How to speak so that people want to listen | Julian Treasure | TED

Julian Treasure: Nasıl konuşalım ki insanlar bizi dinlemek istesin

Çeviri: ilker gül Gözden geçirme: Ali Maralcan

The human voice:

İnsan sesi:

It's the instrument we all play.

Hepimizin çaldığı bir enstrüman.

Muhtemelen dünyadaki en kuvvetli ses.

It's the most powerful sound in the world, probably.

Aynı zamanda savaş başlatabilen

It's the only one that can start a war or say "I love you."

veya "Seni seviyorum" diyebilen tek ses.

And yet many people have the experience

Ama bir çok insan konuştukları zaman insanların

that when they speak, people don't listen to them.

onları dinlemediğini tecrube etmiştir.

And why is that?

Peki bu neden?

How can we speak powerfully to make change in the world?

Nasıl dünyayı değiştirecek

güçte konuşabiliriz?

What I'd like to suggest,

Size önereceğim şey, değiştirmemiz gereken

there are a number of habits that we need to move away from.

birkaç alışkanlığın olduğu.

Sizin için, konuşmanın

I've assembled for your pleasure here seven deadly sins of speaking.

yedi ölümcül günahını getirdim.

I'm not pretending this is an exhaustive list,

Ayrıntılı bir listeymiş gibi davranmayacağım

but these seven, I think, are pretty large habits that we can all fall into.

ama bu yedisi, bence hepimizin

içine düşebileceği alışkanlıklar.

First, gossip.

İlk olarak, dedikodu,

Speaking ill of somebody who's not present.

orada olmayan biri hakkında kötü konuşmak.

Not a nice habit, and we know perfectly well

İyi bir alışkanlık değil ve gayet iyi biliyoruz ki...

the person gossiping, five minutes later, will be gossiping about us.

bizle dedikodu yapan kişi beş dakika sonra

bizim hakkımızda dedikodu yapacak.

Second, judging.

İkincisi yargılamak.

We know people who are like this in conversation,

Bu konuşmadaki gibi insanlar biliyoruz

and it's very hard to listen to somebody

ve eğer yargılandığınızı düşünüyorsanız

if you know that you're being judged and found wanting at the same time.

ve aynı anda suçlu bulunuyorsanız

birini dinlemek çok zordur.

Third, negativity.

Üçüncüsü, olumsuzluk.

Buna düşebilirsiniz.

You can fall into this.

My mother, in the last years of her life, became very negative,

Annem hayatının son 3 senesinde

çok ama çok olumsuz olmuştu ve dinlemesi çok zordu.

and it's hard to listen.

Bir gün ona şöyle dediğimi hatırlıyorum,

I remember one day, I said to her, "It's October 1 today,"

"Bugün 1 Kasım."

and she said, "I know, isn't it dreadful?"

ve o da dedi ki, "Evet biliyorum, çok korkunç değil mi?"

(Laughter)

(Gülüşmeler)

It's hard to listen when somebody's that negative.

Birisi böylesine olumsuzsa onu dinlemek zordur.

(Laughter)

And another form of negativity, complaining.

Ve olumsuzluğun bir başka türü, şikayet etmek.

Well, this is the national art of the U.K.

Pekala, bu Birleşik Krallığın ulusal sanatı.

It's our national sport.

Bizim ulusal sporumuz. Hava hakkında şikayet ederiz,

We complain about the weather, sport, about politics, about everything,

spor hakkında şikayet ederiz, politika hakkında, her şey hakkında.

but actually, complaining is viral misery.

aslında şikayet etmek bulaşıcı bir ızdırap.

It's not spreading sunshine and lightness in the world.

Işık saçan bir güneş değil ve dünyaya hafiflik vermiyor.

Excuses.

Mazeretler. Hepimiz bu arkadaşla tanışmışızdır.

We've all met this guy.

Maybe we've all been this guy.

Belki hepimiz bu adam olduk.

Some people have a blamethrower.

Bazı insanların alev saçan kuleleri var.

They just pass it on to everybody else

Onlar bunu diğer herkese paslarlar

and don't take responsibility for their actions,

ve hareketleri için sorumluluk almazlar

ve yine böyle insanları dinlemek zordur.

and again, hard to listen to somebody who is being like that.

Penultimate, the sixth of the seven,

Sondan bir önceki, yedinin altıncısı,

embroidery, exaggeration.

uydurmak, abartma.

It demeans our language, actually, sometimes.

Aslında bunlar bazen dilimizin şeytanlarıdır.

For example, if I see something that really is awesome,

Örneğin, eğer gerçekten

harika bir şey görürsem,

what do I call it?

onu nasıl anlatırım?

(Laughter)

(Gülüşmeler)

And then, of course, this exaggeration becomes lying,

Sonra tabii ki de abartma yalana dönüşüyor

ve bize yalan söylediğini bildiğimiz

and we don't want to listen to people we know are lying to us.

birini dinlemek istemeyiz.

And finally, dogmatism.

Ve son olarak dogmalar,

The confusion of facts with opinions.

fikirlerin gerçekler ile karıştırılması.

When those two things get conflated,

Bu iki taraf birleştiği zaman,

you're listening into the wind.

rüzgarın sesini dinliyorsunuz demektir.

You know, somebody is bombarding you with their opinions as if they were true.

Bilirsiniz biri sizi fikirleri ile bombalıyor, sanki onlar doğruymuş gibi.

Bunu dinlemek zordur.

It's difficult to listen to that.

So here they are, seven deadly sins of speaking.

İşte buradalar, konuşmanın yedi ölümcül günahı.

These are things I think we need to avoid.

Bunlar sanırım uzak durmamız gereken şeyler.

But is there a positive way to think about this?

Ama bunun hakkında olumlu düşünmenin bir yolu var mı?

Yes, there is.

Evet. var.

I'd like to suggest that there are four really powerful cornerstones, foundations,

Size şu çok güçlü 4 köşe taşını,

temeli önermek istiyorum ki

that we can stand on if we want our speech

eğer dünyayı değişterecek güçte bir

to be powerful and to make change in the world.

konuşma yapabilmek istiyorsak bunların üzerinde durabiliiz.

Şansa bakın ki, bunlar şu kelime ile telafuz ediliyor.

Fortunately, these things spell a word.

The word is "hail," and it has a great definition as well.

Kelime "selam"(hail) ve tam olarak doğru tanımlama.

I'm not talking about the stuff that falls from the sky

Gökten düşüp kafanıza çarpan şeylerden

bahsetmiyorum. (hail dolu anlamına da gelir)

and hits you on the head.

Ben sıcak coşkulu heyecanlı

I'm talking about this definition,

bir selamlamadan bahsediyorum ki

to greet or acclaim enthusiastically,

eğer bu dört temel üzerinde durursanız

which is how I think our words will be received

if we stand on these four things.

söylediğimiz sözcükler anlaşılacaktır.

So what do they stand for?

Pekala neye dayanıyorlar?

See if you can guess.

Tahmin edip edemeyeceğinizi görelim.

H, Honesty - dürüstlük, tabi ki,

The H, honesty, of course,

being true in what you say, being straight and clear.

dediklerinizin doğru, açık ve net olması.

The A is authenticity, just being yourself.

A, Authenticity - özgünlük, sadece kendiniz olmak.

A friend of mine described it as standing in your own truth,

Bir arkadaşım bunu kendi doğrularına

dayanmak olarak tarif ediyor,

which I think is a lovely way to put it.

ki bence oldukça hoş bir tanım.

The I is integrity, being your word,

I, Integrity - doğruluk, sözünün eri olmak,

actually doing what you say,

dediğini yapmak,

and being somebody people can trust.

ve insanların güvenebileceği bir insan olmak.

Ve L, Love - sevgi.

And the L is love.

I don't mean romantic love,

romantik sevgiyi, aşkı kast etmiyorum

but I do mean wishing people well, for two reasons.

insanların iyi olmalarını temenni eden sevgiden bahsediyorum. İki sebeple...

First of all, I think absolute honesty may not be what we want.

İlk olarak, sanırım dürüstlük

tam olarak istediğimiz şey olmayabilir.

I mean, my goodness, you look ugly this morning.

Demek istediğim, Tanrım, bu sabah çok çirkin güzüküyorsun.

Perhaps that's not necessary.

Belki bu gerekli değildir.

Tempered with love, of course, honesty is a great thing.

Sevgi ile karışan dürüstlük tabi ki harika bir şey.

But also, if you're really wishing somebody well,

Ama tabi ki, birinin gerçekten iyi olmasını istiyorsanız,

it's very hard to judge them at the same time.

onu yargılamak da o kadar zorlaşır.

I'm not even sure you can do those two things simultaneously.

Bu ikisini aynı anda yapabileceğinizden

emin değilim.

So hail.

Öyleyse, selam (hail).

Also, now that's what you say,

Şimdi söyledğiniz şey de bu,

and it's like the old song, it is what you say,

ve eski bir şarkı gibi, bu hem söylediğiniz şey,

it's also the way that you say it.

aynı zamanda söyleme şekliniz.

You have an amazing toolbox.

Harika bir alet çantanız var.

This instrument is incredible,

Bu enstrüman inanılmaz

and yet this is a toolbox that very few people have ever opened.

ama alet çantasını şimdiye kadar çok az insan açtı.

I'd like to have a little rummage in there with you now

Burada sizinle beraber ufak bir araştırma

yapmak istiyorum, bir kaç aleti çantadan çıkarırsak

and just pull a few tools out

that you might like to take away and play with,

belki onlarla oynayarak

konuşmanızın gücünü artırabilirsiniz.

which will increase the power of your speaking.

Register, for example.

Ses perdesi, örneğin.

Now, falsetto register may not be very useful most of the time,

Şimdi falseto (tiz erkek sesi) çoğu zaman pek kullanışlı olmayabilir,

but there's a register in between.

ama aralarında bir ses perdesi var.

I'm not going to get very technical about this

Sizin gibi ses koçlarına işin

bu kadar tekniğine girmeyeceğim.

for any of you who are voice coaches.

Ancak sesinizi yönetebilirsiniz.

You can locate your voice, however.

So if I talk up here in my nose, you can hear the difference.

Eğer buradan burnumdan konuşursam farkı duyabilirsiniz.

gırtlağıma doğru inersem,

If I go down here in my throat,

ki çoğu zaman çoğumuz böyle konuşuruz.

which is where most of us speak from most of the time.

But if you want weight,

Ama eğer ağırlık istiyorsanız,

you need to go down here to the chest.

Aşağı göğsünüze inmeniz gerek.

You hear the difference?

Farkı duydunuz mu?

We vote for politicians with lower voices, it's true,

Biz düşük sesli politikacılara oy atarız, bu doğru,

because we associate depth with power

çünkü derinliği güç ve otorite

and with authority.

ile bağdaştırırız.

That's register.

Ses perdesi bu.

Then we have timbre.

Sonra tını var.

It's the way your voice feels.

Bu, sesinizin nasıl hissetiği demek.

Again, the research shows

Tekrardan araştırmalar gösteriyor ki

that we prefer voices which are rich, smooth, warm,

bizler zengin, yumuşak, sıcak çikolata gibi olan sesleri tercih ederiz.

like hot chocolate.

Well if that's not you, that's not the end of the world,

Eğer bu sizde yoksa, dünyanın sonu değil,

because you can train.

çünkü kendinizi eğitebilirsiniz.

Go and get a voice coach.

Gidin ve bir ses koçu edinin.

And there are amazing things you can do

Ve sesinizle tavırlarınızla ve egzersizlerle

with breathing, with posture, and with exercises

ses tınınızı geliştirmek için inanılmaz

to improve the timbre of your voice.

sesler yapabilirsiniz.

Then prosody. I love prosody.

Sonra ölçü. Ölçüyü severim.

This is the sing-song, the meta-language

Bu sefer ki şarkı söylemek,

that we use in order to impart meaning.

anlam vermek amacıyla kullandığımız meta-dil.

It's root one for meaning in conversation.

Konuşmalarda anlamanın köküdür.

People who speak all on one note are really quite hard to listen to

Hep tek notada konuşan insanları

dinlemek gerçekten oldukça zordur

if they don't have any prosody at all.

hele bir de ölçüler-vezinleri yoksa.

That's where the word "monotonic" comes from,

Bu dünyanın monotonluğuna sebebiyet veren şey,

or monotonous, monotone.

veya sıradanlık, tekdüzelik.

Also, we have repetitive prosody now coming in,

Aynı zamanda sonunda soru varmış gibi biten

where every sentence ends as if it were a question

fakat soru olmayan cümleler

when it's actually not a question, it's a statement?

tekrarlayan ölçünün geldiği yerler.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

And if you repeat that one,

Eğer aynı şeyi tekrar ve tekrar söylüyorsanız

it's actually restricting your ability to communicate through prosody,

aslında iletişim kurma yeteneğinizi

ölçü kaybı sebebiyle sınırlıyorsunuz

ki bence bu utanç verici,

which I think is a shame,

so let's try and break that habit.

öyle ise hadi bu alışkanlığı kıralım.

Hız. Böyle gerçekten gerçekten hızlı bir şey söyleyerek

Pace.

I can get very excited by saying something really quickly,

çok çok heyecanlanıyorum.

veya yavaş yavaş altlarını çizip vurgulayıp

or I can slow right down to emphasize,

and at the end of that, of course, is our old friend silence.

ve sonunda bu eski dostumuzla da sonlandırabilirim

sessizlik.

There's nothing wrong with a bit of silence in a talk, is there?

Konuşmada bir parça sesliğin olmasında bir

sıkıntı yok, değil mi?

We don't have to fill it with ums and ahs.

Hımm ve ummlarla bu boşlukları doldurmak zorunda değiliz.

It can be very powerful.

Gerçekten güçlü olabilir.

Of course, pitch often goes along with pace

Tabi ki, derecelendirme çoğunlukla uyarılmayı belirtmek için

to indicate arousal, but you can do it just with pitch.

hızla birlikte gider ama bunu sadece derecelendirme ile yapabilirsiniz.

Where did you leave my keys?

Anahtarlarımı nereye bıraktın?

(Higher pitch) Where did you leave my keys?

Anahtarlarımı nereye bıraktın?

So, slightly different meaning in those two deliveries.

Bu iki söyleyiş

birbirinden biraz farklı algılanır.

And finally, volume.

Ve son olarak, ses.

(Loud) I can get really excited by using volume.

Sesin şiddetiyle gerçekten heyecanlanabilirim.

Sorry about that, if I startled anybody.

Eğer şaşırttıysam affedersiniz.

Or, I can have you really pay attention by getting very quiet.

Veya, sessizleşerek

gerçekten dikkatinizi çekebilirim.

Some people broadcast the whole time.

Bazı insanlar her zaman bangır bangır.

Try not to do that.

Bunu yapmamaya çalışsın.

That's called sodcasting,

Buna hoparlörden yayın deniyor,

(Laughter)

Imposing your sound on people around you carelessly and inconsiderately.

sesinizi düşüncesizce ve dikkatsizce çevredeki

insanlara empoze etmek. Hoş değil.

Not nice.

Tabi ki, çoğunlukla bunları uygulamaya koyacağımız zamanlar

Of course, where this all comes into play most of all

is when you've got something really important to do.

gerçekten önemli bir şeyler olduğu zamanlardır.

Belki bunun gibi sahneye çıkmak

It might be standing on a stage like this and giving a talk to people.

ve insanlara konuşma yapmak olabilir.

It might be proposing marriage,

Belki evlilik teklifi,

asking for a raise, a wedding speech.

zam istemek, düğün konuşması.

Whatever it is, if it's really important,

Her ne olursa olsun, eğer gerçekten önemli ise

you owe it to yourself to look at this toolbox

sahip olduğunuz bu alet çantasına bakmalısınız

and the engine that it's going to work on,

ve üzerinde çalışacağı motora,

and no engine works well without being warmed up.

ancak hiç bir motor ısınmadan verimli bir şekilde çalışamaz.

Warm up your voice.

Sesinizi ısıtın.

Actually, let me show you how to do that.

Aslına bakarsanız, hadi size bunun nasıl olduğunu göstereyim.

Would you all like to stand up for a moment?

Bir dakika için ayağa kalkar mısınız?

I'm going to show you

Size her konuşmamadan önce yaptığım

the six vocal warm-up exercises that I do before every talk I ever do.

altı ses egzersizi göstereceğim.

Any time you're going to talk to anybody important, do these.

Ne zaman önemli biriyle konuşacak olursanız bunları yapın.

First, arms up, deep breath in,

Önce, kollar yukarı, derin nefes alın

and sigh out, ahhhhh, like that.

ve dışarı bırakın, ahhhh, işte böyle.

One more time.

Bir kez daha.

Ahhhh, very good.

Ahhhh, çok güzel.

Now we're going to warm up our lips,

Şimdi dudaklarımızı ısındıracağız

and we're going to go Ba, Ba, Ba, Ba,

ve ba, ba, ba, ba, ba diyeceğiz,

Ba, Ba, Ba, Ba. Very good.

ba, ba, ba, ba. Çok güzel.

And now, brrrrrrrrrr,

Ve şimdi, brrrrrrrr,

just like when you were a kid.

aynı çocukken yaptığınız gibi.

Brrrr. Now your lips should be coming alive.

Brrr. Şimdi dudaklarımız canlanıyor olmalı.

We're going to do the tongue next

Sırada dilimizi abartılı bir şekilde

with exaggerated la, la, la, la, la, la, la, la, la.

la, la, la, la, la, la, la, la, la.

Beautiful. You're getting really good at this.

Güzel. Bunda gerçekten iyi gidiyorsunuz.

Ve sonra, yuvarlayarak R. Rrrrr.

And then, roll an R. Rrrrrrr.

That's like champagne for the tongue.

Bu diliniz için bir şampanya gibi.

Finally, and if I can only do one,

Son olarak eğer bir tane yapabilirsem,

the pros call this the siren.

profesyoneller buna siren diyor.

It's really good. It starts with "we" and goes to "aw."

Oldukça yararlıdır. "Vi" sesiyle başlıyor ve "av" ile devam ediyor.

The "we" is high, the "aw" is low.

Yükselirken "vi" ve inişte "av".

Öyle ise yapıyoruz, viiiiiiaavvvvv, viiiiiiaavvv.

So you go, weeeaawww, weeeaawww.

Fantastic. Give yourselves a round of applause.

Harika. Kendinize bir alkış yapın.

Take a seat, thank you.

Teşekkür ederim, oturun. (Alkışlar)

(Applause)

Next time you speak, do those in advance.

Bir dahaki sefere konuşacağınız zaman, önce bunları yapın.

Now let me just put this in context to close.

Şimdi bu konuda biraz daha derinleşmeme izin verin.

This is a serious point here.

Burası ciddi bir nokta.

This is where we are now, right?

Şu an geldiğimiz nokta bu değil mi?

We speak not very well

Kötü akustiğe sahip ve gürültülü yerlerde

to people who simply aren't listening

bizi özünde dinlemeyen insanlarla

in an environment that's all about noise and bad acoustics.

iyi konuşamayız.

I have talked about that on this stage in different phases.

Bunun hakkında bu sahnede değişik dönemlerde

konuştum.

What would the world be like

Amacına gerçekten uygun ortamlarda,

if we were speaking powerfully

bizi bilinçli bir şekilde dinleyen insanlara

to people who were listening consciously

etkin bir biçimde konuşuyor olsaydık

in environments which were actually fit for purpose?

dünya nasıl bir yer olurdu?

Or to make that a bit larger,

Veya bunu biraz daha büyütelim,

what would the world be like

Eğer sesi bilinçli bir şekilde yaratıyor

if we were creating sound consciously

ve yine sesi bilinçli bir şekilde tüketiyor olsaydık

and consuming sound consciously

ve çevreyi tümüyle ses için

and designing all our environments

bilinçli bir şekilde tasarlasaydık dünya

nasıl bir yer olurdu?

consciously for sound?

That would be a world that does sound beautiful,

Bu, kulağa hoş gelen ve

and one where understanding would be the norm,

anlayışın bir ilke olduğu

bir dünya olurdu.

and that is an idea worth spreading.

ve işte bu yaymaya değer bir fikir.

Thank you.

Teşekkürler.

(Applause)

Teşekkürler. (Alkışlar)