The power of introverts | Susan Cain | TED

16,576,014 views ・ 2012-03-02

TED


Ju lutemi, klikoni dy herë mbi titrat në anglisht më poshtë për të luajtur videon.

Translator: Dita Bytyci Reviewer: Helena Bedalli
00:15
When I was nine years old,
0
15260
1976
Kur isha 9 vjeçe
00:17
I went off to summer camp for the first time.
1
17260
2143
për herë të parë shkova në një kamp veror.
00:19
And my mother packed me a suitcase full of books,
2
19427
3809
Dhe nëna më bëri gati valixhen
përplot me libra,
00:23
which to me seemed like a perfectly natural thing to do.
3
23260
2667
që për mua ishte shumë e natyrshme.
00:25
Because in my family, reading was the primary group activity.
4
25951
4285
Sepse në familjen time,
leximi ishte aktiviteti grupor primar.
00:30
And this might sound antisocial to you,
5
30260
1976
Kjo ndoshta mund të tingëllojë antisociale për ju,
00:32
but for us it was really just a different way of being social.
6
32260
2976
mirëpo për ne në të vërtetë ishte vetëm një mënyrë tjetër e të qenit social.
00:35
You have the animal warmth of your family sitting right next to you,
7
35260
3976
Ke ngrohtësinë e familjes
pranë teje,
00:39
but you are also free to go roaming around the adventureland
8
39260
2858
por po ashtu je i lirë të shkosh të udhëtosh në botën e aventurave
brenda mendjes tënde.
00:42
inside your own mind.
9
42142
1094
00:43
And I had this idea
10
43260
1976
Dhe unë mendoja
00:45
that camp was going to be just like this, but better.
11
45260
2524
se kampi do të ishte kështu, vetëm më mirë.
00:47
(Laughter)
12
47808
2428
(Të qeshura)
00:50
I had a vision of 10 girls sitting in a cabin
13
50260
2976
Imagjinoja 10 vajza të ulura në kabinë
00:53
cozily reading books in their matching nightgowns.
14
53260
2381
duke lexuar rehatshëm në këmisha nate identike.
00:55
(Laughter)
15
55665
1571
(Të qeshura)
00:57
Camp was more like a keg party without any alcohol.
16
57260
2976
Kampi ishte më shumë si një parti pa alkohol.
01:00
And on the very first day,
17
60260
2976
Dhe në ditën e parë
01:03
our counselor gathered us all together
18
63260
1976
mbikqyrësja e kampit na mblodhi të gjithëve
01:05
and she taught us a cheer that she said we would be doing
19
65260
2676
dhe na mësoi një brohoritje të cilën tha se do ta bënim
01:07
every day for the rest of the summer to instill camp spirit.
20
67960
3276
çdo ditë gjatë gjithë verës
për të ngjallur frymën e kampit.
01:11
And it went like this:
21
71260
1976
Dhe ja si ishte:
01:13
"R-O-W-D-I-E,
22
73260
1976
"Të zhurmshëm (R-O-W-D-I-E),
01:15
that's the way we spell rowdie.
23
75260
1976
ashtu e shqiptonim.
01:17
Rowdie, rowdie, let's get rowdie."
24
77260
3393
Të zhurmshëm, të zhurmshëm, të bëhemi të zhurmshëm."
01:20
(Laughter)
25
80677
1000
01:22
Yeah.
26
82260
1976
Ashtu.
01:24
So I couldn't figure out for the life of me
27
84260
2048
Kurse unë nuk e kuptoja dot
01:26
why we were supposed to be so rowdy,
28
86332
1904
përse duhej të ishim aq të zhurmshëm,
01:28
or why we had to spell this word incorrectly.
29
88260
2976
ose pse duhej ta shqiptonim fjalën gabimisht.
01:31
(Laughter)
30
91260
5976
(Të qeshura)
01:37
But I recited a cheer. I recited a cheer along with everybody else.
31
97260
3191
Por edhe unë brohorisja. Brohorisja me të gjithë të tjerët.
01:40
I did my best.
32
100475
1761
Bëja më të mirën time.
01:42
And I just waited for the time that I could go off and read my books.
33
102260
4079
Por prisja për kohën që do
të largohesha për të lexuar librat e mi.
01:47
But the first time that I took my book out of my suitcase,
34
107820
2800
Por, herën e parë që nxorra librin nga valixhja,
vajza më 'cool' e kampit erdhi tek une
01:50
the coolest girl in the bunk came up to me
35
110644
2016
dhe më pyeti, "Përse po bëhesh aq e urtë?" --
01:52
and she asked me, "Why are you being so mellow?" --
36
112684
2452
e urtë, natyrisht, krejtësisht e kundërta e
01:55
mellow, of course, being the exact opposite
37
115160
2048
të zhurmshmes.
01:57
of R-O-W-D-I-E.
38
117232
1204
Dhe pastaj herën e dytë që provova të lexoj,
01:59
And then the second time I tried it,
39
119159
1877
mbikqyrësja e kampit erdhi tek unë me një fytyrë shqetësuese
02:01
the counselor came up to me with a concerned expression on her face
40
121060
3176
dhe e përsëriti qëllimin e shpirtit të kampit
02:04
and she repeated the point about camp spirit
41
124260
2096
dhe tha se të gjithë duhej të bënim shumë
02:06
and said we should all work very hard to be outgoing.
42
126380
3210
që të shoqëroheshim.
02:09
And so I put my books away,
43
129614
2622
Kështu i ktheva librat
02:12
back in their suitcase,
44
132260
2976
në valixhe,
02:15
and I put them under my bed,
45
135260
3976
i vendosa nën shtratin tim,
02:19
and there they stayed for the rest of the summer.
46
139260
2376
dhe aty qëndruan gjatë gjithë verës.
02:21
And I felt kind of guilty about this.
47
141660
1776
Por u ndjeva disi në faj për këtë.
02:23
I felt as if the books needed me somehow,
48
143460
1976
ndjeja sikur librat kishin nevojë për mua,
02:25
and they were calling out to me and I was forsaking them.
49
145460
2776
po më thërrisnin kurse unë po i braktisja.
02:28
But I did forsake them and I didn't open that suitcase again
50
148260
2876
Por unë i braktisa dhe nuk e hapa më atë valixhe
derisa u ktheva në shtëpi
02:31
until I was back home with my family at the end of the summer.
51
151160
3076
në fund të verës.
02:34
Now, I tell you this story about summer camp.
52
154260
2976
Tani u tregova për kampin veror.
02:37
I could have told you 50 others just like it --
53
157260
2976
Do mund t'ju tregoja edhe 50 storje sikur kjo --
02:40
all the times that I got the message
54
160260
1976
gjithë ato herë kur merrja mesazhin
02:42
that somehow my quiet and introverted style of being
55
162260
3976
se të qenurit tim e qetë dhe introverte
02:46
was not necessarily the right way to go,
56
166260
1976
nuk ishtë mënyra e duhur
02:48
that I should be trying to pass as more of an extrovert.
57
168260
2976
dhe se duhej të shfaqesha si më ekstroverte.
02:51
And I always sensed deep down that this was wrong
58
171260
2976
Gjthmonë e ndjeja thellë se kjo ishte gabim
02:54
and that introverts were pretty excellent just as they were.
59
174260
2858
dhe se introvertët ishin të mrekullueshëm ashtu siç ishin.
Por për shumë vite e kam mohuar këtë intuitë,
02:57
But for years I denied this intuition,
60
177142
2094
02:59
and so I became a Wall Street lawyer, of all things,
61
179260
2976
dhe kështu jam bërë avokate në Wall Street,
03:02
instead of the writer that I had always longed to be --
62
182260
2976
në vend që të bëhesha shkrimtarja që gjithmonë kam dashur të jem --
03:05
partly because I needed to prove to myself that I could be bold and assertive too.
63
185260
3976
pjesërisht sepse doja t'ia dëshmoja vetes
se mund të isha e guximshme dhe e sigurtë.
03:09
And I was always going off to crowded bars
64
189260
2077
Dhe gjithmonë shkoja në bare përplot me njerëz
03:11
when I really would have preferred to just have a nice dinner with friends.
65
191361
3572
kur realisht preferoja të shkoja për darkë me miqtë.
03:14
And I made these self-negating choices so reflexively,
66
194957
4279
Dhe i bëra këto zgjedhje vet-mohuese
aq e pavetëdijshme,
03:19
that I wasn't even aware that I was making them.
67
199260
2703
nuk isha e vetëdijshme që po i bëja.
03:22
Now this is what many introverts do,
68
202757
1779
Tani kjo është çfarë shumë introvertë bëjnë,
03:24
and it's our loss for sure,
69
204560
1676
dhe sigurisht që është humbje për ne,
03:26
but it is also our colleagues' loss
70
206260
1976
por gjithashtu është humbje për kolegët tanë
03:28
and our communities' loss.
71
208260
1976
dhe komunitetin.
03:30
And at the risk of sounding grandiose, it is the world's loss.
72
210260
2976
Dhe duke rrezikuar të tingëlloj e fryrë, është humbje për botën.
03:33
Because when it comes to creativity and to leadership,
73
213260
2976
Sepse kur jemi tek kreativiteti dhe lidershipi,
03:36
we need introverts doing what they do best.
74
216260
2976
ne na duhen introvertët të bëjnë atë që ata e bëjnë më mirë.
03:39
A third to a half of the population are introverts --
75
219260
2524
Një e treta apo gjysma e popullatës janë introvertë --
03:41
a third to a half.
76
221808
1428
një e treta apo gjysma.
03:43
So that's one out of every two or three people you know.
77
223260
2976
Kjo është 1 në 2 ose 3 persona që ju njihni.
03:46
So even if you're an extrovert yourself,
78
226260
2976
Kështu edhe nëse ju jeni vetë ekstrovertë,
03:49
I'm talking about your coworkers
79
229260
1976
unë po flas për bashkëpunëtorët tuaj
03:51
and your spouses and your children
80
231260
1976
bashkëshortët, fëmijët
03:53
and the person sitting next to you right now --
81
233260
2976
dhe personi që është i ulur pranë jush në këtë moment --
03:56
all of them subject to this bias
82
236260
1976
të gjithë prej tyre subjekte të këtij paragjykimi
03:58
that is pretty deep and real in our society.
83
238260
2096
që është shumë i thellë dhe real në shoqërinë tonë.
04:00
We all internalize it from a very early age
84
240380
2856
Ne të gjithë e imponojmë këtë shumë herët
04:03
without even having a language for what we're doing.
85
243260
2976
pa ditur ta shpjegojmë se çfarë po bëjmë.
04:06
Now, to see the bias clearly,
86
246260
1976
Që ta shohësh qartë paragjykimin
04:08
you need to understand what introversion is.
87
248260
2976
duhet ta kuptosh çfarë do të thotë të jesh introvert.
04:11
It's different from being shy.
88
251260
1976
Është ndryshe nga të qenit i turpshëm.
04:13
Shyness is about fear of social judgment.
89
253260
1976
Të kesh turp është të kesh frikë nga gjykimet e shoqërisë.
04:15
Introversion is more about,
90
255260
1976
Të jesh introvert ka të bëjë më shumë
04:17
how do you respond to stimulation,
91
257260
1976
me atë se si reagon ndaj stimulimit,
04:19
including social stimulation.
92
259260
1976
përfshirë stimulimin social.
04:21
So extroverts really crave large amounts of stimulation,
93
261260
2976
Ekstrovertët janë në kërkim të një sasie të madhe stimulimi,
04:24
whereas introverts feel at their most alive
94
264260
2077
kurse introvertët ndjehen më të gjallë
04:26
and their most switched-on and their most capable
95
266361
2376
dhe më të aftë për të bërë diçka
04:28
when they're in quieter, more low-key environments.
96
268761
2405
kur janë në ambiete më të qeta.
Jo tërë kohën -- këto gjëra janë absolute --
04:31
Not all the time -- these things aren't absolute --
97
271190
2429
por shumicën e kohës.
04:33
but a lot of the time.
98
273643
1193
04:34
So the key then to maximizing our talents
99
274860
4376
Prandaj qelësi
për të maksimizuar talentet tona
04:39
is for us all to put ourselves
100
279260
1976
është të vendosim veten
04:41
in the zone of stimulation that is right for us.
101
281260
2976
në zona stimulimi që janë të duhurat për ne.
04:44
But now here's where the bias comes in.
102
284260
1976
Por tani këtu është ku hyn paragjykimi.
04:46
Our most important institutions,
103
286260
1976
Institucionet tona më të rëndësishme,
04:48
our schools and our workplaces,
104
288260
1976
shkollat dhe vendet e punës,
04:50
they are designed mostly for extroverts
105
290260
1976
janë të dizajnuara për ekstrovertët
04:52
and for extroverts' need for lots of stimulation.
106
292260
2976
dhe nevojën e tyre për stimulim të madh.
04:55
And also we have this belief system right now
107
295260
3976
Dhe po ashtu ne tani kemi një sistem besimi
04:59
that I call the new groupthink,
108
299260
1976
të cilin e quaj mendimi grupor i ri,
05:01
which holds that all creativity and all productivity
109
301260
2976
që do të thotë se gjithë kreativiteti dhe produktiviteti
05:04
comes from a very oddly gregarious place.
110
304260
4000
vjen nga një vend çuditërisht shumë i shoqërueshëm.
05:09
So if you picture the typical classroom nowadays:
111
309260
2334
Nëse imagjinoni një klasë tipike sot:
05:11
When I was going to school, we sat in rows.
112
311618
3618
Kur unë shkoja në shkollë,
ne uleshim në radhë.
05:15
We sat in rows of desks like this,
113
315260
1976
Ne uleshim në tavolina të radhitura kështu,
05:17
and we did most of our work pretty autonomously.
114
317260
2263
dhe shumicën e punës tonë e bënim vetë.
05:19
But nowadays, your typical classroom has pods of desks --
115
319547
3689
Por sot, një klasë tipike
ka tavolina të bashkuara --
05:23
four or five or six or seven kids all facing each other.
116
323260
2976
4, 5, 6 ose 7 fëmijë të ulur përballë njëri-tjetrit.
05:26
And kids are working in countless group assignments.
117
326260
2477
Dhe ata punojnë në detyra grupore të panumërta.
05:28
Even in subjects like math and creative writing,
118
328761
2475
Edhe në lëndë si matematikë dhe shkrim kreativ,
05:31
which you think would depend on solo flights of thought,
119
331260
2976
për çfarë do mendonit se varet vetëm nga mendimi personal,
05:34
kids are now expected to act as committee members.
120
334260
3976
tani pritet nga fëmijët të veprojnë si pjesëtarë komisioni.
05:38
And for the kids who prefer to go off by themselves or just to work alone,
121
338260
4191
Dhe për fëmijët që preferojnë
të punojnë vetë,
05:42
those kids are seen as outliers often
122
342475
1861
ata fëmijë shpesh shihen si të veçuar
05:44
or, worse, as problem cases.
123
344360
1900
ose, më e keqja, si raste problematike.
Dhe shumica e mësuesve raportojnë se besojnë
05:49
And the vast majority of teachers
124
349006
1876
05:50
reports believing that the ideal student is an extrovert
125
350906
2730
që studenti ideal është ekstrovert
05:53
as opposed to an introvert,
126
353660
1576
më para se introvert,
05:55
even though introverts actually get better grades
127
355260
2334
edhe pse introvertët në fakt kanë nota më të mira
05:57
and are more knowledgeable,
128
357618
1618
dhe janë më të dijshëm,
05:59
according to research.
129
359260
1976
sipas hulumtimeve.
06:01
(Laughter)
130
361260
1976
(Të qeshura)
06:03
Okay, same thing is true in our workplaces.
131
363260
2976
E njejta është e vërtetë në vendet tona të punës.
06:06
Now, most of us work in open plan offices,
132
366260
2976
Tani, shumica prej nesh punojnë në zyre të hapura,
06:09
without walls,
133
369260
1976
pa mure,
06:11
where we are subject to the constant noise and gaze of our coworkers.
134
371260
4286
ku vazhdimisht i ekspozohemi
zhurmës dhe vështrimeve të bashkëpunëtorëve tanë.
06:15
And when it comes to leadership,
135
375570
1666
Dhe kur jemi tek lidershipi,
06:17
introverts are routinely passed over for leadership positions,
136
377260
2976
introvertët as nuk mirren parasysh për pozita lidershipi
edhe pse ata mund të jenë më të kujdesshëm,
06:20
even though introverts tend to be very careful,
137
380260
2216
me më pak gjasa t'ju hyjnë rreziqeve --
06:22
much less likely to take outsize risks --
138
382500
1976
që është diçka që do të na konvenonte në këto kohë.
06:24
which is something we might all favor nowadays.
139
384500
2736
06:27
And interesting research by Adam Grant at the Wharton School
140
387260
2976
Një hulumtim interesant nga Adam Grant tek Wharton School
06:30
has found that introverted leaders
141
390260
1976
ka zbuluar se liderët introvertë
06:32
often deliver better outcomes than extroverts do,
142
392260
2334
prodhojnë rezultate më të mira se ekstrovertët,
06:34
because when they are managing proactive employees,
143
394618
2618
sepse kur ata menaxhojnë punëtorët,
06:37
they're much more likely to let those employees run with their ideas,
144
397260
3263
i lënë të mirren me idetë e tyre,
06:40
whereas an extrovert can, quite unwittingly,
145
400547
2096
përderisa një ekstrovert mund të
06:42
get so excited about things
146
402667
1569
entuziazmohet për gjërat
06:44
that they're putting their own stamp on things,
147
404260
2216
në të cilat punon
06:46
and other people's ideas might not as easily then bubble up to the surface.
148
406500
4736
kurse idetë e të tjerëve nuk dalim aq lehtë
në sipërfaqe.
06:51
Now in fact, some of our transformative leaders in history have been introverts.
149
411260
3776
Në fakt, disa prej liderëve tanë transformues në histori kanë qenë introvertë.
Për shembull.
06:55
I'll give you some examples.
150
415060
1376
06:56
Eleanor Roosevelt, Rosa Parks, Gandhi --
151
416460
2776
Eleanor Roosevelt, Rosa Parks, Gandhi --
06:59
all these people described themselves as quiet and soft-spoken and even shy.
152
419260
4976
të gjithë këta e përshkruan veten
si të qetë, të urte, madje edhe të turpshëm.
07:04
And they all took the spotlight,
153
424260
1976
Mirëpo të gjithë kanë qenë në qendër
07:06
even though every bone in their bodies was telling them not to.
154
426260
4000
të vëmendjes edhe pse çdo pjesë e trupit të tyre
u thoshte të mos e bënin atë
07:11
And this turns out to have a special power all its own,
155
431529
2607
Dhe kjo del se ka një fuqi të veçantë në vete,
sepse njerëzit e ndjenin se këta liderë ishin të tillë,
07:14
because people could feel that these leaders were at the helm
156
434160
2976
jo pse u pëlqente të drejtonin të tjerët
07:17
not because they enjoyed directing others
157
437160
1976
dhe jo nga kënaqësia për t'u shikuar nga të tjerët,
07:19
and not out of the pleasure of being looked at;
158
439160
2276
por ata ishin aty sepse nuk kishin zgjedhje tjetër,
07:21
they were there because they had no choice,
159
441460
2048
sepse ata duhej të bënin atë që mendonin se duhej bërë.
07:23
because they were driven to do what they thought was right.
160
443532
3172
07:26
Now I think at this point it's important for me to say
161
446728
2608
Tani mendoj se është e rëndësishme të them
07:29
that I actually love extroverts.
162
449360
2876
se në fakt i dua ekstrovertët.
07:32
I always like to say some of my best friends are extroverts,
163
452260
2976
Gjithmonë më pëlqen të them se miqtë e mi më të mirë janë ekstrovertë,
07:35
including my beloved husband.
164
455260
2000
përfshirë edhe burrin tim.
07:39
And we all fall at different points, of course,
165
459260
2239
Dhe të gjithë ne u takojmë pikave të ndryshme
07:41
along the introvert/extrovert spectrum.
166
461523
2713
në spektrin introvert / ekstrovert.
07:44
Even Carl Jung, the psychologist who first popularized these terms,
167
464260
3406
Edhe Karl Jung, psikologu që i pari i bëri të njohura këto terma, thoshte
07:47
said that there's no such thing as a pure introvert
168
467690
2391
se nuk ekzistojnë introvertë të pastër
apo ektrovertë të pastër.
07:50
or a pure extrovert.
169
470105
1331
07:51
He said that such a man would be in a lunatic asylum,
170
471460
2524
Ai thoshte se një njeri i tillë do të ishte në çmenduri,
nëse do të ekzistonte.
07:54
if he existed at all.
171
474008
2228
07:56
And some people fall smack in the middle of the introvert/extrovert spectrum,
172
476260
3976
Disa njerëz janë në mes
të spektrit introvert / ekstrovert,
08:00
and we call these people ambiverts.
173
480260
1976
dhe këta i quajmë ambivertë.
08:02
And I often think that they have the best of all worlds.
174
482260
3000
Shpesh mendoj se ata e kanë më së miri.
08:06
But many of us do recognize ourselves as one type or the other.
175
486259
2977
Mirëpo shumë prej nesh e përcaktojmë veten në njërën nga dy kategoritë.
08:09
And what I'm saying is that culturally, we need a much better balance.
176
489260
3286
Çfarë dua te them është se në aspektin kulturor na nevojitet një balanc më i mirë.
08:12
We need more of a yin and yang between these two types.
177
492570
3666
Na nevojitet më shumë Yin dhe Yang
mes këtyre dy kategorive.
08:16
This is especially important
178
496260
1976
Kjo është posaçërisht e rëndësishme
08:18
when it comes to creativity and to productivity,
179
498260
2286
kur kemi të bëjmë me kreativitet dhe produktivitet,
08:20
because when psychologists look at the lives of the most creative people,
180
500570
3666
sepse kur psikologët analizojnë
jetën e njerëzve më kreativë,
08:24
what they find
181
504260
1976
ata zbulojnë
08:26
are people who are very good at exchanging ideas
182
506260
2286
se ata janë njerëz që janë shumë të mirë në shkëmbimin e ideve
08:28
and advancing ideas,
183
508570
1666
dhe avancimin e tyre,
08:30
but who also have a serious streak of introversion in them.
184
510260
2976
por po ashtu kanë një pjesë mjaft introverte brenda tyre.
08:33
And this is because solitude
185
513260
2229
Dhe kjo ndodh sepse shpesh vetmia është elementi kryesor
08:35
is a crucial ingredient often to creativity.
186
515513
2123
i kreativitetit.
08:37
So Darwin,
187
517660
1576
Darvini,
08:39
he took long walks alone in the woods
188
519260
1976
shkonte për shëtitje të gjata në pyll
08:41
and emphatically turned down dinner-party invitations.
189
521260
2976
dhe refuzonte ftesat për darka.
08:44
Theodor Geisel, better known as Dr. Seuss,
190
524260
2976
Theodor Geisel, më i njohur si Dr. Seuss,
08:47
he dreamed up many of his amazing creations
191
527260
2025
ëndërronte për kreacionet e tij të mrekullueshme
08:49
in a lonely bell tower office that he had
192
529309
1976
në një zyre të vetmuar në një kullë që kishte
08:51
in the back of his house in La Jolla, California.
193
531309
2927
prapa shtëpisë së tij në La Jolla, California.
08:54
And he was actually afraid to meet the young children who read his books
194
534260
3976
Dhe ai në fakt kishte frikë të takonte
fëmijët e vegjël që lexonin librat e tij
08:58
for fear that they were expecting him this kind of jolly Santa Claus-like figure
195
538260
4000
nga frika se ata prisnin nga ai të ishte
një figurë e hareshme si babadimri
09:02
and would be disappointed with his more reserved persona.
196
542284
3952
dhe do të zhgënjeheshin nga personaliteti i tij i mbyllur.
09:06
Steve Wozniak invented the first Apple computer
197
546260
2239
Steve Wozniak shpiku kompjuterin e parë Apple
09:08
sitting alone in his cubicle in Hewlett-Packard
198
548523
2997
i ulur vetëm në zyren e tij
në Hewlett-Packard ku punonte në atë kohë.
09:11
where he was working at the time.
199
551544
1637
Ai thotë se kurrë nuk do të ishte bërë një ekspert
09:13
And he says that he never would have become such an expert in the first place
200
553205
3675
po të mos kishte qenë shumë introvert të dilte nga shtëpia
09:16
had he not been too introverted to leave the house
201
556904
2432
derisa po rritej.
09:19
when he was growing up.
202
559360
1276
Natyrisht,
09:21
Now, of course,
203
561068
2168
09:23
this does not mean that we should all stop collaborating --
204
563260
2976
kjo nuk do të thotë se duhet të ndalojmë së bashkëpunuari --
09:26
and case in point, is Steve Wozniak famously coming together with Steve Jobs
205
566260
3620
shembull i kësaj është bashkimi i Steve Wozniak me Steve Jobs
09:29
to start Apple Computer --
206
569904
2332
për të filluar Apple Computer --
09:32
but it does mean that solitude matters
207
572260
2976
por do të thotë se vetmia është e rëndësishme
09:35
and that for some people it is the air that they breathe.
208
575260
3976
dhe për disa njerëz
është ajri që ata marrin frymë.
09:39
And in fact, we have known for centuries about the transcendent power of solitude.
209
579260
5976
Dhe në fakt, kemi ditur me shekuj
për fuqinë e jashtëzakonshme të vetmisë.
09:45
It's only recently that we've strangely begun to forget it.
210
585260
2976
Vetëm kohët e fundit çuditërisht kemi filluar ta harrojmë këtë.
09:48
If you look at most of the world's major religions,
211
588260
2976
Nëse shikoni fetë më të mëdha të botës,
09:51
you will find seekers --
212
591260
1976
do ta kuptoni se
09:53
Moses, Jesus, Buddha, Muhammad --
213
593260
2976
Moses, Jesus, Buddha, Muhammad --
09:56
seekers who are going off by themselves alone to the wilderness,
214
596260
3976
shkojnë vetë larg
të gjithëve
10:00
where they then have profound epiphanies and revelations
215
600260
2676
dhe përjetojnë manifestime hyjnore
10:02
that they then bring back to the rest of the community.
216
602960
2676
të cilat i sjellin në komunitet.
10:05
So, no wilderness, no revelations.
217
605660
3576
Po të mos largoheshin ata, s'do kishte manifestime hyjnore.
10:09
This is no surprise, though,
218
609260
1976
Megjithatë kjo nuk është e çuditshme
10:11
if you look at the insights of contemporary psychology.
219
611260
2976
nëse shikoni studimet e psikologjisë bashkëkohore.
10:14
It turns out that we can't even be in a group of people
220
614260
2976
Del se ne as nuk mund të qëndrojmë me një grup njerëzish
10:17
without instinctively mirroring, mimicking their opinions.
221
617260
2976
pa i imituar instiktivisht sjellet e tyre, dhe opinionet.
10:20
Even about seemingly personal and visceral things
222
620260
2334
Edhe për gjëra personale dhe intime
10:22
like who you're attracted to,
223
622618
1618
si psh. ndaj kujt tërhiqeni,
10:24
you will start aping the beliefs of the people around you
224
624260
2976
do filloni të imitoni besimet e njerëzve rreth jush
10:27
without even realizing that that's what you're doing.
225
627260
2524
pa e kuptuar se çfarë po bëni.
10:29
And groups famously follow the opinions
226
629808
2428
Dhe siç dihet grupet ndjekin mendimet
10:32
of the most dominant or charismatic person in the room,
227
632260
2676
e personit më dominues dhe karizmatik në dhomë,
10:34
even though there's zero correlation
228
634960
1776
edhe nëse ka zero korrelacion
10:36
between being the best talker and having the best ideas --
229
636760
2776
mes folësit më të mirë dhe atij që ka idetë më të mira --
10:39
I mean zero.
230
639560
1676
E theksoj zero.
10:41
So --
231
641260
1976
Kështu ...
10:43
(Laughter)
232
643260
1976
(Të qeshura)
10:45
You might be following the person with the best ideas,
233
645260
2976
Ndoshta ju e ndjekni personin me idetë më të mira,
10:48
but you might not.
234
648260
1976
por ndoshta edhe jo.
10:50
And do you really want to leave it up to chance?
235
650260
2976
Dhe a doni me të vërtetë ta leni këtë në dorë të fatit?
10:53
Much better for everybody to go off by themselves,
236
653260
2381
Shumë më mirë për secilin të largohen nga të tjerët,
10:55
generate their own ideas
237
655665
1571
të krijojnë idetë e tyre
10:57
freed from the distortions of group dynamics,
238
657260
2143
larg nga pengesat e dinamikave te grupit,
10:59
and then come together as a team
239
659427
1809
dhe pastaj të bashkohen në ekip
11:01
to talk them through in a well-managed environment
240
661260
2976
për të diskutuar në një ambient mirë të përshtatshëm
11:04
and take it from there.
241
664260
1976
dhe për të filluar që aty.
11:06
Now if all this is true,
242
666260
1976
Tani, nëse kjo është e vërtetë,
11:08
then why are we getting it so wrong?
243
668260
2976
atëherë përse e kemi kuptuar gabimisht?
11:11
Why are we setting up our schools this way, and our workplaces?
244
671260
2976
Pse jemi duke i organizuar shkollat dhe vendet e punës në këtë mënyrë?
Dhe pse jemi duke i bërë introvertët të ndjehen fajtorë
11:14
And why are we making these introverts feel so guilty
245
674260
2524
kur duan të largohen nga të tjerët dhe të qëndrojnë vetëm?
11:16
about wanting to just go off by themselves some of the time?
246
676808
2928
11:19
One answer lies deep in our cultural history.
247
679760
2476
Përgjigja qëndron thellë në historinë tonë kulturore.
11:22
Western societies,
248
682260
1976
Shoqëritë Perëndimore,
11:24
and in particular the U.S.,
249
684260
1976
dhe në veçanti SHBA,
11:26
have always favored the man of action over the "man" of contemplation.
250
686260
6105
gjithmonë kanë favorizuar njeriun e veprave
para njeriut të zhytyr në mendime.
dhe "njeriut" të zhytyr në mendime.
11:34
But in America's early days,
251
694260
2976
Por në ditët e hershme të Amerikës,
11:37
we lived in what historians call a culture of character,
252
697260
2976
ne jetonim në diçka që historianët e quanin kultura e karakterit,
11:40
where we still, at that point, valued people
253
700260
2096
ku ne ende i vlerësonim njerëzit
11:42
for their inner selves and their moral rectitude.
254
702380
2856
për veten e tyre dhe moralin e tyre të lartë.
11:45
And if you look at the self-help books from this era,
255
705260
2576
Dhe nëse shikoni librat motivuese të kësaj peridhe,
11:47
they all had titles with things like
256
707860
1776
të gjithë kishin tituj si
11:49
"Character, the Grandest Thing in the World."
257
709660
2576
"Karakteri, gjëja më e madhështore në botë."
11:52
And they featured role models like Abraham Lincoln,
258
712260
2976
Dhe flisnin për shembuj si Abraham Linkoln
11:55
who was praised for being modest and unassuming.
259
715260
2286
i cili vlerësohej për të qenit modest dhe i thjeshtë.
11:57
Ralph Waldo Emerson called him
260
717570
1666
Ralph Waldo Emerson e quante
11:59
"A man who does not offend by superiority."
261
719260
2976
"Njeriu që nuk të fyen me superioritet."
12:02
But then we hit the 20th century,
262
722260
2976
Por pastaj erdhëm në shekullin 20
12:05
and we entered a new culture
263
725260
1976
dhe u futëm në një kulturë të re
12:07
that historians call the culture of personality.
264
727260
2263
që historianët e quajnë personaliteti i kulturës.
12:09
What happened is we had evolved an agricultural economy
265
729547
2676
Çfarë ndodhi ishte se ne evoluam ekonominë e bujqësisë
në një botë biznesesh të mëdha.
12:12
to a world of big business.
266
732247
1389
12:13
And so suddenly people are moving from small towns to the cities.
267
733660
3576
Dhe papritur njerëzit filluan të lëviznin
nga vendet e vogla në qytete të mëdha.
12:17
And instead of working alongside people they've known all their lives,
268
737260
3311
Dhe në vend të punonin me njerëzit që i kanë njohur gjithë jetën e tyre,
12:20
now they are having to prove themselves in a crowd of strangers.
269
740595
3641
tani ata duhej të dëshmoheshin
para një grumbulli njerëz të huaj.
12:24
So, quite understandably,
270
744260
1976
Kështu, lehtë të kuptohet,
12:26
qualities like magnetism and charisma suddenly come to seem really important.
271
746260
3976
kualitetet si magnetizmi dhe karizma
papritur u bënë shumë të rëndësishme.
12:30
And sure enough, the self-help books change to meet these new needs
272
750260
3191
Dhe me siguri se ndryshuan edhe librat motivuese sipas nevojave të njerëzve
12:33
and they start to have names
273
753475
1761
dhe filluan të kishin tituj si
12:35
like "How to Win Friends and Influence People."
274
755260
2216
"Si të bësh miq dhe të influencosh njerëzit."
12:37
And they feature as their role models really great salesmen.
275
757500
4736
Dhe ata japin si shembuj
shitësit më të mirë.
12:42
So that's the world we're living in today.
276
762260
2000
Pra kjo është bota ku po jetojmë sot.
12:44
That's our cultural inheritance.
277
764284
3952
Kjo është trashigimia jonë kulturore.
12:48
Now none of this is to say that social skills are unimportant,
278
768260
4976
Unë nuk dua të them
se aftësitë sociale janë të parëndësishme,
12:53
and I'm also not calling for the abolishing of teamwork at all.
279
773260
4976
dhe nuk po bëj thirrje
për largimin e punës në grupe.
12:58
The same religions who send their sages off to lonely mountain tops
280
778260
3191
Të njejtat religjione që dërgojnë profetët e tyre në maje të maleve
13:01
also teach us love and trust.
281
781475
2761
po ashtu na mësojnë të duam dhe të besojmë.
13:04
And the problems that we are facing today
282
784260
1976
Dhe problemet me të cilat përballemi sot
13:06
in fields like science and in economics
283
786260
1976
në fusha si shkenca dhe ekonomi
13:08
are so vast and so complex
284
788260
1976
janë aq të mëdha dhe komplekse
13:10
that we are going to need armies of people coming together
285
790260
2776
saqë do duhemi të bashkojmë shumë njerëz për të punuar
në zgjidhjen e atyre problemeve.
13:13
to solve them working together.
286
793060
1576
13:14
But I am saying that the more freedom that we give introverts to be themselves,
287
794660
3776
Por dua të them se sa më shumë liri t'u japim introvertëve që të jenë vetvetja,
aq më të mëdha do jenë gjasat
13:18
the more likely that they are
288
798460
1476
13:19
to come up with their own unique solutions to these problems.
289
799960
3000
që ata do të vijnë me zgjidhje unike të problemeve.
13:24
So now I'd like to share with you what's in my suitcase today.
290
804260
5000
Tani do doja të ndaja me ju
se çfarë kam në valixhe sot.
13:33
Guess what?
291
813260
1976
Gjejeni se çfarë?
13:35
Books.
292
815260
1976
Librat.
13:37
I have a suitcase full of books.
293
817260
1976
Kam një valixhe përplot me libra.
13:39
Here's Margaret Atwood, "Cat's Eye."
294
819260
1976
"Syri i maces" nga Margaret Atwood.
13:41
Here's a novel by Milan Kundera.
295
821260
2976
Një novelë nga Milan Kundera.
13:44
And here's "The Guide for the Perplexed" by Maimonides.
296
824260
4976
Dhe "Udhëzuesi për të kompleksuarit"
nga Maimonides.
13:49
But these are not exactly my books.
297
829260
2976
Por këto nuk janë në fakt librat e mi.
13:52
I brought these books with me
298
832260
1976
I kam sjelluar këto libra
13:54
because they were written by my grandfather's favorite authors.
299
834260
3976
sepse janë shkruar nga autorët e preferuar të gjyshit tim.
13:58
My grandfather was a rabbi
300
838260
1976
Gjyshi im ishte rabin
14:00
and he was a widower
301
840260
1976
i ve, dhe
14:02
who lived alone in a small apartment in Brooklyn
302
842260
2976
jetonte vetëm në një apartament të vogël në Bruklin
14:05
that was my favorite place in the world when I was growing up,
303
845260
2976
ku ishte vendi im i preferuar në botë kur po rritesha,
14:08
partly because it was filled with his very gentle, very courtly presence
304
848260
3429
pjesërisht sepse ishte i mbushur me prezencën e tij të butë
14:11
and partly because it was filled with books.
305
851713
2523
dhe pjesërisht sepse ishte i mbushur me libra.
14:14
I mean literally every table, every chair in this apartment
306
854260
2976
Secila tavolinë, secila karrigë në këtë apartament
14:17
had yielded its original function
307
857260
1976
kishin kryer funksionin e tyre origjinal
14:19
to now serve as a surface for swaying stacks of books.
308
859260
2976
duke shërbyer si sipërfaqe për mbajtur grumbuj librash.
14:22
Just like the rest of my family,
309
862260
1976
Sikur të gjithë nga familja ime,
14:24
my grandfather's favorite thing to do in the whole world was to read.
310
864260
3286
gjyshi im më së shumti preferonte të lexonte.
14:27
But he also loved his congregation,
311
867570
2666
Por po ashtu atij i pëlqente kongregacioni,
14:30
and you could feel this love in the sermons that he gave
312
870260
2976
dhe mund të ndjeje dashurinë e tij në predikimet që mbajti
14:33
every week for the 62 years that he was a rabbi.
313
873260
3976
çdo javë për 62 vitet e jetës së tij si rabin.
14:37
He would takes the fruits of each week's reading
314
877260
2976
Ai merrte frytet e leximeve të tija javore
14:40
and he would weave
315
880260
1312
dhe thurrte kuptime të ndërlikuara të mendimit të lashtë dhe humanist.
14:41
these intricate tapestries of ancient and humanist thought.
316
881596
2841
Njerëzit vinin nga gjithë bota
14:44
And people would come from all over to hear him speak.
317
884461
2638
ta dëgjonin tek fliste.
14:47
But here's the thing about my grandfather.
318
887963
2273
Por t'ju tregoj një gjë për gjyshin tim.
Nën rolin e tij ceremonial,
14:51
Underneath this ceremonial role,
319
891327
1609
14:52
he was really modest and really introverted --
320
892960
2276
ai ishte me të vërtetë modest dhe shumë introvert --
14:55
so much so that when he delivered these sermons,
321
895260
2976
aq shumë saqë kur mbante predikimet e tij,
14:58
he had trouble making eye contact
322
898260
1976
ai nuk të shihte në sy
15:00
with the very same congregation that he had been speaking to for 62 years.
323
900260
4000
edhe pse ishte kongregacioni i njejtë
ku ai kishte folur për 62 vite.
15:04
And even away from the podium,
324
904284
1952
Dhe larg podiumit,
15:06
when you called him to say hello,
325
906260
1976
kur e thërrisje për ta përshëndetur,
15:08
he would often end the conversation prematurely
326
908260
2239
ai shpesh i jepte fund bisedës shpejt
15:10
for fear that he was taking up too much of your time.
327
910523
3713
nga frika se po të merrte shumë kohë.
15:14
But when he died at the age of 94,
328
914260
2976
Por kur vdiq në moshën 94 vjeçare,
15:17
the police had to close down the streets of his neighborhood
329
917260
2976
policia u detyrua të mbyllte rrugët e lagjes së tij
15:20
to accommodate the crowd of people who came out to mourn him.
330
920260
3910
për të akomoduar turmën e njerëzve
që kishin ardhur për varrimin e tij.
Dhe këto ditë unë po përpiqem të mësoj nga shembulli i gjyshit tim
15:27
And so these days I try to learn from my grandfather's example
331
927106
3030
në mënyrën time.
15:30
in my own way.
332
930160
1376
15:31
So I just published a book about introversion,
333
931560
2676
Tani vonë kam publikuar një libër për introvertët,
15:34
and it took me about seven years to write.
334
934260
2000
dhe m'u deshtën 7 vite ta shkruaja.
15:36
And for me, that seven years was like total bliss,
335
936284
2952
Për mua, këto 7 vite kanë qenë shumë të lumtura,
15:39
because I was reading, I was writing,
336
939260
2976
sepse shkruaja, lexoja,
15:42
I was thinking, I was researching.
337
942260
1976
mendoja, hulumtoja.
15:44
It was my version
338
944260
1976
Ishte versioni im
15:46
of my grandfather's hours of the day alone in his library.
339
946260
2976
i orëve të gjata që gjyshi im kalonte i vetmuar në bibliotekën e tij.
15:49
But now all of a sudden my job is very different,
340
949260
2976
Tani prapritmas puna ime është shumë e ndryshme,
15:52
and my job is to be out here talking about it,
341
952260
2976
të flas për atë,
15:55
talking about introversion.
342
955260
2976
të flas për introvertët.
15:58
(Laughter)
343
958260
3976
(Të qeshura)
16:02
And that's a lot harder for me,
344
962260
1976
Dhe kjo është e vështirë për mua,
16:04
because as honored as I am to be here with all of you right now,
345
964260
3976
sepse sado e nderuar që ndihem
të jem këtu me ju sot,
16:08
this is not my natural milieu.
346
968260
2976
ky nuk është ambienti im.
16:11
So I prepared for moments like these as best I could.
347
971260
3976
Pregatitem për momente si këto
sa më mirë që mundem.
16:15
I spent the last year practicing public speaking
348
975260
2286
Kam kaluar vitin që shkoi duke praktikuar të folurit publik
16:17
every chance I could get.
349
977570
1666
sa herë që më jepej rasti.
16:19
And I call this my "year of speaking dangerously."
350
979260
2976
Dhe këtë vit e quaj "vitin e të folurit të rrezikshëm."
16:22
(Laughter)
351
982260
1976
(Të qeshura)
16:24
And that actually helped a lot.
352
984260
1976
Dhe ajo në fakt ndihmoi shumë.
16:26
But I'll tell you, what helps even more
353
986260
1976
Por do t'ju them çfarë ndihmon edhe më shumë
16:28
is my sense, my belief, my hope that when it comes to our attitudes
354
988260
4976
është sensi im, besimi, shpresa se kur
është fjala për qëndrimet tona
16:33
to introversion and to quiet and to solitude,
355
993260
2120
ndaj introvertëve dhe vetmisë e qetësisë,
16:35
we truly are poised on the brink on dramatic change.
356
995404
2477
ne jemi në prag të një ndryshimi dramatik.
16:37
I mean, we are.
357
997905
1331
Me të vërtetë jemi.
16:39
And so I am going to leave you now
358
999260
1976
Dhe kështu do t'ju lë tani
16:41
with three calls for action for those who share this vision.
359
1001260
3976
me tri thirrje për aksion
për ata që ndajnë këtë vizion.
16:45
Number one:
360
1005260
1976
Numër një:
16:47
Stop the madness for constant group work.
361
1007260
1976
Ndaloni çmendurinë e punës konstante në grup.
16:49
Just stop it.
362
1009260
1976
Ndaloni atë.
16:51
(Laughter)
363
1011260
2976
(Të qeshura)
16:54
Thank you.
364
1014260
1976
Faleminderit.
16:56
(Applause)
365
1016260
1976
(Duartrokitje)
16:58
And I want to be clear about what I'm saying,
366
1018260
2143
Dhe dua të jem e qartë për çfarë po them,
17:00
because I deeply believe our offices
367
1020427
1809
sepse unë besoj shumë se zyrat tona
17:02
should be encouraging casual, chatty cafe-style types of interactions --
368
1022260
3976
duhet të inkurajojnë
interaksione të pa planifikuara, të relaksuara --
17:06
you know, the kind where people come together
369
1026260
2120
sikur njerëzit bashkohen dhe rastësisht
17:08
and serendipitously have an exchange of ideas.
370
1028404
2191
shkëmbejnë ide.
17:10
That is great.
371
1030619
1617
Kjo është shumë mirë.
17:12
It's great for introverts and it's great for extroverts.
372
1032260
2676
Është shumë mirë për introvertët, e edhe për ekstrovertët.
17:14
But we need much more privacy and much more freedom
373
1034960
2429
Por ne na duhet më shumë vetmi dhe liri
dhe më shumë punë të pavarur.
17:17
and much more autonomy at work.
374
1037413
1523
17:18
School, same thing.
375
1038960
1276
Shkollat, e njejta gjë.
17:20
We need to be teaching kids to work together, for sure,
376
1040260
2976
Ne natyrisht duhet t'i mësojmë fëmijët të punojnë së bashku,
17:23
but we also need to be teaching them how to work on their own.
377
1043260
2976
por po ashtu duket t'i mësojmë si të punojnë vetëm.
Kjo është po ashtu e rëndësishme për fëmijët ekstrovertë.
17:26
This is especially important for extroverted children too.
378
1046260
2776
Ata kanë nevojë të punojnë vetëm
17:29
They need to work on their own
379
1049060
1476
17:30
because that is where deep thought comes from in part.
380
1050560
2572
sepse pjesërisht nga aty vijnë mendimet e thella.
Numër dy: Largohuni nga të tjerët.
17:33
Okay, number two: Go to the wilderness.
381
1053156
2080
17:35
Be like Buddha, have your own revelations.
382
1055260
2976
Bëhuni si Buddha, krijoni vizionet tuaja.
17:38
I'm not saying
383
1058260
1976
Nuk po them
17:40
that we all have to now go off and build our own cabins in the woods
384
1060260
3239
që të gjithë të shkojmë në pyll dhe të ndërtojmë kabina druri
17:43
and never talk to each other again,
385
1063523
2713
dhe të mos flasim më kurrë me njëri-tjetrin,
17:46
but I am saying that we could all stand to unplug
386
1066260
2334
por po them se secili nga ne do duhej
17:48
and get inside our own heads a little more often.
387
1068618
4642
të futej brenda kokës së tij
pak më shpesh.
17:54
Number three:
388
1074260
2976
Numër tre:
17:57
Take a good look at what's inside your own suitcase
389
1077260
2429
Shikoni mirë se çfarë keni brenda valixhes suaj
17:59
and why you put it there.
390
1079713
1523
dhe përse e keni vendosur aty.
18:01
So extroverts,
391
1081260
1976
Ekstrovertë,
18:03
maybe your suitcases are also full of books.
392
1083260
2073
ndoshta edhe valixhet tuaja janë përplot me libra
18:05
Or maybe they're full of champagne glasses or skydiving equipment.
393
1085357
4879
Ose ndoshta janë përplot me gota shampanje
ose pajisje për fluturime me parashutë.
18:10
Whatever it is, I hope you take these things out every chance you get
394
1090260
3976
Çfarëdo që është, shpresoj që i nxjerrni ato gjëra jashtë sa herë që keni mundësi
18:14
and grace us with your energy and your joy.
395
1094260
2976
dhe na e bëni jetën më të bukur me energjinë dhe harenë tuaj.
18:17
But introverts, you being you,
396
1097260
2976
Por intervertë, ju ashtu si jeni,
18:20
you probably have the impulse to guard very carefully
397
1100260
2554
ju me siguri me shumë kujdes ruani atë
18:22
what's inside your own suitcase.
398
1102838
1876
që keni brenda valixhes.
18:24
And that's okay.
399
1104738
1498
Dhe kjo është në rregull.
18:26
But occasionally, just occasionally,
400
1106260
1976
Por herë pas here, vetëm herë pas here,
18:28
I hope you will open up your suitcases for other people to see,
401
1108260
3000
shpresoj se do t'i hapni valixhet tuaja që njerëzit tjerë të shohin,
18:31
because the world needs you and it needs the things you carry.
402
1111284
3000
sepse bota ka nevojë për ju dhe ka nevojë për gjërat që bartni.
18:36
So I wish you the best of all possible journeys
403
1116260
2239
Prandaj ju uroj gjithë të mirat në të gjitha udhëtimet e mundshme
18:38
and the courage to speak softly.
404
1118523
2713
dhe kurajon që të flisni butësisht.
18:41
Thank you very much.
405
1121260
1976
Shumë faleminderit.
18:43
(Applause)
406
1123260
3976
(Duartrokitje)
18:47
Thank you. Thank you.
407
1127260
2976
Faleminderit. Faleminderit.
18:50
(Applause)
408
1130260
7000
(Duartrokitje)
Rreth kësaj faqe interneti

Kjo faqe do t'ju prezantojë me videot e YouTube që janë të dobishme për të mësuar anglisht. Do të shihni mësime angleze të mësuara nga mësues të nivelit më të lartë nga e gjithë bota. Klikoni dy herë mbi titrat në anglisht të shfaqura në secilën faqe të videos për të luajtur videon prej andej. Titrat lëvizin në sinkron me riprodhimin e videos. Nëse keni ndonjë koment ose kërkesë, ju lutemi na kontaktoni duke përdorur këtë formular kontakti.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7