Learn to read Chinese ... with ease! | ShaoLan

3,336,662 views ・ 2013-05-07

TED


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

00:00
Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast
0
0
7000
Tłumaczenie: Capa Girl Korekta: Krystyna Lewinska
00:12
Growing up in Taiwan
1
12754
2056
Dorastałam na Tajwanie,
00:14
as the daughter of a calligrapher,
2
14810
1612
jako córka kaligrafki.
00:16
one of my most treasured memories
3
16422
2368
Jednym z moich najcudowniejszych wspomnień
00:18
was my mother showing me the beauty, the shape
4
18790
3093
jest kiedy mama pokazywała mi piękno, kształt
00:21
and the form of Chinese characters.
5
21883
2633
i formę chińskiego pisma.
00:24
Ever since then, I was fascinated
6
24516
2507
Od tamtej chwili fascynuje mnie
00:27
by this incredible language.
7
27023
2662
ten niesamowity język.
00:29
But to an outsider, it seems to be
8
29685
2735
Dla osoby z zewnątrz może wydawać się
00:32
as impenetrable as the Great Wall of China.
9
32420
3509
równie nieprzystępny, co Chiński Mur.
00:35
Over the past few years, I've been wondering
10
35929
2375
Od kilku lat staram się go zburzyć,
00:38
if I can break down this wall,
11
38304
2052
Od kilku lat staram się go zburzyć,
00:40
so anyone who wants to understand and appreciate
12
40356
2594
żeby każdy, kto chce zrozumieć i docenić
00:42
the beauty of this sophisticated language could do so.
13
42950
3908
piękno tego wysublimowanego języka, miał taką możliwość.
00:46
I started thinking about how a new, fast method
14
46858
4312
Zaczęłam się zastanawiać nad nową i szybką metodą
00:51
of learning Chinese might be useful.
15
51170
2848
nauki chińskiego.
00:54
Since the age of five, I started to learn how to draw
16
54018
3986
Od 5 roku życia uczyłam się pisać.
00:58
every single stroke for each character
17
58004
3005
Każdego pociągnięcia pióra dla każdej litery
01:01
in the correct sequence.
18
61009
2544
i we właściwej kolejności.
01:03
I learned new characters every day
19
63553
2057
Każdego dnia uczyłam się nowych liter
01:05
during the course of the next 15 years.
20
65610
2727
i tak przez kolejne 15 lat.
01:08
Since we only have five minutes,
21
68337
2120
Ponieważ mamy tylko 5 minut,
01:10
it's better that we have a fast and simpler way.
22
70457
3635
potrzebny nam szybki i prosty sposób.
01:14
A Chinese scholar would understand 20,000 characters.
23
74092
3525
Chiński uczony zna 20 tys. znaków.
01:17
You only need 1,000 to understand the basic literacy.
24
77617
5112
Potrzeba jedynie tysiąca, by opanować podstawy.
01:22
The top 200 will allow you to comprehend
25
82729
4016
200 znaków pozwoli zrozumieć
01:26
40 percent of basic literature --
26
86745
2896
40% podstawowych tekstów
01:29
enough to read road signs, restaurant menus,
27
89641
2876
jak znaki drogowe, menu w restauracji,
01:32
to understand the basic idea of the web pages
28
92517
3004
główne przesłanie stron internetowych
01:35
or the newspapers.
29
95521
1939
czy gazet.
01:37
Today I'm going to start with eight
30
97460
2199
Dzisiaj pokażę 8 z nich,
01:39
to show you how the method works.
31
99659
1892
by pokazać, jak działa ta metoda.
01:41
You are ready?
32
101551
1921
Jesteście gotowi?
01:43
Open your mouth as wide as possible
33
103472
2683
Otwórzcie usta najszerzej jak się da,
01:46
until it's square.
34
106155
2046
aż zrobi się kwadrat.
01:48
You get a mouth.
35
108201
2682
To usta.
01:50
This is a person going for a walk.
36
110883
3088
To osoba na spacerze.
01:53
Person.
37
113971
3131
Osoba.
01:57
If the shape of the fire is a person
38
117102
2709
Kształt ognia jest jak osoba
01:59
with two arms on both sides,
39
119811
2270
z ramionami po bokach,
02:02
as if she was yelling frantically,
40
122081
2170
gorączkowo krzycząca:
02:04
"Help! I'm on fire!" --
41
124251
3553
"Pomocy! Palę się!"
02:07
This symbol actually is originally from the shape of the flame,
42
127804
4167
Symbol ten pochodzi od kształtu płomienia,
02:11
but I like to think that way. Whichever works for you.
43
131971
3813
ale wolę swoją wersję. Jak wam wygodniej.
02:15
This is a tree.
44
135784
2259
To jest drzewo.
02:18
Tree.
45
138043
2098
Drzewo.
02:20
This is a mountain.
46
140141
4425
To jest góra.
02:24
The sun.
47
144566
2601
Słońce.
02:29
The moon.
48
149458
4654
Księżyc.
02:34
The symbol of the door
49
154112
1975
Znak reprezentujący drzwi
02:36
looks like a pair of saloon doors in the wild west.
50
156087
5706
wygląda jak drzwi do knajpy na Dzikim Zachodzie.
02:41
I call these eight characters radicals.
51
161793
3738
Te znaki to podstawy,
02:45
They are the building blocks
52
165531
1766
podstawowe elementy,
02:47
for you to create lots more characters.
53
167297
4130
które pozwolą wam poznać wiele więcej.
02:51
A person.
54
171427
1738
Osoba.
02:53
If someone walks behind, that is "to follow."
55
173165
4268
Jeśli ktoś za nią idzie oznacza to "podążać".
02:57
As the old saying goes,
56
177433
2128
Stare porzekadło mówi:
02:59
two is company, three is a crowd.
57
179561
3726
dwoje to para, troje to już tłum.
03:03
If a person stretched their arms wide,
58
183287
2915
Osoba z rozpostartymi ramionami
03:06
this person is saying, "It was this big."
59
186202
4647
mówi nam: "To było takie duże".
03:10
The person inside the mouth, the person is trapped.
60
190849
3848
Osoba wewnątrz ust to osoba uwięziona.
03:14
He's a prisoner, just like Jonah inside the whale.
61
194697
5846
Jest więźniem, jak Jonasz we wnętrzu wieloryba.
03:20
One tree is a tree. Two trees together, we have the woods.
62
200543
3494
Jedno drzewo jest drzewem. Dwa drzewa to zagajnik,
03:24
Three trees together, we create the forest.
63
204037
3556
a trzy to już cały las.
03:27
Put a plank underneath the tree, we have the foundation.
64
207593
4072
Połóż deskę pod drzewa, mamy fundamenty.
03:31
Put a mouth on the top of the tree, that's "idiot." (Laughter)
65
211665
4135
Połóż usta na szczycie drzewa, i mamy "idiotę". (Śmiech)
03:35
Easy to remember,
66
215800
2081
Łatwo zapamiętać
03:37
since a talking tree is pretty idiotic.
67
217881
4942
skoro gadające drzewo - to idiotyczne.
03:42
Remember fire?
68
222823
2042
Pamiętacie ogień?
03:44
Two fires together, I get really hot.
69
224865
2661
Dwa razem oznaczają "bardzo gorąco".
03:47
Three fires together, that's a lot of flames.
70
227526
2859
Trzy – dużo płomieni.
03:50
Set the fire underneath the two trees, it's burning.
71
230385
4601
Ogień pod dwoma drzewami, to "palić".
03:54
For us, the sun is the source of prosperity.
72
234986
3092
Dla nas słońce jest źródłem dobrobytu.
03:58
Two suns together, prosperous.
73
238078
2179
Dwa słońca razem oznaczają "zamożny".
04:00
Three together, that's sparkles.
74
240257
2358
Trzy razem, to "błyszczeć".
04:02
Put the sun and the moon shining together,
75
242615
2021
Słońce razem z Księżycem
04:04
it's brightness.
76
244636
1308
znaczy "jasność".
04:05
It also means tomorrow, after a day and a night.
77
245944
4225
Oznacza również "jutro", po całym dniu i nocy.
04:10
The sun is coming up above the horizon. Sunrise.
78
250169
4483
Słońce nad horyzontem – "wschód'.
04:14
A door. Put a plank inside the door,
79
254652
3103
Drzwi. Połóż deskę w drzwiach,
04:17
it's a door bolt.
80
257755
2057
to rygiel.
04:19
Put a mouth inside the door, asking questions.
81
259812
2964
Usta w drzwiach to "zadawać pytania".
04:22
Knock knock. Is anyone home?
82
262776
3331
Puk puk. Jest tam ktoś?
04:26
This person is sneaking out of a door,
83
266107
2888
Ta osoba wymyka się przez drzwi,
04:28
escaping, evading.
84
268995
2832
"uciekać", "unikać".
04:31
On the left, we have a woman.
85
271827
2153
Po lewej mamy kobietę.
04:33
Two women together, they have an argument.
86
273980
2162
Dwie kobiety razem to "kłótnia".
04:36
(Laughter)
87
276142
2133
(Śmiech)
04:38
Three women together, be careful, it's adultery.
88
278275
6518
Trzy kobiety razem, uważajcie, to jest "zdrada".
04:44
So we have gone through almost 30 characters.
89
284793
3509
I tak poznaliśmy prawie 30 znaków.
04:48
By using this method, the first eight radicals
90
288302
3337
Za pomocą tej metody, osiem podstawowych znaków
04:51
will allow you to build 32.
91
291639
2001
pozwoli wam zbudować 32.
04:53
The next group of eight characters
92
293640
1763
Kolejna grupa ośmiu znaków
04:55
will build an extra 32.
93
295403
2192
to następne 32.
04:57
So with very little effort,
94
297595
2302
Niewielkim wysiłkiem
04:59
you will be able to learn a couple hundred characters,
95
299897
2266
możecie poznać kilkaset znaków,
05:02
which is the same as a Chinese eight-year-old.
96
302163
2552
czyli tyle samo, ile zna chiński ośmiolatek.
05:04
So after we know the characters, we start building phrases.
97
304715
3547
Kiedy poznamy znaki, zaczynamy budować zdania.
05:08
For example, the mountain and the fire together,
98
308262
2697
Na przykład "góra" i "ogień" razem,
05:10
we have fire mountain. It's a volcano.
99
310959
2928
dają ognistą górę, czyli "wulkan".
05:13
We know Japan is the land of the rising sun.
100
313887
3320
Wiemy, że Japonia to kraj wschodzącego słońca,
05:17
This is a sun placed with the origin,
101
317207
3418
dlatego łączymy "słońce" z "podstawą",
05:20
because Japan lies to the east of China.
102
320625
3127
bo Japonia leży na wschód od Chin.
05:23
So a sun, origin together, we build Japan.
103
323752
3890
"Słońce" z "podstawą" daje "Japonię".
05:27
A person behind Japan, what do we get?
104
327642
2958
Słowo "osoba" za "Japonią" da nam co?
05:30
A Japanese person.
105
330600
3102
Japończyka.
05:33
The character on the left is two mountains
106
333702
2801
Ostatni znak to dwie góry nałożone na siebie.
05:36
stacked on top of each other.
107
336503
2107
Ostatni znak to dwie góry nałożone na siebie.
05:38
In ancient China, that means in exile,
108
338610
3217
W starożytnych Chinach oznaczało to "wygnanie",
05:41
because Chinese emperors, they put their political enemies
109
341827
2438
bo chińscy władcy skazywali przeciwników politycznych
05:44
in exile beyond mountains.
110
344265
2371
na wygnanie za góry.
05:46
Nowadays, exile has turned into getting out.
111
346636
5011
Dzisiaj "wygnanie" zmieniło się w "wydostanie".
05:51
A mouth which tells you where to get out
112
351647
2571
"Usta" wskazują, jak się wydostać,
05:54
is an exit.
113
354218
1928
czyli "wyjście".
05:56
This is a slide to remind me that I should stop talking
114
356146
3641
Ten znak miał mi przypomnieć, że mam skończyć
05:59
and get off of the stage. Thank you.
115
359787
1883
i zejść ze sceny. Dziękuję.
06:01
(Applause)
116
361670
3969
(Brawa)
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7