Learn to read Chinese ... with ease! | ShaoLan

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Translator: Tuya Bat Reviewer: Marla Munkh-Achit

Growing up in Taiwan

Тайваньд уран бичээчийн

as the daughter of a calligrapher,

охин болж өссөн болохоор

one of my most treasured memories

миний хамгийн нандин дурсамжуудын нэг бол

was my mother showing me the beauty, the shape

миний ээжийн надад үзүүлдэг байсан

and the form of Chinese characters.

хятад ханзны гоо үзэмж, хэлбэр дүрс.

Ever since then, I was fascinated

Тэр цагаас хойш би

by this incredible language.

энэ гайхалтай хэлэнд дурласан.

But to an outsider, it seems to be

Гадны хүнд харин Цагаан Хэрэм шиг

as impenetrable as the Great Wall of China.

үл нэвтрэм санагддаг байх.

Over the past few years, I've been wondering

Сүүлийн жилүүдэд би

if I can break down this wall,

энэ ханыг эвдэж

so anyone who wants to understand and appreciate

энэ нарийн учир утгатай хэлний

the beauty of this sophisticated language could do so.

гоо сайхныг хүссэн хүн бүрт ойлгож мэдрүүлэхийг оролдсон.

I started thinking about how a new, fast method

Ингээд би хятад хэлийг сурах шинэлэг,

of learning Chinese might be useful.

хурдан аргыг хайж эхэлсэн.

Since the age of five, I started to learn how to draw

Би таван настайгаасаа эхлээд ханз болгоны

every single stroke for each character

зурлага нэг бүрийг хэрхэн

in the correct sequence.

зөв дарааллаар зурахыг заалгасан.

I learned new characters every day

Дараачийн 15 жилийн турш

during the course of the next 15 years.

өдөр бүр шинэ ханз сурсаар байсан.

Since we only have five minutes,

Бидэнд одоо тавхан минут байгаа учраас

it's better that we have a fast and simpler way.

илүү хурдан, амар арга ашиглах нь дээр байх.

A Chinese scholar would understand 20,000 characters.

Хятад эрдэмтэн 20 000 орчим ханз мэднэ.

You only need 1,000 to understand the basic literacy.

Та 1000 ханз сурахад л бичиг үсэг тайлагдана.

The top 200 will allow you to comprehend

Хамгийн чухал 200 нь энгийн уран зохиолын

40 percent of basic literature --

40 хувийг ойлгуулна.

enough to read road signs, restaurant menus,

Эдгээр нь замын тэмдэг, хоолны цэс,

to understand the basic idea of the web pages

цахим хуудас болон сонингийн гол утга санааг

or the newspapers.

ойлгоход хангалттай.

Today I'm going to start with eight

Өнөөдөр би найман ханзаар жишээ авч

to show you how the method works.

энэ аргыг тайлбарлая.

You are ready?

Та нар бэлэн үү?

Open your mouth as wide as possible

Амаа дөрвөлжин болтол нь

until it's square.

том ангай.

You get a mouth.

"Ам" болно.

This is a person going for a walk.

Энэ бол алхаж байгаа хүн.

Person.

"Хүн".

If the shape of the fire is a person

Галны дүрс нь нэг хүн

with two arms on both sides,

хоёр гараа өргөөд

as if she was yelling frantically,

"Туслаарай! Би шатаж байна!" гэж

"Help! I'm on fire!" --

хашгирч байгаа мэт.

This symbol actually is originally from the shape of the flame,

Энэ ханз анх галны хэлбэрээс үүсэн гарсан ч,

but I like to think that way. Whichever works for you.

би ингэж бодох илүү дуртай. Та аль дуртайгаараа цээжлээрэй.

This is a tree.

Энэ бол мод.

Tree.

"Мод".

This is a mountain.

Энэ бол "уул".

The sun.

"Нар".

The moon.

"Сар".

The symbol of the door

"Хаалга"-ны ханз өрнөдөд байдаг

looks like a pair of saloon doors in the wild west.

хаалга шиг харагдаж байна.

I call these eight characters radicals.

Эдгээрийг би ханзны найман язгуур гэж нэрлэдэг.

They are the building blocks

Тэд бол олон ханз зохиох

for you to create lots more characters.

үндэс суурь нь болдог.

A person.

Хүн.

If someone walks behind, that is "to follow."

Дахиад нэг хүн ард нь явж байвал "дагах".

As the old saying goes,

Хуучны зүйр үгт гардаг шиг

two is company, three is a crowd.

хоёулаа бол хамтрагч, гурвуулаа бол "цугларалт".

If a person stretched their arms wide,

Хэрвээ хүн хоёр гараа урт сунгавал

this person is saying, "It was this big."

"ийм том" гэсэн утга илэрхийлнэ.

The person inside the mouth, the person is trapped.

Аман дотор хүн орвол, тэр хүн "занга"-нд орно.

He's a prisoner, just like Jonah inside the whale.

Яг л халиманд идүүлсэн Жона шиг.

One tree is a tree. Two trees together, we have the woods.

Нэг мод байна, харин хоёр мод нийлээд "модод".

Three trees together, we create the forest.

Гурван мод хамтдаа "ой мод" болно.

Put a plank underneath the tree, we have the foundation.

Модны доор хөндлөн мод тавиад суурь үүснэ.

Put a mouth on the top of the tree, that's "idiot." (Laughter)

Модон дээр ам зураад "тэнэг".

Easy to remember,

Цээжлэхэд амархан,

since a talking tree is pretty idiotic.

яагаад гэвэл ярьдаг модыг төсөөлөхөд тэнэг санагдах байх.

Remember fire?

Галыг санаж байна уу?

Two fires together, I get really hot.

Хоёр гал нийлэхээрээ "маш халуун".

Three fires together, that's a lot of flames.

Гурван гал маш их "дөл".

Set the fire underneath the two trees, it's burning.

Хоёр модны доор гал асаахад "шатах".

For us, the sun is the source of prosperity.

Бидний хувьд нар бол хөгжил цэцэглэлийн эх үүсвэр.

Two suns together, prosperous.

Хоёр нар бол "хөгжин цэцэглэсэн".

Three together, that's sparkles.

Гурвуулаа "гялалзана".

Put the sun and the moon shining together,

Нар, сар хоёрыг хамтад нь гэрэлтүүлэхэд

it's brightness.

"гэрэл гэгээ".

It also means tomorrow, after a day and a night.

Энэ мөн маргааш буюу нэг өдөр, нэг шөнийн дараах өдөр.

The sun is coming up above the horizon. Sunrise.

Нар тэнгэрийн хаяагаар мандаж байна, "нар мандах".

A door. Put a plank inside the door,

Хаалга байна.

it's a door bolt.

Хаалган дотор зураас тавилаа, "хаалганы түгжээ".

Put a mouth inside the door, asking questions.

Хаалганы дотор ам зурлаа, "асуулт асуух".

Knock knock. Is anyone home?

Тог тог. Хүн байна уу?

This person is sneaking out of a door,

Энэ хүн нууцаар хаалгаар гарч байна,

escaping, evading.

"зугтах, зайлах".

On the left, we have a woman.

Зүүн талд нь "эмэгтэй" байна.

Two women together, they have an argument.

Хоёр эмэгтэй хамтдаа "маргалдаж" байна.

(Laughter)

(Инээд)

Three women together, be careful, it's adultery.

Гурван эмэгтэй хамтдаа байвал болгоомжлоорой, "завхайрал".

So we have gone through almost 30 characters.

Бид бараг 30 ханз үзчихлээ.

By using this method, the first eight radicals

Энэ аргаар суурь найман ханзнаас

will allow you to build 32.

32 өөр ханзыг бүтээж болно.

The next group of eight characters

Дараагийн найм нь

will build an extra 32.

дахиад 32-ыг бүтээнэ.

So with very little effort,

Ингээд маш бага хүч зарцуулан

you will be able to learn a couple hundred characters,

хоёр зуу орчмыг сурна.

which is the same as a Chinese eight-year-old.

Энэ нь найман настай хятад хүүхэдтэй адилхан гэсэн үг.

So after we know the characters, we start building phrases.

Ханзнуудаа сурсны дараа нийлбэр үг зохиож эхэлнэ.

For example, the mountain and the fire together,

Жишээ нь, уул, гал хоёр нийлж

we have fire mountain. It's a volcano.

"галт уул" болно.

We know Japan is the land of the rising sun.

Японыг бид мандаж буй нарны орон гэдгээр мэддэг.

This is a sun placed with the origin,

Энд нар газраас суурилсан байна.

because Japan lies to the east of China.

Учир нь Япон Хятадаас зүүн зүгт байрладаг.

So a sun, origin together, we build Japan.

Тэгэхээр нар, суурь хоёр нийлээд "Япон" болно.

A person behind Japan, what do we get?

Японы ард хүн бичээд юу болох вэ?

A Japanese person.

"Япон хүн".

The character on the left is two mountains

Зүүн талд байгаа ханз бол давхарлуулж

stacked on top of each other.

бичсэн хоёр "уул".

In ancient China, that means in exile,

Эртний Хятадад энэ "цөллөг" гэсэн утгатай,

because Chinese emperors, they put their political enemies

яагаад гэвэл Хятадын хаад улс төрийн дайснуудаа

in exile beyond mountains.

хэдэн уулын тэртээ цөллөгт явуулдаг байжээ.

Nowadays, exile has turned into getting out.

Харин өнөөдөр "гарах" гэсэн утгатай болсон.

A mouth which tells you where to get out

Хаагуур гарахыг хэлж байгаа ам бол

is an exit.

"гарц".

This is a slide to remind me that I should stop talking

Энэ зураг надад яриагаа дуусгаж

and get off of the stage. Thank you.

эндээс гарахыг сануулах үүрэгтэй. Баярлалаа.

(Applause)

(Алга ташилт)