A kinder, gentler philosophy of success | Alain de Botton

Translator: Dragan Bocevski Reviewer: Zdravko Smilevski

For me they normally happen, these career crises,

Кај мене редовно се случуваат, овие кризи во кариерата,

often, actually, on a Sunday evening,

најчесто, всушност, во недела навечер,

just as the sun is starting to set,

на зајдисонце,

and the gap between my hopes for myself and the reality of my life

и тогаш, разликата помеѓу моите желби за мене самиот

и реалноста за мене самиот, станува толку болно голема

starts to diverge so painfully

that I normally end up weeping into a pillow.

што обично завршувам со главата во перница, плачејќи.

I'm mentioning all this --

Го кажувам сето ова,

I'm mentioning all this because I think this is not merely a personal problem;

го кажувам ова затоа што мислам дека не е само мој проблем.

you may think I'm wrong in this,

Можеби мислите дека грешам.

but I think we live in an age when our lives are regularly punctuated

Но мислам дека живееме во доба кога во нашите животи

редовно ни се случуваат кризи во кариерата,

by career crises, by moments when what we thought we knew --

во моментите кога она што мислиме дека го знаеме

about our lives, about our careers --

за нашите животи, за нашите кариери,

comes into contact with a threatening sort of reality.

доаѓа во контакт со реалност која не изгледа толку идилично.

It's perhaps easier now than ever before to make a good living.

Овие денови е веројатно полесно да се заработи за живот отколку било кога.

It's perhaps harder than ever before

Но, веројатно е и во исто време најтешко да се остане мирен,

to stay calm, to be free of career anxiety.

и незасегнат од таа криза на кариерата.

I want to look now, if I may, at some of the reasons

Ако ми дозволите, би сакал да разгледам

некои од причините зошто ова се случува,

why we might be feeling anxiety about our careers.

да бидеме нервозни околу нашите кариери.

Why we might be victims of these career crises,

Зошто можеби сме жртви на овие кризи во кариерата,

as we're weeping softly into our pillows.

како што плачеме нежно во нашите перници.

One of the reasons why we might be suffering

Една од причините зошто можеби страдаме

is that we are surrounded by snobs.

е таа дека сме опкружени со снобови.

In a way, I've got some bad news,

Но, имам и лоши вести,

particularly to anybody who's come to Oxford from abroad.

особено за странците што доаѓаат во Оксфорд.

There's a real problem with snobbery,

Постои реален проблем со снобизмот.

because sometimes people from outside the U.K.

Бидејќи понекогаш луѓето надвор од Британија замислуваат

imagine that snobbery is a distinctively U.K. phenomenon,

дека снобизмот е исклучиво британски феномен

fixated on country houses and titles.

насочен кон куќите на село и титулите.

The bad news is that's not true.

Лошите вести се дека ова не е вистина.

Snobbery is a global phenomenon; we are a global organization,

Снобизмот е глобален феномен.

this is a global phenomenon.

Ние сме глобална организација. Ова е глобален феномен.

What is a snob?

Тој постои. Што е сноб?

A snob is anybody who takes a small part of you,

Сноб е секој кој зема мал дел од тебе

and uses that to come to a complete vision of who you are.

и го користи за да дојде до комплетна слика за тебе.

That is snobbery.

Тоа е снобизам.

The dominant kind of snobbery that exists nowadays is job snobbery.

И доминантниот вид на снобизам

кој постои денес е снобизмот на работното место.

You encounter it within minutes at a party, when you get asked

Кога сте на некоја забава го сретнувате само за неколку минути,

кога ќе ви го постават фамозното прашање

that famous iconic question of the early 21st century,

на раниот 21 век, „Што работите?“

"What do you do?"

According to how you answer that question,

И во зависност од тоа како ќе одговорите на ова прашање,

people are either incredibly delighted to see you,

луѓето се или одушевени што ве гледаат,

or look at their watch and make their excuses.

или пак погледнуваат во нивните часовници и се извинуваат што мора да одат.

(Laughter)

(смеа)

Now, the opposite of a snob is your mother.

Сега, спротивност на сноб е вашата мајка.

(Laughter)

(смеа)

Not necessarily your mother, or indeed mine,

Всушност вашата мајка можеби и не, ама мојата секако да.

but, as it were, the ideal mother,

Идеална мајка.

somebody who doesn't care about your achievements.

Некој што воопшто не се грижи за вашите постигнувања.

Unfortunately, most people are not our mothers.

Но, за жал, повеќето луѓе не се наши мајки.

Most people make a strict correlation between how much time,

Повеќето луѓе прават строга врска помеѓу тоа колку време,

and if you like, love --

или ако сакате љубов, не онаа романтичната,

not romantic love, though that may be something --

иако тоа е веќе нешто,

but love in general, respect -- they are willing to accord us,

но не таа, генерално колку љубов и почит

тие би ни дале е строго дефинирано

that will be strictly defined by our position in the social hierarchy.

од нашето место во општествената хиерархија.

And that's a lot of the reason why we care so much about our careers

И ова е многу од причината зошто ние толку многу се грижиме за нашата кариера.

and indeed start caring so much about material goods.

И сме почнале да се грижиме за материјалните добра.

You know, we're often told that we live in very materialistic times,

Знаете, чести ни кажуваат дека живееме во многу материјален свет,

that we're all greedy people.

дека сме алчни луѓе.

I don't think we are particularly materialistic.

Јас не мислам дека сме посебно материјалисти.

I think we live in a society which has simply pegged certain emotional rewards

Јас мислам дека живееме во општество кое едноставно

ги поистоветило одредени емоционални награди

to the acquisition of material goods.

со добивањето на материјални добра.

It's not the material goods we want; it's the rewards we want.

Ние всушност не ги сакаме материјалните добра. Ги сакаме (емоционалните) награди.

It's a new way of looking at luxury goods.

И ова е еден нов начин на кој што може да гледаме на луксузните добра.

The next time you see somebody driving a Ferrari, don't think,

Следниот пат кога ќе видите како некој вози Ферари

не помислувајте - „Ова е некој што е алчен.“

"This is somebody who's greedy."

Think, "This is somebody who is incredibly vulnerable and in need of love."

Помислете - „Ова е некој што е особено ранлив и му треба љубов.“

Со други зборови -- (смеа)

(Laughter)

Feel sympathy, rather than contempt.

чувствувајте сочувство, наместо презир.

There are other reasons --

Има и други причини

(Laughter)

(смеа)

There are other reasons why it's perhaps harder now to feel calm than ever before.

Зошто денес е потешко да се чувствуваме мирни

отколку било кога во историјата.

One of these, and it's paradoxical,

Една од овие, е поврзана со нешто што е убаво и затоа е парадоксално,

because it's linked to something that's rather nice,

е надежта што сите ја имаме во врска со нашите кариери.

is the hope we all have for our careers.

Never before have expectations been so high

Никогаш порано очекувањата не биле толку големи

about what human beings can achieve with their lifespan.

за тоа што се може да се постигне во еден човечки живот.

We're told, from many sources, that anyone can achieve anything.

Ни кажуваат, од многу извори, дека секој може да постигне што е да посака.

We've done away with the caste system,

Се ослободивме од кастинскиот систем.

we are now in a system where anyone can rise to any position they please.

Сега сме во систем во кој било кој може да се издигне

до која и да посака позиција.

And it's a beautiful idea.

И тоа е прекрасна идеја.

Along with that is a kind of spirit of equality;

Заедно со неа доаѓа и еден дух на еднаквост. Дека ние сме во основа еднакви.

we're all basically equal.

There are no strictly defined hierarchies.

Нема строго дефинирани

хиерархии.

There is one really big problem with this,

Има еден голем проблем со ова.

and that problem is envy.

А тој проблем е зависта.

Envy, it's a real taboo to mention envy,

Зависта, табу е дури и да се спомне завист,

but if there's one dominant emotion in modern society, that is envy.

но ако во денешното општество постои доминантна емоција, тоа е зависта.

And it's linked to the spirit of equality.

И таа е поврзана со духот на еднаквоста. Дозволете да објаснам.

Let me explain.

I think it would be very unusual for anyone here, or anyone watching,

Мислам дека би било доста необично за било кој тука, или некој што гледа,

to be envious of the Queen of England.

да и завидува на кралицата на Англија.

Even though she is much richer than any of you are,

Иако таа е многу побогата отколку било кој тука.

and she's got a very large house,

Има огромна куќа.

the reason why we don't envy her is because she's too weird.

Причината зошто не и завидуваме е затоа што таа е многу чудна.

(Laughter)

She's simply too strange.

Таа едноставно ни е премногу страна нам.

We can't relate to her, she speaks in a funny way,

Не можеме да створиме однос со неа. Таа зборува на смешен начин.

she comes from an odd place.

Доаѓа од чудно место.

So we can't relate to her,

Значи не можеме да створиме однос со неа. А кога не можете да створите однос со некој, не можете ни да му завидувате.

and when you can't relate to somebody, you don't envy them.

The closer two people are -- in age, in background,

Колку се поблизу две личности, по возраст, по позадина,

in the process of identification -- the more there's a danger of envy,

во процесот на идентификација, толку повеќе постои опасност од завист.

which is incidentally why none of you should ever go to a school reunion,

А тоа е и една од причините зошто не би требало да одите на годишнини од матура.

Бидејќи не постои посилна референтна точка

because there is no stronger reference point than people one was at school with.

отколку луѓето со кои заедно сте учеле.

The problem of modern society is it turns the whole world into a school.

Но, проблемот со денешното општество е дека го претвора целиот свет во

Everybody's wearing jeans, everybody's the same.

огромно училиште. Сите носат фармерки, сите се исти.

And yet, they're not.

А сепак, не се.

So there's a spirit of equality combined with deep inequality,

Значи, постои дух на еднаквост, во исто време со длабоки нееднаквости.

which can make for a very stressful situation.

И ова создава многу стресна ситуација.

It's probably as unlikely that you would nowadays

Најверојатно е невозможно во денешно време

become as rich and famous as Bill Gates,

да станете толку богат или познат како Бил Гејтс,

as it was unlikely in the 17th century

како што било невозможно во 17тиот век

that you would accede to the ranks of the French aristocracy.

да се издигнете до ранкот на француката аристократија.

But the point is, it doesn't feel that way.

Но поентата е дека денес не се чувствуваме на таков начин.

It's made to feel, by magazines and other media outlets,

Се прави да се чувствуваме, од весниците и другите медиуми,

that if you've got energy, a few bright ideas about technology, a garage --

дека ако имате енергија, неколку бистри технолошки идеи,

гаража, можете да направите нешто навистина големо.

you, too, could start a major thing.

(Laughter)

(смеа)

The consequences of this problem make themselves felt in bookshops.

И последиците од ова можат да се видат во книжарниците.

When you go to a large bookshop and look at the self-help sections,

Кога ќе отидете во поголема книжарница и го погледнете одделот за самопомош,

as I sometimes do --

како што и јас понекогаш правам,

if you analyze self-help books produced in the world today,

и ако ги анализирате тие книги,

има два вида.

there are basically two kinds.

The first kind tells you, "You can do it! You can make it! Anything's possible!"

Првиот ви вели - „Вие можете! Можете да го направите тоа! Се е возможно!“

А другиот вид ви кажува како да се справите

The other kind tells you how to cope with what we politely call "low self-esteem,"

со она што културно се нарекува „ниско ниво на самодоверба,“

or impolitely call, "feeling very bad about yourself."

или некултурно се нарекува „да се чувствуваш навистина лошо во врска со себе“.

There's a real correlation

Има вистинска врска, вистинска врска

between a society that tells people that they can do anything,

помеѓу општество кое им вели на луѓето дека можат да на прават се што сакаат

and the existence of low self-esteem.

и постоењето на ниско ниво на самодоверба.

So that's another way in which something quite positive can have a nasty kickback.

Па, ова е уште еден начин на кој нешто што е прилично позитивно

може да има незгодна последица.

There is another reason why we might be feeling more anxious --

Има и друга причина зошто можеби се чувствуваме понервозни,

about our careers, about our status in the world today, than ever before.

во врска со нашите кариери, во врска со нашиот статус во светот, отколку кога и да било порано.

And it's, again, linked to something nice.

И повторно, е поврзано со нешто позитивно.

And that nice thing is called meritocracy.

И таа позитивна работа се нарекува меритократија.

Everybody, all politicians on Left and Right,

Сите, сите политичари леви и десни,

agree that meritocracy is a great thing,

се сложуваат дека меритократијата е прекрасна работа,

and we should all be trying to make our societies really, really meritocratic.

и дека секогаш треба да се трудиме да ги направиме нашите општества навистина меритократски.

In other words -- what is a meritocratic society?

Со други зборови, што е меритократско општество? (општество со заслуги)

A meritocratic society is one in which, if you've got talent and energy and skill,

Меритократско општество е некое во кое

ако имаш талент, енергија и вештина,

you will get to the top, nothing should hold you back.

ќе стигнеш до врвот. Не би постоело ништо да те спречи.

It's a beautiful idea.

Тоа е прекрасна идеја. Но, проблемот е

The problem is, if you really believe in a society

што ако навистина веруваш во општество каде што

where those who merit to get to the top, get to the top,

тие што заслужуваат да стигнат до врвот, стигнуваат до врвот,

you'll also, by implication, and in a far more nasty way,

ти автоматски ќе веруваш и, на многу лош начин,

believe in a society where those who deserve to get to the bottom

во општество каде тие што заслужуваат да дојдат до дното

also get to the bottom and stay there.

исто така доаѓаат до дното и остануваат таму.

In other words, your position in life comes to seem not accidental,

Со други зборови, испаѓа дека вашата позиција во општеството не е случајна,

but merited and deserved.

туку е заслужена.

And that makes failure seem much more crushing.

И тоа прави поразот да биде многу пострашен.

You know, in the Middle Ages, in England,

Знаете, во средниот век, во Англија,

when you met a very poor person,

кога ќе сретневте некој многу сиромав човек,

that person would be described as an "unfortunate" --

тој ќе беше опишан како „нек’сметлија“.

literally, somebody who had not been blessed by fortune, an unfortunate.

Буквално, некој кој не бил благословен со среќа, т.е. несреќен.

Nowadays, particularly in the United States,

Во сегашно време, особено во Америка,

if you meet someone at the bottom of society,

ако сретнете некој од дното на општеството,

they may unkindly be described as a "loser."

тие се опишани како „губитници“.

There's a real difference between an unfortunate and a loser,

Има реална разлика меѓу нек’сметлија и губитник.

and that shows 400 years of evolution in society

И тоа покажува како 400 години еволуција на општеството,

and our belief in who is responsible for our lives.

влијаеле на нашето верување за тоа кој е одговорен за нашите животи.

It's no longer the gods, it's us. We're in the driving seat.

Веќе не се одговорни боговите, туку сме ние самите. Ние сме на возачкото седиште.

That's exhilarating if you're doing well,

Тоа е прекрасно ако ви оди добро,

and very crushing if you're not.

но е страшно ако не ви оди добро.

It leads, in the worst cases --

Тоа води, во најлошите случаи, според анализа на некои социолози

in the analysis of a sociologist like Emil Durkheim --

како Емил Дуркхајм, води кон повеќе самоубиства.

it leads to increased rates of suicide.

There are more suicides in developed, individualistic countries

Во денешните индустријализирани земји има повеќе

than in any other part of the world.

самоубиства отколку во било кој друг на земјината топка.

And some of the reason for that

И една од причините зошто е ова вака е бидејќи луѓето

is that people take what happens to them extremely personally --

го земаат она што им се случува во животот премногу лично и нивна одговорност.

they own their success, but they also own their failure.

Тие го поседуваат својот успех. Но тие исто така го поседуваат и својот неуспех.

Is there any relief from some of these pressures

Дали постои некое ослободување од овие притисоци

that I've been outlining?

за кои што досега зборував?

I think there is.

Мислам дека постои. Ќе изложам некои од нив.

I just want to turn to a few of them.

Let's take meritocracy.

Да ја земеме за пример меритократијата.

This idea that everybody deserves to get where they get to,

Тоа е идејата дека сите го заслужуваат тоа што им се случува.

I think it's a crazy idea, completely crazy.

Јас мислам дека тоа е луда идеја. Потполно луда.

I will support any politician of Left and Right,

Би поддржал било кој политичар, лев или десен,

with any halfway-decent meritocratic idea;

со било каква дури и половично пристојна метирократска идеја.

I am a meritocrat in that sense.

Јас сум меритократ и тоа е тоа.

But I think it's insane to believe

Но мислам дека е лудо да се верува дека некогаш би можеле да направиме

that we will ever make a society that is genuinely meritocratic;

општество што е вистински меритократско. Тоа е невозможен сон.

it's an impossible dream.

The idea that we will make a society where literally everybody is graded,

Идејата дека ќе направиме општество

каде што буквално секој е оценуван,

the good at the top, bad at the bottom,

и добрите одат на врвот, а лошите на дното,

exactly done as it should be, is impossible.

и тоа е направено безгрешно, е невозможна.

There are simply too many random factors:

Затоа што едноставно постојат премногу случајни фактори.

accidents, accidents of birth,

Случaјности, случајно раѓање,

accidents of things dropping on people's heads, illnesses, etc.

случајно повредување, случајни болести, и.т.н.

We will never get to grade them,

Никогаш не може да ги оцениме нив.

never get to grade people as they should.

Не може да ги процениме луѓето како што би требало.

I'm drawn to a lovely quote by St. Augustine in "The City of God,"

Ме привлекува една прекрасна мисла од свети Августин во „Божествениот град“

where he says, "It's a sin to judge any man by his post."

каде што вели „Грев е да се суди било кој човек според неговото место“.

In modern English that would mean

Во модерен англиски тоа би значело,

it's a sin to come to any view of who you should talk to,

грев е да се доаѓа до било каков заклучок за некого

според неговата визит карта.

dependent on their business card.

It's not the post that should count.

Не е местото она кое вреди.

According to St. Augustine, only God can really put everybody in their place;

И според свети Августин,

само Господ може да го стави секој на своето место.

he's going to do that on the Day of Judgment,

И тој ќе го направи тоа на судниот ден

with angels and trumpets, and the skies will open.

со ангели и труби, и небото ќе се отвори.

Insane idea, if you're a secularist person, like me.

Луда идеја, ако сте нецрковна личност, како мене.

But something very valuable in that idea, nevertheless.

Но, сепак има нешто вредно во таа идеја.

Со други зборови, воздржете се кога имате порив да ги судите луѓето.

In other words, hold your horses when you're coming to judge people.

You don't necessarily know what someone's true value is.

Не можете вистински да знаете колку еден човек вистински вреди.

That is an unknown part of them,

Тоа е непознатиот дел од нив.

and we shouldn't behave as though it is known.

И не треба да се однесуваме така како да го знаеме.

There is another source of solace and comfort for all this.

И има уште еден извор на утеха за сето ова.

When we think about failing in life, when we think about failure,

Кога размислуваме за неуспесите во животот, за поразите,

one of the reasons why we fear failing

една од причините зошто се плашиме од нив не е само

is not just a loss of income, a loss of status.

губењето на приходите и статусот.

What we fear is the judgment and ridicule of others.

Се плашиме и од судот и исмевањето од другите. А тоа постои.

And it exists.

The number one organ of ridicule, nowadays, is the newspaper.

Знаете, органот број еден за исмевање

денес се весниците.

If you open the newspaper any day of the week,

Ако отворите некој весник, било кој ден од неделата,

it's full of people who've messed up their lives.

полн е со луѓе кои ги расипале своите животи.

They've slept with the wrong person, taken the wrong substance,

Тие спиеле со погрешна личност. Земале погрешна супстанца.

passed the wrong piece of legislation --

Донеле погрешен закон. Што и да е.

whatever it is, and then are fit for ridicule.

И тогаш се печени за исмевање.

In other words, they have failed. And they are described as "losers."

Со други зборови, тоа е нивен личен неуспех. И тие се опишани како „губитници“.

Now, is there any alternative to this?

И дали постои некаква алтернатива за ова?

I think the Western tradition shows us one glorious alternative, which is tragedy.

Мислам дека западната традиција ни покажува една одлична алтернатива.

А тоа е трагедијата.

Tragic art, as it developed in the theaters of ancient Greece,

Трагичната уметност, како што е развиена во театрите на стара Грција,

in the fifth century B.C., was essentially an art form

во петтиот век пред наша ера, во основа била форма на уметност

devoted to tracing how people fail,

која била посветена на следење како тоа луѓето дожувиваат неуспех.

and also according them a level of sympathy,

И исто така, според нив, нудат одредено ниво на сочуство.

which ordinary life would not necessarily accord them.

Кое што обичниот живот не им го пружа.

A few years ago, I was thinking about this,

Се сеќавам, пред неколку години размислував за ова.

and I went to "The Sunday Sport,"

И отидов да го погледнам весникот „Неделен спорт“

a tabloid newspaper I don't recommend you start reading

кој што не ви го препорачувам,

if you're not familiar with it already.

ако веќе не сте запознаени со него.

(Laughter)

И отидов да поразговарам со нив за некои од големите

And I went to talk to them

about certain of the great tragedies of Western art.

трагедии на западната уметност.

I wanted to see how they would seize the bare bones of certain stories,

И сакав да видам како тие би ги опишале

ако тие приказни требаше да ги опишат како

if they came in as a news item at the news desk on a Saturday afternoon.

артикл од весникот.

I mentioned Othello; they'd not heard of it but were fascinated.

Им раскажав за Отело. Не слушнале за него, но беа фасцинирани.

(Laughter)

(смеа)

I asked them to write a headline for the story.

И ги замолив да напишат наслов во дух на весникот за Отело.

They came up with "Love-Crazed Immigrant Kills Senator's Daughter."

Тие напишаа - „Полуден од љубов, еден имигрант ја убива ќерката на сенаторот“

Splashed across the headline.

насред весникот.

I gave them the plotline of Madame Bovary.

Потоа ги замолив истото за Мадам Бовари.

Again, a book they were enchanted to discover.

Исто така, книга која што беа фасцинирани кога ја дознаа.

And they wrote "Shopaholic Adulteress Swallows Arsenic After Credit Fraud."

И напишаа - „Прељубница луда за шопинг се отрула со арсеник после измама со кредитни картички“

(Laughter)

(смеа)

And then my favorite --

И потоа моето омилено.

they really do have a kind of genius of their own, these guys --

Овие момци имаат некој свој гениј..

my favorite is Sophocles' Oedipus the King:

Мојот омилен е Софоклевиот - „Кралот Едип“.

"Sex With Mum Was Blinding."

„Заслепувачки секс со мајката“

(Laughter)

(смеа)

(Applause)

(аплауз)

In a way, if you like, at one end of the spectrum of sympathy,

На некој начин, ако сакате, на едниот крај на сочувството

you've got the tabloid newspaper.

ги имате ваквите весници.

At the other end of the spectrum, you've got tragedy and tragic art.

На другиот крај ја имате трагедијата и трагичната уметност.

And I suppose I'm arguing that we should learn a little bit

И предлагам дека би требало да научиме малку

about what's happening in tragic art.

за тоа што се случува во трагичната уметност.

It would be insane to call Hamlet a loser.

Би било лудо да се нарече Хамлет губитник.

He is not a loser, though he has lost.

Тој не е губитник, иако изгубил.

And I think that is the message of tragedy to us,

И мислам дека тоа е пораката на трагедијата до нас

and why it's so very, very important, I think.

која мислам дека е многу важна.

The other thing about modern society and why it causes this anxiety,

Другата работа за модерното општество,

и зошто ни предизвикува нервоза,

is that we have nothing at its center that is non-human.

е дека не постои ништо во неговиот центар што не е човек.

We are the first society to be living in a world

Ние сме првото општество што живее во свет

where we don't worship anything other than ourselves.

каде што не се обожува ништо друго освен самите ние.

We think very highly of ourselves, and so we should;

И за нас мислиме се најдобро. Така и треба.

we've put people on the Moon, done all sorts of extraordinary things.

Ги пративме луѓето на месечината. Направивме многу вчудоневидувачки нешта.

И затоа, имаме тенденција да се обожуваме самите себеси.

And so we tend to worship ourselves. Our heroes are human heroes.

Нашите херои се херои-луѓе.

That's a very new situation.

Ова е многу нова ситуација.

Most other societies have had, right at their center,

Повеќето други општества, во нивниот центар,

the worship of something transcendent: a god, a spirit, a natural force,

имаат нешто трансцендентално што го обожуваат.

Бог, некој дух, природна сила, универзум.

the universe, whatever it is -- something else that is being worshiped.

Што и да е, нешто друго било обожувано.

We've slightly lost the habit of doing that,

Но, сме ја изгубиле навиката да го правиме тоа.

which is, I think, why we're particularly drawn to nature.

И затоа, сме особено привлечени од природата.

Не толку заради нашето здравје, иако често е презентирано на таков начин.

Not for the sake of our health, though it's often presented that way,

Туку затоа што тоа е бегство од нашиот човечки мравјалник.

but because it's an escape from the human anthill.

It's an escape from our own competition,

Тоа е бегство од нашиот сопствен меѓучовечки натпревар,

and our own dramas.

и нашите лични драми.

And that's why we enjoy looking at glaciers and oceans,

И затоа уживаме кога гледаме глечери и океани,

and contemplating the Earth from outside its perimeters, etc.

и кога размислуваме за земјата надвор од нејзиниот периметар, итн.

We like to feel in contact with something that is non-human,

Бараме да бидеме во контакт со нешто што не е човек.

and that is so deeply important to us.

И тоа е ни е длабоко битно.

What I think I've been talking about really is success and failure.

Она за што досега зборував мислам дека се успехот и неуспехот.

And one of the interesting things about success

И една од интерсните работи за успехот

is that we think we know what it means.

е дека знаеме што тој значи.

If I said that there's somebody behind the screen who's very successful,

Ако ви кажам дека некој позади екранот е многу успешен,

неколку идеи ќе ви дојдат на ум.

certain ideas would immediately come to mind.

You'd think that person might have made a lot of money,

Ќе помислите дека таа личност сигурно направила многу пари,

и станала позната во својата област.

achieved renown in some field.

My own theory of success --

Мојата теорија за успехот, а јас сум некој

I'm somebody who's very interested in success,

што е многу заинтересиран за успехот. Навистина сакам да бидам успешен.

I really want to be successful,

always thinking, how can I be more successful?

Секогаш мислам „Како би можел да бидам поуспешен?“

But as I get older, I'm also very nuanced about what that word "success" might mean.

Но, како што стареам, исто така и се преиспитувам

што зборот „успех“ всушност значи.

Here's an insight that I've had about success:

Еве еден увид што го имав во врска со успехот.

Не можеш да бидеш успешен во се.

You can't be successful at everything.

We hear a lot of talk about work-life balance.

Слушаме многу за балансот помеѓу работата и семејството.

Nonsense.

Глупости. Не можеш да имаш се. Не можеш.

You can't have it all. You can't.

So any vision of success has to admit what it's losing out on,

Затоа, секој поглед на успехот,

мора да признае што се губи со него,

where the element of loss is.

кој е елементот од кој треба да се откажеме.

And I think any wise life will accept,

И мислам дека сите умни луѓе би признале, додека зборам,

as I say, that there is going to be an element where we're not succeeding.

дека ваков елемент на откажување и неуспех во другите полиња мора да има.

And the thing about a successful life is that a lot of the time,

И уште една работа за успешниот живот,

е дека повеќето од времето, нашите идеи

our ideas of what it would mean to live successfully are not our own.

за тоа што е успешно и што не е, не се наши идеи.

They're sucked in from other people;

Тие се преземени од други луѓе.

chiefly, if you're a man, your father, and if you're a woman, your mother.

Обично, ако сте машко, се преземени од таткото.

А ако сте женско, од мајката.

Psychoanalysis has been drumming home this message for about 80 years.

Психоанализата ја труби оваа порака во последните 80 години.

No one's quite listening hard enough, but I very much believe it's true.

Но, никој не слуша доволно. Но, јас верувам дека тоа е многу точно.

And we also suck in messages from everything from the television,

И, исто така преземаме пораки од секаде

од телевизија, преку реклами,

to advertising, to marketing, etc.

до маркетинг итн.

These are hugely powerful forces

Овие се огрмони сили кои влијаат на нас.

that define what we want and how we view ourselves.

Тие дефинираат што ние сакаме во животот, и како се гледаме самите себе.

When we're told that banking is a very respectable profession,

Кога ќе ни кажат дека банкарството е многу почитувана професија

a lot of us want to go into banking.

многу од нас сакаат да станат банкари.

When banking is no longer so respectable, we lose interest in banking.

Кога ќе престанат тоа да ни го кажуваат, губиме интерес за банкарството.

We are highly open to suggestion.

Многу сме отворени за сугестии.

So what I want to argue for is not that we should give up

И, она за што сакам да расправам, не е тоа дека

on our ideas of success,

треба да се откажаме од нашата идеја за успехот.

but we should make sure that they are our own.

Но, треба да се осигураме дека тоа се наши идеи.

We should focus in on our ideas,

Треба да се фокусираме на нашите идеи.

and make sure that we own them;

И да бидеме сигурни дека се наши,

that we are truly the authors of our own ambitions.

дека навистина ние сме авторите на нашите амбиции.

Because it's bad enough not getting what you want,

Бидејќи, и така е лошо да не го добиеме она што го сакаме.

Но, уште е полошо да имаме идеја за тоа што сакаме,

but it's even worse to have an idea of what it is you want,

и на крај да дознаеме дека

and find out, at the end of the journey,

that it isn't, in fact, what you wanted all along.

тоа што сме го добиле, всушност и не сме го сакале.

So, I'm going to end it there.

Затоа, ќе завршам овде.

But what I really want to stress is: by all means, success, yes.

Она што навистина сакам да го истакнам е

да не ме разберете погрешно, успевајте, да.

But let's accept the strangeness of some of our ideas.

Но, да ја прифатиме и чудноста на некои наши идеи.

Let's probe away at our notions of success.

Да ги преиспитаме нашите идеи за успехот.

Let's make sure our ideas of success are truly our own.

Да се осигураме дека тие идеи се вистински наши.

Thank you very much.

Ви благодарам многу.

(Applause)

(аплауз)

Chris Anderson: That was fascinating.

Крис Андресон: Ова беше фасцинантно. Како се помирувате

But how do you reconcile this idea

со тоа дека е лошо да се мисли

of it being bad to think of someone as a "loser,"

за некого дека е губитник,

with the idea that a lot of people like, of seizing control of your life,

со идејата дека многу луѓе сакаат да ја превземат контролата врз нашиот живот.

and that a society that encourages that,

И дека општеството што охрабрува

perhaps has to have some winners and losers?

сака да има победници и губитници.

Alain De Botton: Yes, I think it's merely the randomness

Ален де Ботон: Да. Јас всушност се осврнував на

of the winning and losing process that I want to stress,

недефинираноста на процесот на успевање и неуспевање.

because the emphasis nowadays is so much on the justice of everything,

Бидејќи денес акцентот е

на праведноста на се и сешто.

and politicians always talk about justice.

И политичарите постојано зборуваат за правда.

Now I'm a firm believer in justice, I just think that it's impossible.

Знаете, јас цврсто верувам во правдата. Но, сепак мислам дека е невозможна.

So we should do everything we can to pursue it,

И, треба да правиме се што е во наша можност,

се што можеме за да ја постигнеме.

but we should always remember that whoever is facing us,

Но, на крајот, секогаш треба да сме свесни

дека со кој и да се сретнеме, што и да се случувало во нивниот живот,

whatever has happened in their lives,

there will be a strong element of the haphazard.

секогаш ќе постои силен елемент на непредвидливост.

That's what I'm trying to leave room for;

И, токму за тоа сакам да оставам простор.

otherwise, it can get quite claustrophobic.

Бидејќи, без тоа станува премногу клаустрофобично.

CA: I mean, do you believe that you can combine

Крис Андерсон: Мислам, дали веруваш дека би можел да ја комбинираш

your kind of kinder, gentler philosophy of work

твојата подобра и понежна филозофија на успехот во работата

со успешна економија?

with a successful economy?

Or do you think that you can't,

Или мислиш дека не можеш?

but it doesn't matter that much that we're putting too much emphasis on that?

Или тоа и не е толку битно колку што ние му придаваме значение?

Ален де Ботон: Ужасното е во тоа што се мисли дека

AB: The nightmare thought

is that frightening people is the best way to get work out of them,

луѓето треба да се уплашат за да се извлече најмногу работа од нив.

and that somehow the crueler the environment,

И дека, колку е посурова околината

the more people will rise to the challenge.

толку повеќе, луѓето ќе се борат да успеат.

You want to think, who would you like as your ideal dad?

Кого би сакале како свој идеален татко?

And your ideal dad is somebody who is tough but gentle.

И вашиот идеален татко би бил некој што е цврст но, и нежен во исто време.

And it's a very hard line to make.

И тоа е многу тешко да се разграничи.

We need fathers, as it were, the exemplary father figures in society,

Нам ни требаат таковци, за пример во општеството

avoiding the two extremes,

кои би ги избегнале двата екстрема.

which is the authoritarian disciplinarian on the one hand,

Што би значело на едната страна е авторитативниот, дисциплинаторски.

and on the other, the lax, no-rules option.

А на другата е опуштениот, татко кој не замара со правила.

CA: Alain De Botton.

Крис Андерсон: Ален де Ботон.

AB: Thank you very much.

Ален де Ботон: Ви благодарам многу.

(Applause)

(аплауз)