Should you care what your parents think?

599,429 views ・ 2022-10-04

TED-Ed


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Natalie Kam Korekta: Ola Królikowska
00:08
If I told you not to press this big red button,
0
8588
4880
Gdyby ktoś zabronił wam nacisnąć ten wielki czerwony przycisk,
00:14
what would you do?
1
14552
1293
co byście zrobili?
00:16
For many people, there’s no greater motivation to do something
2
16345
3629
Dla wielu ludzi największą motywacją do działania jest zakaz.
00:19
than being told they can’t.
3
19974
2127
00:22
So, what is it about being told “no” that triggers this response?
4
22351
5715
Co sprawia, że słowo “nie” powoduje taką reakcję?
00:29
One of the most enduring explanations for this behavior
5
29067
3420
Najczęstszym wyjaśnieniem takiego zachowania
00:32
is what psychologists call reactance theory.
6
32487
3670
jest zjawisko nazywane przez psychologów “teorią reaktancji”.
00:36
Reactance is a motivational state that occurs
7
36741
3420
Reaktancja to stan motywacji, który następuje,
00:40
when people feel their freedom is being threatened,
8
40161
3170
gdy ludzie czują, że ich wolność jest zagrożona,
00:43
and it compels them to take actions they see as restoring that freedom.
9
43456
4796
co skłania ich do podjęcia kroków w celu jej przywrócenia.
00:48
Sometimes this emerges as general frustration or direct argument,
10
48795
4713
Czasem pojawia się w postaci ogólnej frustracji lub zwykłej kłótni,
00:53
but the most straightforward response
11
53508
2127
ale najbardziej typową odpowiedzią
00:55
is to simply do the thing they were told not to.
12
55635
3503
jest po prostu niespełnienie nakazu.
00:59
This behavior plays out in public spaces,
13
59722
2628
To zjawisko widoczne jest w przestrzeni publicznej,
01:02
like when people ignore health campaigns they perceive as overbearing,
14
62350
3754
kiedy ludzie ignorują kampanie zdrowotne, które uważają za zbyt przytłaczające,
01:06
and in private spaces, like parent-child relationships.
15
66104
4004
lub w strefie prywatnej, jak w relacji między rodzicem a dzieckiem.
01:10
However, there are situations where something being forbidden
16
70233
4129
Jednak zdarza się, że zabraniając czegoś,
01:14
actually makes it less tempting.
17
74362
2586
można sprawić, że pokusa się zmniejszy.
01:17
In 1972, psychologists at the University of Colorado
18
77782
4671
W 1972 roku psychologowie z Uniwersytetu w Kolorado
01:22
wanted to know if a romantic relationship facing parental disapproval
19
82453
4922
chcieli dowiedzieć się, czy kwestia akceptacji związku przez rodziców
01:27
was more likely to strengthen or crumble under the pressure.
20
87375
4129
wpłynie na jego wzmocnienie czy raczej zniszczy go z powodu presji.
01:32
To answer this question, they surveyed 140 couples,
21
92004
4171
Aby odpowiedzieć na to pytanie, przebadali 140 par
01:36
varying widely in measures of happiness,
22
96259
2460
różniących się pod względem satysfakcji ze związku,
01:38
but all fairly serious in terms of commitment.
23
98803
3086
ale podobnych pod względem zaangażowania.
01:42
Only some couples reported perceived parental opposition to their relationship
24
102640
4796
Tylko kilka par postrzegało swój związek jako nieakceptowany przez rodziców
01:47
over the study’s six-month period.
25
107436
2086
w okresie sześciu miesięcy trwania badania.
01:49
But those that did also reported a steady increase in love for one another.
26
109730
5464
Ale właśnie te pary odczuły wzrost intensywności uczuć do partnera.
01:55
The researchers named this trend the Romeo and Juliet Effect
27
115862
4629
Badacze nazwali to zjawisko “efektem Romea i Julii”
02:00
after literature’s most famous forbidden lovers
28
120491
2920
na cześć najsłynniejszej, zakazanej miłości w literaturze
02:03
and concluded that the results were largely motivated by reactance.
29
123536
4087
i uznali, że na wyniki głównie wpłynęła reaktancja.
02:07
But in the decades since this publication,
30
127707
2586
Ale kilka dekad po tej publikacji
02:10
most follow-up studies have suggested the opposite is true.
31
130418
4171
większość kolejnych badań wskazywało na przeciwny kierunek.
02:15
In fact, the long-term success of a romantic relationship
32
135548
3754
Tak naprawdę długoterminowy sukces związku dwojga ludzi
02:19
can be predicted by the perceived approval or disapproval
33
139302
4212
można przewidzieć w zależności od akceptacji związku lub jej braku
02:23
of the couple’s friends and family.
34
143514
2127
przez rodzinę i przyjaciół pary.
02:26
This trend is known as the Social Network Effect.
35
146267
4296
Ten trend znany jest jako “efekt sieci społecznej”.
02:31
So why doesn’t reactance win out over the Social Network Effect?
36
151272
4504
Dlaczego więc reaktancja przegrywa z efektem sieci społecznej?
02:36
You might think it’s because we value our existing relationships
37
156027
3170
Może dlatego, że bardziej cenimy dotychczasowe związki
02:39
over our potential relationships.
38
159197
2544
niż potencjalne.
02:41
But in most cases, disapproving friends and family
39
161741
3753
Ale w większości przypadków dezaprobata przyjaciół i rodziny
02:45
are just voicing negative opinions or passively not supporting a relationship.
40
165494
4922
przejawia się za pomocą negatywnych opinii lub brakiem aktywnego wsparcia związku.
02:50
It’s rarely a dramatic choice of us or them.
41
170750
3503
Rzadko powstaje dylemat “my albo oni”.
02:54
And when it comes to parents,
42
174545
1627
Jeśli chodzi o rodziców,
02:56
most people with good relationships with their parents
43
176172
2586
większość osób mających dobre relacje z rodzicami
02:58
feel they can ignore their parent’s advice without serious consequences,
44
178758
4629
czuje, że nie musi się zbytnio przejmować ich radami,
03:03
while people with bad parental relationships
45
183679
2628
a ludzi pozostających w negatywnej relacji z rodzicami
03:06
often don’t care what they think anyway.
46
186307
2586
zwykle i tak nie interesuje ich opinia.
03:09
So if disapproved relationships are more likely to fail,
47
189393
3671
Jeśli więc związki bez wsparcia są obarczone większym ryzykiem rozpadu,
03:13
does this mean we’re not willing to fight to date who we want?
48
193397
3212
czy to oznacza brak chęci do walki o to, z kim chcemy się spotykać?
03:17
Well, it might vary from person to person.
49
197109
3170
To zależy od człowieka.
03:20
One theory is that there’s actually two types of reactance:
50
200738
4213
Jedna z teorii mówi, że są dwa rodzaje oporu.
03:24
defiant reactance, which is impulsively doing the opposite of what we’re told,
51
204951
4462
Opór wynikający z przekory, gdy impulsywnie robimy coś odwrotnego,
03:29
and independent reactance, which reflects our deeper desire to make our own choices.
52
209580
6048
i opór niezależny odzwierciedlający naszą głębszą wolę dokonywania własnych wyborów.
03:35
For example, if you tell someone with high defiant reactance to lower their voice,
53
215920
5839
Kiedy poprosimy osobę, którą cechuje opór przekorny, żeby zniżyła głos,
03:41
they’ll probably start shouting.
54
221759
1919
to pewnie zacznie krzyczeć.
03:44
Whereas someone with high independent reactance is more likely
55
224387
3753
A osoba, którą cechuje silne dążenie do autonomii
03:48
to simply ignore the request and do what they believe is appropriate.
56
228140
4338
raczej po prostu zignoruje prośbę i zrobi, co w jej mniemaniu jest właściwe.
03:53
So when it comes to relationship disapproval,
57
233271
2877
Dlatego gdy problemem jest brak akceptacji związku,
03:56
a defiant person might respond by pursuing their romance in secret,
58
236148
4630
nieposłuszna osoba może utrzymywać romans w tajemnicy,
04:00
but that doesn’t change how the group’s opinion
59
240987
2377
ale nie zmieni to faktu, że opinia grupy
04:03
negatively impacts their relationship.
60
243364
2502
wpłynie na taki związek negatywnie.
04:06
Conversely, someone with a particularly independent personality might be capable
61
246993
5588
Na odwrót: osoba obdarzona wyjątkowym poczuciem niezależności
może zignorować obawy przyjaciół i otwarcie spotykać się z kim chce.
04:12
of ignoring their friends’ concerns and loving whomever they want.
62
252581
3963
04:18
The idea of defiant and independent reactance is fairly new,
63
258087
4504
Pojęcie oporu wynikającego z przekory i dążenia do autonomii jest dosyć nowe,
04:22
and researchers are still working to uncover all the motivations
64
262800
3295
a badacze wciąż pracują nad odkryciem wszelkich powodów
04:26
behind the Social Network Effect.
65
266095
2336
związanych z efektem sieci społecznej.
04:28
But these theories help illuminate the important relationship
66
268848
3170
Jednak te teorie rozjaśniają naturę ważnego związku
04:32
between reactance and our competing needs for independence and inclusion.
67
272018
5130
między reaktancją i naszymi sprzecznymi potrzebami autonomii i przynależności.
04:37
How we balance these desires varies across individuals and cultures.
68
277898
5005
To, jak bilansujemy te pragnienia, zależy od konkretnej osoby i kultury.
04:43
But no matter how prone to reactance we may be,
69
283112
3420
Niezależnie od naszych skłonności do reaktancji
04:46
our social networks are vital to our sense of identity and well-being.
70
286532
5130
tworzone przez nas więzy społeczne są ważne dla naszej tożsamości i dobrostanu.
04:52
This is especially true in our romantic relationships.
71
292580
3920
Prawdziwość tej tezy potwierdzają nasze związki uczuciowe.
04:56
Studies have found that support from a few close companions
72
296709
3962
W badaniach udowodniono, że poparcie ze strony kilku bliskich przyjaciół
05:00
can help buffer against disapproval from others.
73
300671
3253
może zniwelować dezaprobatę ze strony innych.
05:04
And most relationships do better once the individuals involved
74
304091
3337
Większość związków jest bardziej udana, gdy partnerzy zdołają
05:07
find supportive social networks.
75
307428
2502
znaleźć wspierającą ich grupę społeczną.
05:10
This outcome might not seem as romantic as a forbidden love affair,
76
310264
4171
Taki rezultat może nie wydaje się tak romantyczny, jak zakazana miłość,
05:14
but it’s actually in keeping with the story of Romeo and Juliet,
77
314685
4254
ale naprawdę pasuje do historii Romea i Julii,
05:19
whose embattled relationship couldn't endure the threats of extreme disapproval.
78
319231
5923
których ciemiężony związek nie zdołał przetrwać w obliczu skrajnej dezaprobaty.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7