Underwater astonishments | David Gallo

David Gallo sualtının şaşırtıcılıklarını gösteriyor

Çeviri: Ozay Ozaydin Gözden geçirme: Salim Sarımurat

We're going to go on a dive to the deep sea,

Derin denizlere dalmaya gidiyoruz.

and anyone that's had that lovely opportunity

Ve bu tatlı fırsatı yakalamış olan herkes bilir ki

knows that for about two and half hours on the way down,

yaklaşık iki buçuk saat boyunca aşağı inerseniz,

it's a perfectly positively pitch-black world.

zifiri karanlık bir dünya ile karşılırsınız.

And we used to see the most mysterious animals out the window

Ve pencerenin dışında, dünyanın en gizemli hayvanlarını görürdük,

that you couldn't describe:

Tanımlayamadığımız hayvanlar. Şu yanıp sönen ışıklar:

these blinking lights -- a world of bioluminescence, like fireflies.

biyoluminesans dünyası, tıpkı ateşböcekleri gibi.

Dr. Edith Witter -- kendisi şu anda Araştırma Himaye Derneğinde (Research Conservation Association) --

Dr. Edith Widder -- she's now at the Ocean Research and Conservation Association --

bu inanılmaz hayvanlardan bazılarını görüntüleyebilecek

was able to come up with a camera

bir kamera ile karşımıza çıkageldi,

that could capture some of these incredible animals,

ve şu anda ekranda gördüğünüz işte o kameranın görüntüleri.

and that's what you're seeing here on the screen.

That's all bioluminescence. Like I said: just like fireflies.

Tamamı biyoluminesans. Daha önce de söylediğim gibi: tıpkı ateşböcekleri gibi.

Bu da uçak bir hindi, ağacın altında. (Kahkaha)

There's a flying turkey under a tree.

(Laughter)

Biliyorum. Alaylı bir jeoloğum. Ama bunu seviyorum.

I'm a geologist by training.

But I love that.

And you see, some of the bioluminescence they use to avoid being eaten,

Ve burada biyoluminesansın örneklerini görüyorsunuz

bazıları yenilmemek için,

some they use to attract prey,

bazıları da avlarını çekmek için kullanıyor.

but all of it, from an artistic point of view,

Ama hepsi, sanatsal bir bakış açısıyla, büyüleyici.

is just positively amazing.

And a lot of what goes on inside --

Ve olanların çoğu içeride --

There's a fish with glowing eyes, pulsating eyes.

işte parlayan gözlü, titreşen gözlü bir balık

Some of the colors are designed to hypnotize,

Bazır renkler hipnotize etmek için tasarlanmış.

these lovely patterns.

Ve bu şirin desenler. Ve son olarak:

And then this last one,

one of my favorites, this pinwheel design.

favorilerimden, bu fırıldak tasarımı.

Just absolutely amazing, every single dive.

Tam anlamıyla hayran eden, her bir dalışta.

That's the unknown world, and today we've only explored

Bu bilinmeyen dünya. Ve bugün okyanuslarımızda olanların

about 3 percent of what's out there in the ocean.

yanlızca yüzde 3'ünü keşfedebildik.

Already we've found the world's highest mountains,

Daha şimdiden dünyanın en yüksek dağlarını,

en derin vadilerini,

the world's deepest valleys,

underwater lakes, underwater waterfalls --

sualtı göllerini, sualtı şelalelerini --

a lot of that we shared with you from the stage.

sahnede sizlerle bunların birçoğunu paylaştık.

And in a place where we thought no life at all,

Ve hiçbir yaşamın olmayacağını düşündüğümüz bir yerde,

we find more life, we think, and diversity and density

tropik yağmur ormanında rastlayabileceğimiz çeşitlilik ve yoğunlukta,

than the tropical rainforest,

yaşam örnekleriyle karşılaştık. Bu da bize şunu söylüyor:

which tells us that we don't know much about this planet at all.

Bu gezegen hakkında hiç de öyle çok şey bilmiyoruz.

Keşfedilecek yüzde 97 var, ve bu yüzde 97 ya tamamen boş ya da sürprizlerle dolu.

There's still 97 percent,

and either that 97 percent is empty or just full of surprises.

But I want to jump up to shallow water now

Fakat şimdi daha sığ sulara atlamak istiyorum,

and look at some creatures that are positively amazing.

ve kesinlikle hayranlık verici bazı yaratıklara bakmak istiyorum.

Cephalopods -- head-foots.

Kafadanbacaklılar -- Cephalopoda. Çocukken daha çok kalamar olarak bilirdim.

As a kid I knew them as calamari, mostly.

(Laughter)

Bu bir ahtapot.

This is an octopus.

This is the work of Dr. Roger Hanlon at the Marine Biological Lab,

Bu, Dr. Roger Hanlon'un Deniz Bioloji Laboratuarundaki çalışması.

Ve kafadanbacaklıların gözleriyle, o muhteşem gözleriyle,

and it's just fascinating how cephalopods can,

with their incredible eyes, sense their surroundings,

ışığa bakmaları, desenlere bakmaları,

look at light, look at patterns.

etrafındakileri hissetmesi büyüleyici.

Here's an octopus moving across the reef,

Resif boyunca hareket eden bir ahtapot var.

finds a spot to settle down, curls up and then disappears into the background.

Yerleşecek bir yer bulur, kıvrılır ve arkaplanda birden kaybolur.

Tough thing to do.

Yapması oldukça zor birşey.

In the next bit, we're going to see a couple squid.

Bir sonraki görüntüde, bir çift mürekkep balığı göreceğiz.

Now males, when they fight,

Bu bir mürekkep balığı. Şimdi erkekler, kavga ettiklerinde,

if they're really aggressive, they turn white.

ve gerçekten agresiflerse, beyaz renge dönüşüyorlar.

Ve bu iki erkek kavga ediyor.

And these two males are fighting.

They do it by bouncing their butts together,

Bunu kıçlarını birbirlerine vurararak yapıyorlar,

ki bu oldukça ilginç bir konsept. Şimdi burada soldaki erkek

which is an interesting concept.

Now, here's a male on the left and a female on the right,

ve sağdaki de dişi.

and the male has managed to split his coloration

Şimdi, erkek rengini ikiye bölmeyi başarmış,

so the female only always sees the kinder, gentler squid in him.

bu sayede dişi onun sadece daha kibar daha nazik tarafını görüyor.

Ve erkeke de -- (Kahkaha) Bunu bir kez daha göreceğiz.

(Laughter)

Let's take a look at it again. Watch the coloration:

Bir kez daha bakalım. Renklenmeyi izleyin:

white on the right, brown on the left.

sağda beyaz, solda kahverengi.

He takes a step back,

Bir adım geri gidiyor, bedenini ikiye bölerek

he's keeping off the other males by splitting his body,

diğer erkekleri uzak tutuyor.

and comes up on the other side --

Bingo!

Bingo! Şimdi bu duyduğum kadarıyla

Now, I'm told that's not not just a squid phenomenon with males,

sadece mürekkepbalıklarının erkeklerine özgü bir hareket değilmiş ama bilmiyorum.

but I don't know.

(Alkış)

(Laughter)

Cuttlefish. I love cuttlefish.

Sepya. Sepyalara bayılırım. Bu dev bir Avusturalya sepyası.

This is a Giant Australian Cuttlefish.

And there he is, his droopy little eyes up here.

Ve işte orada. Mahsun küçük gözleri de burada.

Ama çok ilginç şeyler yapabilirler.

But they can do pretty amazing things, too.

Şimdi burada bir tanesinin bir gediğe geri geri gittiğini göreceksiniz, ve --

Here we're going to see one backing into a crevice,

and watch his tentacles --

dokungaçlarını izleyin.

he just pulls them in, makes them look just like algae.

Onları içeri çekiyor. Tıpkı bir deniz yosunu gibi görünmesini sağlıyor.

Disappears right into the background.

Arkaplanda kayboluyor.

Positively amazing.

Kesinlikle inanılmaz. İşte iki erkek kavga ediyor.

Here's two males fighting.

Bir kez daha, bu mürekkepbalıkları birbirlerine zarar vermeyecek

Once again, they're smart enough, these cephalopods;

they know not to hurt each other.

kadar akıllılar.

But look at the patterns that they can do with their skin.

Ama derilerinde oluşturdukları şu desenlere bir bakın. Evet?

That's an amazing thing.

İnanılmaz birşey.

İşte bir ahtapot. Bazen hareket ederken görülmek istemezler,

Here's an octopus.

Sometimes they don't want to be seen when they move,

çünkü avcılar da onları görebilir.

because predators can see them.

Burada, bu kendisini gerçekten bir kaya gibi görünmesini sağlayabiliyor,

This guy can make himself look like a rock,

ve, çevresine bakarak,

and, looking at his environment,

dalgaları ve gölgeleri kullanarak,

can actually slide across the bottom,

görünmeden, deniz dibinde kayarak ilerleyebiliyor.

using the waves and the shadows so he can't be seen.

Uyum içinde; hareketi arkaplanla kaynaşıyor.

His motion blends right into the background --

the moving rock trick.

Bu hareket eden kaya oyunu. Sığ sulardan da birçok yeni şey öğreniyoruz.

So, we're learning lots new from the shallow water.

Still exploring the deep, but learning lots from the shallow water.

Halen derin denizleri keşfediyoruz,

fakat sığ sulardan birçok şey öğreniyoruz.

There's a good reason why:

Bunun iyi bir nedeni var: sığ sular

the shallow water's full of predators -- here's a barracuda --

yırtıcılarla dolu. İşte bir ıskarmoz.

and if you're an octopus or a cephalopod,

Ve şayet bir ahtapot ya da mürekkepbalığıysanız,

you need to really understand how to use your surroundings to hide.

çevrenizdekileri saklanmak için nasıl kullanılacağını gerçekten anlarsınız.

Bir sonraki sahnede güzel bir mercan tabanı göreceksiniz.

In the next scene, you're going to see a nice coral bottom.

Ve böyle bir yerde bir ahtapotun

And you see that an octopus would stand out

kamulajını, renk ve desen değiştiren derisini kullanamadığı takdirde

very easily there if you couldn't use your camouflage,

nasıl kolaylıkla göze çarpacağını görüyorsunuz.

use your skin to change color and texture.

İşte ön planda deniz yosunları.

Here's some algae in the foreground --

and an octopus.

Ve bir ahtapot. İnanılmaz değil mi? Şimdi, Roger onu korkuttu,

Ain't that amazing?

Now, Roger spooked him, so he took off in a cloud of ink,

ve o da bir mürekkep bulutu bırakarak kaçtı.

and when he lands, the octopus says, "Oh, I've been seen.

Ve tekrar yerleştiğinde mürekkep balığı diyor ki: "Eyvah, görüldüm.

The best thing to do is to get as big as I can get."

O zaman yapılacak en iyi şey mümkün olduğunda büyük olmak."

That big brown makes his eyespot very big.

Bu büyük kahverengi gözünü kocaman yapıyor.

So, he's bluffing. Let's do it backwards.

Blöf yapıyor. Bunu bir de geriye doğru yapalım.

I thought he was joking when he first showed it to me.

Bunu bana ilk gösterdiğinde şaka yaptığını zannediyordum.

I thought it was all graphics. So here it is in reverse.

Tamamen grafik olduğunu zannediyordum. İşte şimdi geriye doğru.

Deri rengini izleyin, deri desenini izleyin.

Watch the skin color; watch the skin texture.

Just an amazing animal, it can change color and texture

Rengini ve desenini çevresiyle eşleşecek şekilde değiştirebilen

to match the surroundings.

inanılmaz bir hayvan. Bu deniz yosununun içine nasıl da kaynaşıyor.

Watch him blend right into this algae.

One, two, three.

Bir. İki. Üç.

(Applause)

Ve şimdi ortadan gitti, ve ben de gidiyorum. Çok teşekkürler.

And now he's gone, and so am I. Thank you very much.

(Applause)