Should you care what your parents think?

584,471 views ・ 2022-10-04

TED-Ed


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Rıza Özdemir Gözden geçirme: Yiğit Yıldırım
00:08
If I told you not to press this big red button,
0
8588
4880
Eğer siz bu büyük kırmızı butona basmamanızı söylesem
00:14
what would you do?
1
14552
1293
ne yapardınız?
00:16
For many people, there’s no greater motivation to do something
2
16345
3629
Pek çok insan için onlara yapamayacaklarını söylemekten
00:19
than being told they can’t.
3
19974
2127
daha iyi bir motivasyon yolu yok.
00:22
So, what is it about being told “no” that triggers this response?
4
22351
5715
Peki hayır yanıtını tetikleyen şey nedir?
00:29
One of the most enduring explanations for this behavior
5
29067
3420
Bu davranışın en kalıcı açıklamalarından biri
00:32
is what psychologists call reactance theory.
6
32487
3670
psikologların tepkisellik teorisi dediği şeydir.
00:36
Reactance is a motivational state that occurs
7
36741
3420
Tepki, motivasyonel bir durumdur.
Bu durumla insanlar özgürlüklerinin tehdit altında olduğunu hissetiklerinde
00:40
when people feel their freedom is being threatened,
8
40161
3170
00:43
and it compels them to take actions they see as restoring that freedom.
9
43456
4796
ve bu özgürlüklerini geri alabilmek için harekete geçmelerini sağlar.
00:48
Sometimes this emerges as general frustration or direct argument,
10
48795
4713
Bazen tartışma ya da hayal kırıklığı olarak karşımıza çıkabilir
00:53
but the most straightforward response
11
53508
2127
lakin en açık cevap ise
00:55
is to simply do the thing they were told not to.
12
55635
3503
en basitinden size yapmamanız gereken şeyi yapmak.
00:59
This behavior plays out in public spaces,
13
59722
2628
Bu davranış halka açık yerlerde ortaya çıkar
01:02
like when people ignore health campaigns they perceive as overbearing,
14
62350
3754
mesela insanların sağlık kampanyalarını baskıcı algılayıp reddetmeleri
01:06
and in private spaces, like parent-child relationships.
15
66104
4004
ya da özel alanlarda, ebeveyin-çocuk ilişkileri gibi.
01:10
However, there are situations where something being forbidden
16
70233
4129
Ayrıca bazı durumlarda yasağın daha az cazip getirdiği durumlar da vardır.
01:14
actually makes it less tempting.
17
74362
2586
01:17
In 1972, psychologists at the University of Colorado
18
77782
4671
1972′de Colorado Üniversitesi’nden psikologlar
01:22
wanted to know if a romantic relationship facing parental disapproval
19
82453
4922
baskı altında ilişkilerin güçlenecek yoksa parçalanacak mı
01:27
was more likely to strengthen or crumble under the pressure.
20
87375
4129
diye görmek için bir anket yaptılar.
01:32
To answer this question, they surveyed 140 couples,
21
92004
4171
Bu soruya cevap vermeleri için 140 çifte soru sordular.
01:36
varying widely in measures of happiness,
22
96259
2460
Mutluluk ölçüsünden oldukça farklılıklar olsa da
01:38
but all fairly serious in terms of commitment.
23
98803
3086
her biri bağlılık açısından oldukça ciddiydi.
01:42
Only some couples reported perceived parental opposition to their relationship
24
102640
4796
Sadece birkaç çift algılarının, ailelerinin tam tersi olduğunu söyledi.
01:47
over the study’s six-month period.
25
107436
2086
Çalışma ortalama 6 ay sürdü.
01:49
But those that did also reported a steady increase in love for one another.
26
109730
5464
Ancak bunu yapanlar, birbirlerine olan aşklarında da bir artış olduğunu bildirdi.
01:55
The researchers named this trend the Romeo and Juliet Effect
27
115862
4629
Araştırmacılar bu eğilime edebiyatın en ünlü gizli aşıkları olan
02:00
after literature’s most famous forbidden lovers
28
120491
2920
Romeo ve Juliet Etkisi adını verdiler.
02:03
and concluded that the results were largely motivated by reactance.
29
123536
4087
sonuçlarda reaktansların haylice motive edildiğini gösteriyor.
02:07
But in the decades since this publication,
30
127707
2586
Bu çalışmayı takip eden yıllarda pek çok ardıl çalışma
02:10
most follow-up studies have suggested the opposite is true.
31
130418
4171
tersinin doğru olduğunu ortaya koydu.
02:15
In fact, the long-term success of a romantic relationship
32
135548
3754
Doğrusu uzun dönem ilişkilerin başarısı,
02:19
can be predicted by the perceived approval or disapproval
33
139302
4212
çiftin ailesi ve arkadaşları tarafından algılanabilinen
02:23
of the couple’s friends and family.
34
143514
2127
onay ve onaylanmamayla bağlıdır.
02:26
This trend is known as the Social Network Effect.
35
146267
4296
Bu eğilim Social Network Effect olarak da biliniyor.
02:31
So why doesn’t reactance win out over the Social Network Effect?
36
151272
4504
Peki neden reaktans Social Network Effect’i yenmiyor?
02:36
You might think it’s because we value our existing relationships
37
156027
3170
belki de şimdiki ilişkimizin değerinin
02:39
over our potential relationships.
38
159197
2544
potansiyel ilişkilerimiz üzerindeki etkisidir.
02:41
But in most cases, disapproving friends and family
39
161741
3753
Birçok durumda arkadaşlarımızın ve ailemizin uygun görmediği ilişkilerde
02:45
are just voicing negative opinions or passively not supporting a relationship.
40
165494
4922
sadece olumsuz düşünceler dile getiriliyor ya da desteklenmiyor.
02:50
It’s rarely a dramatic choice of us or them.
41
170750
3503
Nadiren onlar veya bizim için dramatik seçim.
02:54
And when it comes to parents,
42
174545
1627
Konu aileye geldiğindeyse,
02:56
most people with good relationships with their parents
43
176172
2586
ebeveynleri ile iyi ilişki kuran pek çok insan
02:58
feel they can ignore their parent’s advice without serious consequences,
44
178758
4629
ailelerinin tavsiyelerini, büyük sorunlar yaratmadan yok sayabiliyor.
03:03
while people with bad parental relationships
45
183679
2628
Aileleriyle kötü ilişkisi olan insanlar da
03:06
often don’t care what they think anyway.
46
186307
2586
genellikle onların ne düşündüğünü umursamıyor.
03:09
So if disapproved relationships are more likely to fail,
47
189393
3671
Eğer kabul görmeyen ilişkiler genellikle bitiyorsa,
03:13
does this mean we’re not willing to fight to date who we want?
48
193397
3212
bu istediğimiz ilişki için savaşmayacağımız anlamına mı geliyor?
03:17
Well, it might vary from person to person.
49
197109
3170
Bu kişiden kişiye değişiklik gösterebilir.
03:20
One theory is that there’s actually two types of reactance:
50
200738
4213
Bir teori, aslında iki tür reaktans olduğunu söylüyor:
03:24
defiant reactance, which is impulsively doing the opposite of what we’re told,
51
204951
4462
bize söylenenin tersini dürtüsel olarak yapmak isteyen, savunmacı reaktans ve
03:29
and independent reactance, which reflects our deeper desire to make our own choices.
52
209580
6048
kendi seçimlerimizi yapma konusundaki daha derin arzumuzu yansıtan bağımsız reaktans.
03:35
For example, if you tell someone with high defiant reactance to lower their voice,
53
215920
5839
Örneğin savunmacı reaktansı olan birine sesini alçatmasını söylerseniz,
03:41
they’ll probably start shouting.
54
221759
1919
büyük ihtimalle bağırmaya başlarlar.
03:44
Whereas someone with high independent reactance is more likely
55
224387
3753
Oysa bağımsız reaktansı olan birisi ise
03:48
to simply ignore the request and do what they believe is appropriate.
56
228140
4338
basitçe reddederek, neyin doğru olduğunu düşünüyorlarsa onu yaparlar.
03:53
So when it comes to relationship disapproval,
57
233271
2877
Konu onaylanmayan ilişkilere geldiğinde
03:56
a defiant person might respond by pursuing their romance in secret,
58
236148
4630
savunmacı kişi, ilişkilerini gizli tutarak karşılık verir.
04:00
but that doesn’t change how the group’s opinion
59
240987
2377
Bu, grubun düşüncelerinin
04:03
negatively impacts their relationship.
60
243364
2502
ilişkileri kötü etkilediğini değiştirmez.
04:06
Conversely, someone with a particularly independent personality might be capable
61
246993
5588
Bunun aksine, özellikle bağımsız kişiliğe sahip biri, arkadaşlarının
04:12
of ignoring their friends’ concerns and loving whomever they want.
62
252581
3963
uyarılarını yok sayıp istediklerini sevmede daha becerikli olablir.
04:18
The idea of defiant and independent reactance is fairly new,
63
258087
4504
Savunmacı ve bağımsız reaktans görece yeni bir düşünce,
04:22
and researchers are still working to uncover all the motivations
64
262800
3295
araştırmacılar hala Social Network Effect’in ardındaki
04:26
behind the Social Network Effect.
65
266095
2336
bütün gizli motivasyonlar üzerinde çalışıyorlar.
04:28
But these theories help illuminate the important relationship
66
268848
3170
ama bu teoriler, reaktans ve bizim bağımsızlık ve savunma isteyen
04:32
between reactance and our competing needs for independence and inclusion.
67
272018
5130
ihtiyaçlarımızı aydınlatmaya yardımcı oluyor.
04:37
How we balance these desires varies across individuals and cultures.
68
277898
5005
Bu arzuları nasıl dengelediğimiz ise bireylere ve kültürlere göre değişir.
04:43
But no matter how prone to reactance we may be,
69
283112
3420
Lakin, reaktansımızın neye yatkın olduğunun bir önemi yok.
04:46
our social networks are vital to our sense of identity and well-being.
70
286532
5130
Sosyal çevremizin yaşamsallığı bizim aidiyetimize ve refahımıza bağlıdır.
04:52
This is especially true in our romantic relationships.
71
292580
3920
Bu özellikle bizim romantik ilişkilerimizde doğrudur.
04:56
Studies have found that support from a few close companions
72
296709
3962
Çalışmalar gösteriyor ki bir kaç yakınızımdan gelecek destek
05:00
can help buffer against disapproval from others.
73
300671
3253
diğerlerinden gelecek onaylanmamayı gazlayabilir.
05:04
And most relationships do better once the individuals involved
74
304091
3337
Bir çok ilişki bireylerden gelen ilgiyle bulacakları sosyal çevrede
05:07
find supportive social networks.
75
307428
2502
daha iyi olurlar.
05:10
This outcome might not seem as romantic as a forbidden love affair,
76
310264
4171
Bu dışavurum romantik veya gizli aşk ilişkisi gibi görünmeyebilir,
05:14
but it’s actually in keeping with the story of Romeo and Juliet,
77
314685
4254
bu olay, zor durumdaki ilişkilerinde aşırı reddedilme tehditlerine
05:19
whose embattled relationship couldn't endure the threats of extreme disapproval.
78
319231
5923
dayanamayan Romeo ve Juliet hikayesine çok uygun.
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7