Learn to read Chinese ... with ease! | ShaoLan

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Аудармашы: Bakytgul Salykhova Редактор: Zhan Kar

Growing up in Taiwan

Мен Тайванда өскен

as the daughter of a calligrapher,

каллиграфия - көркем жазу шеберінің қызымын.

one of my most treasured memories

Балалық шақтан есте қалған құнды сәт

was my mother showing me the beauty, the shape

анамның маған Қытай әріптерінің әдемілігін, түрін

and the form of Chinese characters.

және пішінін көрсеткен кез еді.

Ever since then, I was fascinated

Сол кезден бастап мен осы керемет

by this incredible language.

ерекше тілге тәнті болдым.

But to an outsider, it seems to be

Бірақ бейтаныс адамға бұл

as impenetrable as the Great Wall of China.

құпиясы мол Ұлы Қытай қабырғасы сияқты болып көрінеді.

Over the past few years, I've been wondering

Соңғы жылдары мені мына нәрсе қызықтырды,

if I can break down this wall,

егер мен осы қабырғаны құлата алсам,

so anyone who wants to understand and appreciate

онда осы тілді түсінгісі келетін және

the beauty of this sophisticated language could do so.

осы қиын тілдің сұлулығын бағалағысы келетін әрбір адам оны істей алады.

I started thinking about how a new, fast method

Мен қытай тілін үйренуге пайдасын тигізетін

of learning Chinese might be useful.

жаңа және тез әдіс туралы ойлай бастадым.

Since the age of five, I started to learn how to draw

Бес жасымнан бастап мен

every single stroke for each character

әрбір символдың

in the correct sequence.

реттілігін сақтай отырып жазылуын үйрене бастадым.

I learned new characters every day

Күн сайын мен жаңа таңба салуды үйрендім,

during the course of the next 15 years.

бұл 15 жылға созылған сабақ еді.

Since we only have five minutes,

Қазір біздің тек қана бес минутымыз болғандықтан

it's better that we have a fast and simpler way.

бізге үйренудің тез және оңай жолы қажет.

A Chinese scholar would understand 20,000 characters.

Қытай ғалымы 20000 символды түсінеді.

You only need 1,000 to understand the basic literacy.

Сауаттылық негізін білу үшін сізге соның 1,000 білу жеткілікті.

The top 200 will allow you to comprehend

Жиі қолданылатын 200-і сізге

40 percent of basic literature --

негізгі әдебиеттің 40 пайызын түсінуге мүмкіндік береді,

enough to read road signs, restaurant menus,

бұл сізге жол белгілерін, мейрамхана мәзірін оқуға жеткілікті,

to understand the basic idea of the web pages

веб сайттардағы

or the newspapers.

немесе газеттердегі негізгі ойды түсінуге көмектеседі.

Today I'm going to start with eight

Бүгін мен сіздерге соның сегізін көрсетемін,

to show you how the method works.

осы арқылы сіздер әдістің қалай жұмыс істейтінін көре аласыздар.

You are ready?

Сіздер дайынсыздар ма?

Open your mouth as wide as possible

Аузыңызды мүмкіндігінше үлкен етіп ашыңыз,

until it's square.

квадрат пішініне келгенше.

You get a mouth.

Бұл - ауыз.

This is a person going for a walk.

Бұл - қыдыруға бара жатқан адам.

Person.

Адам.

If the shape of the fire is a person

От болу үшін, адам таңбасының

with two arms on both sides,

екі жағына қол сияқты сызықтар салсақ,

as if she was yelling frantically,

ол қолын сермеп жан ұшыра айқайлаған сияқты

"Help! I'm on fire!" --

"Көмектесіңдер! От! Мен жанып жатырмын!"

This symbol actually is originally from the shape of the flame,

Мына таңба шын мәнінде от формасынан шыққан,

but I like to think that way. Whichever works for you.

бірақ мен осылай ойлағанды ұнатамын. Сіз үшін де бұл жұмыс істейді.

This is a tree.

Мынау - ағаш.

Tree.

Ағаш.

This is a mountain.

Мынау - тау.

The sun.

Мынау - күн.

The moon.

Ай.

The symbol of the door

Мынау есіктің таңбасы

looks like a pair of saloon doors in the wild west.

ол Жабайы батыстағы салондардың есігіне ұқсайды.

I call these eight characters radicals.

Мен бұл сегіз таңбаны радикал деп атаймын.

They are the building blocks

Олар құрылыс материалы сияқты

for you to create lots more characters.

сізге бұдан да көп символдарды құрауға көмектеседі.

A person.

Адам.

If someone walks behind, that is "to follow."

Егер артында біреу келе жатса, онда бұл - "соңынан жүру".

As the old saying goes,

Мақалда айтылатындай

two is company, three is a crowd.

екеу болса серіктес, үшеу болса - тобыр.

If a person stretched their arms wide,

Егер адам қолдарын кең қылып жайса,

this person is saying, "It was this big."

онда бұл адам "Бұл осындай үлкен" деп тұр.

The person inside the mouth, the person is trapped.

Ауыздың ішінде тұрған адам, тұзаққа (торға) түскен адам.

He's a prisoner, just like Jonah inside the whale.

Ол - тұтқын, киттің ішіндегі Иона сияқты.

One tree is a tree. Two trees together, we have the woods.

Бір ағаш - ағаш. Бірге екі ағаш тұрса, бұл "тоғай" болады.

Three trees together, we create the forest.

Үш ағаш бірге тұрса, біз "орман" жасаймыз.

Put a plank underneath the tree, we have the foundation.

Ағаштың астына тақтай қойсаңыз, бұл "негіз" болады

Put a mouth on the top of the tree, that's "idiot." (Laughter)

Ағаштың басына ауызды қойсаңыз, "ақымақ" шығады. (Күлкі)

Easy to remember,

Есте сақтауға қиын емес,

since a talking tree is pretty idiotic.

сөйлейтін ағаш аздап "ақымақтыққа" жақын.

Remember fire?

От есіңізде ме?

Two fires together, I get really hot.

Екі от қатар тұрса, бұл өте "ыстық" деген сөз.

Three fires together, that's a lot of flames.

Үш от қатар тұрса, бұл "өрт" болғаны.

Set the fire underneath the two trees, it's burning.

Екі ағаштың астына от қойсаңыз, бұл - жану.

For us, the sun is the source of prosperity.

Біз үшін күн бұл - өркендеуді, гүлденуді білдіреді.

Two suns together, prosperous.

Екі күн қатар тұрса, бұл - өркендеу.

Three together, that's sparkles.

Үш күн - жылтырау, жарқырау.

Put the sun and the moon shining together,

Күн мен айды бірге қойсаңыз,

it's brightness.

бұл - ашықтық, жарықтық.

It also means tomorrow, after a day and a night.

Сонымен бірге бұл - ертең, күн мен түннен кейін дегенді білдіреді.

The sun is coming up above the horizon. Sunrise.

Күн көкжиектен көтеріліп келеді. Таңның атуы.

A door. Put a plank inside the door,

Есік. Есіктің ішіне тақтай қойыңыз,

it's a door bolt.

бұл - есіктің ысырмасы.

Put a mouth inside the door, asking questions.

Есіктің ішіне ауызды қойсаңыз, сұрақ қою болады.

Knock knock. Is anyone home?

Тық-тық. Үйде кім бар?

This person is sneaking out of a door,

Бұл кісі есіктен ұрланып шығып барады,

escaping, evading.

құтылу үшін, қашу үшін.

On the left, we have a woman.

Сол жақта тұрған - әйел.

Two women together, they have an argument.

Екі әйел бірге тұрса, дау болады.

(Laughter)

(Күлкі)

Three women together, be careful, it's adultery.

Үш әйел бірге тұрса, сақ болыңыз, ерлі-зайыптылардың адалдығын бұзу.

So we have gone through almost 30 characters.

Сонымен біз отызға жуық таңбамен таныстық.

By using this method, the first eight radicals

Осы әдісті қолдана отырып алдыңғы сегіз радикалдың

will allow you to build 32.

көмегімен 32 таңбаны құрастыра алдық.

The next group of eight characters

Келесі сегіз таңбаның тобы

will build an extra 32.

сіздерге тағы да 32 таңбаны құрастыруға мүмкіндік береді.

So with very little effort,

Сонымен аз ғана күш салып

you will be able to learn a couple hundred characters,

сіз жүздеген таңбаны үйрене аласыз,

which is the same as a Chinese eight-year-old.

бұл Қытайдағы сегіз жасар баласының білетініне тең.

So after we know the characters, we start building phrases.

Таңбаларды үйреніп алғаннан кейін, біз сөз тіркестерін құрастыра бастаймыз.

For example, the mountain and the fire together,

Мысалы, тау мен от қосылғанда

we have fire mountain. It's a volcano.

біз жанып жатқан тауды аламыз. Яғни, бұл - жанартау.

We know Japan is the land of the rising sun.

Біз Жапонияның "Күншығыс елі" екенін білеміз.

This is a sun placed with the origin,

Бұл шығатын жақта орналасқан күн,

because Japan lies to the east of China.

өйткені Жапония Қытайдың шығысында орналасқан.

So a sun, origin together, we build Japan.

Сонымен күн, шығу тегімен бірге Жапонияны құрайды.

A person behind Japan, what do we get?

Ал Жапонияның артында тұрған адам нені білдіреді деп ойлайсыз?

A Japanese person.

Бұл - жапондық.

The character on the left is two mountains

Сол жақта екі тау

stacked on top of each other.

бірінің үстінде бірі тұр.

In ancient China, that means in exile,

Ежелгі Қытайда бұл - құғынды (аластату) білдіретін,

because Chinese emperors, they put their political enemies

өйткені қытай императорлары өздерінің саяси жауларын

in exile beyond mountains.

таудың ар жағына қуғынға жіберген.

Nowadays, exile has turned into getting out.

Қазіргі кезде "қуғын" сөзі "шығу" мағынасына ауысқан.

A mouth which tells you where to get out

Қай жерден шығу керектігін көрсетіп тұрған ауыз

is an exit.

бұл - шығу.

This is a slide to remind me that I should stop talking

Бұл слайд маған сөзімді тоқтатуым керектігін еске салып тұр.

and get off of the stage. Thank you.

Рақмет.

(Applause)

(Қол шапалақтау)