A kinder, gentler philosophy of success | Alain de Botton

Translator: Erjona Murzaku Reviewer: Elona Toska

For me they normally happen, these career crises,

Për mua, këto krizat e karierës, ndodhin normalisht

often, actually, on a Sunday evening,

shpesh, në fakt në një mbrëmje të djele,

just as the sun is starting to set,

atëherë kur dielli fillon të perëndojë,

and the gap between my hopes for myself and the reality of my life

dhe hapësira mes shpresave për veten time,

dhe realitetit të jetës sime, fillojnë të devijojnë kaq dhimbshëm

starts to diverge so painfully

that I normally end up weeping into a pillow.

sa që perfundoj duke u përlotur mbi jastëk.

I'm mentioning all this --

Po i përmend të gjitha këto,

I'm mentioning all this because I think this is not merely a personal problem;

po i përmend të gjitha këto pasi mendoj që ky nuk është thjesht një problem personal.

you may think I'm wrong in this,

Ju mund të mendoni se gabohem për këtë.

but I think we live in an age when our lives are regularly punctuated

Por unë mendoj që ne jetojmë në një kohë ku jetët tona janë vazhdimisht

të prekura nga krizat e karierës,

by career crises, by moments when what we thought we knew --

nga momentet kur ato që ne mendonim se dinim,

about our lives, about our careers --

rreth jetës sonë, karierës sonë,

comes into contact with a threatening sort of reality.

ndeshen me një lloj realiteti kërcenues.

It's perhaps easier now than ever before to make a good living.

Ndoshta është më e thjeshtë tani, se më parë, të sigurosh një jetesë të mirë.

It's perhaps harder than ever before

Ndoshta është më e vështirë se kurdoherë,

to stay calm, to be free of career anxiety.

të qëndrosh i qetë, të jesh i lirë nga ankthet e karierës.

I want to look now, if I may, at some of the reasons

Nëse mundem, dua të flas tani

për disa nga arsyet pse

why we might be feeling anxiety about our careers.

ne ndihemi në ankth lidhur me karierën tonë.

Why we might be victims of these career crises,

Pse ne jemi viktima të ketyre krizave,

as we're weeping softly into our pillows.

ndërkohë që përlotemi butësisht mbi jastëkët tonë.

One of the reasons why we might be suffering

Një nga arsyet pse ne mund të vuajmë

is that we are surrounded by snobs.

është se jemi të rrethuar nga snobist, arrogantë.

In a way, I've got some bad news,

Tani, në një farë mënyre kam ca lajme të këqija,

particularly to anybody who's come to Oxford from abroad.

sidomos për ata që kanë ardhur në Oxford nga jashtë shtetit.

There's a real problem with snobbery,

Snobizmi është një problem i vërtetë.

because sometimes people from outside the U.K.

Sepse, shumëherë njerëzit që vijnë në Britaninë e Bashkuar mendojnë

imagine that snobbery is a distinctively U.K. phenomenon,

që ky snobizëm është një fenomen i vecantë për Britaninë

fixated on country houses and titles.

i lidhur me shtëpitë tipike dhe fisnikërinë.

The bad news is that's not true.

Lajmi i keq eshte se kjo nuk eshte e vertete.

Snobbery is a global phenomenon; we are a global organization,

Snobizmi është një fenomen global.

this is a global phenomenon.

Ne jemi një organizatë botërore. Ky është një fenomen botëror.

What is a snob?

Ekziston. Cfare është një snob?

A snob is anybody who takes a small part of you,

Një snob është dikush që merr një pjesë tënden

and uses that to come to a complete vision of who you are.

dhe e përdor atë për të arritur në një vizion të kompletuar se kush jeni ju.

That is snobbery.

Ky është snobizmi.

The dominant kind of snobbery that exists nowadays is job snobbery.

Dhe snobizmi më dominues

që ekziston sot është snobizmi i punës.

You encounter it within minutes at a party, when you get asked

Ndeshesh në çdo minute në një mbrëmje,

kur dikush të bën pyetjen simbolike më të famshme

that famous iconic question of the early 21st century,

të shekullit të 21, "Cfarë pune bën?"

"What do you do?"

According to how you answer that question,

Dhe në varësi se si i përgjigjesh kësaj pyetje,

people are either incredibly delighted to see you,

njerëzit ose janë shumë të lumtur kur të shikojnë,

or look at their watch and make their excuses.

ose fillojnë të shohin orën e tyre dhe gjejnë justifikime për tu larguar.

(Laughter)

(Qeshje)

Now, the opposite of a snob is your mother.

E kundërta e një snobisti është nëna juaj.

(Laughter)

(Qeshje)

Not necessarily your mother, or indeed mine,

Jo domosdoshmërisht nëna juaj, ose e imja.

but, as it were, the ideal mother,

Por, sikur të ishte, nëna ideale.

somebody who doesn't care about your achievements.

Dikush që nuk i intereson se cfarë ke arritur.

Unfortunately, most people are not our mothers.

Por fatkeqësisht, shumë njerëz nuk janë si mamatë tona.

Most people make a strict correlation between how much time,

Shumica e njerëzve bëjnë një lidhje të ngushtë midis sasisë së kohës,

and if you like, love --

dhe dashurisë, jo dashurisë romantike,

not romantic love, though that may be something --

dhe ajo mund të jetë një,

but love in general, respect -- they are willing to accord us,

por dashurisë në përgjithësi, respektit

që ata duan të na kushtojnë ne, që do të jetë e përcaktuar në mënyrë strikte

that will be strictly defined by our position in the social hierarchy.

nga pozicioni ynë në hierarkinë sociale.

And that's a lot of the reason why we care so much about our careers

Dhe kjo është pjesa me e madhe e arsyes përse interesohemi kaq shumë për karierën tonë.

and indeed start caring so much about material goods.

Dhe përse fillojmë të kujdesemi kaq shumë për të mirat materiale.

You know, we're often told that we live in very materialistic times,

Thuhet shpesh, që ne jetojmë në një kohë shumë materialiste,

that we're all greedy people.

që ne jemi të tërë njerëz të babëzitur.

I don't think we are particularly materialistic.

Unë nuk mendoj që ne jemi materialistë në mënyrë të vecantë.

I think we live in a society which has simply pegged certain emotional rewards

Mendoj që ne jetojmë në një shoqëri

e cila ka krijuar disa shpërblime emocionale

to the acquisition of material goods.

nga përvetesimi i të mirave materiale.

It's not the material goods we want; it's the rewards we want.

Nuk janë të mirat materiale ato që duam. Janë shpërblimet.

It's a new way of looking at luxury goods.

Dhe kjo është një nga mënyrat për të vlerësuar të mirat lluksoze.

The next time you see somebody driving a Ferrari, don't think,

Kur ju shikoni dikë që nget një Ferrarri

mos mendoni që "Ky është dikush që është lakmiqar"

"This is somebody who's greedy."

Think, "This is somebody who is incredibly vulnerable and in need of love."

Mendoni, "Ky është dikush që është shumë i dobët dhe ka nevoje për dashuri."

Me fjalë të tjera -- (Qeshje)

(Laughter)

Feel sympathy, rather than contempt.

ndjeni keqardhje, jo përbuzje.

There are other reasons --

Ka dhe arsye të tjera --

(Laughter)

(Qeshje)

There are other reasons why it's perhaps harder now to feel calm than ever before.

Ka arsye të tjera pse ndoshta është më e vështirë tani

se më parë të ndihesh i qetë.

One of these, and it's paradoxical,

Një nga këto, dhe është paradoksiale pasi është e lidhur me dicka të këndshme,

because it's linked to something that's rather nice,

është shpresa që ne kemi për karrierën tonë.

is the hope we all have for our careers.

Never before have expectations been so high

Kurrë ndonjëherë, pritshmëritë nuk kanë qenë kaq të larta

about what human beings can achieve with their lifespan.

për atë që qëniet njerëzore mund të arrijnë në jetën e tyre.

We're told, from many sources, that anyone can achieve anything.

Ne na thuhet, nga shumë burime, që cdokush mund të arrijë gjithcka.

We've done away with the caste system,

Ne e kemi shkatërruar sistemin e shtresave njerëzore.

we are now in a system where anyone can rise to any position they please.

Ne tani jemi në sistemin ku cdokush mund të ngrihet

në cdo pozicion që dëshiron.

And it's a beautiful idea.

Dhe kjo është një ide e bukur.

Along with that is a kind of spirit of equality;

Bashkë me këtë vjen dhe një ndjesi barazie. Ne jemi të gjithë të barabartë.

we're all basically equal.

There are no strictly defined hierarchies.

Nuk ka percaktime strikte

të hierarkive.

There is one really big problem with this,

Ekziston një problem me të vërtetë të shumë madh lidhur me këtë.

and that problem is envy.

Ky problem quhet lakmi.

Envy, it's a real taboo to mention envy,

Lakmia, është një tabu e vërtetë të përmendesh lakminë,

but if there's one dominant emotion in modern society, that is envy.

por nëse ka nje emocion dominues në shoqerinë moderne, kjo është lakmia.

And it's linked to the spirit of equality.

Dhe është i lidhur me ndjesinë e barazisë. Më lejoni ta shpjegoj.

Let me explain.

I think it would be very unusual for anyone here, or anyone watching,

Mendoj se do të ishte dicka e pazakontë për këdo që është këtu, ose që po na ndjek,

to be envious of the Queen of England.

të ketë zili Mbretëreshën e Anglisë.

Even though she is much richer than any of you are,

Edhe pse ajo është shumë më tepër e pasur nga ju.

and she's got a very large house,

Dhe ka një shtëpi shumë të madhe.

the reason why we don't envy her is because she's too weird.

Arsyeja pse ne nuk e kemi zili atë është se ajo është shumë e çuditshme.

(Laughter)

She's simply too strange.

Eshtë thjeshtë shumë e çuditshme.

We can't relate to her, she speaks in a funny way,

Ne nuk kemi asnjë lidhje me të. Ajo flet në mënyrë qesharake.

she comes from an odd place.

Vjen nga një vend i çuditshëm.

So we can't relate to her,

Kështu që nuk kuptohemi me të. Dhe ju nuk ndiheni ziliqar për një njeri që nuk kuptoheni apo ndjeni lidhje me të.

and when you can't relate to somebody, you don't envy them.

The closer two people are -- in age, in background,

Sa më afër dy njerëz të jenë, në moshë, në eksperiencat e kaluara,

in the process of identification -- the more there's a danger of envy,

në procesin e identifikimit, aq më shumë rrezik ka që lakmia të ekzistojë.

which is incidentally why none of you should ever go to a school reunion,

Dhe kjo është arsyeja përse askush nga ju nuk duhet të shkojë në takimet me ish-shokët e shkollës.

Pasi nuk ka pikë më të fortë reference

because there is no stronger reference point than people one was at school with.

sesa njerëzit që ke patur në shkollë.

The problem of modern society is it turns the whole world into a school.

Por problemi, në përgjithësi, në shoqërinë moderne, është që e shndërron të tërë botën

Everybody's wearing jeans, everybody's the same.

në një shkollë. Të gjithë veshin xhinse, të gjthë janë njësoj.

And yet, they're not.

Edhe në fakt, ata nuk janë.

So there's a spirit of equality combined with deep inequality,

Ka një ndjesi barazie, e kombinuar me një pabarazi të thellë.

which can make for a very stressful situation.

E cila krijon - mund të krijojë një situatë shumë stresuese.

It's probably as unlikely that you would nowadays

Ndoshta është e pazakontë në ditët e sotme

become as rich and famous as Bill Gates,

që ju të bëheni të pasur dhe të famshëm si Bill Gates,

as it was unlikely in the 17th century

sa ishte e pamundur ne shekullin e 17-të

that you would accede to the ranks of the French aristocracy.

që ju do të ngriheshit në rangjet e aristokracisë Franceze.

But the point is, it doesn't feel that way.

Por çështja është, që nuk ndihet në këtë mënyrë.

It's made to feel, by magazines and other media outlets,

Nga revistat dhe burime të tjera të medias, është bërë e tillë që të ndihet

that if you've got energy, a few bright ideas about technology, a garage --

sikur ju të keni energjitë, disa ide brilante për teknologjinë,

një garazh, ju mund të filloni diçka të madhe.

you, too, could start a major thing.

(Laughter)

(Qeshje)

The consequences of this problem make themselves felt in bookshops.

Dhe pasojat e këtij problemi ndihen akoma më shumë kur shkojmë në një librari.

When you go to a large bookshop and look at the self-help sections,

Kur shkon në një librari e madhe, dhe shikon tek seksioni i librave për vetë-ndihmë,

as I sometimes do --

ashtu siç e bëj unë zakonisht,

if you analyze self-help books produced in the world today,

nëse analizon librat për vetë-ndihmë që janë prodhuar

në botë sot, janë dy llojesh.

there are basically two kinds.

The first kind tells you, "You can do it! You can make it! Anything's possible!"

Lloji i parë të thotë, "Ju mund ta bëni! Ju mund ta arrini! Cdo gjë është e mundur!"

Dhe lloji tjetër të tregon se si të përballesh

The other kind tells you how to cope with what we politely call "low self-esteem,"

me atë që ne në mënyrë të sjellshme e quajnë "vetë-vlerësim të ulët,"

or impolitely call, "feeling very bad about yourself."

ose në mënyrë të pasjellshme "se sa keq ndihesh për veten tënde."

There's a real correlation

Ekziston një korrelacion i vërtetë,

between a society that tells people that they can do anything,

një korrelacion i vërtetë midis shoqërisë që i thotë njerëzve që ata mund të bëjnë gjithçka,

and the existence of low self-esteem.

dhe ekzistencës së vetë-vlerësimit të ulët.

So that's another way in which something quite positive can have a nasty kickback.

Eshtë një tjetër mënyrë, ku diçka që është disi pozitive

mund të ketë pasojë të pështirë.

There is another reason why we might be feeling more anxious --

Ka një arsye tjetër pse ne mund të ndihemi në ankth,

about our careers, about our status in the world today, than ever before.

më shumë se asnjëherë, për karrierën tonë, për statusin tonë në botë.

And it's, again, linked to something nice.

Dhe është sërisht, e lidhur me diçka të këndshme.

And that nice thing is called meritocracy.

Dhe kjo diçka e këndshme quhet meritokraci.

Everybody, all politicians on Left and Right,

Cdokush, të gjithë politikanët të djathtë e të majtë,

agree that meritocracy is a great thing,

janë dakort që meritokracia është shumë e mirë,

and we should all be trying to make our societies really, really meritocratic.

dhe ne duhet të mundohemi ti bëjmë shoqëritë tona akoma më shumë meritokratike.

In other words -- what is a meritocratic society?

Me fjalë të tjera, cfarë është një shoqëri meritokratike?

A meritocratic society is one in which, if you've got talent and energy and skill,

Një shoqëri meritokratike është një shoqëri ku

nëse ke talent, energji dhe aftësi,

you will get to the top, nothing should hold you back.

ju do të arrini në majë. Asgjë nuk duhet t'ju pengojë.

It's a beautiful idea.

Eshtë një ide shumë e bukur. Problemi është

The problem is, if you really believe in a society

që nëse ju me të vërtetë besoni në një shoqëri

where those who merit to get to the top, get to the top,

ku ata që e meritojnë të arrijnë në majë, arrijnë në shkallën më të lartë,

you'll also, by implication, and in a far more nasty way,

ju gjithashtu, si pasojë, dhe në mënyrë të pështirë,

believe in a society where those who deserve to get to the bottom

besoni në një shoqëri ku ata që e meritojnë të jenë të fundit

also get to the bottom and stay there.

arrijnë fundin dhe qëndrojnë aty.

In other words, your position in life comes to seem not accidental,

Me fjalë të tjera, pozicioni që arrini në jetë duket sikur nuk ndodh rastësisht,

but merited and deserved.

por është i merituar dhe i dëshiruar.

And that makes failure seem much more crushing.

Dhe kjo e bën dështimin të duket akoma edhe më shkatërrues.

You know, in the Middle Ages, in England,

E dini që në, kohën e mesjetës, në Angli,

when you met a very poor person,

kur takoje një njeri shumë të varfër,

that person would be described as an "unfortunate" --

ai person përshkruhej si i "pafat".

literally, somebody who had not been blessed by fortune, an unfortunate.

Me fjalë të tjera, dikush që nuk ka qënë i bekuar nga fati, një i pafat.

Nowadays, particularly in the United States,

Ditët e sotme, sidomos në Shtetet e Bashkuara,

if you meet someone at the bottom of society,

nëse takon dikë që është në nivelet e fundit të shoqërisë,

they may unkindly be described as a "loser."

ata, në mënyre jo shumë të këndshme, përshkruhen si "dështak".

There's a real difference between an unfortunate and a loser,

Ka një ndryshim të madh midis të pafatit dhe dështakut.

and that shows 400 years of evolution in society

Dhe kjo tregon 400 vjet të evolucionit të shoqërisë,

and our belief in who is responsible for our lives.

dhe të besimit tonë se kush është përgjegjës për jetën tonë.

It's no longer the gods, it's us. We're in the driving seat.

Nuk janë më Zotat, por jemi ne. Jemi ne ata që drejtojmë,

That's exhilarating if you're doing well,

Kjo është fantastke nëse po ju ecin gjërat ashtu sic duhet,

and very crushing if you're not.

dhe është shkatërruese në rastin e kundërt.

It leads, in the worst cases --

Në rastet më të këqija, rezulton në analizat e sociologëve

in the analysis of a sociologist like Emil Durkheim --

si Emil Durkheim, që thonë se con në rritjen e shifrave të vetëvrasjeve.

it leads to increased rates of suicide.

There are more suicides in developed, individualistic countries

Ka më shumë vetëvrasje në vendet individualiste të zhvilluara

than in any other part of the world.

se sa në cdo anë tjetër të botës.

And some of the reason for that

Dhe një pjesë e arsyes për këtë është se njerëzit reagojnë ndaj asaj që u ndodh

is that people take what happens to them extremely personally --

në mënyrë ekstreme shumë personale.

they own their success, but they also own their failure.

Pronësinë e suksesit të tyre. Por dhe të dështimit të tyre.

Is there any relief from some of these pressures

A ka ndonjë clirim nga tërë këto presione

that I've been outlining?

që jam duke përmendur?

I think there is.

Mendoj se ka. Dua të rikthehem te disa prej tyre.

I just want to turn to a few of them.

Let's take meritocracy.

Le të marim meritokracinë.

This idea that everybody deserves to get where they get to,

Ideja që cdokush e meriton të arrijë aty ku ata arrijnë.

I think it's a crazy idea, completely crazy.

Mendoj se është një ide e cmendur, komplet e cmendur.

I will support any politician of Left and Right,

Do të mbështesja cdo politikan të majtë apo të djathtë,

with any halfway-decent meritocratic idea;

me një gjysëm mendimi të saktë mbi idenë e meritokracisë.

I am a meritocrat in that sense.

Unë kam meritokrat dhe ky është fakt.

But I think it's insane to believe

Por mendoj që është cmenduri të besosh që ne do të

that we will ever make a society that is genuinely meritocratic;

bëjme një shoqëri me te vërtetë meritrokratike. Eshtë një ëndërr e pamundur.

it's an impossible dream.

The idea that we will make a society where literally everybody is graded,

Ideja që ne do mund të bëjmë një shoqëri

ku cdokush vlerësohet sipas një shkalle,

the good at the top, bad at the bottom,

të mirët në majë, dhe të këqinjtë në fund,

exactly done as it should be, is impossible.

dhe është e bërë ashtu sic duhet, është e pamundur.

There are simply too many random factors:

Thjesht ka shumë faktorë që influencojnë këtë.

accidents, accidents of birth,

Aksidente, aksidente në lindje,

accidents of things dropping on people's heads, illnesses, etc.

aksidente të gjërave që bien mbi kokat e njerëzve, sëmundje, etj.

We will never get to grade them,

Ne nuk mund ti klasifikojmë këto.

never get to grade people as they should.

Asnjëherë ashtu sic duhet.

I'm drawn to a lovely quote by St. Augustine in "The City of God,"

Më tërheq një thënie nga Shën Agustini në "Qyteti i Zotit",

where he says, "It's a sin to judge any man by his post."

ku ai thotë, "Eshtë një mëkat të gjykosh dikë nga pozicioni i tij."

In modern English that would mean

Ne gjuhën moderne kjo nënkupton,

it's a sin to come to any view of who you should talk to,

është në mëkat të vendosësh se kujt duhet ti flasësh

në varësi të kartvizitës së tyre.

dependent on their business card.

It's not the post that should count.

Nuk është pozita që ka rëndësi.

According to St. Augustine, only God can really put everybody in their place;

Dhe sipas Shën Agustinit,

është vetëm Zoti që mund të vendosë cdokund aty ku duhet.

he's going to do that on the Day of Judgment,

Dhe Ai do ta bëjë atë në Ditën e Gjykimit.

with angels and trumpets, and the skies will open.

me engjëj dhe trumpeta, dhe të gjithë qiejt do të hapen.

Insane idea, if you're a secularist person, like me.

Ide e cmendur, nëse je person indiferent ndaj fesë, si puna ime.

But something very valuable in that idea, nevertheless.

Por pavarësisht, ka dicka shumë me vlerë në këtë ide.

Me fjalë të tjera, mos u nxitoni kur vjen puna të gjykoni të tjerët.

In other words, hold your horses when you're coming to judge people.

You don't necessarily know what someone's true value is.

Ju jo gjithmonë e dini vlerën e vërtetë të dikujt.

That is an unknown part of them,

Ka një anë të panjohur të tyre.

and we shouldn't behave as though it is known.

Dhe ne nuk duhet të sillemi sikur cdo gjë të jetë e njohur.

There is another source of solace and comfort for all this.

Ka një burim tjetër ngushëllimi në tërë këtë.

When we think about failing in life, when we think about failure,

Kur ne mendojnë rreth dështimit në jetë, kur ne mendojmë dështimin,

one of the reasons why we fear failing

një nga arsyet pse ne kemi frike nga dështimi nuk është thjesht

is not just a loss of income, a loss of status.

humbja e të ardhurave, humbja e statusit.

What we fear is the judgment and ridicule of others.

Cfarë ne kemi frikë është gjykimi dhe tallja nga të tjerët. Dhe kjo ekziston.

And it exists.

The number one organ of ridicule, nowadays, is the newspaper.

E dini që një nga organet që vihen më shumë në lojë

në ditët e sotme, është gazeta.

If you open the newspaper any day of the week,

Nëse e hap gazetën në cfarëdo dite të javës,

it's full of people who've messed up their lives.

është e mbushur plot me njerëz që kanë shkatërruar jetën e tyre.

They've slept with the wrong person, taken the wrong substance,

Mund të kenë fjetur me personin e gabuar. Mund të kenë pirë substanca të gabuara.

passed the wrong piece of legislation --

Mund të kenë miratuar ligje të gabuara. Cfarëdo lloj qoftë.

whatever it is, and then are fit for ridicule.

Ata janë perfekt për tu tallur.

In other words, they have failed. And they are described as "losers."

Me fjalë të tjera, ata kanë dështuar. Ata mund të përshkruhen si "dështakë".

Now, is there any alternative to this?

Po, a ka ndonjë alternativë për këtë?

I think the Western tradition shows us one glorious alternative, which is tragedy.

unë mendoj se tradita Perëndimore na jep një alternative të shkëlqyer.

Dhe kjo është tragjedia.

Tragic art, as it developed in the theaters of ancient Greece,

Arti tragjik, ashtu sic u zhvillua në teatrat antik grek,

in the fifth century B.C., was essentially an art form

në shekullin e 5-të para Krishtit, ishte në thelb një formë arti

devoted to tracing how people fail,

përkushtuar gjetjes së si dështojnë njerëzit.

and also according them a level of sympathy,

Dhe sipas tyre, dhe të një farë simpatie.

which ordinary life would not necessarily accord them.

Simpati të cilën jeta e zakonshme nuk ia jep gjithmonë.

A few years ago, I was thinking about this,

Më kujtohet disa vjet më parë, po mendoja për tërë këtë.

and I went to "The Sunday Sport,"

Dhe shkova të vizitoja "The Sunday Sport",

a tabloid newspaper I don't recommend you start reading

një gazetë thashethemesh që nuk iu'a rekomandoj ta lexoni,

if you're not familiar with it already.

nëse nuk e dini akoma se cfarë është.

(Laughter)

Vajta të flisja me ta

And I went to talk to them

about certain of the great tragedies of Western art.

rreth tragjedive të mëdha të artit Perendimor.

I wanted to see how they would seize the bare bones of certain stories,

Dhe doja të shikoja se si do ti vlerësonin ata

disa lloj historish nëse do paraqiteshin si lajme për ta

if they came in as a news item at the news desk on a Saturday afternoon.

në një të shtunë pasdrekë.

I mentioned Othello; they'd not heard of it but were fascinated.

Kështu fola me ta rreth Otellos. Ata nuk kishin dëgjuar ndonjëherë për të por u mrekulluan nga historia.

(Laughter)

(Qeshje)

I asked them to write a headline for the story.

Dhe i kerkova të shkruajnë një titull kryesor për historinë e Otellos.

They came up with "Love-Crazed Immigrant Kills Senator's Daughter."

Përfunduan me "Emigranti i cmendur nga dashuria vret vajzën e senatorit"

Splashed across the headline.

si titull për faqen kryesore.

I gave them the plotline of Madame Bovary.

I dhashë një përmbledhje peër Madame Bovary.

Again, a book they were enchanted to discover.

Një libër që ata, sërisht, ishin të mrekulluar të zbulonin.

And they wrote "Shopaholic Adulteress Swallows Arsenic After Credit Fraud."

Dhe ata shkruan "Një e përdalë gëlltit arsenik pas një vjedhje kredie"

(Laughter)

(Qeshje)

And then my favorite --

Dhe më pas e preferuara ime.

they really do have a kind of genius of their own, these guys --

Jane me të vërtetë gjeni, keta djem.

my favorite is Sophocles' Oedipus the King:

E preferuara im është Sofokliu "Mbreti Edip".

"Sex With Mum Was Blinding."

Ata përfunduan me "Seksi me mamanë ishte verbues"

(Laughter)

(Qeshe)

(Applause)

(Duartrokitje)

In a way, if you like, at one end of the spectrum of sympathy,

Në një farë mënyrë, në një ane të spektrumit të mbështetjes,

you've got the tabloid newspaper.

ke gazeta thashethemesh.

At the other end of the spectrum, you've got tragedy and tragic art.

Në anën tjetër të spektrit ke tragjedinë dhe artin tragjik.

And I suppose I'm arguing that we should learn a little bit

Dhe mendoj se po diskutoj që ne duhet të mësojmë pak

about what's happening in tragic art.

rreth asaj që ndodh në artin tragjik.

It would be insane to call Hamlet a loser.

Do të ishte cmenduri nëse do ta quanim Hamletin një dështak.

He is not a loser, though he has lost.

Ai nuk është një dështak, edhe pse ka humbur.

And I think that is the message of tragedy to us,

Mendoj se është një mesazh i tragjedisë për ne,

and why it's so very, very important, I think.

që pse është kaq i rëndësishëm.

The other thing about modern society and why it causes this anxiety,

Një tjetër karakteristikë e shoqërive moderne,

dhe pse shkakton këtë ankth,

is that we have nothing at its center that is non-human.

është që ne nuk kemi asgjë në qendër të saj që nuk është humane.

We are the first society to be living in a world

Ne jemi shoqëria e parë që jeton në këtë botë

where we don't worship anything other than ourselves.

ku ne nuk adhurojmë askënd përvec vetes sonë.

We think very highly of ourselves, and so we should;

Ne e shikojmë veten shumë lart. Dhe ashtu duhet.

we've put people on the Moon, done all sorts of extraordinary things.

Ne kemi dërguar njerez deri në hënë. Kemi bërë gjithë ato gjëra të jashtëzakonshme.

Dhe prandaj kemi tendence të adhurojmë veten tonë.

And so we tend to worship ourselves. Our heroes are human heroes.

Heronjtë tanë janë heronj njerëzorë.

That's a very new situation.

Kjo është një situatë e re.

Most other societies have had, right at their center,

Shumica e shoqërive kanë patur në qendër të tyre

the worship of something transcendent: a god, a spirit, a natural force,

adhurimin e dickaje të mbinatyrshme. Një Zot,

një shpirt, një force natyrore, universi.

the universe, whatever it is -- something else that is being worshiped.

Cfarëdo që të jetë, ishte dicka tjetër që adhurohej.

We've slightly lost the habit of doing that,

Ne e kemi humbur pakëz zakonin e të bërit këtë.

which is, I think, why we're particularly drawn to nature.

Që mendoj se ne jemi të ndikuar nga natyra.

Jo për hir të shëndetit tonë, edhe pse prezantohet në këtë formë.

Not for the sake of our health, though it's often presented that way,

Por sepse është një arratisje nga natyra njerëzore.

but because it's an escape from the human anthill.

It's an escape from our own competition,

Eshtë një arratisje nga forma jonë komplete

and our own dramas.

dhe e dramave tona.

And that's why we enjoy looking at glaciers and oceans,

Ja pse ne kenaqemi duke parë akullnajat dhe oqeanet,

and contemplating the Earth from outside its perimeters, etc.

dhe duke vrojtuar Tokën nga perimetri i saj i jashtëm, etj.

We like to feel in contact with something that is non-human,

Na pëlqen të ndihemi në kontakt me dicka që nuk është njerëzore.

and that is so deeply important to us.

Dhe është në brendësi shumë e rëndësishme për ne.

What I think I've been talking about really is success and failure.

Ajo që po flas është suksesi dhe dështimi.

And one of the interesting things about success

Dhe dicka interesante mbi suksesin

is that we think we know what it means.

është se ne mendojmë që ne e dimë kuptimin e tij.

If I said that there's somebody behind the screen who's very successful,

Nëse do t'ju thoja që është dikush pas skene

i cili është shumë i sukseshëm, menjëhere disa ide do t'ju vijnë në mendje.

certain ideas would immediately come to mind.

You'd think that person might have made a lot of money,

Ju do të mendoni që ai person do të ketë shumë para,

ka pasur arritje në disa fusha.

achieved renown in some field.

My own theory of success --

Teoria ime e suksesit, dhe unë jam dikush

I'm somebody who's very interested in success,

që jam shumë i interesuar për suksesin. Me të vërtetë dua të jem i sukseshëm.

I really want to be successful,

always thinking, how can I be more successful?

Gjithmonë mendoj. "Si mund të bëhem akoma më i suksesshëm?"

But as I get older, I'm also very nuanced about what that word "success" might mean.

Sa më shumë kalon koha, aq më shumë nuanca vë re

në kuptimet e mundshme të fjalës "sukses".

Here's an insight that I've had about success:

T'ju jap mendim tim që unë kam rreth suksesit.

Nuk mund të jesh i sukseshëm në gjithcka.

You can't be successful at everything.

We hear a lot of talk about work-life balance.

Dëgjojmë shumë për balancën punë-jetë.

Nonsense.

Pa kuptim. S'mund ti kesh të gjitha. S'mundesh.

You can't have it all. You can't.

So any vision of success has to admit what it's losing out on,

Kështu cdo perceptim i suksesit

duhet të pranojë cfarë po humbet ndërkohë,

where the element of loss is.

ku ndodhet elementi humbje.

And I think any wise life will accept,

Unë mendoj që cdo jetë inteligjente do të pranojë

as I say, that there is going to be an element where we're not succeeding.

sic i quaj unë, që do ketë një element ku ne nuk jemi të sukseshëm.

And the thing about a successful life is that a lot of the time,

Dhe cështja rreth jetës së sukseshme,

është që shumicën e kohës, idetë tona

our ideas of what it would mean to live successfully are not our own.

se cfarë do të thotë të jetosh në mënyrë të sukseshme, nuk janë idetë tona.

They're sucked in from other people;

I kemi thithur nga njerëz të tjerë.

chiefly, if you're a man, your father, and if you're a woman, your mother.

Zakonisht, nëse je mashkull, babai yt.

Dhe nëse je femër, nëna jote.

Psychoanalysis has been drumming home this message for about 80 years.

Psikoanalistët e kanë dhënë këtë mesazh prej 80 vjetësh.

No one's quite listening hard enough, but I very much believe it's true.

Askush nuk i dëgjon me vëmendje. Por unë besoj që kjo është e vërtetë.

And we also suck in messages from everything from the television,

Ne marrim e kopjojmë edhe mesazhe të tjera

nga gjithcka, televizioni, reklamat,

to advertising, to marketing, etc.

nga marketingu etj.

These are hugely powerful forces

Këto janë forca me fuqi të madhe

that define what we want and how we view ourselves.

që përcaktojnë cfarë ne duam, dhe si e shikojmë veten.

When we're told that banking is a very respectable profession,

Kur na thuhet që të punosh në bankë është një profesion shumë i respektuar

a lot of us want to go into banking.

shumë prej nesh duan të punojnë në banka.

When banking is no longer so respectable, we lose interest in banking.

Kur puna në bankë nuk është më e respektuar, ne humbasim interesin.

We are highly open to suggestion.

Ne jemi tepër të hapur ndaj sugjerimeve.

So what I want to argue for is not that we should give up

Atë që dua të them, nuk është që ju duhet të hiqni dorë

on our ideas of success,

nga idetë tuaja për suksesin.

but we should make sure that they are our own.

Por që ne duhet të sigurohemi që këto janë tonat.

We should focus in on our ideas,

Ne duhet të fokusohemi në idetë tona.

and make sure that we own them;

Të sigurohemi që ne jemi pronarët e tyre,

that we are truly the authors of our own ambitions.

që ne jemi autorët e vërtetë të ambicieve tona.

Because it's bad enough not getting what you want,

Eshtë keq kur nuk merr atë që do.

Por është dhe më keq kur të kesh ide

but it's even worse to have an idea of what it is you want,

për atë që do, dhe të kuptosh në fund

and find out, at the end of the journey,

that it isn't, in fact, what you wanted all along.

që nuk është, në fakt, ajo që ke dashur gjatë tërë kohës.

So, I'm going to end it there.

Do ta mbyll këtu.

But what I really want to stress is: by all means, success, yes.

Ajo që dua të theksojë

në cdo mënyrë është sukses.

But let's accept the strangeness of some of our ideas.

Por, le ti pranojmë cuditshmërinë e disa prej ideve tona.

Let's probe away at our notions of success.

Le të zhbirojmë disa nga opinionet tona mbi suksesin.

Let's make sure our ideas of success are truly our own.

Le të sigurohemi që idetë e suksesit janë me të vërtetë tonat.

Thank you very much.

Shume faleminderit.

(Applause)

(Duartrokritje)

Chris Anderson: That was fascinating.

Chris Anderson: Kjo ishte magjepëse. Si ta pajtosh

But how do you reconcile this idea

idenë që dikush të jetë --

of it being bad to think of someone as a "loser,"

të qënit keq të mendosh për dikë si dështak.

with the idea that a lot of people like, of seizing control of your life,

me idenë që shumë njerëz kanë: të marrësh kontroll mbi jetën tende.

and that a society that encourages that,

Dhe një shoqëri që inkurajon këtë

perhaps has to have some winners and losers?

ndoshta duhet të ketë disa fitues dhe humbës.

Alain De Botton: Yes, I think it's merely the randomness

Alain De Botton: Po. Mendoj që është thjesht rastësia

of the winning and losing process that I want to stress,

e procesit të fitimit dhe humbjes që dua të theksoj.

because the emphasis nowadays is so much on the justice of everything,

Pasi theksi në ditët e sotme është

kaq shumë mbi drejtësinë për gjithcka

and politicians always talk about justice.

Dhe politikanët gjithmonë flasin për drejtësi.

Now I'm a firm believer in justice, I just think that it's impossible.

Unë jam besimtar i fortë në drejtësi. Thjesht mendoj që është e mundur.

So we should do everything we can to pursue it,

Kështu ne duhet të bëjmë gjithcka që mundemi,

ne duhet të bëjmë gjithcka për ta arritur atë.

but we should always remember that whoever is facing us,

Por në fund të ditës duhet të kujtojmë

që kushdo që përballet me ne, cfarëdo t'u ketë ndodhur në jetën e tyre

whatever has happened in their lives,

there will be a strong element of the haphazard.

do ketë një element të fortë shansi.

That's what I'm trying to leave room for;

Dhe ky është elementi që duhet të marrim parasysh.

otherwise, it can get quite claustrophobic.

Sepse ndryshe mund të ndihemi shumë ngushtë.

CA: I mean, do you believe that you can combine

Chris Anderson: Mendoni se mund të kombinosh

your kind of kinder, gentler philosophy of work

këtë filozofi të punës të kendshme dhe më të butë

me një ekonomi të sukseshme?

with a successful economy?

Or do you think that you can't,

Apo mendon që nuk është e mundur?

but it doesn't matter that much that we're putting too much emphasis on that?

Por nuk ka shumë rëndësi që po e theksojmë kaq shumë këtë pikë?

Alain De Botton: Tmerri është

AB: The nightmare thought

is that frightening people is the best way to get work out of them,

që ti frikësosh njerëzit është mënyra më e mirë për ti bërë të punojnë.

and that somehow the crueler the environment,

Dhe në një farë mënyrë sa më i pamëshirshëm është ambjenti

the more people will rise to the challenge.

aq më shumë njerëzit duan të përballen me këto sfida.

You want to think, who would you like as your ideal dad?

Mendoni këtë, kë do të donit si babanë tuaj ideal?

And your ideal dad is somebody who is tough but gentle.

Dhe babai juaj ideal është dikush që është i rreptë por i butë.

And it's a very hard line to make.

Dhe është vështirë ti ndash.

We need fathers, as it were, the exemplary father figures in society,

Ne kemi nevojë për baballarë, bie fjala, figurat atërore ekzemplare në shoqëri

avoiding the two extremes,

që shmangin dy ekstremitetet.

which is the authoritarian disciplinarian on the one hand,

Që është autoritar, disiplinues nga një anë.

and on the other, the lax, no-rules option.

Dhe nga ana tjetër, jo strikt, pa rregulla.

CA: Alain De Botton.

Chris Anderson: Alain De Botton.

AB: Thank you very much.

Alain de Botton: Shumë faleminderit.

(Applause)

(Duartrokitje)