Should you care what your parents think?

Translator: Polina Lushnikova Reviewer: Hanna Baradzina

If I told you not to press this big red button,

Калі б Вам сказалі не націскаць на гэтую вялікую чырвоную кнопку,

what would you do?

што б Вы зрабілі?

For many people, there’s no greater motivation to do something

Для многіх людзей найлепшая матывацыя зрабіць што-небудзь --

than being told they can’t.

калі ім гэта забараняюць.

So, what is it about being told “no” that triggers this response?

Дык што ж у слове “нельга” выклікае такую рэакцыю?

One of the most enduring explanations for this behavior

Адным з найбольш верагодных тлумачэнняў такіх паводзінаў,

is what psychologists call reactance theory.

паводле псіхолагаў, з’яўляецца тэорыя рэактыўнага адпору.

Reactance is a motivational state that occurs

Гэта матывацыйны стан, які ўзнікае,

when people feel their freedom is being threatened,

калі людзі адчуваюць, што іх свабода пад пагрозай.

and it compels them to take actions they see as restoring that freedom.

Гэта пабуджае іх на дзеянні, якія, на іх думку, вернуць ім свабоду.

Sometimes this emerges as general frustration or direct argument,

Часам гэта праяўляецца праз пачуццё расчараванасці ці праз адкрыты канфлікт,

but the most straightforward response

але самая простая рэакцыя --

is to simply do the thing they were told not to.

проста зрабіць тое, што сказалі не рабіць.

This behavior plays out in public spaces,

Такія паводзіны можна ўбачыць ў грамадскіх прасторах,

like when people ignore health campaigns they perceive as overbearing,

як калі рэклама пра здаровы лад жыцця бачыцца як дакучлiвая ды ігнаруецца.

and in private spaces, like parent-child relationships.

Таксама іх можна ўбачыць у прыватных адносінах, напр. памiж бацькамi і дзецьмi.

However, there are situations where something being forbidden

Аднак бываюць сітуацыі, калі нешта забароненае

actually makes it less tempting.

на самай справе робіцца менш спакуслівым.

In 1972, psychologists at the University of Colorado

У 1972 годзе псіхолагі з Каларадскага ўніверсітэта

wanted to know if a romantic relationship facing parental disapproval

вырашылі даведацца, ці ўмацуюцца рамантычныя адносіны,

сутыкнуўшыся з непрыняццем бацькоў, або нааадварот распадуцца пад ціскам.

was more likely to strengthen or crumble under the pressure.

To answer this question, they surveyed 140 couples,

Каб адказаць на гэтае пытанне, яны апыталі 140 пар,

varying widely in measures of happiness,

якія моцна адрозніваліся па ступені шчаслівасці адносінаў,

but all fairly serious in terms of commitment.

але ўсе ў даволі сур’ёзных стасунках.

Only some couples reported perceived parental opposition to their relationship

Толькі некаторыя пары паведамілі пра адчуванне настроенасці бацькоў супраць

over the study’s six-month period.

іх адносінаў за шэсць месяцаў даследавання.

But those that did also reported a steady increase in love for one another.

Тыя ж пары паведамілі аб няўхільным росце любові адзін да аднаго.

The researchers named this trend the Romeo and Juliet Effect

Такую тэндэнцыю даследчыкі назвалі эфектам Рамэа і Джульеты,

after literature’s most famous forbidden lovers

ў гонар самых вядомых літаратурных ахвяраў забароненага кахання,

and concluded that the results were largely motivated by reactance.

ды вырашылі, што такія вынікі былі матываваныя рэактыўным адпорам.

But in the decades since this publication,

Але праз дзесяцігоддзі пасля публікацыі

most follow-up studies have suggested the opposite is true.

большасць дадатковых даследаванняў паказалі адваротнае.

In fact, the long-term success of a romantic relationship

На самай справе, доўгатэрміновы поспех рамантычных адносінаў

can be predicted by the perceived approval or disapproval

можа быць прадказаны па адчуваннях адабрэння або непрыняцця

of the couple’s friends and family.

ад сяброў і сям’і пары.

This trend is known as the Social Network Effect.

Гэткая тэндэнцыя называецца эфект сацыяльнага асяроддзя

So why doesn’t reactance win out over the Social Network Effect?

Дык чаму ж рэактыўны адпор не перамагае эфект сацыяльнага асяроддзя?

You might think it’s because we value our existing relationships

Можа таму, што мы цэнім нашы існуючыя адносіны

over our potential relationships.

больш за патэнцыйныя?

But in most cases, disapproving friends and family

Насамрэч, часцей за ўсё непрымаючыя сябры ды сям’я

are just voicing negative opinions or passively not supporting a relationship.

проста выказваюць негатыўныя меркаванні ці пасіўна не патрымліваюць адносіны.

It’s rarely a dramatic choice of us or them.

Рэдка гэта ўльтыматум: мы або партнэр_ка.

And when it comes to parents,

І калі гаворка ідзе пра бацькоў,

most people with good relationships with their parents

большасць людзей у добрых адносінах з бацькамі адчуваюць,

feel they can ignore their parent’s advice without serious consequences,

што могуць ігнараваць бацькоўскія парады без сур’ёзных наступстваў,

while people with bad parental relationships

у той час як людзям у дрэнных адносінах з бацькамі

often don’t care what they think anyway.

часта ўсё роўна, што яны думаюць.

So if disapproved relationships are more likely to fail,

Таму нават калі неўхваленыя адносіны маюць больш шанцаў на няўдачу,

does this mean we’re not willing to fight to date who we want?

ці азначае гэта, што мы не жадаем адстойваць права быць з кім хочам?

Гэта, вядома, залежыць ад чалавека.

Well, it might vary from person to person.

One theory is that there’s actually two types of reactance:

Адна з тэорый кажа, што насамрэч існуе два тыпы рэактыўнага адпору:

defiant reactance, which is impulsively doing the opposite of what we’re told,

абараняльны, калi мы імпульсіўна робім супрацьлеглае таму, што нам гавораць,

and independent reactance, which reflects our deeper desire to make our own choices.

і незалежны, які адлюстроўвае наша глыбокае жаданне зрабіць уласны выбар.

For example, if you tell someone with high defiant reactance to lower their voice,

Напрыклад, калі людзям з абараняльным адпорам кажуць гаварыць цішэй,

they’ll probably start shouting.

яны хутчэй за ўсё пачнуць крычаць.

Whereas someone with high independent reactance is more likely

У той час як хтосьці з незалежным тыпам адпору бадай

to simply ignore the request and do what they believe is appropriate.

проста праігнаруе запыт і зробіць тое, што палічыць правільным.

So when it comes to relationship disapproval,

Таму калі справа тычыцца неўхвалення адносінаў,

a defiant person might respond by pursuing their romance in secret,

рэакцыяй чалавека з абараняльным тыпам можа быць утойванне свайго рамана.

but that doesn’t change how the group’s opinion

Але гэта не змяняе таго, як меркаванне групы

negatively impacts their relationship.

негатыўна паўплывае на адносіны.

Conversely, someone with a particularly independent personality might be capable

Наадварот, вельмі незалежны чалавек можа быць здольны

of ignoring their friends’ concerns and loving whomever they want.

ігнараваць заўвагі сваіх сяброў і любіць таго, каго хоча.

The idea of defiant and independent reactance is fairly new,

Канцэпцыя абараняльнага і незалежнага адпору даволі новая,

and researchers are still working to uncover all the motivations

і даследчыкі ўсё яшчэ працуюць над тым, каб раскрыць усе матывы,

behind the Social Network Effect.

якія стаяць за эфектам сацыяльнага асяроддзя.

But these theories help illuminate the important relationship

Але гэтыя тэорыі дапамагаюць патлумачыць сувязь паміж рэактыўным

between reactance and our competing needs for independence and inclusion.

адпорам і нашымі канкуруючымі патрэбамі ў незалежнасці ды інтэграцыі.

How we balance these desires varies across individuals and cultures.

Тое, як мы ўраўнаважваем гэтыя жаданні, залежыць ад чалавека і культуры.

But no matter how prone to reactance we may be,

Але незалежна ад таго, наколькі мы схільныя да рэактыўнага адпору,

our social networks are vital to our sense of identity and well-being.

наша кола зносінаў жыццёва важнае для пачуцця ідэнтычнасці і дабрабыту.

This is especially true in our romantic relationships.

Асабліва гэта датычыцца нашых рамантычных адносінаў.

Studies have found that support from a few close companions

Даследаванні паказалі, што падтрымка блізкіх сяброў

can help buffer against disapproval from others.

можа дапамагчы перанесці непрыняцце ад іншых.

And most relationships do better once the individuals involved

І большасць адносінаў паляпшаецца, калі закаханыя

find supportive social networks.

знаходзяць падтрымку ў сацыяльных колах.

This outcome might not seem as romantic as a forbidden love affair,

Гэты вынік можа здацца не такім рамантычным, як забароненае каханне,

but it’s actually in keeping with the story of Romeo and Juliet,

але насамрэч ён адпавядае гісторыі Рамэа і Джульеты,

whose embattled relationship couldn't endure the threats of extreme disapproval.

чые адносіны не вытрымалі моцнага неўхвалення блізкіх.