Learn to read Chinese ... with ease! | ShaoLan

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Translator: Ihar Kudrautsau Reviewer: Alena Zhaliazniak

Growing up in Taiwan

Я расла на Тайване

as the daughter of a calligrapher,

ў сям'і каліграфера.

one of my most treasured memories

Самым дарагім успамінам дзяцінства

was my mother showing me the beauty, the shape

была мая маці, калі яна паказвала прыгажосць,

and the form of Chinese characters.

абрысы і форму кітайскіх іерогліфаў.

Ever since then, I was fascinated

З таго часу я зачаравана

by this incredible language.

гэтай надзвычайнай мовай.

But to an outsider, it seems to be

Але для некарыстальнікаў

as impenetrable as the Great Wall of China.

яна здаецца непраходнай нібы Кітайская Сцяна.

Over the past few years, I've been wondering

Апошнімі гадамі я раздумвала,

if I can break down this wall,

як бы зламаць гэтую сцяну,

so anyone who wants to understand and appreciate

каб кожны, хто хоча, змог бы ўбачыць

the beauty of this sophisticated language could do so.

і зразумець прыгажосць гэтай вытанчанай мовы.

I started thinking about how a new, fast method

Я пачала думаць пра новы метад

of learning Chinese might be useful.

хуткага вывучэння кітайскай мовы.

Since the age of five, I started to learn how to draw

З пяці гадоў я пачала вывучаць як пісаць

every single stroke for each character

кожную рысачку для пэўнага іерогліфа

in the correct sequence.

ў правільнай паслядоўнасці.

I learned new characters every day

Я вывучала новыя іерогліфы штодзённа

during the course of the next 15 years.

цягам наступных пятнаццаці гадоў.

Since we only have five minutes,

Сёння ў нас толькі пяць хвілін,

it's better that we have a fast and simpler way.

лепш было б мець прасцейшы і хутчэйшы спосаб.

A Chinese scholar would understand 20,000 characters.

Кітайскі вучоны ведае каля 20 000 іерогліфаў.

You only need 1,000 to understand the basic literacy.

Каб валодаць мовай спатрэбіцца толькі 1000.

The top 200 will allow you to comprehend

Веданне 200 найбольш ужываных дазволіць вам

40 percent of basic literature --

зразумець 40 адсоткаў простай літаратуры -

enough to read road signs, restaurant menus,

дастаткова каб зразумець дарожныя знакі, меню ў рэстаране,

to understand the basic idea of the web pages

галоўную думку інтэрнэт-старонак

or the newspapers.

або газет.

Today I'm going to start with eight

Сёння я пакажу як працуе метад

to show you how the method works.

на прыкладзе васьмі іерогліфаў.

You are ready?

Вы гатовыя?

Open your mouth as wide as possible

Адкройце ваш рот як мага шырэй,

until it's square.

пакуль ён не зробіцца квадратным.

You get a mouth.

И вы атрымліваеце "рот"

This is a person going for a walk.

А гэта чалавек, які ідзе шпацыраваць.

Person.

"Чалавек".

If the shape of the fire is a person

А вось "агонь" - іерогліф падобны да чалавека

with two arms on both sides,

з дзвюма рукамі,

as if she was yelling frantically,

які быццам бы апантанна крычыць:

"Help! I'm on fire!" --

"Ратуйце! Гару!" -

This symbol actually is originally from the shape of the flame,

Насамрэч гэты іерогліф паходзіць з формы полымя,

but I like to think that way. Whichever works for you.

вы можаце запомніць любы з гэтых спосабаў.

This is a tree.

Гэта дрэва.

Tree.

"Дрэва".

This is a mountain.

Гэта "гара".

The sun.

"Сонца".

The moon.

"Месяц".

The symbol of the door

"Дзверы".

looks like a pair of saloon doors in the wild west.

Падобны на дзверы ў салун з вестэрнаў.

I call these eight characters radicals.

Я называю гэтыя восем іерогліфаў каранямі.

They are the building blocks

З іх дапамогай

for you to create lots more characters.

можна пабудаваць яшчэ шмат іерогліфаў.

A person.

"Чалавек"

If someone walks behind, that is "to follow."

Калі ёсць хтосьці за ім - гэта азначае "ісці следам".

As the old saying goes,

Як кажуць,

two is company, three is a crowd.

два -кампанія, тры - "натоўп".

If a person stretched their arms wide,

А тут быццам чалавек выпрастаў шырока рукі

this person is saying, "It was this big."

і кажа "вось такі быў вялікі".

The person inside the mouth, the person is trapped.

Калі чалавек у роце - ён "у пастцы".

He's a prisoner, just like Jonah inside the whale.

Ён у турме, як Ёна ў кіце.

One tree is a tree. Two trees together, we have the woods.

Адно дрэва - гэта проста "дрэва". Два дрэвы побач - "лес".

Three trees together, we create the forest.

Тры дрэвы - і атрымоўваецца "пушча".

Put a plank underneath the tree, we have the foundation.

Пакладзі дашку пад дрэва - і будзе "падмурак".

Put a mouth on the top of the tree, that's "idiot." (Laughter)

А рот над дрэвам - "дурань". (Смех)

Easy to remember,

Лёгка запомніць,

since a talking tree is pretty idiotic.

бо дрэва, якое размаўляе - гэта неяк па-дурацку.

Remember fire?

Памятаеце агонь?

Two fires together, I get really hot.

Два агні побач - і будзе "спякотна".

Three fires together, that's a lot of flames.

Тры агні - "полымя"

Set the fire underneath the two trees, it's burning.

Намалюй агонь пад двума дрэвамі і атрымаеш "гарэнне".

For us, the sun is the source of prosperity.

Для нас сонца - гэта крыніца дабрабыту.

Two suns together, prosperous.

Два сонцы разам - "заможні".

Three together, that's sparkles.

Тры сонцы - "бліскаўкі".

Put the sun and the moon shining together,

Сонца і месяц побач азначае

it's brightness.

"яркасць".

It also means tomorrow, after a day and a night.

Таксама гэта азначае "заўтра" - пасля дня і ночы.

The sun is coming up above the horizon. Sunrise.

Сонца ўздымаецца над гарызонтам. "Світанак".

A door. Put a plank inside the door,

"Дзверы". Дашка ў дзвярах -

it's a door bolt.

"засаўка".

Put a mouth inside the door, asking questions.

Рот у дзвярах "пытацца".

Knock knock. Is anyone home?

Тук-тук. Ці ёсць хто дома?

This person is sneaking out of a door,

Чалавек, які крадзецца ўздоўж дзвярэй -

escaping, evading.

спрабуе "уцякаць", "знікаць".

On the left, we have a woman.

Злева - "жанчына".

Two women together, they have an argument.

Дзве жанчыны разам і будзе "спрэчка".

(Laughter)

(Смех)

Three women together, be careful, it's adultery.

Тры жанчыны - асцярожна, гэта "блудадзейства".

So we have gone through almost 30 characters.

Цяпер мы ведаем амаль 30 іерогліфаў.

By using this method, the first eight radicals

Дзякуючы гэтаму метаду, выкарыстоўваючы восемь каранёў

will allow you to build 32.

можна пабудаваць 32 іерогліфа.

The next group of eight characters

З наступных васьмі іерогліфаў -

will build an extra 32.

яшчэ 32.

So with very little effort,

Даволі лёгка

you will be able to learn a couple hundred characters,

вы можаце вывучыць некалькі соцен іерогліфаў,

which is the same as a Chinese eight-year-old.

што на ўзроўні васьмігадовага кітайца.

So after we know the characters, we start building phrases.

Пасля таго, як мы вывучылі іерогліфы, мы можам пачаць будаваць фразы.

For example, the mountain and the fire together,

Напрыклад, гара і агонь побач -

we have fire mountain. It's a volcano.

вогненная гара. "Вулкан".

We know Japan is the land of the rising sun.

Вядома, што Японія - краіна ўзыходзячага сонца.

This is a sun placed with the origin,

Тут сонца на падмурку зямлі,

because Japan lies to the east of China.

таму што Японія знаходзіцца на ўсходзе ад Кітая.

So a sun, origin together, we build Japan.

Такім чынам, сонца разам з падмуркам - "Японія".

A person behind Japan, what do we get?

Чалавек каля Японіі -

A Japanese person.

японец.

The character on the left is two mountains

Іерогліф злева - дзве гары,

stacked on top of each other.

адна на адной.

In ancient China, that means in exile,

У старадаўнім Кітаі гэта азначала "выгнанне",

because Chinese emperors, they put their political enemies

таму што кітайскія імператары высылалі сваіх ворагаў

in exile beyond mountains.

у выгнанне за горы.

Nowadays, exile has turned into getting out.

У нашы дні, "выгнанне" ператварылася ў "выходзіць".

A mouth which tells you where to get out

Рот, які кажа вам выходзіць -

is an exit.

гэта "выхад".

This is a slide to remind me that I should stop talking

Гэты слайд нагадвае мне, што хопіць балбатаць

and get off of the stage. Thank you.

і пара сыходзіць са сцэны. Дзякую.

(Applause)

(Апладэсменты)