My stroke of insight | Jill Bolte Taylor | TED

Translator: Nikoloz Tokhvadze Reviewer: Tamari Badashvili

I grew up to study the brain

მე გავიზარდე ტვინის შესწავლის სურვილით

because I have a brother who has been diagnosed

რადგან, მყავს ძმა, რომელსაც თავის ტვინის დარღვევა დაუდგინეს:

with a brain disorder, schizophrenia.

And as a sister and later, as a scientist,

შიზოფრენია. და რაოგორც და

და მოგვიანებით, როგორც მეცნიერი, მე მინდოდა გამომეკვლია თუ რატომ

I wanted to understand, why is it that I can take my dreams,

შემიძლია ავიღო ჩემი ოცნებები და დავუკავშირო

I can connect them to my reality,

ისინი ჩემს რეალობას, და ეს ოცნებები ავიხდინო.

and I can make my dreams come true?

რით განსხვავდება ჩემი ძმის ტვინი და

What is it about my brother's brain and his schizophrenia

მისი შიზოფრენია, ისე რომ მას არ შეუძლია დააკავშიროს თავისი

that he cannot connect his dreams to a common and shared reality,

ოცნებები საერთო და ჩვეულებრივ რეალობასთან და რატომ

so they instead become delusion?

იქცევიან ისინი ილუზიებად?

So I dedicated my career to research into the severe mental illnesses.

ასე რომ მე მივიძღვენი ჩემი კარიერა გამოკვლევას

მწვავე სულიერ დაავადებებს დარგში. და გადავედი ჩემი მშობლიური

And I moved from my home state of Indiana to Boston,

ინდიანის შტატიდან ბოსტონში, სადაც ვმუშაობდი

where I was working in the lab of Dr. Francine Benes,

დოქროტ ფრენცინ ბენესის ლაბორატორიაში, ჰარვარდის

in the Harvard Department of Psychiatry.

ფსიქიატრიის დეპარტამენტში. ლაბორატორიაში, ჩვენ ვიკვლევდით შეკითხვას,

And in the lab, we were asking the question,

"What are the biological differences

"რა ბიოლოგიური განსხვავებებია სხვადასხვა ადამიანის ტვინებს შორის

between the brains of individuals who would be diagnosed as normal control,

ვისაც ნორმალური ტვინი აქვთ

as compared with the brains of individuals

იმ ინდივიდებთან შედარებით ვისაც დაუდგინეს

diagnosed with schizophrenia, schizoaffective or bipolar disorder?"

შიზოფრენია, შიზოაფექტი, ან ბიპოლარული მოშლილობა?

So we were essentially mapping the microcircuitry of the brain:

ასე რომ ჩვენ პრინციპში ვგეგმავდით ტვინის

მიკროცირკულაციას: რომელი უჯრედი უკავშირდება

which cells are communicating with which cells,

რომელ უჯრედს, რომელ ქიმიკატს, და ამ

with which chemicals,

and then in what quantities of those chemicals?

ქიმიკატის რამხელა რაოდენობას?

So there was a lot of meaning in my life

ასე რომ ჩემ ცხოვრებას ღრმა მნიშვნელობა ჰქონდა, რადგან ამ კვლევას ვატარებდი

because I was performing this type of research during the day,

დღის განმავლობაში.

but then in the evenings and on the weekends,

მაგრამ საღამოობით და შაბათ-კვირას,

I traveled as an advocate for NAMI, the National Alliance on Mental Illness.

მე ვმოგზაურობდი როგორც NAMI-ს წარმომადგენელი, რაც ნაციონალურ სულიერი დაავადებების ალიანსს ნიშნავს

But on the morning of December 10, 1996,

მაგრამ, 1996 წლის 10 დეკემბრის დილას, გავიღვიძე

I woke up to discover that I had a brain disorder of my own.

და აღმოვაჩინე რომ მე მქონდა ჩემი საკუთატი ტვინის მოშლილობა

A blood vessel exploded in the left half of my brain.

ტვინის მარცხენა ნაწილში.სისხლ-ძარღვი გამისკდა

და ოთხი საათის განმავლობაში,

And in the course of four hours,

მე ვუყურებდი თუ როგორ დაკარგა ჩემმა ტვინმა ინფორმაციის

I watched my brain completely deteriorate

in its ability to process all information.

დამუშავების უნარი. ამ დილას

On the morning of the hemorrhage,

არ შემეძლო სიარული, ლაპარაკი, წერა, ანდა ჩემი ცხოვრების გახსენება.

I could not walk, talk, read, write or recall any of my life.

I essentially became an infant in a woman's body.

მე არსებითად გავხდი ახალშობილი ქალის სხეულში.

If you've ever seen a human brain,

თუ ოდესმე გინახავთ ადამიანის ტვინი,

it's obvious that the two hemispheres are completely separate from one another.

ცხადია რომ ტვინის ორი ნახევარსფერო მთლიანად გამოყოფილია ერთმანეთისგან.

და მე თქვენთვის მოვიტანე ადამიანის ნამდვილი ტვინი.

And I have brought for you a real human brain.

(Groaning, laughter)

ასე რომ ეს არის ნამდვილი ტვინი.

So this is a real human brain.

This is the front of the brain,

ეს არის წინა ნაწილი,

the back of brain with the spinal cord hanging down,

უკანა ნაწილი და ზურგის ტვინი არის ჩამოკიდებული,

and this is how it would be positioned inside of my head.

და აი ასეთ პოზიციაში იქნებიდა ჩემს თავში.

And when you look at the brain,

და როდესაც ვუყურებთ ტვინს, ცხადია რომ

it's obvious that the two cerebral cortices

ორი ცერებრული კორტექსი არის მთლიანად გამოყოფილი ერთმანეთისგან.

are completely separate from one another.

For those of you who understand computers,

იმ თქვენთაგანისთვის ვისაც კომპიუტერები გესმით,

our right hemisphere functions like a parallel processor,

ჩვენი მარჯვენა ნახევარსფერო ფუნქციონიერებს როგორ პარალელური პროცესორი,

როდესაც ჩვენი მარცხენა ნახევარსფერო ფუნქციონირებს როგორც სერიული პროცესორი.

while our left hemisphere functions like a serial processor.

ორი ნახევარსფერო ეკონტაქტება ერთმანეთს

The two hemispheres do communicate with one another

კორპუს კოლოსუმის მეშვეობით,

through the corpus callosum,

which is made up of some 300 million axonal fibers.

რომელიც შედგება დაახლოებით 300 მილიონი აქსანოლური ბოჭკოსგან.

თუმცა ამის გამოკლებით,

But other than that,

the two hemispheres are completely separate.

ორი ნახევარსფერო სრულიად განცალკევებულია.

Because they process information differently,

რადგან ისინი ამუშავებენ ინფორმაციას განსხვავებულად,

each of our hemispheres think about different things,

თითოეული ნახევარსფერო ფიქრობს განსხვავებულ რაღაცაზე,

they care about different things, and, dare I say,

მათ განსხვავებული რაღაც ადარდებთ და გავბედავ და ვიტყვი,

they have very different personalities.

მათ აქვთ ძალიან გასნხვავებული ხასიათები.

Excuse me. Thank you. It's been a joy.

მომიტევეთ. გმადლობ. მშვენივრად გავერთე. (ასისტენტი: ნამდვილად.)

Assistant: It has been.

(Laughter)

Our right human hemisphere is all about this present moment.

ჩვენი მარჯვენა ნახევარსფერო კონცენტრირებულია მხოლოდ აწმყოზე.

ყველაფერი რაც აინტერესებს არის "აქ ახლა, ამ წამს"

It's all about "right here, right now."

Our right hemisphere, it thinks in pictures

ჩვენი მარჯვენა ნახევარსფერო ფიქრობს სურათებით

and it learns kinesthetically through the movement of our bodies.

და კინესტიკურად სწავლობს ჩვენი სხეულების მოძრაობაში.

Information, in the form of energy, streams in simultaneously

ინფორმაცია, ენერგიის სახით, ერთდროულად მიედინება

through all of our sensory systems

ჩვენს სენსორულ სისტემებში

and then it explodes into this enormous collage

და შემდეგ იფეთქებს უზარმაზარ კოლაჟში

of what this present moment looks like,

რომელიც გამოსახავს აწმყო მომენტს,

what this present moment smells like and tastes like,

აწმყოს სუნს და გემოს,

what it feels like and what it sounds like.

მის შეგრძნებას და ხმას.

I am an energy-being connected to the energy all around me

მე ვარ ენერგო-არსება დაკავშირებული ჩემს გარშემო არსებულ ენერგიასთან

through the consciousness of my right hemisphere.

ჩემი მარჯვენა ნახევარსფეროს ცნობიერებით.

ჩვენ ვართ ენერგო-არსებები, დაკავშირებულნი ერთმანეთთან

We are energy-beings connected to one another

ერთ, ადამიანთა ოჯახად ჩვენი მარჯვენა ნახევარსფეროს ცნობიერებით.

through the consciousness of our right hemispheres

as one human family.

And right here, right now, we are brothers and sisters on this planet,

და სწორედ აქ,

სწორედ ახლა, ჩვენ ვართ ძმები და დები ამ პლანეტაზე,

here to make the world a better place.

აქ ჩვენ ვაუმჯობესებთ სამყაროს.

And in this moment we are perfect, we are whole and we are beautiful.

და ამ მომენტში ჩვენ ვართ სრულყოფილები, ჩვენ ვართ მთლიანნი და მშვენიერნი.

My left hemisphere, our left hemisphere, is a very different place.

ჩემი მარცხენა ნახევარსფერო -- ჩვენი მარცხენა ნახევარსფერო -- ძალიან განსხვავებული ადგილია.

Our left hemisphere thinks linearly and methodically.

ჩვენი მარცხენა ნახევარსფერო ფიქრობს სწორხაზოვნად და მეთოდოლოგიურად.

ჩვენი მარცხენა ნახევარსფერო

Our left hemisphere is all about the past and it's all about the future.

კონცენტრირდება მხოლოდ წარსულზე და მომავალზე.

Our left hemisphere is designed to take

ჩვენი მარცხენა ნახევარსფერო მოწყობილია ისე რომ აიღოს ის

that enormous collage of the present moment

უზარმაზარი აწმყოს კოლაჟი და დაიწყოს

and start picking out details, and more details about those details.

მისგან დეტალების გადარჩევა და ამ დეტალებისგან შემდეგ კიდევ მეტი დეტალის გადარჩევა.

ის შემდეგ კატეგორიებად აჯგუფებს და

It then categorizes and organizes all that information,

და აწყობს მთელ ამ ინფორმაციას, აკავშირებს მას

associates it with everything in the past we've ever learned,

ყველაფერთან რაც კი ჩვენ წარსულში გვისწავლია, და

and projects into the future all of our possibilities.

მომავალში გეგმავს ყველა შესაძლო განვითარებას.

And our left hemisphere thinks in language.

და ჩვენი მარცხენა ნახევარსფერო ფიქრობს ენით,

It's that ongoing brain chatter that connects me and my internal world

სწორედ ისაა ტვინის მუდმივი ლაი-ლაი რომელიც მაკავშირებს მე და ჩემს

შინაგან სამყაროს ჩემს გარეგან სამყაროსთან.

to my external world.

It's that little voice that says to me,

შწორედ ისაა ის პატარა ხმა რომელიც მეუბნება, "ეი, არ დაგავიწყდეს

"Hey, you've got to remember to pick up bananas on your way home.

გზად ბანანის შეძენა.

I need them in the morning."

ის დილას დამჭირდება."

It's that calculating intelligence

სწორედ ისაა ის გამომთვლელი ინტელექტი რომელიც მახსენებს

that reminds me when I have to do my laundry.

თუ როდის უნდა გავრეცხო სარეცხი. თუმცა, ყველაზე მნიშვნელოვანი,

But perhaps most important, it's that little voice that says to me,

ისაა ის პატარა ხმა რომელიც მეუბნება,

"I am. I am."

"მე ვარ. მე ვარ." და როგორც კი ჩემი მარცხენა ნახევარსფერო მეტყვის "მე ვარ,"

And as soon as my left hemisphere says to me "I am,"

მე ვხდები განცალკევებული.

I become separate.

მე ვხდები ეული მყარი ინდივიდი, გამოყოფილი ენერგიის დინებისგან

I become a single solid individual,

separate from the energy flow around me

ჩემს გარშემო და გამოყოფილი თქვენგან.

and separate from you.

And this was the portion of my brain that I lost on the morning of my stroke.

ეს იყო ჩემი ტვინის ის პორცია რომელიც დავკარგე

იმ დილის შეტევისას.

On the morning of the stroke,

სწორედ იმ დილას, მე გამაღვიძა

I woke up to a pounding pain behind my left eye.

მარცხენა თვალის უკან ძლიერმა ტკივილმა. და ეს იყო ისეთი --

And it was the kind of caustic pain that you get when you bite into ice cream.

მწველი ტკივილი რომელსაც გრძნობ

ნაყინის ჩაკბეჩისას. და ის ჩამებღაუჭა

And it just gripped me --

and then it released me.

და შემდეგ მომეშვა. და შემდეგ ჩამებღაუჭა

And then it just gripped me --

and then it released me.

და შემდეგ მომეშვა. და ეს იყო ძალიან უჩვეულო

And it was very unusual for me to ever experience any kind of pain,

ჩემთვის საერთოდ რაიმე ტკივილის გამოცდა,

so I thought, "OK, I'll just start my normal routine."

ხოდა ვიფიქრე, კარგი, დავიწყებ ჩემს ყოველდღიურ რუტინას.

So I got up and I jumped onto my cardio glider,

ავდექი და ვეცი ჩემს კარდიო სავარჯიშოს,

which is a full-body, full-exercise machine.

რომელიც არის მთელი სხეულის სავარჯიშო მანქანა.

ვარჯიშის დროს გავაცნობიერე

And I'm jamming away on this thing,

and I'm realizing that my hands look like primitive claws

რომ ჩემი ხელები წააგავს პრიმიტიულ კლანჭებს, ჩაბღაუჭებულს

grasping onto the bar.

კრინის მილებზე. და მე ვიფიქრე, "ძალიან განსაკუთრებულია."

And I thought, "That's very peculiar."

და დავიხედე სხეულზე და ვიფიქრე, "ოჰო,

And I looked down at my body

and I thought, "Whoa, I'm a weird-looking thing."

რა უცნაური რაღაც ვარ." და ეს იყო აზრი

And it was as though my consciousness had shifted away

რომელიც ჩემმა ცნობიერებამ გააცურა ჩემი ნორმალური

from my normal perception of reality,

რეალობის აღქმისგან, სადაც მე ვარ პიროვნება

where I'm the person on the machine having the experience,

სავარჯიშო მანქანაზე რომელსაც აქვს ეზოთერული სივრცის გამოცდილება

to some esoteric space

სადაც მე საკუთარ თავს ამ გამოცდილების ქონაში ვემოწმები.

where I'm witnessing myself having this experience.

And it was all very peculiar, and my headache was just getting worse.

და ეს ყველაფერი იყო ძალიან განსაკუთრებული, ჩემი თავის ტკივილი

უარესდებოდა. ამიტომ, სავარჯიშოს მოვეშვი,

So I get off the machine,

and I'm walking across my living room floor,

და გადავკვეთე ჩემი სასტუმრო ოთახის იატაკი და მე

and I realize that everything inside of my body has slowed way down.

ვაცნობიერებდი რომ ყველაფერი ჩემს სხეულში

ძალიან შენელდა. ყოველი ნაბიჯი იყო ძალიან მტკიცე და

And every step is very rigid and very deliberate.

ძალიან დინჯი. არ ირყეოდა ჩემი სივრცე,

There's no fluidity to my pace,

და ჩემი აღქმის არეალი იკუმშებოდა,

and there's this constriction in my area of perception,

ამიტომ ყურადღება შიდა სისტემისკენ მივმართე.

so I'm just focused on internal systems.

And I'm standing in my bathroom

და ვდგავარ ჩემს აბაზანაში, ვემზადები

getting ready to step into the shower,

შხაპშის ქვეშ შესასვლელად და ამ დროს ცხადად მესმის

and I could actually hear the dialogue inside of my body.

დიალოგი ჩემს სხეულში. მესმის პატარა ხმა

I heard a little voice saying, "OK. You muscles, you've got to contract.

როგორ ამბობს, "კარგი, თქვენ კუნთებო უნდა შეიკუმშოთ.

You muscles, you relax."

თქვენ კი მოდუნდით."

And then I lost my balance, and I'm propped up against the wall.

შემდეგ დავკარგე ბალანსი და კედელზე ავეყუდე.

დავხედე ჩემს მკლავს და გავაცნობიერე

And I look down at my arm

and I realize that I can no longer define the boundaries of my body.

რომ აღარ ძალმიძს ჩემი სხეულის საზღვრების დაწესება.

ვერ განვსაზღვრავ სად ვიწყები და სად ვმთავრდები,

I can't define where I begin and where I end,

რადგან ჩემი მკლავის ატომები და მოლეკულები

because the atoms and the molecules of my arm

blended with the atoms and molecules of the wall.

შეერია კედლის ატომებს და მოლეკულებს.

And all I could detect was this energy -- energy.

და ერთადერთი რისი შემჩნევაც შემეძლო იყო ეს ენერგია -- ენერგია.

And I'm asking myself, "What is wrong with me?

და საკუთარ თავს ვკითხე, "რა მჭირს?

What is going on?"

რა ხდება?" და ამ მომენტში, ჩემი ტვინის ლაი-ლაი --

And in that moment, my left hemisphere brain chatter went totally silent.

ჩემი მარცხენა ნახევარსფერო ლაი-ლაი -- სრულიად დადუმდა.

თითქოს ვიღაცამ აიღო საკონტროლო პულტი

Just like someone took a remote control and pushed the mute button.

და ხმა ჩამიხშო. სრული სიჩუმე.

Total silence.

And at first I was shocked to find myself inside of a silent mind.

თავიდან შოკში ჩავვარდი საკუთარი თავის

შგნით დუმილის გაცნობიერებისგან, მაგრამ შემდეგ უმალვე

But then I was immediately captivated

აღმოვჩნდი ჩემს გარშემო არსებული საუცხოო ენერგიის ტყვეობაში.

by the magnificence of the energy around me.

და რადგან აღარ შემეძლო იდენტიფიკაცია

And because I could no longer identify the boundaries of my body,

საკუთარი სხეულის საზღვრებისა, თავი ვიგრძენი უზარმაზარად და უძვირფასესად.

I felt enormous and expansive.

ვიგრძენი ერთიანობა მთელს ენერგიასთან

I felt at one with all the energy that was,

და იქ ყოფნა იყო მშვენიერი.

and it was beautiful there.

Then all of a sudden my left hemisphere comes back online

შემდეგ, სრულიად უცაბედად, ჩემი მარჯვენა ნახევარსფერო ბრუნდება

ხაზზე და მეუბნება, "ჰეი! შენ პრობლემა გაქვს!

and it says to me, "Hey! We've got a problem!

We've got to get some help."

ჩვენ პრობლემა გვაქვს! დახმარებას უნდა ვუხმოთ."

And I'm going, "Ahh! I've got a problem!"

და მეც ავყევი, "ოხ! პრობლემა მაქვს

(Laughter)

პრობლემა მაქვს." ხოდა ვეთანხმები, "კი, კი, პრობლემა მაქვს."

So it's like, "OK, I've got a problem."

But then I immediately drifted right back out into the consciousness --

მაგრამ შემდეგ მე უმალვე გავირიყე უკან

გარეთ ცნობიერებაში -- და ნაზად

and I affectionately refer to this space as La La Land.

მივმართე ამ სივრცეს ლა ლა ლენდი.

But it was beautiful there.

მაგრამ იქ სუფევდა სილამაზე. წარმოიდგინეთ როგორია

Imagine what it would be like to be totally disconnected

როცა სრულიად გამორთული ხარ საკუთარი ტვინის

from your brain chatter that connects you to the external world.

ლაყბობისგან რომელიც გაკავშირებს გარე სამყაროსთან.

So here I am in this space,

ესეიგი, ამ სივრცეში ვარ და ჩემი სამსახური და ნებისმიერი

and my job, and any stress related to my job -- it was gone.

მასთან დაკავშირებული სტრესი ქრება.

And I felt lighter in my body.

და ვიგრძენი სიმსუბუქე სხეულში. წარმოიდგინეთ:

ყველა სახის ურთიერთობა გარე სამყაროში და ყველა

And imagine all of the relationships in the external world

and any stressors related to any of those -- they were gone.

სტრესის მიზეზი გაქრა.

And I felt this sense of peacefulness.

და ვიგრძენი სიმშივდე,

And imagine what it would feel like to lose

და წარმოიდგინეთ რა განცდა უნდა იყოს ამ 37 წლიანი ემოციური ტვირთის გათვალისწინებით!

37 years of emotional baggage!

(Laughter) Oh! I felt euphoria --

(სიცილი) ოჰ! ვიგრძენი ეუფორია.

euphoria.

ეუფორია. ულამაზესი იყო.

It was beautiful.

And again, my left hemisphere comes online and it says,

შემდეგ, კიდევ ერთხელ, ჩემი მარცხენა ნახევარსფერო ბრუნდება ხაზზე და მეუბნება,

"Hey! You've got to pay attention.

"ჰეი! ყურადღებით.

We've got to get help."

ჩვენ დახმარებას უნდა ვუხმოთ." და მე ვფიქრობ, "დახმარებას უნდა ვუხმო.

And I'm thinking, "I've got to get help. I've got to focus."

უნდა ვფოკუსირდე."

So I get out of the shower and I mechanically dress

ამიტომ, გამოვედი შხაპიდან და მექანიკურად

ჩავიცვი და დავდივარ საკუთარ ბინაში,

and I'm walking around my apartment,

ვფიქრობ, "სამსახურში უნდა წავიდე, უნდა ვიმუშაო

and I'm thinking, "I've got to get to work. Can I drive?"

ტარება შემიძლია? ტარება შემიძლია?"

And in that moment,

და ამ მომენტში ჩემი მარჯვენა მკლავი სრულიად

my right arm went totally paralyzed by my side.

პარალიზდა. შემდეგ გავაცნობიერე,

Then I realized, "Oh my gosh! I'm having a stroke!"

"ღმერთო ჩემი! შეტევა მაქვს! შეტევა მაქვს!"

And the next thing my brain says to me is,

და შემდეგი რასაც ჩემი ტვინი მეუბნება არის, "ოჰო!

Wow! This is so cool!

ასწორებს." (სიცილი) "რა მაგარია!

(Laughter)

This is so cool!

How many brain scientists have the opportunity

ტვინის რამდენ მეცნიერს ეძლევა შესაძლებლობა

to study their own brain from the inside out?"

შიგნიდან შეისწავლოს საკუთარი ტვინი?"

(Laughter)

(სიცილი)

And then it crosses my mind, "But I'm a very busy woman!"

და შემდეგ თავში აზრმა გამირბინა: "მე ძალიან დაკავებული ქალი ვარ!"

(Laughter)

(სიცილი) "შეტევების დრო არ მაქვს!"

"I don't have time for a stroke!"

So I'm like, "OK, I can't stop the stroke from happening,

ხოდა ვფიქრობ, "კარგი, შეტევას ვერ შევაჩერებ,

ამიტომ 1-2 კვირა ამით დავკავდები და

so I'll do this for a week or two, and then I'll get back to my routine. OK.

შემდეგ ჩვეულ რუტინას დავუბრუნდები. კარგი.

So I've got to call help. I've got to call work."

დახმარებას უნდა ვუხმო. სამსახურში უნდა დავრეკო."

I couldn't remember the number at work,

სამსახურის ნომერი ვერ გავიხსენე,

so I remembered, in my office I had a business card with my number.

ხოდა გამახსენდა რომ ჩემს ოფისში მაქვს სავიზიტო პარათი

რომელსაც აწერია ჩემი ნომერი. შევდივარ ჩემს სამუშაო ოთახში,

So I go into my business room, I pull out a three-inch stack of business cards.

ვაძრობ სამი ინჩის ზომის დასტას სავიზტო ბარათებით.

And I'm looking at the card on top

და დავყურებ ბარათს და იმის მიუხედავად რომ

and even though I could see clearly in my mind's eye

ცხადად ვხედავდი ჩემი გონების თვალებით ჩემი სავიზიტო ბარათის გარეგნობას,

what my business card looked like,

I couldn't tell if this was my card or not,

არ ვიყავი დარწმუნებული ეს იყო

ჩემი ბარათი თუ არა, რადგან ვხედავდი მხოლოდ პიქსელებს.

because all I could see were pixels.

And the pixels of the words blended with the pixels of the background

და სიტყვების ეს პიქსელები აითქვიფა

ფონის პიქსელებში და სიმბოლოებში,

and the pixels of the symbols, and I just couldn't tell.

უბრალოდ ვერ ვარჩევდი.

And then I would wait for what I call a wave of clarity.

და შემდეგ მომიწია ლოდინი იმისთვის, რასაც მე სიცხადის ტალღას ვეძახი.

And in that moment, I would be able to reattach to normal reality

და იმ მომენტში, შემეძლო

ისევ დავბრუნებოდი ნორმალურ რეალობას და გამერჩია

and I could tell that's not the card... that's not the card.

ეს არ არის ის ბარათი... ეს არ არის ის ბარათი... ეს არ არის ის ბარათი.

დამჭირდა 45 წუთი რომ 1 ინჩი გადამერჩია

It took me 45 minutes to get one inch down inside of that stack of cards.

ბარათების ამ შეკვრაში.

In the meantime, for 45 minutes,

ამ დროის, 45 წუთის განმავლობაში, ტვინში სისხლჩაქცევა (ჰემორაგია)

the hemorrhage is getting bigger in my left hemisphere.

იზრდებოდა ჩემს მარცხენა ნახევარსფეროში.

I do not understand numbers, I do not understand the telephone,

ვერ ვწვდები ციფრებს, ვერ ვწვდები ტელეფონს,

but it's the only plan I have.

მხოლოდ ტკივილს ვგრძნობ.

So I take the phone pad and I put it right here.

ხოდა ავიღე ტელეფონის ციფრღილაკი და პირდაპირ იქ დავიდე. ავიღე სავიზიტო ბარათი

I take the business card, I put it right here,

სწორედ აქ დავიდე და

and I'm matching the shape of the squiggles on the card

ვადარებ ბარათის ამოტვიფრულ ფორმას

to the shape of the squiggles on the phone pad.

ტელეფონის ციფრღილაკზე ამოტვიფრულ ფორმას.

But then I would drift back out into La La Land,

და შემდეგ შევცურდებოდი და გამოვცურდებოდი ხოლმე ლა ლა ლენდში

and not remember when I came back if I'd already dialed those numbers.

და არ მახსოვდა ხოლმე უკან დაბრუნებისას უკვე

ავკიფე თუ არა ნომრები.

So I had to wield my paralyzed arm like a stump

მიწევდა ჩემი კუნძივით პარალიზებული მკლავის კონტროლი

and cover the numbers as I went along and pushed them,

და მოვაქციე რა ხელი ციფრებზე დავაჭირე

მათ, რათა ნორმალურ მდგომარეობაში დაბრუნების შემთხვევაში

so that as I would come back to normal reality,

გამეცნობიერებინა, "დიახ, მე უკვე ავკრიფე ის ციფრი."

I'd be able to tell, "Yes, I've already dialed that number."

Eventually, the whole number gets dialed and I'm listening to the phone,

როგორც იქნა, ყველა ციფრი აიკრიფა

და მე ვუსმენ ტელეფონს და

and my colleague picks up the phone and he says to me,

ჩემი კოლეგა პასუხობს და მეუბნება,

"Woo woo woo woo." (Laughter)

"ვუ ვუ ვუ ვუ." (სიცილი) და მე ვფიქრობ ჩემთვის,

(Laughter)

And I think to myself,

"ღმერთო ჩემი, რა ოქროსფერი რეტრივერივით ჟღერს!"

"Oh my gosh, he sounds like a Golden Retriever!"

(Laughter)

And so I say to him -- clear in my mind, I say to him:

ხოდა მე ვეუბნები -- საკუთარ გონებაში გაცნობიერებულად, ვეუბნები მას:

"This is Jill! I need help!"

"ჯილი ვარ, დახმარება მჭირდება!"

And what comes out of my voice is, "Woo woo woo woo woo."

და რაც ჩემი ხმისგან გამოდის არის "ვუ ვუ ვუ ვუ ვუ."

I'm thinking, "Oh my gosh, I sound like a Golden Retriever."

ვფიქრობ, "ოჰ ღმერთო, რა ოქროსფერი რეტრივერივით ვჟღერ."

მე ვერ მეცოდინებდოდა -- მე ეს არ ვიცოდი

So I couldn't know -- I didn't know

that I couldn't speak or understand language until I tried.

მე არ შემეძლო საუბარი ან ენის გაგება სანამ არ ვცადე.

So he recognizes that I need help and he gets me help.

ხოდა ის მიხვდა რომ მჭირდბოდა დახმარება და გამომიგზავნა.

და ცოტა ხანში, მე მივყავარ

And a little while later, I am riding in an ambulance

სასწრაფოს ერთი საავადმყოფოდან ბოსტონის გავლით [მასაჩუსეტსი] საერთო საავადმყოფოში

from one hospital across Boston to [Massachusetts] General Hospital.

და მე დახვეული ვარ პატარა ფატალურ ბურთად.

And I curl up into a little fetal ball.

და ბუშტის უკანასკნელი ჰაერის მსგავსად

And just like a balloon with the last bit of air,

საცაა ბუშტიდან რომ გამოიპარება,

just right out of the balloon,

მე ვიგრძენი როგორ აიზიდა ჩემი ენერგია -- ვიგრძენი რომ ჩემი სული დანებდა.

I just felt my energy lift and just I felt my spirit surrender.

იმ მომენტში ვიცოდი რომ

And in that moment, I knew that I was no longer the choreographer of my life.

აღარ ვიყავი საკუთარი სიცოცხლის ქორეოგრაფი.

And either the doctors rescue my body and give me a second chance at life,

და ან ექიმები გადაარჩენდნენ ჩემს სხეულს და მომცემდნენ

მეორე სიცოცხლეში შანსს, ან ეს იყო ალბათ

or this was perhaps my moment of transition.

ჩემი გარდაცვალების მომენტი.

When I woke later that afternoon,

როცა იმ დღს, მოგვიანებით გამეღვიძა, გავოგნდი

I was shocked to discover that I was still alive.

აღმოვაჩინე რა რომ ჯერ ისევ ცოცხალი ვარ. როცა ვიგრძენი ჩემი სულის დანებება,

When I felt my spirit surrender, I said goodbye to my life.

დავემშვიდობე საკუთარ სიცოცხლეს.

And my mind was now suspended

და ჩემი გონება ახლა ეკიდა ორ

between two very opposite planes of reality.

დაპირისპირებულ რეალობას შორის. სიმულაცია რომელიც აღწევდა

Stimulation coming in through my sensory systems

ჩემი სენსორული სისტემების გავლით მგვირიდა საშნელ ტკივილს.

felt like pure pain.

Light burned my brain like wildfire,

სინათლე მწვავდა ტვინს როგორც ხანძარი და ხმები

and sounds were so loud and chaotic

იყო ისეთი მაღალი და ქაოტური რომ ვერ ვარჩევდი

that I could not pick a voice out from the background noise,

ფონის ხმაურისგან.

and I just wanted to escape.

და მე მსურდა გაქცევა, რადგან არ შემეძლო

Because I could not identify the position of my body in space,

საკუთარი სხეული იდენტიფიკაცია სივრცეში, თავს ვგრძნობდი უზარმაზარად და უძვირფასესად,

I felt enormous and expansive,

ჯინივით, რომელიც სულ ახლახანს ბოთლიდან გაათავისუფლეს.

like a genie just liberated from her bottle.

და ჩემი სული თავისუფლად დალივლივებდა, როგორც დიადი ვეშაპი

And my spirit soared free,

like a great whale gliding through the sea of silent euphoria.

მიაპობს მდუმარე ეუფორიის ზღვას.

Nirvana.

ნირვანა. მე ვიპოვნე ნირვანა და მე მახსოვს როგორ გავიფიქრე,

I found Nirvana.

And I remember thinking,

there's no way I would ever be able to squeeze the enormousness of myself

გამორიცხულია რომ ოდესმე ჩავატიო

ჩემი უზარმაზარობა ისევ ამ პაწაწინა სხეულში.

back inside this tiny little body.

But then I realized, "But I'm still alive!

და შემდეგ გავაცნობიერე, "მაგრამ მე ხომ ისევ ცოცხალი ვარ! მე ისევ ცოცხალი ვარ,

I'm still alive, and I have found Nirvana.

და მე ვიპოვნე ნირვანა. და თუ მე

And if I have found Nirvana and I'm still alive,

ვიპოვნე ნირვანა მე ისევ ცოცხალი ვარ, აწი ყველა

then everyone who is alive can find Nirvana."

ვინც კი ცოცხალია შეუძლია იპოვნოს ნირვანა." და მე წარმოვიდგინე სამყარო

And I pictured a world

filled with beautiful, peaceful, compassionate, loving people

სავსე ლამაზი, მშვიდობიანი, თანაგრძნობიანი,

მოსიყვარულე ხალხით, რომლებმაც იციან რომ შეუძლიათ მოვიდნენ

who knew that they could come to this space at any time.

ამ სივრცეში ნებისმიერ დროს. და რომ მათ შეუძლიათ

And that they could purposely choose

გამიზნულად აირჩიონ და შეაბიჯონ საკუთარ

to step to the right of their left hemispheres --

მარცხენა ნახევარსფეროებში და იპოვნონ ეს მშვიდობა. და შემდეგ

and find this peace.

And then I realized

რა უზარმაზარ საჩუქარი შეიძლება ყოფილიყო ეს გამოცდილება,

what a tremendous gift this experience could be,

რა შინაგანი ძვრა შეიძლება ყოფილიყო,

what a stroke of insight this could be to how we live our lives.

ჩვენი ცხოვრების წესისთვის. და ამან მომცა მოტივაცია გამოსაჯანმრთელებლად.

And it motivated me to recover.

Two and a half weeks after the hemorrhage, the surgeons went in,

ჩაქცევიდან ორნახევარ კვირაში,

ქირურგები შევიდნენ და მომაშორეს თრომბი

and they removed a blood clot the size of a golf ball

გოლფის ბურთისხელა რომელიც აწვებოდა ჩემი სასაუბრო ენის ცენტრებს.

that was pushing on my language centers.

აქ ვარ დედაჩემთან ერთად,

Here I am with my mama,

who is a true angel in my life.

რომელიც ჩემი ცხოვრების ნამდვილი ანგელოზია. დამჭირდა 8 წელი სრული გამოჯანმრთელებისთვის.

It took me eight years to completely recover.

So who are we?

აბა, ვინ ვართ ჩვენ? ჩვენ ვართ სამყაროს სიცოცხლის ძალა,

We are the life-force power of the universe,

მექანიკური სიმკვირცხლით და ორი შემეცნებითი გონებით.

with manual dexterity and two cognitive minds.

და ჩვენ გვაქვს ძალა ავირჩით, ნაბიჯ-ნაბჯ,

And we have the power to choose, moment by moment,

ვინ და როგოგორ გვინდა ვიყოთ მსოფლიოში.

who and how we want to be in the world.

Right here, right now,

აქვე, ახლავე, მე შემიძლია შევაბიჯო

I can step into the consciousness of my right hemisphere, where we are.

ჩემი მარჯვენა ნახევარსფეროს ცნობიერებაში, სადაც ჩვენ ვართ.

I am the life-force power of the universe.

მე ვარ სამყაროს ცხოვრების მიმცემი ძალა.

I am the life-force power

მე ვარ ცხოვრების ძალა 50 ტრილიონი ულამაზესი

of the 50 trillion beautiful molecular geniuses that make up my form,

მოლეკულური გენიოსისგან რომლებიც აყალიბებენ ჩემს ფორმებს ერთ მთლიანობაში.

at one with all that is.

Or, I can choose to step into the consciousness of my left hemisphere,

ან, მე შემიძლია შევაბიჯო ჩემი

მარცხენა ნახევარსფეროს ცნობიერებაში და გავხდე განზოგადებული ინდივიდი,

where I become a single individual, a solid.

მყარი. განცალკევებული ნაკადისგან,

Separate from the flow, separate from you.

გამოყოფილი თქვენგან. მე ვარ დოქტორი გილ ბოლტე ტეილორი:

I am Dr. Jill Bolte Taylor:

intellectual, neuroanatomist.

ინტელექტუალი, ნევროანატომისტი. ეს არი "ჩვენ" ჩემს შიგნით.

These are the "we" inside of me.

Which would you choose?

რომელს აირჩევდით? რომელს ირჩევთ? და როდის?

Which do you choose?

And when?

მჯერა რომ რაც უფრო მეტ დროს ვხარჯავთ

I believe that the more time we spend

choosing to run the deep inner-peace circuitry

ღრმა შიდასივრცის სქემის არჩევაში

of our right hemispheres,

ჩვენი მარჯვენა ნახევარსფეროისა, მეტ სიმშვიდეს

the more peace we will project into the world,

დავნერგავთ მსოფლიოში და ჩვენი პლანეტაც უფრო მშვიდობიანი იქნება.

and the more peaceful our planet will be.

და მე ჩავთვალე რომ ეს იდეა ღიდა თქვენთვის გაზიარებად.

And I thought that was an idea worth spreading.

Thank you.

(Applause)