My stroke of insight | Jill Bolte Taylor | TED

Sự thức tỉnh mạnh mẽ sau lần đột quỵ của Jill Bolte Taylor.

Translator: Thach Thao Nguyen Phuc Reviewer: Duc Nguyen

I grew up to study the brain

Tôi lớn lên để nghiên cứu bộ não

because I have a brother who has been diagnosed

bởi vì tôi có một người anh trai bị chẩn đoán mắc chứng rối loạn não:

with a brain disorder, schizophrenia.

And as a sister and later, as a scientist,

tâm thần phân liệt. Là người em gái

và sau này là nhà khoa học, tôi muốn tìm hiểu tại sao

I wanted to understand, why is it that I can take my dreams,

rằng là tôi có thể đem những giấc mơ, và kết nối chúng

I can connect them to my reality,

với đời thực của tôi, và làm cho chúng trở thành hiện thực.

and I can make my dreams come true?

Vấn đề não bộ của anh trai tôi là gì và

What is it about my brother's brain and his schizophrenia

sao mà bệnh tâm thần phân liệt đã làm anh ấy không thể nối kết

that he cannot connect his dreams to a common and shared reality,

những giấc mơ của anh với đời thường, và rồi

so they instead become delusion?

thay vào đó trở thành ảo tưởng?

So I dedicated my career to research into the severe mental illnesses.

Vì vậy, tôi đã đặt hết tâm huyết vào nghiên cứu

những bệnh tâm thần ở mức trầm trọng. Tôi đã chuyển nhà từ tiểu bang

And I moved from my home state of Indiana to Boston,

Indiana đến thành phố Boston, nơi mà tôi đã làm việc

where I was working in the lab of Dr. Francine Benes,

tại phòng thí nghiệm của Tiến sĩ Francine Benes, ở Harvard

in the Harvard Department of Psychiatry.

Khoa thần kinh. Và trong phòng thí nghiệm, chúng tôi đã đặt câu hỏi,

And in the lab, we were asking the question,

"What are the biological differences

"Sự khác biệt sinh học giữa những bộ não khác nhau là gì

between the brains of individuals who would be diagnosed as normal control,

người như thế nào thì được chẩn đoán là có bộ não bình thường,

as compared with the brains of individuals

so với bộ não của người bị tâm thần phân liệt,

diagnosed with schizophrenia, schizoaffective or bipolar disorder?"

trầm cảm phân liệt hay rối loạn lưỡng cực?"

So we were essentially mapping the microcircuitry of the brain:

Vì vậy, chúng tôi đã phác thảo cốt lõi về những vi mạch

trong não bộ: Những tế bào nào liên lạc với

which cells are communicating with which cells,

những tế bào nào, với điều kiện hóa học nào, và kế tiếp

with which chemicals,

and then in what quantities of those chemicals?

định lượng những chất hóa học đó là bao nhiêu?

So there was a lot of meaning in my life

Và cuộc sống của tôi đã rất có ý nghĩa vì tôi đã tập trung vào

because I was performing this type of research during the day,

những nghiên cứu hằng ngày.

but then in the evenings and on the weekends,

Nhưng vào những buổi tối và cuối tuần,

I traveled as an advocate for NAMI, the National Alliance on Mental Illness.

tôi đi đây đó vận động cho NAMI, Hiệp Hội Bệnh Thần Kinh Toàn Quốc.

But on the morning of December 10, 1996,

Nhưng vào buổi sáng ngày 10 tháng 12 năm 1996, tôi thức dậy

I woke up to discover that I had a brain disorder of my own.

khám phá ra rằng Tôi có một chứng rối loạn não của chính mình

A blood vessel exploded in the left half of my brain.

Một mạch máu ở bên bán cầu trái bộ não của tôi bị vỡ.

Và trong vòng 4 tiếng đồng hồ,

And in the course of four hours,

Tôi đã quan sát toàn bộ tiến trình thoái hóa về khả năng

I watched my brain completely deteriorate

in its ability to process all information.

xử lý thông tin. Vào sáng cái ngày bị xuất huyết não,

On the morning of the hemorrhage,

Tôi không thể đi, nói, đọc, viết hoặc nhớ lại bất kỳ cái gì của cuộc sống tôi.

I could not walk, talk, read, write or recall any of my life.

I essentially became an infant in a woman's body.

Về cơ bản, tôi trở thành đứa trẻ sơ sinh trong cơ thể của một người phụ nữ.

If you've ever seen a human brain,

Nếu bạn đã từng nhìn thấy một bộ não con người,

it's obvious that the two hemispheres are completely separate from one another.

sẽ thấy nó hiển nhiên có hai bán cầu hoàn toàn tách biệt nhau.

Và tôi đã mang cho bạn một bộ não người thật.

And I have brought for you a real human brain.

(Groaning, laughter)

Vậy, đây là một bộ não người thật.

So this is a real human brain.

This is the front of the brain,

Đây là mặt trước của não,

the back of brain with the spinal cord hanging down,

mặt sau của não bộ với tủy sống treo xuống,

and this is how it would be positioned inside of my head.

và đây là cách nó sẽ được đặt bên trong đầu của tôi.

And when you look at the brain,

Và khi bạn nhìn vào bộ não, nó rõ ràng rằng

it's obvious that the two cerebral cortices

hai bán cầu não là hoàn toàn tách rời nhau.

are completely separate from one another.

For those of you who understand computers,

Đối với những bạn am hiểu về máy tính,

our right hemisphere functions like a parallel processor,

thì bán cầu phải của chúng ta hoạt động như một bộ xử lý song song,

trong khi bán cầu trái hoạt động như một bộ xử lý nối tiếp.

while our left hemisphere functions like a serial processor.

Hai bán cầu truyền thông với nhau

The two hemispheres do communicate with one another

xuyên qua thể chai,

through the corpus callosum,

which is made up of some 300 million axonal fibers.

là phần được tạo bởi 300 triệu thớ/sợi trục thần kinh.

Nhưng ngoài ra,

But other than that,

the two hemispheres are completely separate.

hai bán cầu là hoàn toàn riêng biệt.

Because they process information differently,

Bởi vì chúng xử lý thông tin khác nhau,

each of our hemispheres think about different things,

mỗi bán cầu suy nghĩ về những điều khác nhau,

they care about different things, and, dare I say,

chúng quan tâm về những điều khác nhau, và, tôi dám nói rằng,

they have very different personalities.

mỗi bán cầu có cá tính rất khác nhau.

Excuse me. Thank you. It's been a joy.

Xin phép. Cảm ơn. Đó là đùa thôi. (Trợ lý: Vâng)

Assistant: It has been.

(Laughter)

Our right human hemisphere is all about this present moment.

Bán cầu phải của chúng ta là về thời điểm hiện tại.

Đó là về "ngay ở đây, ngay bây giờ."

It's all about "right here, right now."

Our right hemisphere, it thinks in pictures

Bán cầu phải của chúng ta, nó nghĩ bằng hình ảnh

and it learns kinesthetically through the movement of our bodies.

và nó học khả năng phán đoán thông qua sự chuyển động của cơ thể chúng ta.

Information, in the form of energy, streams in simultaneously

Thông tin, dưới hình thức năng lượng, chảy vào cùng một lúc

through all of our sensory systems

qua tất cả các hệ thống giác quan của chúng ta

and then it explodes into this enormous collage

và rồi nó phát triển tạo thành những bức ảnh (cắt dán) nghệ thuật rất lớn

of what this present moment looks like,

về những gì mà hiện tại trông giống như thế,

what this present moment smells like and tastes like,

những gì mà thời điểm hiện tại ngửi thấy và nếm thấy,

what it feels like and what it sounds like.

những gì giống như cảm giác, và những gì giống như âm thanh.

I am an energy-being connected to the energy all around me

Tôi là một đơn vị năng lượng kết nối với tất cả năng lượng quanh tôi

through the consciousness of my right hemisphere.

thông qua ý thức của não phải.

Chúng ta là những đơn vị năng lượng được kết nối với những đơn vị khác

We are energy-beings connected to one another

thông qua ý thức nhờ não phải của chúng ta như trong một gia đình lớn của loài người..

through the consciousness of our right hemispheres

as one human family.

And right here, right now, we are brothers and sisters on this planet,

Và ngay đây,

ngay bây giờ, chúng ta là những anh chị em trên địa cầu,

here to make the world a better place.

ở đây để làm cho thế giới tốt đẹp hơn.

And in this moment we are perfect, we are whole and we are beautiful.

Và trong giây phút này chúng ta thật hoàn hảo, chúng ta nguyên vẹn và xinh đẹp.

My left hemisphere, our left hemisphere, is a very different place.

Não trái của tôi, hay của chúng ta, là một nơi rất khác biệt.

Our left hemisphere thinks linearly and methodically.

Não trái của chúng ta tư duy tuyến tính và có phương pháp rõ ràng.

Não trái của chúng ta

Our left hemisphere is all about the past and it's all about the future.

là tất cả về quá khứ và là tất cả về tương lai.

Our left hemisphere is designed to take

Não trái của chúng ta được thiết kế để vẽ ra

that enormous collage of the present moment

bức tranh cắt dán khổng lồ của hiện tại và

and start picking out details, and more details about those details.

bắt đầu tạo ra càng lúc càng nhiều chi tiết từ những chi tiết này.

Sau đó nó phân loại và

It then categorizes and organizes all that information,

tổ chức tất cả những thông tin đó, kết hợp nó với

associates it with everything in the past we've ever learned,

mọi thứ trong quá khứ mà chúng ta đã học, và

and projects into the future all of our possibilities.

lên kế hoạch cho tương lai tất cả những gì chúng ta có thể.

And our left hemisphere thinks in language.

Và não trái của chúng ta tư duy bằng ngôn ngữ.

It's that ongoing brain chatter that connects me and my internal world

Nó là phần não đối thoại liên tục, kết nối tôi và

thế giới nội tại với thế giới bên ngoài.

to my external world.

It's that little voice that says to me,

Đó là một giọng nói nhỏ nói với tôi: "Này,

"Hey, you've got to remember to pick up bananas on your way home.

nhớ mua chuối trên đường về nhà nhé.

I need them in the morning."

Tôi cần nó vào buổi sáng."

It's that calculating intelligence

Sự thông minh tính toán đó đã nhắc nhở tôi

that reminds me when I have to do my laundry.

khi tôi phải giặt giũ. Nhưng có lẽ quan trọng nhất,

But perhaps most important, it's that little voice that says to me,

là khi giọng nói nhỏ đó nói với tôi rằng,

"I am. I am."

"Tôi là. Tôi là."Và ngay lúc não trái của tôi nói với tôi rằng "Tôi là"

And as soon as my left hemisphere says to me "I am,"

Tôi trở nên riêng biệt.

I become separate.

Tôi trở thành một cá thể biệt lập, tách rời khỏi dòng năng lượng xung quanh,

I become a single solid individual,

separate from the energy flow around me

và rồi tách khỏi các bạn.

and separate from you.

And this was the portion of my brain that I lost on the morning of my stroke.

Và đây là phần não mà tôi đã mất

vào buổi sáng mà tôi đột quỵ.

On the morning of the stroke,

Vào buổi sáng đó, tôi thức dậy

I woke up to a pounding pain behind my left eye.

với cơn đau búa bổ đằng sau mắt trái. Và nó

And it was the kind of caustic pain that you get when you bite into ice cream.

đau tê buốt giống như khi

bạn cắn cây kem đá vậy. Và nó tóm lấy tôi

And it just gripped me --

and then it released me.

rồi nó thả tôi ra. Và nó lại tóm lấy tôi

And then it just gripped me --

and then it released me.

sau đó thả tôi ra. Và nó rất khác thường

And it was very unusual for me to ever experience any kind of pain,

khác với mọi kinh nghiệm về bất kỳ loại đau đớn nào của tôi,

so I thought, "OK, I'll just start my normal routine."

nên tôi đã nghĩ, OK, tôi chỉ việc bắt đầu thói quen bình thường.

So I got up and I jumped onto my cardio glider,

Vậy nên tôi thức dậy và nhảy vào máy tập của tôi,

which is a full-body, full-exercise machine.

đó là loại máy tập toàn bộ thân thể.

Và tôi bị rối loạn trên cái thứ này, và tôi nhận ra

And I'm jamming away on this thing,

and I'm realizing that my hands look like primitive claws

rằng tay tôi trông như bộ vuốt nguyên thủy đang bám chặt

grasping onto the bar.

vào tay vịn. Và tôi nghĩ rằng "Thật lạ lùng."

And I thought, "That's very peculiar."

Và tôi nhìn xuống toàn thân và nghĩ "Whoa,

And I looked down at my body

and I thought, "Whoa, I'm a weird-looking thing."

Tôi giống cái quái gì đây." Và nó dường như là

And it was as though my consciousness had shifted away

ý thức của tôi bị đẩy ra khỏi nhận thức về thực tế của tôi,

from my normal perception of reality,

nơi mà tôi là một con người

where I'm the person on the machine having the experience,

đang ở trên một cỗ máy và trải nghiệm tới một không gian bí hiểm

to some esoteric space

nơi mà tôi chứng kiến tôi trải nghiệm những điều này.

where I'm witnessing myself having this experience.

And it was all very peculiar, and my headache was just getting worse.

Và tất cả thật kỳ dị, và cơn nhức đầu của tôi

trở nên tồi tệ hơn. Nên tôi rời khỏi cái máy tập,

So I get off the machine,

and I'm walking across my living room floor,

và tôi đi ngang phòng khách, và tôi

and I realize that everything inside of my body has slowed way down.

nhận ra rằng mọi thứ bên trong cơ thể tôi

bị chậm lại. Và mỗi bước chân đều rất cứng nhắc và

And every step is very rigid and very deliberate.

rất chậm rãi. Những bước chân không còn linh động,

There's no fluidity to my pace,

và nhận thức của tôi bị co lại,

and there's this constriction in my area of perception,

nên tôi chỉ tập trung vào hệ thống nội tại bên trong.

so I'm just focused on internal systems.

And I'm standing in my bathroom

Và tôi đứng trong phòng tắm sẵn sàng bước tới

getting ready to step into the shower,

chỗ vòi sen, và tôi có thể thật sự nghe thấy

and I could actually hear the dialogue inside of my body.

cuộc đối thoại bên trong cơ thể. Tôi nghe một giọng nhỏ

I heard a little voice saying, "OK. You muscles, you've got to contract.

nói rằng. "OK, ê cơ bắp, mày phải co lại.

You muscles, you relax."

Ê cơ bắp, mày thả lỏng đi."

And then I lost my balance, and I'm propped up against the wall.

Và sau đó tôi mất thăng bằng, và tôi dựa vào tường.

Tôi nhìn xuống cánh tay và nhận ra

And I look down at my arm

and I realize that I can no longer define the boundaries of my body.

rằng tôi không thể xác định được phạm vi cơ thể mình nữa.

Tôi không thể xác định được chỗ nào tôi bắt đầu và kết thúc ở đâu,

I can't define where I begin and where I end,

bởi vì những nguyên tử và phân tử của tay tôi

because the atoms and the molecules of my arm

blended with the atoms and molecules of the wall.

trộn lẫn với những nguyên tử và phân tử của bức tường.

And all I could detect was this energy -- energy.

Và tất cả những gì tôi có thể phát hiện là năng lượng - năng lượng.

And I'm asking myself, "What is wrong with me?

Và tôi tự hỏi "Mình bị cái gì vậy?

What is going on?"

Cái gì đang xảy ra?" Và trong khoảnh khắc, cuộc đối thoại não của tôi--

And in that moment, my left hemisphere brain chatter went totally silent.

cuộc đối thoại của não trái của tôi -- trở nên hoàn toàn im lặng.

Giống như ai đó cầm điều khiển từ xa

Just like someone took a remote control and pushed the mute button.

và bấm vào nút Mute. Hoàn toàn im lặng.

Total silence.

And at first I was shocked to find myself inside of a silent mind.

Và thoạt tiên tôi bị sốc khi tìm chính mình

bên trong một đầu óc im lặng. Nhưng sau đó tôi ngay lập tức

But then I was immediately captivated

đắm chìm trong vẻ tráng lệ của những dòng năng lượng xung quanh.

by the magnificence of the energy around me.

Và bởi vì tôi không còn nhận ra

And because I could no longer identify the boundaries of my body,

phạm vi cơ thể của mình được nữa, tôi cảm thấy to lớn và mở rộng ra.

I felt enormous and expansive.

Tôi cảm thấy mình và tất cả năng lượng là một,

I felt at one with all the energy that was,

và nó thật đẹp.

and it was beautiful there.

Then all of a sudden my left hemisphere comes back online

Và đột nhiên não trái của tôi trở lại,

và nó nói với tôi "Này! Chúng ta có một rắc rối!

and it says to me, "Hey! We've got a problem!

We've got to get some help."

Chúng ta có vấn đề! Chúng ta cần giúp đỡ."

And I'm going, "Ahh! I've got a problem!"

Và tôi tiếp tục "Ahh! Tôi có rắc rối!

(Laughter)

Tôi có vấn đề." Nó giống như là "Ok Ok, tôi có vấn đề."

So it's like, "OK, I've got a problem."

But then I immediately drifted right back out into the consciousness --

Nhưng sau đó tôi lập tức trở lại

trạng thái nhận thức -- và tôi âu yếm

and I affectionately refer to this space as La La Land.

nhắc tới nơi đó như Xứ sở Diệu kỳ.

But it was beautiful there.

Ở đó thật đẹp. Tưởng tượng sẽ thế nào

Imagine what it would be like to be totally disconnected

khi được hoàn toàn ngắt khỏi bộ não

from your brain chatter that connects you to the external world.

mà liên kết bạn với thế giới bên ngoài.

So here I am in this space,

Tôi ở đây trong không gian này, và công việc -- và mọi

and my job, and any stress related to my job -- it was gone.

áp lực liên quan đến công việc -- biến mất.

And I felt lighter in my body.

Và tôi thấy lâng lâng trong người. Và hãy tưởng tượng:

mọi quan hệ trong thế giới bên ngoài hay mọi

And imagine all of the relationships in the external world

and any stressors related to any of those -- they were gone.

áp lực liên quan đến chúng -- tất cả đã biến mất.

And I felt this sense of peacefulness.

Tôi cảm nhận sự thư thái.

And imagine what it would feel like to lose

Và hãy tưởng tượng sẽ thế nào khi được trút bỏ 37 năm gánh nặng tình cảm!

37 years of emotional baggage!

(Laughter) Oh! I felt euphoria --

(Tiếng cười) Ôi! Tôi cảm nhận niềm hân hoan.

euphoria.

Hân hoan. Tuyệt đẹp.

It was beautiful.

And again, my left hemisphere comes online and it says,

Khi đó, não trái của tôi kết nối trở lại và nói,

"Hey! You've got to pay attention.

"Kìa! Bà phải tập trung.

We've got to get help."

Chúng ta cần giúp đỡ." Và tôi nghĩ, "Tôi phải đi kêu cứu.

And I'm thinking, "I've got to get help. I've got to focus."

Tôi cần tập trung."

So I get out of the shower and I mechanically dress

Vậy là tôi ra khỏi phòng tắm và mặc quần áo

theo phản xạ và đi quanh căn nhà của mình,

and I'm walking around my apartment,

tôi nghĩ rằng "Tôi phải đi làm. Tôi phải đi làm.

and I'm thinking, "I've got to get to work. Can I drive?"

Tôi lái xe được không? Tôi lái xe được không?"

And in that moment,

Ngay lúc đó tay phải tôi bị

my right arm went totally paralyzed by my side.

tê cứng hoàn toàn. Khi đó tôi nhận ra,

Then I realized, "Oh my gosh! I'm having a stroke!"

"Lạy Chúa! Tôi đang bị tai biến! Tôi đang bị tai biến!

And the next thing my brain says to me is,

Và điều tiếp theo bộ não nói với tôi là "Chà!

Wow! This is so cool!

Thật quá phê." (Tiếng cười) "Thật quá phê!

(Laughter)

This is so cool!

How many brain scientists have the opportunity

Bao nhiêu nhà khoa học nghiên cứu não bộ có cơ hội

to study their own brain from the inside out?"

được nghiên cứu não của chính họ từ bên trong?"

(Laughter)

(Tiếng cười)

And then it crosses my mind, "But I'm a very busy woman!"

Và tôi chợt nghĩ rằng "Nhưng tôi là một phụ nữ vô cùng bận rộn!"

(Laughter)

(Tiếng cười) "Tôi không có thời gian để tai biến!"

"I don't have time for a stroke!"

So I'm like, "OK, I can't stop the stroke from happening,

Thế nên tôi nghĩ "OK, không thể ngăn trận tai biến,

vậy tôi sẽ để thế trong một hay hai tuần,

so I'll do this for a week or two, and then I'll get back to my routine. OK.

và rồi sẽ trở lại bình thường. OK.

So I've got to call help. I've got to call work."

Tôi phải gọi cứu giúp. Tôi phải gọi tới nơi làm việc."

I couldn't remember the number at work,

Tôi không thể nhớ số ở nơi làm,

so I remembered, in my office I had a business card with my number.

nên tôi nhớ rằng, trong phòng làm việc tôi có một cái danh thiếp

ghi số của mình trên đó. Tôi đi vào phòng làm việc,

So I go into my business room, I pull out a three-inch stack of business cards.

rút ra một tập danh thiếp dày 3 inch.

And I'm looking at the card on top

Tôi nhìn vào cái danh thiếp trên cùng và mặc dù

and even though I could see clearly in my mind's eye

tôi có thể thấy rõ trông nó như thế nào,

what my business card looked like,

I couldn't tell if this was my card or not,

tôi vẫn không thể nói

liệu đó có phải danh thiếp của mình hay không bởi tôi chỉ có thể thấy những điểm ảnh.

because all I could see were pixels.

And the pixels of the words blended with the pixels of the background

Và những điểm ảnh của các từ lẫn

với các điểm ảnh hình nền và các điểm ảnh của những biểu tượng,

and the pixels of the symbols, and I just couldn't tell.

và tôi không thể nhận ra.

And then I would wait for what I call a wave of clarity.

Lúc đó tôi đợi một khoảnh khắc minh mẫn.

And in that moment, I would be able to reattach to normal reality

Trong khoảnh khắc đó, tôi sẽ có thể

kết nối lại với thực tế và sẽ có thể nói

and I could tell that's not the card... that's not the card.

đó không phải là cái card mình tìm...đó không phải là cái card...đó không phải là cái card.

Tôi mất 45 phút để xem hết 1 inch

It took me 45 minutes to get one inch down inside of that stack of cards.

trong tập danh thiếp đó.

In the meantime, for 45 minutes,

Trong lúc đó, với 45 phút, khối xuất huyết đã

the hemorrhage is getting bigger in my left hemisphere.

lớn dần lên trong não trái của tôi.

I do not understand numbers, I do not understand the telephone,

Tôi không thể hiểu các chữ số. Tôi không hiểu cái điện thoại,

but it's the only plan I have.

nhưng đó là kế hoạch duy nhất tôi có.

So I take the phone pad and I put it right here.

Do đó tôi lấy điện thoại và đặt nó ở đây. Tôi lấy danh thiếp

I take the business card, I put it right here,

đặt nó ở đây, và

and I'm matching the shape of the squiggles on the card

so những hình ngoằn nghèo trên danh thiếp

to the shape of the squiggles on the phone pad.

với hình ngoằn nghèo trên bàn phím điện thoại.

But then I would drift back out into La La Land,

Nhưng khi đó tôi lại rơi vào Xứ sở Thần tiên,

and not remember when I came back if I'd already dialed those numbers.

và khi tỉnh lại không nhớ rằng mình

đã bấm số hay chưa.

So I had to wield my paralyzed arm like a stump

Thế nên tôi phải điều khiển cánh tay tê liệt như một cánh tay cụt

and cover the numbers as I went along and pushed them,

và che những con số đã bấm rồi

để khi trở lại bình thường

so that as I would come back to normal reality,

tôi sẽ biết rằng "Rồi, mình đã bấm số đó rồi."

I'd be able to tell, "Yes, I've already dialed that number."

Eventually, the whole number gets dialed and I'm listening to the phone,

Cuối cùng, tất cả các số đã được bấm

và tôi chờ điện thoại, và

and my colleague picks up the phone and he says to me,

đồng nghiệp của tôi nhấc máy và anh ta nói với tôi,

"Woo woo woo woo." (Laughter)

"Woo woo woo woo." (Tiếng cười) Và tôi nghĩ thầm,

(Laughter)

And I think to myself,

"Lạy Chúa, hắn ta nghe như một con chó Golden Retriever!"

"Oh my gosh, he sounds like a Golden Retriever!"

(Laughter)

And so I say to him -- clear in my mind, I say to him:

Thế nên tôi nói với anh ta -- rõ ràng trong đầu, tôi nói với anh ta:

"This is Jill! I need help!"

"Đây là Jill! Tôi cần giúp đỡ!"

And what comes out of my voice is, "Woo woo woo woo woo."

Và tiếng tôi phát ra là "Woo woo woo woo woo."

I'm thinking, "Oh my gosh, I sound like a Golden Retriever."

Tôi nghĩ "Lạy Chúa, tôi nói nghe như một con chó."

Tôi không thể biết -- Tôi không hề biết

So I couldn't know -- I didn't know

that I couldn't speak or understand language until I tried.

mình không thể nói hay hiểu ngôn ngữ cho đến khi thử nói ra.

So he recognizes that I need help and he gets me help.

Vậy là anh ta nhận ra tôi cần giúp đỡ và đã đến cứu tôi.

Một lúc sau, tôi đang ở trong

And a little while later, I am riding in an ambulance

xe cấp cứu từ một bệnh viện ở Boston đến Bệnh viện đa khoa Massachusetts.

from one hospital across Boston to [Massachusetts] General Hospital.

Tôi co người như một bào thai.

And I curl up into a little fetal ball.

Và giống như một quả bóng bay với chút không khí cuối cùng,

And just like a balloon with the last bit of air,

ngay phía ngoài quả bóng,

just right out of the balloon,

tôi cảm thấy năng lượng của mình thoát đi và -- tôi thấy linh hồn mình đầu hàng.

I just felt my energy lift and just I felt my spirit surrender.

Trong khoảnh khắc đó, tôi biết rằng mình

And in that moment, I knew that I was no longer the choreographer of my life.

đã không còn là chỉ huy cuộc sống của bản thân.

And either the doctors rescue my body and give me a second chance at life,

Và hoặc là các bác sĩ cứu được cơ thể và cho tôi

cơ hội sống thứ hai, hoặc đây có lẽ

or this was perhaps my moment of transition.

là khoảnh khắc thay đổi của tôi.

When I woke later that afternoon,

Khi tôi tỉnh dậy vào buổi chiều, tôi bị sốc

I was shocked to discover that I was still alive.

khi thấy rằng mình vẫn còn sống. Khi tôi cảm thấy linh hồn mình đầu hàng,

When I felt my spirit surrender, I said goodbye to my life.

tôi đã nói lời chia tay với cuộc sống.

And my mind was now suspended

Và trí óc tôi lúc đó bị treo giữa hai hiện thực

between two very opposite planes of reality.

hoàn toàn tương phải. Tôi cảm thấy tín hiệu đi qua

Stimulation coming in through my sensory systems

hệ thống giác quan như những cơn đau.

felt like pure pain.

Light burned my brain like wildfire,

Ánh sáng thiêu đốt não bộ tôi như lửa cháy rừng, các âm thanh

and sounds were so loud and chaotic

quá lớn và hỗn loạn đến mức tôi không thể nhận ra

that I could not pick a voice out from the background noise,

một giọng nói nào từ mớ hỗn độn,

and I just wanted to escape.

và tôi chỉ muốn được trốn thoát. Bởi tôi không thể xác định

Because I could not identify the position of my body in space,

vị trí cơ thể trong không gian, tôi thấy mình khổng lồ và bao trùm,

I felt enormous and expansive,

như một vị thần mới được thả ra khỏi chai.

like a genie just liberated from her bottle.

Và linh hồn tôi bay cao lên tự do, như một con cá voi khổng lồ

And my spirit soared free,

like a great whale gliding through the sea of silent euphoria.

lướt qua đại dương phiêu diêu yên lặng.

Nirvana.

Niết bàn. Tôi đã tìm thấy cõi Niết bàn. Và tôi nhớ mình đã nghĩ rằng,

I found Nirvana.

And I remember thinking,

there's no way I would ever be able to squeeze the enormousness of myself

không có cách nào mình có thể nhét lại

sự khổng lồ của bản thân vào cơ thể tí hon này được.

back inside this tiny little body.

But then I realized, "But I'm still alive!

Nhưng khi đó tôi nhận ra "Nhưng tôi vẫn đang sống! Tôi vẫn đang sống,

I'm still alive, and I have found Nirvana.

và tôi đã thấy cõi Niết bàn. Và nếu tôi đã

And if I have found Nirvana and I'm still alive,

tìm thấy cõi Niết bàn và vẫn còn sống, khi đó mọi người

then everyone who is alive can find Nirvana."

đang sống cũng có thể thấy cõi Niết bàn." Tôi hình dung thế giới

And I pictured a world

filled with beautiful, peaceful, compassionate, loving people

đầy những con người đẹp đẽ, ôn hòa, nhân ái,

yêu thương, những người biết rằng họ sẽ đạt tới

who knew that they could come to this space at any time.

nơi này vào một lúc nào đó. Và rằng họ có thể

And that they could purposely choose

chủ động bước sang bên phải của

to step to the right of their left hemispheres --

não trái và tìm thấy sự bình yên này. Khi đó

and find this peace.

And then I realized

tôi nhận ra trải nghiệm, sự thức tỉnh này

what a tremendous gift this experience could be,

là một món quà quý giá đến thế nào

what a stroke of insight this could be to how we live our lives.

đối với cuộc sống của ta. Điều đó thúc đẩy tôi hồi phục.

And it motivated me to recover.

Two and a half weeks after the hemorrhage, the surgeons went in,

Hai tuần rưỡi sau tai biến,

những nhà phẫu thuật đến và lấy ra cục máu đông

and they removed a blood clot the size of a golf ball

bằng cỡ quả bóng golf ở trung tâm ngôn ngữ của tôi.

that was pushing on my language centers.

Đây là tôi với mẹ,

Here I am with my mama,

who is a true angel in my life.

một thiên thần thực sự trong cuộc sống của tôi. Tôi mất tám năm để hoàn toàn bình phục.

It took me eight years to completely recover.

So who are we?

Vậy thì chúng ta là ai? Chúng là là năng lượng sự sống của vũ trụ,

We are the life-force power of the universe,

với sự linh hoạt của đôi tay và hai trí óc tư duy.

with manual dexterity and two cognitive minds.

Và chúng ta có khả năng để chọn lựa, trong mỗi phút giây,

And we have the power to choose, moment by moment,

chúng ta muốn là ai và thế nào trong thế giới.

who and how we want to be in the world.

Right here, right now,

Ngay tại đây, ngay lúc này. Tôi có thể bước vào

I can step into the consciousness of my right hemisphere, where we are.

ý thức của não phải, nơi mà chúng ta đang ở.

I am the life-force power of the universe.

Tôi là năng lượng sự sống của vũ trụ.

I am the life-force power

Tôi là năng lượng sự sống của 50 nghìn tỉ

of the 50 trillion beautiful molecular geniuses that make up my form,

phân tử siêu việt tạo nên hình dạng của tôi, là một với tất cả chúng.

at one with all that is.

Or, I can choose to step into the consciousness of my left hemisphere,

Hay, tôi có thể chọn để bước vào ý thức của

não trái, nơi mà tôi trở thành một cá nhân riêng biệt,

where I become a single individual, a solid.

một khối riêng. Tách biệt với dòng chảy,

Separate from the flow, separate from you.

tách biệt với các bạn. Tôi là Tiến sĩ Jill Bolte Taylor:

I am Dr. Jill Bolte Taylor:

intellectual, neuroanatomist.

trí thức, nhà giải phẫu thần kinh. Đây là "ta" trong bản thân tôi.

These are the "we" inside of me.

Which would you choose?

Bạn sẽ chọn bên nào? Bạn chọn bên nào? Và khi nào?

Which do you choose?

And when?

Tôi tin rằng càng nhiều khoảng thời gian

I believe that the more time we spend

choosing to run the deep inner-peace circuitry

ta chọn sự tĩnh tâm sâu thẳm

of our right hemispheres,

trong não phải, chúng ta càng đem đến

the more peace we will project into the world,

nhiều hoà bình hơn cho thế giới, và hành tinh này sẽ yên lành hơn.

and the more peaceful our planet will be.

Tôi nghĩ đó là một ý tưởng đáng lan tỏa.

And I thought that was an idea worth spreading.

Thank you.

(Applause)