површината на моите перцепции
07:53
and there's this constriction in my area of perception,
133
473329
2928
така што бев фокусирана само на моите внатрешни системи.
07:56
so I'm just focused on internal systems.
134
476281
3025
07:59
And I'm standing in my bathroom
135
479330
1531
И, стојам во купатилото, спремна да влезам под туш
08:00
getting ready to step into the shower,
136
480885
1847
и сваќам дека можам да го слушнам дијалогот
08:02
and I could actually hear the dialogue inside of my body.
137
482756
2749
во моето тело. Слушав мал глас кој велеше
08:05
I heard a little voice saying, "OK. You muscles, you've got to contract.
138
485529
3777
„добро, ова се твоите мускули кои треба да ги стегнеш.
08:09
You muscles, you relax."
139
489330
1388
Твоите мускули, треба да ги опуштиш.“
08:10
And then I lost my balance, and I'm propped up against the wall.
140
490742
4134
И потоа ја изгубив рамнотежата и се потправ на ѕидот.
И погледнав кон мојата рака и сватив дека
08:14
And I look down at my arm
141
494900
1945
08:16
and I realize that I can no longer define the boundaries of my body.
142
496869
5433
повеќе не можам да ги определам границите на моето тело.
Не можам да сфатам каде почнувам и каде завршувам,
08:22
I can't define where I begin and where I end,
143
502615
3499
бидејќи атомите и молекулите од мојата рака
08:26
because the atoms and the molecules of my arm
144
506138
2168
08:28
blended with the atoms and molecules of the wall.
145
508330
3976
се претопуваа во атомите и молекулите од ѕидот.
08:32
And all I could detect was this energy -- energy.
146
512330
3976
Се што можев да забележам беше оваа енергија - енергија.
08:36
And I'm asking myself, "What is wrong with me?
147
516330
2143
И се запрашав, „што не е во ред со мене?
08:38
What is going on?"
148
518497
1779
Што се случува?“ И во тој момент, мојот внатрешен дијалог -
08:40
And in that moment, my left hemisphere brain chatter went totally silent.
149
520300
5417
дијалогот во левата хемисфера - потполно се стиши.
Исто како некој да зел далечински управувач
08:46
Just like someone took a remote control and pushed the mute button.
150
526091
3922
и го притиснал копчето за замолчување. Потполна тишина.
08:50
Total silence.
151
530037
1269
08:51
And at first I was shocked to find myself inside of a silent mind.
152
531910
4753
На почетокот се шокирав кога се најдов
во толку тивок ум. Но, веднаш потоа бев маѓепсана
08:56
But then I was immediately captivated
153
536687
3239
од сета таа енергија околу мене.
08:59
by the magnificence of the energy around me.
154
539950
3760
И, бидејќи не можев повеќе да ги дефинирам границите
09:03
And because I could no longer identify the boundaries of my body,
155
543734
3874
на моето тело, се чувствував огромна и се ширев.
09:07
I felt enormous and expansive.
156
547632
3538
Се чувствував едно со сета енергија,
09:11
I felt at one with all the energy that was,
157
551194
3325
и беше прекрасно таму.
09:14
and it was beautiful there.
158
554543
2166
09:16
Then all of a sudden my left hemisphere comes back online
159
556733
2842
Тогаш, одеднаш, мојата лева хемисфера се вклучи повторно
и ми кажа „Еј, имаме проблем!
09:19
and it says to me, "Hey! We've got a problem!
160
559599
2207
09:21
We've got to get some help."
161
561830
1500
Имаме проблем! Мора да побараме помош.“
09:23
And I'm going, "Ahh! I've got a problem!"
162
563354
2028
И јас почнав „Ааа! Јас имам проблем.
09:25
(Laughter)
163
565406
1527
Јас имам проблем.“ И повторно, “добро, добро, имам проблем.“
09:26
So it's like, "OK, I've got a problem."
164
566957
1991
09:28
But then I immediately drifted right back out into the consciousness --
165
568972
4499
Но потоа повторно отидов назад во
претходно опишаната свесност - и нагалено
09:33
and I affectionately refer to this space as La La Land.
166
573495
3835
си ја нарекувам оваа состојба Ла-ла земја.
09:38
But it was beautiful there.
167
578123
1589
Но, беше прекрасно таму. Замислете како би било
09:39
Imagine what it would be like to be totally disconnected
168
579736
2998
да бидете потполно откачени од вашиот внатрешен дијалог
09:42
from your brain chatter that connects you to the external world.
169
582758
3548
кој што ве поврзува со надворешниот свет.
09:46
So here I am in this space,
170
586330
1842
Значи јас сум тука на ова место, и ова е мојата работа -
09:48
and my job, and any stress related to my job -- it was gone.
171
588196
4110
и сиот стрес поврзан со мојата работа - сето тоа го немаше.
09:52
And I felt lighter in my body.
172
592330
3317
И се чувствував лесно во моето тело. И замислете:
сите односи со надворешниот свет
09:56
And imagine all of the relationships in the external world
173
596203
3103
09:59
and any stressors related to any of those -- they were gone.
174
599330
2976
и сите стресни моменти поврзани со него - сето тоа исчезна.
10:02
And I felt this sense of peacefulness.
175
602726
2778
И чувствував мир.
10:06
And imagine what it would feel like to lose
176
606631
2334
И замислете како би изгледало да изгубите 37 години емоционален товар!
10:08
37 years of emotional baggage!
177
608989
3738
10:12
(Laughter) Oh! I felt euphoria --
178
612751
5555
(смеа) Ох! Чувствував еуфорија.
10:18
euphoria.
179
618330
1851
Еуфорија. Беше прекрасно.
10:20
It was beautiful.
180
620205
1101
10:21
And again, my left hemisphere comes online and it says,
181
621330
2626
И потоа повторно, мојата лева хемисфера се вклучи и рече,
10:23
"Hey! You've got to pay attention.
182
623980
1626
„Еј! Мора да внимаваш.
10:25
We've got to get help."
183
625630
1398
Мора да најдеме помош.“А јас си мислев, „Мора да најдам помош.
10:27
And I'm thinking, "I've got to get help. I've got to focus."
184
627052
2855
Мора да се фокусирам.“
10:29
So I get out of the shower and I mechanically dress
185
629931
2468
Па, излегов од туш кабината и почнав механички да се облекувам
и почнав да одам низ мојот стан,
10:32
and I'm walking around my apartment,
186
632423
1807
и да мислам „мора да отидам на работа. Мора да отидам на работа.
10:34
and I'm thinking, "I've got to get to work. Can I drive?"
187
634254
4052
Можам ли да возам? Можам ли да возам?“
10:38
And in that moment,
188
638330
1269
И во тој момент мојата десна рака тотално
10:39
my right arm went totally paralyzed by my side.
189
639623
2342
се парализира. Тогаш сватив,
10:41
Then I realized, "Oh my gosh! I'm having a stroke!"
190
641989
4317
„Ох, господе! Имам мозочен удар! Имам мозочен удар!“
10:46
And the next thing my brain says to me is,
191
646330
2619
И следната работа што ми ја кажа мојот мозок е: „Wow!
10:48
Wow! This is so cool!
192
648973
2366
Ова е толку доброо“ (смеа) „Ова е толку супер!
10:51
(Laughter)
193
651363
1944
10:53
This is so cool!
194
653331
1563
10:54
How many brain scientists have the opportunity
195
654918
2555
Колку многу истражувачи на мозокот ја имаат можноста
10:57
to study their own brain from the inside out?"
196
657497
2809
да го проучуваат својот мозок од внатре?“
11:00
(Laughter)
197
660330
1976
(смеа)
11:02
And then it crosses my mind, "But I'm a very busy woman!"
198
662330
3976
И потоа ми мина низ ум: „Но, јас сум многу зафатена жена!“
11:06
(Laughter)
199
666330
1150
(смеа) „Јас немам време за мозочен удар!“
11:07
"I don't have time for a stroke!"
200
667504
2167
11:09
So I'm like, "OK, I can't stop the stroke from happening,
201
669695
2702
И си мислев, „добро, не можам да спречам ударот да се случи,
па ќе го правам ова една недела или две,
11:12
so I'll do this for a week or two, and then I'll get back to my routine. OK.
202
672421
3885
и потоа ќе се вратам на мојата рутина. Добро.
11:16
So I've got to call help. I've got to call work."
203
676330
2452
Значи, мора да побарам помош. Мора да се јавам на работа.“
11:18
I couldn't remember the number at work,
204
678806
1900
Не можев да се сетам на бројот од работа,
11:20
so I remembered, in my office I had a business card with my number.
205
680730
3769
и се сетив, во мојата работна соба имав визит картичка
со мојот број. Па, отидов во мојата работна соба,
11:24
So I go into my business room, I pull out a three-inch stack of business cards.
206
684523
4309
и го земав купчето со визит картички.
11:28
And I'm looking at the card on top
207
688856
1657
И погледнав во најгорната картичка и,
11:30
and even though I could see clearly in my mind's eye
208
690537
3334
и покрај тоа што јасно ја гледав сликата на картичката,
11:33
what my business card looked like,
209
693895
1711
11:35
I couldn't tell if this was my card or not,
210
695630
2588
не можев да познаам дали оваа картичка
беше моја или не, бидејќи се што можев да видам беа точки (пиксели).
11:38
because all I could see were pixels.
211
698242
1866
11:40
And the pixels of the words blended with the pixels of the background
212
700132
4080
И пикселите од зборовите се претопуваа
со пикселите од позадината и со пикселите на симболите,
11:44
and the pixels of the symbols, and I just couldn't tell.
213
704236
3308
и едноставно не можев да познаам.
11:47
And then I would wait for what I call a wave of clarity.
214
707568
3140
И потоа чекав да ми дојде она што го нарекувам бран на јаснотија.
11:50
And in that moment, I would be able to reattach to normal reality
215
710732
4288
И во тие моменти можев да се поврзам повторно
со нормалната реалност и можев да кажам
11:55
and I could tell that's not the card... that's not the card.
216
715044
4150
ова не е картичката ... ова не е картичката .. ова не е картичката.
Ми требаа 45 минути да поминам
11:59
It took me 45 minutes to get one inch down inside of that stack of cards.
217
719218
6008
една третина од картичките.
12:05
In the meantime, for 45 minutes,
218
725250
1874
Во меѓувреме, за тие 45минути, повредата стануваше
12:07
the hemorrhage is getting bigger in my left hemisphere.
219
727148
2658
се поголема во мојата лева хемисфера.
12:09
I do not understand numbers, I do not understand the telephone,
220
729830
3000
Не разбирав бројки. Не го разбирав телефонот,
12:12
but it's the only plan I have.
221
732854
1552
но тоа беше единствениот план што го имав.
12:14
So I take the phone pad and I put it right here.
222
734430
2685
Па, го земав телефонот и го ставив тука. Ја земав визит картичката,
12:17
I take the business card, I put it right here,
223
737139
2382
и ја ставив тука,
12:19
and I'm matching the shape of the squiggles on the card
224
739545
3761
и почнав да ги споредувам облиците на шкртаниците на картичката
12:23
to the shape of the squiggles on the phone pad.
225
743330
3317
со шкртаниците на телефонот.
12:26
But then I would drift back out into La La Land,
226
746671
2635
Но, потоа ќе одлетав повторно во Ла Ла земјата,
12:29
and not remember when I came back if I'd already dialed those numbers.
227
749330
3976
и кога ќе се вратев, не се сеќавав
дали веќе сум ги свртела овие бројки.
12:33
So I had to wield my paralyzed arm like a stump
228
753330
3976
И морав да управувам со мојата парализирана рака како обележувач
12:37
and cover the numbers as I went along and pushed them,
229
757330
3976
и да ги покривам цифрите како што ги вртев
така што кога ќе се вратев во нормална состојба,
12:41
so that as I would come back to normal reality,
230
761330
2690
ќе можев да кажам „Да, веќе ја свртев таа цифра.“
12:44
I'd be able to tell, "Yes, I've already dialed that number."
231
764044
4008
12:48
Eventually, the whole number gets dialed and I'm listening to the phone,
232
768076
4340
Некако, го свртев целиот број
и го слушав телефонот
12:52
and my colleague picks up the phone and he says to me,
233
772440
2637
и мојот колега ја крева слушалката и ми вели,
12:56
"Woo woo woo woo." (Laughter)
234
776027
1643
„Ву ву ву вууу.“ (смеа) И си мислам,
12:57
(Laughter)
235
777694
3435
13:01
And I think to myself,
236
781153
1850
„Господе, па тој звучи како куче!“
13:03
"Oh my gosh, he sounds like a Golden Retriever!"
237
783027
3039
13:06
(Laughter)
238
786090
1627
13:07
And so I say to him -- clear in my mind, I say to him:
239
787741
3161
И му велам - јасно во мојот ум му велам:
13:10
"This is Jill! I need help!"
240
790926
1642
„Овде е Џил, ми треба твојата помош!“
13:12
And what comes out of my voice is, "Woo woo woo woo woo."
241
792592
3714
А она што излезе од мојата уста беше “Ву ву ву вуу.“
13:16
I'm thinking, "Oh my gosh, I sound like a Golden Retriever."
242
796330
2810
И си мислам, „Господе, па и јас звучам како куче.“
Па, не можев да знам - не знаев
13:19
So I couldn't know -- I didn't know
243
799164
1921
13:21
that I couldn't speak or understand language until I tried.
244
801109
3626
дека не можам да зборувам ниту да разбирам говор се дури не пробав.
13:24
So he recognizes that I need help and he gets me help.
245
804759
3380
Но, тој свати дека ми треба помош и ми прати помош.
И малку подоцна, се возам во амбулантна кола
13:28
And a little while later, I am riding in an ambulance
246
808441
3610
од една болница во Бостон до Главната болница во Масачусетс
13:32
from one hospital across Boston to [Massachusetts] General Hospital.
247
812075
3555
И се стуткав како фетус.
13:36
And I curl up into a little fetal ball.
248
816487
2333
И исто како балон со последниот здив,
13:39
And just like a balloon with the last bit of air,
249
819661
6548
веднаш надвор од балонот, почувствував како мојата енергија
13:46
just right out of the balloon,
250
826233
2150
се подигна нагоре - и почувстував како мојот дух се предаде.
13:48
I just felt my energy lift and just I felt my spirit surrender.
251
828407
5238
И во тој момент знаев дека јас не сум повеќе
13:54
And in that moment, I knew that I was no longer the choreographer of my life.
252
834295
6011
кореограферот на мојот живот.
14:00
And either the doctors rescue my body and give me a second chance at life,
253
840330
4393
И, или докторите ќе го спасат моето тело и ќе ми дадат втора шанса
за живот, или ова е можеби
14:04
or this was perhaps my moment of transition.
254
844747
3662
моментот на преминот.
14:13
When I woke later that afternoon,
255
853049
2207
Кога се разбудив подоцна тоа попладне, се шокирав кога дознав
14:15
I was shocked to discover that I was still alive.
256
855280
3650
дека сеуште сум жива. Кога почувствував дека мојот дух се предаде,
14:20
When I felt my spirit surrender, I said goodbye to my life.
257
860375
4931
јас се збогував со својот живот.
14:25
And my mind was now suspended
258
865330
2325
И мојот ум сега се наоѓаше помеѓу две многу спротивставени
14:27
between two very opposite planes of reality.
259
867679
4198
реалности. Стимулациите кои доаѓаа од моите сетила,
14:31
Stimulation coming in through my sensory systems
260
871901
3287
ги чувствував како чиста болка.
14:35
felt like pure pain.
261
875212
1713
14:37
Light burned my brain like wildfire,
262
877488
3214
Светлина го гореше мојот ум како див пожар, а звуците
14:40
and sounds were so loud and chaotic
263
880726
3595
беа толку гласни и хаотични што не можев да разликувам
14:44
that I could not pick a voice out from the background noise,
264
884345
4182
нечиј глас од позадинскиот шум, и само сакав да избегам.
14:48
and I just wanted to escape.
265
888551
1968
Бидејќи не можев да ја идентигикувам позицијата на моето тело
14:51
Because I could not identify the position of my body in space,
266
891148
5144
во просторот, се чувстував огромна и се ширев,
14:56
I felt enormous and expansive,
267
896316
3817
исто како духот од лампата на Аладин.
15:00
like a genie just liberated from her bottle.
268
900157
3571
И мојот дух пловеше слободно, како голем кит
15:04
And my spirit soared free,
269
904982
2674
15:07
like a great whale gliding through the sea of silent euphoria.
270
907680
5650
кој плови во море од еуфорија без звуци.
15:14
Nirvana.
271
914885
1684
Нирвана. Ја најдов Нирвана. И се сеќавам дека мислев,
15:16
I found Nirvana.
272
916593
2420
15:21
And I remember thinking,
273
921291
1420
15:22
there's no way I would ever be able to squeeze the enormousness of myself
274
922735
4430
нема шанси да можам да ја соберам цела оваа широчина
назад во моето мало тело.
15:27
back inside this tiny little body.
275
927189
2514
15:32
But then I realized, "But I'm still alive!
276
932147
3508
Но тогаш сватив, „Јас сум сеуште жива! Јас сум жива,
15:35
I'm still alive, and I have found Nirvana.
277
935679
3103
и ја најдов Нирвана. И ја најдов Нирвана
15:38
And if I have found Nirvana and I'm still alive,
278
938806
3706
и сеуште сум жива, тогаш сите што се живи
15:42
then everyone who is alive can find Nirvana."
279
942536
3952
можат да најдат Нирвана.“. И си замислував свет
15:48
And I pictured a world
280
948758
1271
15:50
filled with beautiful, peaceful, compassionate, loving people
281
950053
5960
полн со прекрасни, убави, мирни, сочувствителни,
луѓе полни со љубов кои знаеа дека можат да се вратат на ова место
15:56
who knew that they could come to this space at any time.
282
956037
3746
во било кое време. И дека можат намерно да одберат
16:00
And that they could purposely choose
283
960497
3483
да излезат десно од своите леви хемисфери
16:04
to step to the right of their left hemispheres --
284
964004
2793
и да го пронајдат овој мир. И тогаш сватив
16:08
and find this peace.
285
968401
1905
16:10
And then I realized
286
970330
1223
колкав подарок може да биде ова искуство
16:11
what a tremendous gift this experience could be,
287
971577
3557
колкав увид за тоа како може да ги живееме своите животи,
16:15
what a stroke of insight this could be to how we live our lives.
288
975158
5895
и тоа ме мотивираше да заздравам.
16:22
And it motivated me to recover.
289
982434
2523
16:28
Two and a half weeks after the hemorrhage, the surgeons went in,
290
988259
4150
Две и пол недели после повредата,
хирурзите ја отстранија истечената крв
16:32
and they removed a blood clot the size of a golf ball
291
992433
2548
со големина на голф топче кое ги притискаше моите центри за говор.
16:35
that was pushing on my language centers.
292
995005
1991
Тука сум со мама, која е вистински ангел во мојот живот.
16:37
Here I am with my mama,
293
997020
1626
16:38
who is a true angel in my life.
294
998670
1905
Ми требаа 8 години за потполно да закрепнам.
16:42
It took me eight years to completely recover.
295
1002146
3603
16:46
So who are we?
296
1006996
2037
Значи .. кои сме ние? Ние сме животната сила на универзумот,
16:49
We are the life-force power of the universe,
297
1009057
5002
со вештина во рацете и два когнитивни ума.
16:54
with manual dexterity and two cognitive minds.
298
1014083
4297
И имаме можност да избираме, од момент во момент,
16:58
And we have the power to choose, moment by moment,
299
1018956
3301
кои сме и какви сакаме да бидеме во овој свет.
17:02
who and how we want to be in the world.
300
1022281
2988
17:05
Right here, right now,
301
1025983
1555
Тука и сега,
17:07
I can step into the consciousness of my right hemisphere, where we are.
302
1027562
5226
влегувам во свеста на мојата десна хемисфера, каде што сме.
17:12
I am the life-force power of the universe.
303
1032812
3057
Јас сум животната сила на универзумот.
17:15
I am the life-force power
304
1035893
1540
Јас сум животната сила на 50 трилиони прекрасни молекуларни гении
17:17
of the 50 trillion beautiful molecular geniuses that make up my form,
305
1037457
4834
кои што ја градат мојата форма, едно со се што постои.
17:22
at one with all that is.
306
1042315
2276
17:25
Or, I can choose to step into the consciousness of my left hemisphere,
307
1045330
5344
Или, можам да одберам да влезам во свесноста
на мојата лева хемисфера, каде што станувам една индивидуа,
17:30
where I become a single individual, a solid.
308
1050698
3281
цврста. Одвоена од текот,
17:34
Separate from the flow, separate from you.
309
1054003
3559
одвоена од вас. Јас сум Др. Џил Болти Тејлор:
17:37
I am Dr. Jill Bolte Taylor:
310
1057586
2110
17:39
intellectual, neuroanatomist.
311
1059720
2829
интелектуалка, невроанатомичарка. Ова се „ние“ внатре во нас.
17:44
These are the "we" inside of me.
312
1064439
3780
17:49
Which would you choose?
313
1069814
1500
Што би одбрале? Што би одбрале и кога?
17:53
Which do you choose?
314
1073853
1686
17:57
And when?
315
1077167
1300
Верувам дека колку повеќе време
18:01
I believe that the more time we spend
316
1081107
2199
18:03
choosing to run the deep inner-peace circuitry
317
1083330
2977
се трудиме да живееме од внатрешниот мир
18:06
of our right hemispheres,
318
1086331
2220
на нашите десни хемисфери, толку повеќе мир ќе проектираме
18:08
the more peace we will project into the world,
319
1088575
3306
надвор во светот, и како резултат целата наша планета ќе биде поисполнета со мир.
18:11
and the more peaceful our planet will be.
320
1091905
2532
Мислев дека ова е идеја која вреди да се сподели.
18:15
And I thought that was an idea worth spreading.
321
1095528
3067
18:19
Thank you.
322
1099330
1076
18:20
(Applause)
323
1100430
3000
About this website

Оваа страница ќе ве запознае со видеата на YouTube кои се корисни за учење англиски јазик. Ќе гледате часови по англиски јазик кои ги учат врвни наставници од целиот свет. Кликнете двапати на англиските преводи прикажани на секоја видео страница за да го репродуцирате видеото од таму. Преводите се движат синхронизирано со репродукцијата на видеото. Ако имате какви било коментари или барања, ве молиме контактирајте не користејќи ја оваа контакт форма.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7