My stroke of insight | Jill Bolte Taylor | TED

Translator: Arpiné Grigoryan Reviewer: Gohar Khachatryan

I grew up to study the brain

Մեծանալով ես որոշել էի ուղեղը ուսումնասիրել,

because I have a brother who has been diagnosed

քանի որ ունեմ եղբայր, ում մոտ ուղեղի խանգարում են ախտորոշել:

with a brain disorder, schizophrenia.

And as a sister and later, as a scientist,

Շիզոֆրենիա: Եվ որպես քույր,

և հետագայում, որպես գիտնական, ես ցանկանում էի հասկանալ, թե ինչու

I wanted to understand, why is it that I can take my dreams,

ես կարող եմ վերցնել ին երազները, ես կարող եմ կապել

I can connect them to my reality,

դրանք իմ իրականությանը, և ես կարող եմ իրականացնել իմ երազանքները:

and I can make my dreams come true?

Ինչու՞մն է պատճառը, որ իմ եղբոր ուղեղը

What is it about my brother's brain and his schizophrenia

չի կարող կապել իր երազանքները

that he cannot connect his dreams to a common and shared reality,

ընդհանուր իրականության հետ,

so they instead become delusion?

և դրանք փոխարենը մոլորություն են դառնում:

So I dedicated my career to research into the severe mental illnesses.

Այսպես, ես նվիրեցի իմ կարիերան ծանր

հոգեկան հիվանությունների ուսումնասիրմանը: Եվ իմ նահանգից` Ինդիանայից

And I moved from my home state of Indiana to Boston,

տեղափոխվեցի Բոստոն, որտեղ ես աշխատում էի

where I was working in the lab of Dr. Francine Benes,

Դոկտոր Ֆրանսին Բենեսի լաբորատորիայում, Հարվարդի Հոգեբուժության ֆակուլտետում:

in the Harvard Department of Psychiatry.

Եվ լաբորատորիայում մենք հարցնում էինք.

And in the lab, we were asking the question,

"What are the biological differences

«Որո՞նք են նորմալ ղեկավարում ունեցող մարդկանց ուղեղների

between the brains of individuals who would be diagnosed as normal control,

և շիզոֆրենիայով, շիզոաֆետիվ կամ երկբևեռ խանգարումով ախտորոշված

as compared with the brains of individuals

մարդկանց ուղեղների

diagnosed with schizophrenia, schizoaffective or bipolar disorder?"

կենսաբանական տարբերությունները»:

So we were essentially mapping the microcircuitry of the brain:

Այսպես, մենք սկզբում քարտեզագրում էինք ուղեղի միկրոսխեմաները.

թե որ բջիջներն են հաղորդակցվում

which cells are communicating with which cells,

որոնց հետ, որ քիմիական նյութերի հետ

with which chemicals,

and then in what quantities of those chemicals?

և ինչ քանակներով:

So there was a lot of meaning in my life

Այսպես, իմ կյանքը շատ իմաստավորված էր, քանի որ օրվա ընթացքում

because I was performing this type of research during the day,

ես այսպիսի հետազոտություններ էի անում:

but then in the evenings and on the weekends,

Սակայն երեկոյան և հանգստյան օրերին,

I traveled as an advocate for NAMI, the National Alliance on Mental Illness.

ես ճանապարհորդում էի NAMI-ի` հոգեկան հիվանդների ազգային դաշինքի համար որպես պաշտպան:

But on the morning of December 10, 1996,

1996 թվականի դեկտեմբերի 10-ին ես արթնացա

I woke up to discover that I had a brain disorder of my own.

և հայտնաբերեցի, որ ինքս ուղեղի խանգարում ունեմ:

A blood vessel exploded in the left half of my brain.

Ուղեղիս ձախ կիսագնդում մի արյան անոթ էր պայթել:

Եվ չորս ժամվա ընթացքում

And in the course of four hours,

ես հետևում էի, թե ինչպես է իմ ուղեղի տեղեկատվությունը մշակելու ունակությունը

I watched my brain completely deteriorate

in its ability to process all information.

ամբողջովին վատթարանում: Արունահոսության առավոտյան

On the morning of the hemorrhage,

ես չէի կարող քայլել, խոսել, կարդալ, գրել կամ հիշել կյանքիս դրվագները:

I could not walk, talk, read, write or recall any of my life.

I essentially became an infant in a woman's body.

Ես կարծես մի մանուկ դարձած լինեի` կնոջ մարմնում:

If you've ever seen a human brain,

Եթե երբևէ մարդու ուղեղ տեսել եք,

it's obvious that the two hemispheres are completely separate from one another.

գիտեք, որ դրա երկու կիսագնդերը միմյանցից ամբողջովին առանձնացած են:

Ես ձեզ համար մարդու իրական ուղեղ եմ բերել:

And I have brought for you a real human brain.

(Groaning, laughter)

Այսպես, սա իրական մարդկային ուղեղ է:

So this is a real human brain.

This is the front of the brain,

Սա ուղեղի առաջնային մասն է,

the back of brain with the spinal cord hanging down,

սա էլ ետին մասն է կախված ողնուղեղով,

and this is how it would be positioned inside of my head.

ահա թե ինչպես է այն տեղադրված իմ գլխում:

And when you look at the brain,

Երբ նայում եք ուղեղին, պարզ է,

it's obvious that the two cerebral cortices

որ գլխուղեղի կեղևները միմյանցից ամբողջովին առանձնացված են:

are completely separate from one another.

For those of you who understand computers,

Նրանց համար, ովքեր հասկանում են համակարգիչներից,

our right hemisphere functions like a parallel processor,

մեր աջ կիսագունդը գործում է որպես զուգահեռ պրոցեսոր,

մինչդեռ մեր ձախ կիսագունդը գործում է որպես հաջորդական պրոցեսոր:

while our left hemisphere functions like a serial processor.

Երկու կիսագնդերն էլ հաղորդակցվում են միմյանց հետ,

The two hemispheres do communicate with one another

կոշտուկավոր մարմնի միջոցով,

through the corpus callosum,

which is made up of some 300 million axonal fibers.

որը բաղկացած է 300 միլիոն ակսոնալ մանրաթելերից:

Սակայն, դա չհաշված

But other than that,

the two hemispheres are completely separate.

երկու կիսագնդերն ամբողջովին առանձին են:

Because they process information differently,

Քանի որ նրանք տեղեկատվությունը տարբեր կերպ են մշակում,

each of our hemispheres think about different things,

մեր կիսագնդերից յուրաքանչյուրը մտածում է տարբեր բաներ,

they care about different things, and, dare I say,

դրանք տարբեր բաների մասին են հոգ տանում և կհամարձակվեմ ասել,

they have very different personalities.

դրանք շատ տարբեր անհատականություն ունեն:

Excuse me. Thank you. It's been a joy.

Ներեցեք: Շնորհակալություն: Սա մի ուրախություն էր: (Օգնական` իսկապես)

Assistant: It has been.

(Laughter)

Our right human hemisphere is all about this present moment.

Մեր աջ կիսագունդը ներկա պահի վերաբերյալ է:

Դա ամբողջովին «հենց այստեղ, այս պահին» է:

It's all about "right here, right now."

Our right hemisphere, it thinks in pictures

Մեր աջ կիսագունդը մտածում է պատկերներով

and it learns kinesthetically through the movement of our bodies.

այն կինեստատիկ կերպով է սովորում, մեր մարմնի շարժումների միջոցով:

Information, in the form of energy, streams in simultaneously

Տեղեկատվությունը, էներգիայի տեսքով հոսում է միաժամանակ

through all of our sensory systems

մեր բոլոր զգայական համակարգերով,

and then it explodes into this enormous collage

ապա այն բռնկվում է այս հսկայական կոլաժի մեջ,

of what this present moment looks like,

որն ունենում է ներկա պահի տեսքը,

what this present moment smells like and tastes like,

և ներկա պահի հոտը և համը,

what it feels like and what it sounds like.

և թե ինչպես կարելի է այն զգալ և լսել:

I am an energy-being connected to the energy all around me

Ես մի էներգիա եմ, կապված իմ շուրջը գտնվող ողջ էներգիայի հետ,

through the consciousness of my right hemisphere.

իմ աջ կիսագնդի գիտակցության միջոցով:

Մենք էներգիայի էակներ ենք կապված միմյանց հետ

We are energy-beings connected to one another

մեր աջ կիսագնդերի գիտակցության միջոցով որպես միասնական մարդկային ընտանիք:

through the consciousness of our right hemispheres

as one human family.

And right here, right now, we are brothers and sisters on this planet,

Եվ հենց այստեղ,

այս պահին մենք մոլորակի վրա քույր ու եղբայրներ ենք,

here to make the world a better place.

այստեղ ենք երկիրն ավելի լավը դարձնելու համար:

And in this moment we are perfect, we are whole and we are beautiful.

Եվ այս պահին մենք կատարյալ ենք, մենք ամբողջական ենք և գեղեցիկ:

My left hemisphere, our left hemisphere, is a very different place.

Իմ ձախ կիսագունդը, մեր ձախ կիսագունդը մի այլ բան է։

Our left hemisphere thinks linearly and methodically.

Մեր ձախ կիսագունդը մտածում է գծային և մեթոդաբար։

Մեր ձախ կիսագունդը վերաբերում է

Our left hemisphere is all about the past and it's all about the future.

մեր անցյալին և ապագային:

Our left hemisphere is designed to take

Մեր ձախ կիսագունդը ստեղծված է, որպեսզի

that enormous collage of the present moment

վերցնի ներկա պահի այդ հսկայական կոլաժը

and start picking out details, and more details about those details.

և մանրուքներ, մանրամասներ և նորանոր մանրուքներ նկատել:

Ապա այն դրանք դասակարգում է

It then categorizes and organizes all that information,

և կազմակերպում ողջ տեղեկատվությունը, կապակցում դրանք

associates it with everything in the past we've ever learned,

մեր անցյալում սովորած ամեն ինչի հետ

and projects into the future all of our possibilities.

և պրոյեկտում մեր ապագայի բոլոր հնարավորությունները:

And our left hemisphere thinks in language.

Եվ մեր ձախ կիսագունդը մտածում է լեզվով:

It's that ongoing brain chatter that connects me and my internal world

Դա մի շարունակական ուղեղային շաղակրատում է, որ կապում է ինձ

և իմ ներքին աշխարհը իմ արտաքին աշխարհի հետ:

to my external world.

It's that little voice that says to me,

Դա այն կամաց ձայնն է, որ ասում է ինձ, «Հեյ, դու պետք է հիշես

"Hey, you've got to remember to pick up bananas on your way home.

բանան գնել տան ճանապարհին:

I need them in the morning."

Այն ինձ պետք է լինելու առավոտյան»:

It's that calculating intelligence

Դա այն հաշվարկող մասն է, որ ինձ հիշեցնում է

that reminds me when I have to do my laundry.

երբ ես պետք է լվացք անեմ: Սակայն, ամենակարևորը,

But perhaps most important, it's that little voice that says to me,

դա այն կամաց ձայնն է, որ ասում է ինձ.

"I am. I am."

«Ես եմ: Ես եմ»: Եվ հենց իմ ձախ կիսագունդն ասում է ինձ «Ես եմ»:

And as soon as my left hemisphere says to me "I am,"

Ես դառնում եմ առանձնացված:

I become separate.

Ես դառնում եմ մի եզակի անհատ, որն առանձին է իր շուրջը գտնվող

I become a single solid individual,

separate from the energy flow around me

էներգիայի հոսքից և ձեզանից:

and separate from you.

And this was the portion of my brain that I lost on the morning of my stroke.

Եվ սա է իմ ուղեղի այն հատվածը, որ ես կորցրեցի

իմ կաթվածի առավոտը:

On the morning of the stroke,

Կաթվածի առավոտը ես արթնացա

I woke up to a pounding pain behind my left eye.

իմ ձախ աչքի մեջ մի սուր ցավով: Դա այնպիսի ցավ էր,

And it was the kind of caustic pain that you get when you bite into ice cream.

կիզիչ ցավ, որը լինում է,

երբ պաղպաղակ ես կծում: Այդպես այն բռնեց ինձ,

And it just gripped me --

and then it released me.

ապա թողեց: Ապա նորից բռնեց,

And then it just gripped me --

and then it released me.

և բաց թողեց: Դա շատ անսովոր էր, ես երբեք

And it was very unusual for me to ever experience any kind of pain,

այդպիսի ցավ չէի զգացել,

so I thought, "OK, I'll just start my normal routine."

և մտածեցի, լավ, սկսեմ իմ նորմալ առօրյան:

So I got up and I jumped onto my cardio glider,

Ես վեր կացա և բարձրացա իմ կարդիո սավառնակի վրա,

which is a full-body, full-exercise machine.

որն ամբողջ մարմնի, ամբողջական վարժությունների սարք է:

Ես մարզվում եմ այս սարքի վրա, և գիտակցում,

And I'm jamming away on this thing,

and I'm realizing that my hands look like primitive claws

որ իմ ձեռքերը կարծես մի պարզունակ ճանկեր լինեն,

grasping onto the bar.

որ ձգտում են ձողին: Եվ ես մտածեցի. «շատ յուրօրինակ է»:

And I thought, "That's very peculiar."

Եվ նայեցի մարմնիս և մտածեցի, «Յա,

And I looked down at my body

and I thought, "Whoa, I'm a weird-looking thing."

ես ինչ-որ տարօրինակ տեսք ունեմ»: Եվ կարծես

And it was as though my consciousness had shifted away

իմ գիտակցությունն առանձնացել էր իրականության

from my normal perception of reality,

իմ նորմալ ընկալումից, և ես ոչ թե մեկն եմ,

where I'm the person on the machine having the experience,

ով սարքի վրա վարժություն է անում, այլ մի մարդ մի խորհրդավոր տարածության մեջ,

to some esoteric space

որտեղից նա հետևում է ինքն իրեն վարժություն անելիս։

where I'm witnessing myself having this experience.

And it was all very peculiar, and my headache was just getting worse.

Եվ դա շատ յուրօրինակ էր, և իմ գլխացավը

միայն վատթարանում էր: Այսպես ես վեր կացա սարքի վրայից

So I get off the machine,

and I'm walking across my living room floor,

և սկսեցի քայլել դեպի հյուրասենյակ

and I realize that everything inside of my body has slowed way down.

և գիտակցել, որ իմ մարմնի ներսում ամեն ինչ

դանդաղել է: Եվ յուրաքանչյուր քայլ շատ կտրուկ

And every step is very rigid and very deliberate.

և շատ միտումնավոր է: Իմ տեմպի մեջ հոսունություն չկա,

There's no fluidity to my pace,

և ընկալումը շատ ջանք է պահանջում,

and there's this constriction in my area of perception,

և ես պարզապես կենտրոնանում եմ ներքին համակարգերի վրա:

so I'm just focused on internal systems.

And I'm standing in my bathroom

Ես կանգնած եմ լոգարանում և պատրաստվում եմ

getting ready to step into the shower,

մտնել ցնցուղի տակ և այդ պահին սկսում եմ լսել

and I could actually hear the dialogue inside of my body.

իմ մարմնի մեջ տեղի ունեցող մի երկխոսություն: Ես լսում եմ մի կամաց ձայն,

I heard a little voice saying, "OK. You muscles, you've got to contract.

որն ասում է. «Լավ: Դուք, մկաններ, պետք է կծկվեք:

You muscles, you relax."

Հիմա, մկաններ, հանգստացեք»:

And then I lost my balance, and I'm propped up against the wall.

Այնուհետև ես կորցնում եմ հավասարակշռությունս ու պատին հենվում:

Ես նայում եմ թևիս ու հասկանում,

And I look down at my arm

and I realize that I can no longer define the boundaries of my body.

որ այլևս չեմ կարող տարբերել իմ մարմնի սահմանները:

Ես չեմ կարող սահմանել, թե որտեղ եմ սկսում և որտեղ ավարտվում,

I can't define where I begin and where I end,

որովհետև թևիս ատոմներն ու մոլեկուլները

because the atoms and the molecules of my arm

blended with the atoms and molecules of the wall.

խառնվել են պատի ատոմների և մոլեկուլների հետ:

And all I could detect was this energy -- energy.

Եվ միակ բանը որ ես կարող եմ տարբերակել` այս էներգիան է:

And I'm asking myself, "What is wrong with me?

Եվ ես հարցնում եմ ինքս ինձ` «Ի՞նչ է հետս պատահել:

What is going on?"

Ի՞նչ է կատարվում»։ Եվ այդ պահին իմ ուղեղի խոսակցությունը,

And in that moment, my left hemisphere brain chatter went totally silent.

իմ ուղեղի ձախ կիսագնդի խոսակցությունն ամբողջովին դադարում է:

Կարծես ինչ-որ մեկը վերցրեց հեռակառավարման վահանակը

Just like someone took a remote control and pushed the mute button.

և միացրեց «լուռ» ռեժիմը: Կատարյալ լռություն:

Total silence.

And at first I was shocked to find myself inside of a silent mind.

Սկզբում ես զարմացել էի, գտնելով ինձ

լուռ մտքի մեջ: Սակայն հետո ես միանգամից

But then I was immediately captivated

գերվեցի իմ շուրջը եղած էներգիայի շքեղությամբ:

by the magnificence of the energy around me.

Եվ քանի որ ես չէի կարող այլևս տարբերակել

And because I could no longer identify the boundaries of my body,

իմ մարմնի սահմանները, ես հսկա և տարածական էի զգում ինձ:

I felt enormous and expansive.

Ես զգացի ամբողջ էներգիան

I felt at one with all the energy that was,

և ամեն ինչ գեղեցիկ էր:

and it was beautiful there.

Then all of a sudden my left hemisphere comes back online

Ապա հանկարծակիորեն իմ ձախ կիսագունդը վերադառնում է

և ասում է. «Հեյ, մենք խնդիր ունենք:

and it says to me, "Hey! We've got a problem!

We've got to get some help."

Մենք խնդիր ունենք, պետք է օգնություն խնդրել»։

And I'm going, "Ahh! I've got a problem!"

Ես էլ սկսում եմ «Ահ, ես խնդիր ունեմ:

(Laughter)

Ես խնդիր ունեմ»: «Լավ, լավ, խնդիր կա»:

So it's like, "OK, I've got a problem."

But then I immediately drifted right back out into the consciousness --

Ապա ես անմիջապես հետ եմ վերադառնում

դեպի գիտակցություն, և ես քնքշորեն անվանում եմ

and I affectionately refer to this space as La La Land.

այդ վայրը Լա Լա Աշխարհ:

But it was beautiful there.

Այնտեղ գեղեցիկ էր: Պատկերացրեք, թե ինչ կլիներ,

Imagine what it would be like to be totally disconnected

եթե ամբողջովին անջատվեք ձեր ուղեղի խոսակցությունից,

from your brain chatter that connects you to the external world.

որը կապում է ձեզ արտաքին աշխարհի հետ:

So here I am in this space,

Եվ ահա ես այս տարածության մեջ եմ և իմ գործի հետ կապված

and my job, and any stress related to my job -- it was gone.

ցանկացած սթրես անցել է:

And I felt lighter in my body.

Եվ ես ինձ ավելի թեթև զգացի իմ մարմնում: Պատկերացրեք

արտաքին աշխարհի բոլոր հարաբերությունները և ցանկացած

And imagine all of the relationships in the external world

and any stressors related to any of those -- they were gone.

սթրես հարուցող բան, դրանք բոլորն անցել են:

And I felt this sense of peacefulness.

Եվ ես ունեցա այս հանդարտության զգացմունքը:

And imagine what it would feel like to lose

Եվ պատկերացրեք, ի՞նչ կզգայիք կորցնելով 37 տարվա էմոցիոնալ ծանրությունը։

37 years of emotional baggage!

(Laughter) Oh! I felt euphoria --

(Ծիծաղ) Օհ, ես էյֆորիայի մեջ էի:

euphoria.

Էյֆորիա: Դա գեղեցիկ էր:

It was beautiful.

And again, my left hemisphere comes online and it says,

Եվ ապա, նորից, իմ ձախ կիսագունդը միանում է և ասում.

"Hey! You've got to pay attention.

«Հեյ, դու պետք է ուշադրություն դարձնես:

We've got to get help."

Մենք օգնության կարիք ունենք»: Ես մտածում եմ. «ես պետք է օգնություն գտնեմ:

And I'm thinking, "I've got to get help. I've got to focus."

Ես պետք է կենտրոնանամ»:

So I get out of the shower and I mechanically dress

Եվ ես դուրս եմ գալիս ցնցուղից և մեքենայաբար

հագնվում եմ և սկսում քայլել իմ բնակարանով,

and I'm walking around my apartment,

մտածելով. «Պետք է գնամ աշխատանքի: Ես պետք է հասնեմ գործի:

and I'm thinking, "I've got to get to work. Can I drive?"

Կարո՞ղ եմ արդյոք մեքենա վարել, կարո՞ղ եմ:

And in that moment,

Այդ պահին իմ աջ թևն ամբողջովին

my right arm went totally paralyzed by my side.

անզգայանում է: Ես գիտակցում եմ.

Then I realized, "Oh my gosh! I'm having a stroke!"

«Աստվա՛ծ իմ: Ինձ մոտ կաթված է: Ես կաթվածահար եմ:»

And the next thing my brain says to me is,

Եվ հաջորդ բանը, որ իմ ուղեղն ասում է ինձ` «Վաու,

Wow! This is so cool!

սա այնքա՛ն հիանալի է:» (Ծիծաղ) «Սա ուղղակի հիասքանչ է:

(Laughter)

This is so cool!

How many brain scientists have the opportunity

Քանի՞ ուղեղի գիտնականներ են հնարավորություն ունենում

to study their own brain from the inside out?"

իրենց սեփական ուղեղն ուսումնասիրել ներսից»։

(Laughter)

(Ծիծաղ)

And then it crosses my mind, "But I'm a very busy woman!"

Ապա մտքովս անցնում է. «Բայց ախր ես զբաղված կին եմ»։

(Laughter)

(Ծիծաղ) «Ես կաթված ունենալու ժամանակ չունեմ»։

"I don't have time for a stroke!"

So I'm like, "OK, I can't stop the stroke from happening,

«Լավ, ես չեմ կարող դադարեցնել կաթվածը,

դե մեկ-երկու շաբաթ սրանով կզբաղվեմ,

so I'll do this for a week or two, and then I'll get back to my routine. OK.

ապա կվերադառնամ իմ առօրյային: Դե լավ:

So I've got to call help. I've got to call work."

Այսպիսով ես օգնության կարիք ունեմ: Պետք է զանգեմ աշխատավայր»:

I couldn't remember the number at work,

Ես չէի կարող հիշել աշխատանքիս հեռախոսահամարը,

so I remembered, in my office I had a business card with my number.

բայց հիշեցի, որ իմ գրասենյակում ես այցեքարտ ունեմ, որի վրա

գրված է իմ համարը: Այսպես, գնում եմ իմ աշխատանքային սենյակ,

So I go into my business room, I pull out a three-inch stack of business cards.

հանում եմ այցեքարտերի մի 8 սանտիմետրանոց կույտ:

And I'm looking at the card on top

Նայում եմ վերջին այցեքարտին և չնայած նրան,

and even though I could see clearly in my mind's eye

որ իմ ուղեղում ես պարզ տեսնում էի, թե իմ այցեքարտն ինչ տեսք ունի,

what my business card looked like,

I couldn't tell if this was my card or not,

ես չեմ կարող ասել, արդյոք

այս մեկն իմ քարտն էր, թե ոչ, քանի որ ես միայն պիկսելներ էի տեսնում:

because all I could see were pixels.

And the pixels of the words blended with the pixels of the background

Բառերի պիկսելները միախառնված էին

ֆոնի պիկսելների և խորհրդանշերի պիկսելների հետ,

and the pixels of the symbols, and I just couldn't tell.

և ես չէի տարբերում դրանք:

And then I would wait for what I call a wave of clarity.

Ապա ես սպասում էի այսպես կոչված պարզության ալիքին:

And in that moment, I would be able to reattach to normal reality

Երբ ես կկարողանայի

վերադառնալ իմ նորմալ իրականությանը և ասել

and I could tell that's not the card... that's not the card.

այդ այցեքարտը չէ, այդ մեկը չէ, այդ մեկը չէ...

45 րոպե տևեց մինչ ես մի քանի տասնյակ այցեքարտ նայեցի

It took me 45 minutes to get one inch down inside of that stack of cards.

այդ կույտի միջից:

In the meantime, for 45 minutes,

Միևնույն ժամանակ, 45 րոպեի ընթացքում, արունահոսությունը

the hemorrhage is getting bigger in my left hemisphere.

իմ ձախ կիսագնդում շատանում է:

I do not understand numbers, I do not understand the telephone,

Ես չեմ հասկանում թվերը: Ես չեմ հասկանում հեռախոսը,

but it's the only plan I have.

սակայն դա իմ միակ պլանն է:

So I take the phone pad and I put it right here.

Այսպես, ես վերցնում եմ հեռախոսը, դնում այստեղ: Վերցնում այցեքարտը,

I take the business card, I put it right here,

դնում այստեղ, և

and I'm matching the shape of the squiggles on the card

ես համեմատում եմ քարտի վրայի նշանները

to the shape of the squiggles on the phone pad.

հեռախոսի վրայի նշանների հետ:

But then I would drift back out into La La Land,

Ապա ես սողում էի դեպի Լա Լա Աշխարհ,

and not remember when I came back if I'd already dialed those numbers.

և վերադառնում հետ չհիշելով, թե արդյոք ես արդեն

հավաքել եմ այդ թվերը, թե ոչ:

So I had to wield my paralyzed arm like a stump

Ես ստիպված էի կառավարել իմ անզգայացած թևը, որը կարծես պրոտեզ լիներ,

and cover the numbers as I went along and pushed them,

և ծածկել թվերը, երբ դրանք հավաքում էի,

որպեսզի երբ վերադառնամ նորմալ իրականությանը,

so that as I would come back to normal reality,

կարողանամ ասել. «Այո, ես արդեն հավաքել եմ այդ համարը»:

I'd be able to tell, "Yes, I've already dialed that number."

Eventually, the whole number gets dialed and I'm listening to the phone,

Վերջապես, հավաքում եմ ամբողջ համարը,

ես գծի վրա եմ,

and my colleague picks up the phone and he says to me,

իմ գործընկերը վերցնում է հեռախոսը և ասում ինձ.

"Woo woo woo woo." (Laughter)

«Ու, ու, ու ու» (Ծիծաղ) Եվ ես մտածում եմ,

(Laughter)

And I think to myself,

«Աստված իմ, նա կարծես Գոլդեն ռետրիվեր տեսակի շուն լինի»,

"Oh my gosh, he sounds like a Golden Retriever!"

(Laughter)

And so I say to him -- clear in my mind, I say to him:

Եվ ես ասում եմ նրան, պարզ կերպով իմ ուղեղում.

"This is Jill! I need help!"

«Սա Ջիլն է, ես օգնության կարիք ունեմ»։

And what comes out of my voice is, "Woo woo woo woo woo."

Իսկ իմ ձայնը նորից «Ու ու ու ու ու» է ասում:

I'm thinking, "Oh my gosh, I sound like a Golden Retriever."

Մտածում եմ. «Աստված իմ, ես Գոլդեն ռետրիվերի պես եմ հնչում»:

Այսպես, ես չգիտեի,

So I couldn't know -- I didn't know

that I couldn't speak or understand language until I tried.

որ ես ի վիճակի չէի խոսել կամ հասկանալ լեզու, մինչ չփորձեցի անել դա:

So he recognizes that I need help and he gets me help.

Գործւնկերս հասկանում է, որ ես օգնության կարիք ունեմ և օգնության գալիս:

Մի փոքր ժամանակ անց ես շտապ օգնության մեքենայի մեջ եմ,

And a little while later, I am riding in an ambulance

Բոստոնի մի հիվանդանոցից մինչ Մասաչուսեթսի ընդհանուր հիվանդանոց:

from one hospital across Boston to [Massachusetts] General Hospital.

Եվ ես կուչ եմ գալիս էմբրիոնի պես:

And I curl up into a little fetal ball.

Եվ կարծես մի փուչիկ, որի մեջ օդի վերջին մասն է

And just like a balloon with the last bit of air,

հանկարծ դուրս գալիս,

just right out of the balloon,

այդպես ես զգացի նույն բանը.. զգացի իմ հոգու հանձնվելը:

I just felt my energy lift and just I felt my spirit surrender.

Եվ այդ պահին ես գիտակցեցի, որ այևս

And in that moment, I knew that I was no longer the choreographer of my life.

ես չեմ իմ կյանքի ռեժիսորը:

And either the doctors rescue my body and give me a second chance at life,

Եվ կամ բժիշկները կփրկեն իմ մարմինը

և կյանքի երկրորդ հնարավորություն կտան, կամ էլ գուցե

or this was perhaps my moment of transition.

սա անցումային պահ է:

When I woke later that afternoon,

Երբ այդ օրը ես արթնացա, ես ցնցված էի,

I was shocked to discover that I was still alive.

հայտնաբերելով, որ դեռևս ողջ եմ: Երբ ես զգացի իմ հոգու հանձնվելը,

When I felt my spirit surrender, I said goodbye to my life.

ես հրաժեշտ տվեցի իմ կյանքին:

And my mind was now suspended

Եվ իմ միտքը կախված էր երկու շատ հակառակ

between two very opposite planes of reality.

իրականության օդանավերի միջև: Գրգիռները, որոնք

Stimulation coming in through my sensory systems

անցնում էին իմ զգայական համակարգով կարծես միայն ցավոտ էին:

felt like pure pain.

Light burned my brain like wildfire,

Լույսն այրում էի ուղեղս խարույկի պես, և ձայները

and sounds were so loud and chaotic

այնքան բարձր և քաոսային էին, որ ես չէի կարողանում

that I could not pick a voice out from the background noise,

առանձնացնել ձայները ֆոնային աղմուկից,

and I just wanted to escape.

և ուղղակի ցանկանում էի փախչել: Քանի որ ես չէի կարող հասկանալ

Because I could not identify the position of my body in space,

տարածության մեջ իմ մարմնի դիրքը, ես հսկայական և մեծ էի զգում ինձ,

I felt enormous and expansive,

կարծես շշից ազատագրված ջին լինեի:

like a genie just liberated from her bottle.

Եվ իմ հոգին ազատ ճախրում էր, կարծես մի մեծ կետ,

And my spirit soared free,

like a great whale gliding through the sea of silent euphoria.

որը լողում է հանդարտ էյֆորիայի ծովում:

Nirvana.

Նիրվանա: Ես հասա նիրվանայի: Եվ ես հիշում եմ, որ մտածում էի,

I found Nirvana.

And I remember thinking,

there's no way I would ever be able to squeeze the enormousness of myself

որ անհնար կլինի երբևիցե կարողանալ ետ ճզմել

իմ հսկայական չափերը իմ փոքրիկ մարմմի մեջ:

back inside this tiny little body.

But then I realized, "But I'm still alive!

Ապա ես գիտակցեցի. «Ախր ես դեռևս ողջ եմ: Ես դեռ ողջ եմ

I'm still alive, and I have found Nirvana.

և ես հասել եմ նիրվանայի: Եվ եթե ես հասել եմ

And if I have found Nirvana and I'm still alive,

նիրվանայի և դեռևս ողջ եմ, ապա բոլորը

then everyone who is alive can find Nirvana."

ովքեր ողջ են, կարող են հասնել նիրվանայի»: Ես պատկերացրեցի աշխարհը

And I pictured a world

filled with beautiful, peaceful, compassionate, loving people

լցված գեղեցիկ, խաղաղ, կարեկցող,

սիրող մարդկանցով, ովքեր գիտեն, որ նրանք կարող են վերադառնալ

who knew that they could come to this space at any time.

այս տարածություն երբ ցանկանան: Եվ նրանք կարող են

And that they could purposely choose

միտումնավոր ընտրել մտնել նրանց ձախ կիսագունդ

to step to the right of their left hemispheres --

և գտնել այս խաղաղությունը: Եվ ապա,

and find this peace.

And then I realized

ես գիտակցեցի, թե ինչպիսի հրաշալի պարգև էր այս փորձառությունը,

what a tremendous gift this experience could be,

ինչպիսի պայծառության զեղում կարող էր սա լինել, այն մասին,

what a stroke of insight this could be to how we live our lives.

թե ինչպես ենք մենք ապրում մեր կյանքը: Եվ դա ինձ դրդեց, որ ես ապաքինվեմ։

And it motivated me to recover.

Two and a half weeks after the hemorrhage, the surgeons went in,

Արունահոսությունից երկուսուկես շաբաթ անց,

վիրաբույժները հեռացրեցին արյան գունդը,

and they removed a blood clot the size of a golf ball

որը գոլֆի գնդակի չափի էր և ճնշում էր իմ լեզվային կենտրոնները:

that was pushing on my language centers.

Այստեղ ես իմ մայրիկի հետ եմ,

Here I am with my mama,

who is a true angel in my life.

ով իմ կյանքի իրական հրեշտակն է: Ութ տարի պահանջվեց, որպեսզի ես ամբողջովին ապաքինվեմ:

It took me eight years to completely recover.

So who are we?

Այսպիսով, ովքե՞ր ենք մենք: Մենք տիեզերքի կենսական ուժն ենք,

We are the life-force power of the universe,

ձեռքերի ճարպկությամբ և երկու ճանաչողական մտքերով:

with manual dexterity and two cognitive minds.

Եվ մենք ունակ ենք ընտրելու, յուրաքանչյուր պահ,

And we have the power to choose, moment by moment,

թե ինչ ենք մենք ուզում հանդիսանալ այս աշխարհում:

who and how we want to be in the world.

Right here, right now,

Հենց այստեղ, հենց հիմա, ես կարող եմ մուտք գործել

I can step into the consciousness of my right hemisphere, where we are.

դեպի իմ աջ կիսագնդի գիտակցություն, որտեղ մենք ենք գտնվում:

I am the life-force power of the universe.

Ես տիեզերքի կենսական ուժն եմ:

I am the life-force power

Ես իմ մարմինը կազմող 50 տրիլիոն գեղեցիկ մոլեկուլյար հանճարները

of the 50 trillion beautiful molecular geniuses that make up my form,

կառավարող կենսական ուժն եմ։

at one with all that is.

Or, I can choose to step into the consciousness of my left hemisphere,

Կամ, ես կարող եմ ընտրել մուտք գործել դեպի իմ ձախ կիսագնդի

գիտակցություն, որտեղ ես դառնում եմ անհատ,

where I become a single individual, a solid.

ամբողջական մաս: Առանձնացված հոսքից,

Separate from the flow, separate from you.

առանձնացված ձեզանից: Ես Դոկտոր Ջիլ Բոլթի Թեյլորն եմ`

I am Dr. Jill Bolte Taylor:

intellectual, neuroanatomist.

մտավորական, նեյրոանատոմիկ: Սա են իմ «մենք»-երը:

These are the "we" inside of me.

Which would you choose?

Ո՞ր մեկը դուք կընտրեիք: Ո՞րն եք ընտրում: Եվ ե՞րբ:

Which do you choose?

And when?

Ես կարծում եմ, որ որքան շատ ժամանակ մենք ծախսում ենք

I believe that the more time we spend

choosing to run the deep inner-peace circuitry

ընտրելով մեր ձախ կիսագնդերի ներքին խաղաղությունը,

of our right hemispheres,

այնքան ավելի շատ խաղաղություն

the more peace we will project into the world,

մենք կհաղորդենք աշխարհին, և այնքան ավելի խաղաղ կդառնա մեր մոլորակը:

and the more peaceful our planet will be.

Եվ ես մտածեցի, սա մի միտք էր՝ արժանի տարածման։

And I thought that was an idea worth spreading.

Thank you.

(Applause)