A kinder, gentler philosophy of success | Alain de Botton

Alain de Botton: một triết lý tốt hơn, nhẹ nhàng hơn về thành công.

Translator: Quynh Le Reviewer: Quynh Nguyen

For me they normally happen, these career crises,

Với tôi chúng xảy ra một cách thật bình thường, những khủng hoảng trong sự nghiệp,

often, actually, on a Sunday evening,

thỉnh thoảng, mà thật ra là, vào một buổi tối chủ nhật,

just as the sun is starting to set,

vừa lúc mặt trời bắt đầu lặn,

and the gap between my hopes for myself and the reality of my life

và khoảng trống giữa những hy vọng của tôi cho bản thân mình,

với sự thật cuộc sống, bắt đầu chuyển hướng thật đau đớn

starts to diverge so painfully

that I normally end up weeping into a pillow.

khiến tôi thường khóc ướt cả gối.

I'm mentioning all this --

tôi kể với quý vị tất cả những chuyện này,

I'm mentioning all this because I think this is not merely a personal problem;

tôi đang kể chúng bởi vì tôi nghĩ đây không đơn giản chỉ là một vấn đề cá nhân

you may think I'm wrong in this,

quý vị có thể nghĩ là tôi sai.

but I think we live in an age when our lives are regularly punctuated

Nhưng tôi nghĩ chúng ta đang sống trong một thời đại mà cuộc sống của chúng ta thường xuyên

bị ngắt quãng bởi những khủng hoảng trong sự nghiệp.

by career crises, by moments when what we thought we knew --

bởi những khoảnh khắc khi những điều chúng ta nghĩ chúng ta biết

about our lives, about our careers --

về cuộc sống của mình và sự nghiệp của mình

comes into contact with a threatening sort of reality.

hóa ra lại nằm trong một mối quan hệ thật nguy hiểm với thực tế.

It's perhaps easier now than ever before to make a good living.

Hiện tại, mỗi chúng ta có thể dễ dàng hơn bao giờ hết có một cuộc sống tốt.

It's perhaps harder than ever before

nhưng cũng có thể đó là lúc khó khăn hơn bao giờ hết

to stay calm, to be free of career anxiety.

để chúng ta thật bình tĩnh và thoát khỏi những muộn phiền về sự nghiệp của mình.

I want to look now, if I may, at some of the reasons

Tôi muốn nhìn nhận, nếu có thể,

về những lý do tại sao

why we might be feeling anxiety about our careers.

chúng ta lại cảm thấy lo lắng đến sự nghiệp của mình đến vậy.

Why we might be victims of these career crises,

Tại sao chúng ta có thể trở thành nạn nhân của những sự khủng hoảng nghề nghiệp đó,

as we're weeping softly into our pillows.

khi chúng ta nức nở với những chiếc gối của mình.

One of the reasons why we might be suffering

Một trong những lý do tại sao chúng ta đang phải chịu đựng

is that we are surrounded by snobs.

là vì chúng ta đang bị bủa vây bởi những con người trưởng giả.

In a way, I've got some bad news,

Và bây giờ, trên một khía cạnh nào đó, tôi có một vài tin xấu,

particularly to anybody who's come to Oxford from abroad.

đặc biệt dành cho những ai vừa từ nước khác đến Oxford.

There's a real problem with snobbery,

Cómột vấn đề to lớn với tính cách trưởng giả.

because sometimes people from outside the U.K.

Bởi vì đôi khi những người không phải ở nước Anh vẫn tưởng tượng

imagine that snobbery is a distinctively U.K. phenomenon,

rằng bản tính trưởng giả là một hiện tượng đặc trưng của nước Anh

fixated on country houses and titles.

được cố định trên những nóc nhà và trên những tước danh.

The bad news is that's not true.

Và điều không may là suy nghĩ đó là không đúng.

Snobbery is a global phenomenon; we are a global organization,

Trưởng giả học làm sang là một hiện tượng mang tính toàn cầu.

this is a global phenomenon.

Chúng ta là một tổ chức có tính toàn cầu. Đây là một hiện tượng toàn cầu.

What is a snob?

Nó thực sự tồn tại. Vậy những người trưởng giả là gì?

A snob is anybody who takes a small part of you,

Một người trưởng giả đua đòi học làm sang là người lấy đi một phần nhỏ của bạn

and uses that to come to a complete vision of who you are.

và dùng nó để xây nên hình ảnh đầy đủ của chính bạn.

That is snobbery.

Đó chính là thói đua đòi học làm sang.

The dominant kind of snobbery that exists nowadays is job snobbery.

Và hình thức chủ yếu của hiện tượng này

đang tồn tại dưới dạng đua đòi làm sang trong nghề nghiệp.

You encounter it within minutes at a party, when you get asked

Bạn đối mặt với nó từng phút trong một bữa tiệc,

khi bạn được hỏi câu hỏi mang tính biểu tượng

that famous iconic question of the early 21st century,

vào đầu thế kỉ 21: Bạn làm nghề gì?

"What do you do?"

According to how you answer that question,

và tùy thuộc vào việc bạn trả lời câu hỏi này như thế nào

people are either incredibly delighted to see you,

mọi người hoặc vui mừng vô cùng khi được biết bạn,

or look at their watch and make their excuses.

hoặc nhìn vào chiếc đồng hồ của mình và nói vài lời cáo phép.

(Laughter)

(Cười)

Now, the opposite of a snob is your mother.

Bây giờ, người đối kháng với một người trưởng giả là mẹ của bạn.

(Laughter)

(Cười)

Not necessarily your mother, or indeed mine,

Mà cũng không cần thiết là mẹ của bạn, tôi đã là một người như vậy rồi.

but, as it were, the ideal mother,

Nhưng, một người mẹ lý tưởng.

somebody who doesn't care about your achievements.

Người không bao giờ quan tâm đến những thành tựu mà bạn đạt được

Unfortunately, most people are not our mothers.

Nhưng thật không may,phần lớn mọi người không phải là mẹ của bạn.

Most people make a strict correlation between how much time,

Hầu hết mọi người đều tìm mối tương quan giữa khoảng thời gian,

and if you like, love --

và nếu bạn thích, yêu, không phải một tình yêu lãng mạn,

not romantic love, though that may be something --

dù nó có thể là một cái gì đó.

but love in general, respect -- they are willing to accord us,

nhưng nhìn chung tình yêu, sự tôn trọng,

tất cả đều sẵn lòng hòa hợp với chúng ta, điều này được định nghĩa một cách chặt chẽ,

that will be strictly defined by our position in the social hierarchy.

bằng vị thế của chúng ta trong trật tự xã hội.

And that's a lot of the reason why we care so much about our careers

Và đó chính là lý do tại sao chúng ta quan tâm một cách thái quá về nghề nghiệp của mình.

and indeed start caring so much about material goods.

Và thực chất là quan tâm một quá nhiều về những món hàng mang tính vật chất.

You know, we're often told that we live in very materialistic times,

Bạn biết không, chúng ta thường nghe nói rằng chúng ta sống trong thời đại vật chất,

that we're all greedy people.

và rằng chúng ta đều là những con người tham lam.

I don't think we are particularly materialistic.

Tôi không nghĩ rằng chúng ta sống quá vật chất.

I think we live in a society which has simply pegged certain emotional rewards

Tôi nghĩ chúng ta sống trong một xã hội

mà gắn những tưởng thưởng về tinh thần

to the acquisition of material goods.

với việc sở hữu món đồ vật chất.

It's not the material goods we want; it's the rewards we want.

Chúng ta không muốn bất cứ thứ vật chất nào cả. Chúng ta muốn được thưởng về tinh thần.

It's a new way of looking at luxury goods.

Và đó là một cách mới mà chúng ta nhìn vào những thứ đồ xa xỉ.

The next time you see somebody driving a Ferrari, don't think,

Lần tới khi bạn nhìn thấy ai đó đang lái một chiếc Ferrari

đừng nghĩ rằng: " Người này là một người tham lam"

"This is somebody who's greedy."

Think, "This is somebody who is incredibly vulnerable and in need of love."

Hãy nghĩ rằng:" Đây là một người dễ bị tổn thương và cần đến tình yêu."

Theo một cách nói khác ( Cười)

(Laughter)

Feel sympathy, rather than contempt.

hãy cảm thông hơn là khinh miệt.

There are other reasons --

Có những lí do khác..

(Laughter)

(Cười)

There are other reasons why it's perhaps harder now to feel calm than ever before.

Có những lý do khác khiến tại sao bây giờ chúng ta cảm thấy khó khăn hơn

để giữ bình tĩnh so với trước đây

One of these, and it's paradoxical,

Một trong số đó, và thật trớ trêu vì nó liên quan đến một thứ vô cùng tốt đẹp,

because it's linked to something that's rather nice,

đó là hy vọng mà chúng ta đặt vào nghề nghiệp của mình.

is the hope we all have for our careers.

Never before have expectations been so high

Chưa bao giờ sự mong đợi của chúng ta lớn như bây giờ

about what human beings can achieve with their lifespan.

về những gì con người có thể đạt được trong suốt quãng đời của mình.

We're told, from many sources, that anyone can achieve anything.

Chúng ta được khuyên, từ rất nhiều nguồn thông tin, rằng mọi thứ đều có thể đạt được.

We've done away with the caste system,

Chúng ta đã xong vớichế độ đẳng cấp.

we are now in a system where anyone can rise to any position they please.

Chúng ta đang trong một chế độ mà bất cứ ai cũng có thể vươn tới

bất kỳ vị trí mà anh ta muốn.

And it's a beautiful idea.

Và đó quả thật là một ý tưởng hay ho.

Along with that is a kind of spirit of equality;

Cùng với đó là tinh thần về sự bình đẳng. Chúng ta đều bình đẳng.

we're all basically equal.

There are no strictly defined hierarchies.

Không có một định nghĩa nhất định nào

về trật tự trong xã hội.

There is one really big problem with this,

Chỉ có một vấn đề rất lớn với điều này.

and that problem is envy.

Và vấn đề đó chính là sự ghen tị.

Envy, it's a real taboo to mention envy,

Lòng ghen tị, thật là một điều cấm kị khi đề cập tới lòng ghen tị

but if there's one dominant emotion in modern society, that is envy.

nhưng nếu có một loại cảm xúc nào đang thống trị trong xã hội hiện đại thì đó chính là ghen tị.

And it's linked to the spirit of equality.

Và nó liên quan đến nhu cầu về bình đẳng. Hãy để tôi giải thích.

Let me explain.

I think it would be very unusual for anyone here, or anyone watching,

Sẽ thật bất thường cho bất cứ ai ở đây, hay bất cứ ai đang xem chương trình này,

to be envious of the Queen of England.

khi họ ghen tị với nữ hoàng nước Anh.

Even though she is much richer than any of you are,

Mặc dù bà ấy giàu có hơn bất cứ ai đang có mặt ở đây.

and she's got a very large house,

Và bà có một tòa nhà lớn vô cùng.

the reason why we don't envy her is because she's too weird.

Lý do chúng ta không ghen tị với bà là do bà khác lạ.

(Laughter)

She's simply too strange.

Đơn giản bà quá xa lạ.

We can't relate to her, she speaks in a funny way,

Chúng ta không liên quan đến bà. Bà nói chuyện bằng một giọng điệu hài hước.

she comes from an odd place.

Bà đến từ một nơi cũng rất khác biệt.

So we can't relate to her,

Và chúng ta không liên quan đến bà. Và khi chúng ta không liên quan đến ai đó, chúng ta không ghen tị với họ.

and when you can't relate to somebody, you don't envy them.

The closer two people are -- in age, in background,

Hai người càng gần nhau bao nhiêu, về tuổi tác, xuất thân,

in the process of identification -- the more there's a danger of envy,

thì lòng ghen tị sẽ nảy sinh nhiều bấy nhiêu.

which is incidentally why none of you should ever go to a school reunion,

Lý do tại sao chúng ta không nên đến những buổi họp trường.

Là bởi không có điểm tham chiếu nào mạnh mẽ hơn so với

because there is no stronger reference point than people one was at school with.

những người đã từng học cùng trường.

The problem of modern society is it turns the whole world into a school.

Nhưng vấn đề, nói chung, của xã hội hiện đại, là nó đã thu nhỏ cả thế giới

Everybody's wearing jeans, everybody's the same.

vào trong một trường học. Tất cả mọi người đều mặc quần jeans, tất cả đều giống nhau.

And yet, they're not.

Nhưng, thật ra không phải vây.

So there's a spirit of equality combined with deep inequality,

Vì thế mà nảy sinh nhu cầu về sự bình đẳng, cùng với sự bất bình đẳng ẩn sâu bên trong.

which can make for a very stressful situation.

Điều này dẫn tới một tình trạng vô cùng ngột ngạt.

It's probably as unlikely that you would nowadays

Rất khó cho bất cứ ai bây giờ

become as rich and famous as Bill Gates,

có thể trở nên giàu có như Bill Gates,

as it was unlikely in the 17th century

tương tự như khi ở thế kỉ 17

that you would accede to the ranks of the French aristocracy.

Bạn không dễ gìđược đặt ngang hàng giai cấp quý tộc ở Pháp.

But the point is, it doesn't feel that way.

Nhưng điểm mấu chốt là, bạn không nghĩ như vậy. 119 00:04:55,000 --> 00:04:58,000 Báo chí và những phương tiện truyền thông khác khiến bạn nghĩ rằng

It's made to feel, by magazines and other media outlets,

Báo chí và những phương tiện truyền thông khác khiến bạn nghĩ rằng

that if you've got energy, a few bright ideas about technology, a garage --

nếu bạn có năng lượng dồi dào, có một vài ý kiến hay về công nghệ

về một cái garage, bạn cũng có thể bắt đầu một công việc lớn.

you, too, could start a major thing.

(Laughter)

(Cười)

The consequences of this problem make themselves felt in bookshops.

Và hậu quả của vấn đề này được Đưa vào những tiệm sách 124 00:05:09,000 --> 00:05:12,000 Khi bạn đến một hiệu sách lớn và đi đến gian về "tự lực”

When you go to a large bookshop and look at the self-help sections,

Khi bạn đến một hiệu sách lớn và đi đến gian về "tự lực"

as I sometimes do --

giống như tôi một vài lần,

if you analyze self-help books produced in the world today,

nếu bạn phân tích những cuốn sách “tự lực” 127 00:05:16,000 --> 00:05:18,000 trên thế giới hiện này, về cơ bản có 2 loại.

trên thế giới hiện này, về cơ bản có 2 loại.

there are basically two kinds.

The first kind tells you, "You can do it! You can make it! Anything's possible!"

Loại thứ nhất nói với bạn, "Bạn có thể làm được! Mọi thứ đều có thể!"

và loại thứ hai sẽ chỉ cho bạn cách làm thế nào để đối diện với

The other kind tells you how to cope with what we politely call "low self-esteem,"

với cái mà chúng ta vẫn thường lịch sự gọi là "tự hạ thấp bản thân"

or impolitely call, "feeling very bad about yourself."

hoặc không hay thì gọi là" cảm thấy thật tồi tệ về bản thân mình"

There's a real correlation

Có một mối quan hệ thực sự,

between a society that tells people that they can do anything,

một mối quan hệ giữa một xã hội nói với mọi người rằng họ có thể làm tất cả,

and the existence of low self-esteem.

và sự tồn tại của sự tự hạ thấp bản thân.

So that's another way in which something quite positive can have a nasty kickback.

Vì vậy, có một cách mà trong đó một sự việc khả quan

có thể trở nên tồi tệ vô cùng.

There is another reason why we might be feeling more anxious --

Một lý do khác giải thích tại sao chúng ta thường tỏ ra lo lắng hơn,

about our careers, about our status in the world today, than ever before.

về sự nghiệp, về thứ bậc của chúng ta trong thế giới ngày nay, hơn bao giờ hêt.

And it's, again, linked to something nice.

Và lại một lần nữa, nó liên quan đến một thứ khá thú vị.

And that nice thing is called meritocracy.

Thứ thú vị đó được gọi là chế độ nhân tài.

Everybody, all politicians on Left and Right,

Giờ đây tất cả mọi người, tất cả những chính trị viên từ trái sang phải,

agree that meritocracy is a great thing,

đều đồng ý rằng chế độ nhân tài là một điều tốt,

and we should all be trying to make our societies really, really meritocratic.

và chúng ta đều nên cố gắng để làm nên những xã hội với chế độ nhân tài,

In other words -- what is a meritocratic society?

Nói cách khác, thế nào là một xã hội với chế độ nhân tài?

A meritocratic society is one in which, if you've got talent and energy and skill,

Một xã hội với chế độ nhân tài là một xã hội mà

nếu bạn có tài năng, sức lực và trình độ,

you will get to the top, nothing should hold you back.

bạn sẽ đạt tới đỉnh cao. Sẽ không gì cản nổi.

It's a beautiful idea.

Đó là điều vô cùng tốt đẹp. Nhưng vấn đề là.

The problem is, if you really believe in a society

nếu bạn thực sự tin vào một xã hội

where those who merit to get to the top, get to the top,

có những người cố gắng để đạt đến đỉnh cao, sẽ đạt đến đỉnh

you'll also, by implication, and in a far more nasty way,

Thì bạn cũng sẽ, với một cách khó chịu,

believe in a society where those who deserve to get to the bottom

tin vào một xã hội trong đó có những người xứng đáng với vị trí cuối cùng

also get to the bottom and stay there.

cũng sẽ bị chôn vùi dưới đó.

In other words, your position in life comes to seem not accidental,

Nói cách khác, vị trí của bạn trong cuộc sống không phải là một điều ngẫu nhiên,

but merited and deserved.

mà là do cố gắng mà đạt được.

And that makes failure seem much more crushing.

Và đó là điều khiến cho thất bại trở nên đau đớn hơn.

You know, in the Middle Ages, in England,

Bạn biết không, vào thời trung cổ, ở nước Anh,

when you met a very poor person,

khi bạn gặp một người rất nghèo,

that person would be described as an "unfortunate" --

người đó sẽ được miêu tả là một người" không may"

literally, somebody who had not been blessed by fortune, an unfortunate.

Chính xác hơn, một ai đó khi không được ban phát vận may, là một người không may.

Nowadays, particularly in the United States,

Ngày ngay, cụ thể là ở nước Mỹ,

if you meet someone at the bottom of society,

nếu bạn gặp một ai đó ở đáy xã hội,

they may unkindly be described as a "loser."

họ có thể bị coi là một kể thất bại.

There's a real difference between an unfortunate and a loser,

Có một sự khác biệt vô cùng giữa một người không may và một kẻ thất bại.

and that shows 400 years of evolution in society

Và đó thể hiện 400 năm của sự tiến hóa của xã hội,

and our belief in who is responsible for our lives.

và niềm tin của chúng ta vào việc ai có trách nhiệm với cuộc sống của chúng ta.

It's no longer the gods, it's us. We're in the driving seat.

Nó không còn là những vị chúa, mà là chúng ta. Chúng ta ở vị trí quyết định.

That's exhilarating if you're doing well,

Sẽ rất vui nếu mọi việc đang diễn ra tốt đẹp với bạn,

and very crushing if you're not.

và sẽ thật đau đớn nếu ngược lại.

It leads, in the worst cases --

Nó dẫn tới, trong trường hợp xấu nhất theo phân tích của một nhà xã hội học

in the analysis of a sociologist like Emil Durkheim --

giống như Emil Durkheim, nó dẫn tới mức độ tự tử cao.

it leads to increased rates of suicide.

There are more suicides in developed, individualistic countries

Có nhiều trưởng hợp tự tử ở những nước phát triển

than in any other part of the world.

hơn bất cứ nơi nào trên thế giới.

And some of the reason for that

Và một vài lý do cho việc đó là mọi người xem những gì xảy ra

is that people take what happens to them extremely personally --

là do bản thân họ một cách thái quá.

they own their success, but they also own their failure.

Họ sở hữu thành công của riêng họ. Nhưng họ cũng sở hữu thất bại của riêng mình.

Is there any relief from some of these pressures

Có sự giải thoát nào khỏi những áp lực ấy

that I've been outlining?

mà tôi đã vừa đề ra không?

I think there is.

Tôi nghĩ là có. Tôi chỉ muốn chỉ ra một vài trong số đó.

I just want to turn to a few of them.

Let's take meritocracy.

Hãy xem chế độ nhân tài.

This idea that everybody deserves to get where they get to,

Đây là ý tưởng nói rằng mọi người xứng đáng với những vị trí họ đạt được.

I think it's a crazy idea, completely crazy.

Tôi nghĩ đây là một ý tưởng điên rồ, hoàn toàn điên rồ.

I will support any politician of Left and Right,

Tôi sẽ ủng hộ bất cứ chính trị gia nào từ trái sang phải,

with any halfway-decent meritocratic idea;

với một ý tưởng ta nhã nào về chế độ nhân tài.

I am a meritocrat in that sense.

Tôi là một người trong chế độ nhân tài.

But I think it's insane to believe

nhưng tôi nghĩ rằng nó thật điên rồ khi tin rằng chúng ta sẽ

that we will ever make a society that is genuinely meritocratic;

làm nên một xã hội thực sự là của những nhân tài. Đó là một giấc mơ vô thực.

it's an impossible dream.

The idea that we will make a society where literally everybody is graded,

Ý tưởng về việc làm nên một xã hội

nơi mọi người đều được đánh giá chính xác,

the good at the top, bad at the bottom,

người tốt trên đỉnh cao, người kém dưới tận cùng,

exactly done as it should be, is impossible.

và nó cứ chính xác như vậy, là không thể.

There are simply too many random factors:

Có quá nhiều những yếu tố ngẫu nhiên.

accidents, accidents of birth,

Tai nạn, tai biến khi sinh,

accidents of things dropping on people's heads, illnesses, etc.

bị cục gạch rớt lên đầu, bệnh tật, vv.

We will never get to grade them,

Chúng ta sẽ không bao giờ có thể đánh giá được.

never get to grade people as they should.

Không nên đánh giá người khác như thế.

I'm drawn to a lovely quote by St. Augustine in "The City of God,"

Tôi rất thích một câu nói của St. Augustine trong cuốn "The City of God"

where he says, "It's a sin to judge any man by his post."

ông nói: " Thật là tội lỗi khi đánh giá một con người bằng vị trí của anh ta."

In modern English that would mean

Trong tiếng Anh hiện đại nó có nghĩa là

it's a sin to come to any view of who you should talk to,

thật tội lỗi nếu bạn nói chuyện với ai đó

dựa vào tấm danh thiếp của họ.

dependent on their business card.

It's not the post that should count.

Vị trí không phải là điều đáng kể.

According to St. Augustine, only God can really put everybody in their place;

Và theo như St. Augustine,

Chỉ có Chúa mới là người thực sự đặt mọi người vào đúng vị trí của họ.

he's going to do that on the Day of Judgment,

Và người sẽ làm điều đó vào Ngày Phán Xét

with angels and trumpets, and the skies will open.

với những thiên thần và những chiếc kèn trumpet, và các tầng trời sẽ mở ra.

Insane idea, if you're a secularist person, like me.

Một ý nghĩ điên rồ, nếu bạn là một người theo chủ nghĩa trần tục như tôi.

But something very valuable in that idea, nevertheless.

Nhưng một điều vô cùng quý giá trong ý tưởng này.

Nói một cách khác, kìm nén sự nóng vội của bạn khi đánh giá người khác.

In other words, hold your horses when you're coming to judge people.

You don't necessarily know what someone's true value is.

Bạn không cần biết giá trị đích thực của ai đó là gì.

That is an unknown part of them,

Đó là phần ẩn của họ

and we shouldn't behave as though it is known.

Và chúng ta không nên cư xử như thể ta biết phần ẩn giấu đó.

There is another source of solace and comfort for all this.

Có một sự an ủi cho tất cả những điều này.

When we think about failing in life, when we think about failure,

Khi chúng ta nghĩ về thất bại trong cuộc sống, khi chúng ta nghĩ về thất bại,

one of the reasons why we fear failing

một trong những lý do chúng ta sợ thất bại không chỉ là

is not just a loss of income, a loss of status.

sự mất mát về thu nhập, sự mất mát về vị trí.

What we fear is the judgment and ridicule of others.

Cái chúng ta sợ đó là sự đánh giá và nhạo báng của người khác. Và thật sự là nó tồn tại.

And it exists.

The number one organ of ridicule, nowadays, is the newspaper.

Bạn biết không, một trong những phương tiện nhạo báng hiện nay

là những tờ báo.

If you open the newspaper any day of the week,

Và nếu bạn giở một tờ tạp chí nào đó vào một ngày nào đó trong tuẩn

it's full of people who've messed up their lives.

bạn sẽ thấy đầy ắp những con người đang bị đảo lộn với cuộc sống của họ.

They've slept with the wrong person, taken the wrong substance,

Họ ngủ với người này. Họ đã dùng những thứ không tốt.

passed the wrong piece of legislation --

Họ đã làm sai luật pháp, bất cứ thứ gì.

whatever it is, and then are fit for ridicule.

và tất cả thật vừa vặn cho sự nhạo báng.

In other words, they have failed. And they are described as "losers."

Nói cách khác, tất cả họ đã thất bại. Và họ được nói đến như những kẻ thất bại.

Now, is there any alternative to this?

Có sự thay thế nào không?

I think the Western tradition shows us one glorious alternative, which is tragedy.

Tôi nghĩ rằng những truyền thống phương Tây đã cho ta một sự thay thế hoàn hảo.

Đó là bi kịch.

Tragic art, as it developed in the theaters of ancient Greece,

Bi kịch nghệ thuật, nó được phát triển trong những nhà hát của Hi Lạp cổ đại,

in the fifth century B.C., was essentially an art form

vào thể kỉ thứ 5 trước công nguyên, đây thực sự là một nghệ thuật

devoted to tracing how people fail,

được cống hiến để tìm ra tại sao con người thất bại.

and also according them a level of sympathy,

Và theo như họ, là mức độ cảm thông.

which ordinary life would not necessarily accord them.

Cuộc sống bình thường sẽ không nhất thiết giống như vậy.

A few years ago, I was thinking about this,

Tôi nhớ một vài năm trước, khi tôi đang nghĩ về những điều này.

and I went to "The Sunday Sport,"

Và tôi đi xem tờ “Thể thao Chủ nhật"

a tabloid newspaper I don't recommend you start reading

một tờ báo mà tôi khuyên các bạn không nên đọc,

if you're not familiar with it already.

nếu bạn chưa quen với nó.

(Laughter)

Và khi tôi nói chuyện với họ

And I went to talk to them

about certain of the great tragedies of Western art.

về những bi kịch lớn của nghệ thuật phương Tây.

I wanted to see how they would seize the bare bones of certain stories,

Và tôi muốn xem họ làm thế nào để tìm được những chi tiết

của những câu chuyện sẽ trở thành tin tức

if they came in as a news item at the news desk on a Saturday afternoon.

trên bàn tin tức trong một buổi chiều chủ nhật.

I mentioned Othello; they'd not heard of it but were fascinated.

Và tôi nói với họ về Othello. Họ chưa bao giờ nghe đến nó nhưng tỏ ra vô cùng thích thú.

(Laughter)

(Cười)

I asked them to write a headline for the story.

Và tôi bảo họ viết ra tiêu đề cho Othello.

They came up with "Love-Crazed Immigrant Kills Senator's Daughter."

Họ viết ra tiêu đề " Những người du dân điên cuồng vì tình yêu giết con gái của thượng nghị sĩ.

Splashed across the headline.

và đưa nó lên đầu đề.

I gave them the plotline of Madame Bovary.

Tôi đưa cho họ kịch bản của vở Madame Bovary.

Again, a book they were enchanted to discover.

Một lần nữa, đây là quyển sách mà họ vô cùng thích thú khi khám phá ra.

And they wrote "Shopaholic Adulteress Swallows Arsenic After Credit Fraud."

Và họ viết " Người đàn bà ngoại tình thích mua sắm nuốt chửng arsenic sau khi bị lừa gạt tài khoản ngân hàng"

(Laughter)

(Cười)

And then my favorite --

Và điều yêu thích của tôi.

they really do have a kind of genius of their own, these guys --

Họ đã làm nên một thể loại rất đặc biệt của riêng mình.

my favorite is Sophocles' Oedipus the King:

Tác phẩm yêu thích của tôi là của Sophocles "Oedipus the King."

"Sex With Mum Was Blinding."

"Tình dục với mẹ là mù quáng"

(Laughter)

(Cười)

(Applause)

(Vỗ tay)

In a way, if you like, at one end of the spectrum of sympathy,

Một cách nào đó, nếu bạn thích, ở một bên của lòng cảm thông,

you've got the tabloid newspaper.

bạn có mảnh tin tức nhỏ đó.

At the other end of the spectrum, you've got tragedy and tragic art.

Và ở bên phía còn lại, bạn có bi kịch và nghệ thuật bi thương.

And I suppose I'm arguing that we should learn a little bit

Và tôi cho rằng tôi đang tranh luận về việc chúng ta nên học một chút

about what's happening in tragic art.

về những gì đang diễn ra trong nghệ thuật bi thương.

It would be insane to call Hamlet a loser.

Sẽ thật là điên rồ nếu coi Hamlet là một kẻ thua cuộc.

He is not a loser, though he has lost.

Ông không phải là một kẻ thất bại, dù rằng ông đã thua.

And I think that is the message of tragedy to us,

Và tôi nghĩ rằng đó chính là thông điệp mà bi kịch đưa đến cho chúng ta,

and why it's so very, very important, I think.

và tại sao nó thực sự rất quan trọng, tôi nghĩ vậy.

The other thing about modern society and why it causes this anxiety,

Một điều khác về xã hội hiện đại,

và tại sao nó lại gây ra sự lo lắng này,

is that we have nothing at its center that is non-human.

đó là vì chúng ta không có gì ở trung tâm của nó mà không phải là con người.

We are the first society to be living in a world

Chúng ta là xã hội đầu tiên sống trên thế giới này

where we don't worship anything other than ourselves.

nới chúng ta không tôn thờ gì hơn ngoài bản thân mình.

We think very highly of ourselves, and so we should;

Chúng ta đánh giá rất cao bản thân. Và vì thế chúng ta nên.

we've put people on the Moon, done all sorts of extraordinary things.

Chúng ta đã đưa con người lên mặt trăng. Chúng ta đã làm được rất nhiều điều phi thường.

Và vì thế chúng ta thường có xu hướng tôn thờ chính mình.

And so we tend to worship ourselves. Our heroes are human heroes.

Những người hùng của chúng ta là con người.

That's a very new situation.

Đó là một trường hợp rất mới.

Most other societies have had, right at their center,

Hầu hết những xã hội khác đều có, ở trung tâm của họ,

the worship of something transcendent: a god, a spirit, a natural force,

sự tôn thờ một thứ gì đó siêu viêt. Một vị chúa,

một linh hồn, một thế lực tự nhiên, vụ trụ.

the universe, whatever it is -- something else that is being worshiped.

Dù đó là thứ gì thì đang có một thứ khác được thờ phụng.

We've slightly lost the habit of doing that,

Chúng ta đã gần nhưmất đi thói quen làm việc đó.

which is, I think, why we're particularly drawn to nature.

Tôi nghĩ đó là lý do tại sao chúng ta đặc biệt chú ý đến tự nhiên.

Không phải vì sức khỏe của mình, dù nó thường được đề cập đến bằng cách này.

Not for the sake of our health, though it's often presented that way,

mà là vì đây là một sự trốn thoát khỏi một xã hội loài người.

but because it's an escape from the human anthill.

It's an escape from our own competition,

Đó là sự giải thoát khỏi chính những ganh đua của chúng ta,

and our own dramas.

và cả những vở kịch.

And that's why we enjoy looking at glaciers and oceans,

Và đó là lý do tại sao chúng ta thích thú ngắm nhìn thiên hà và đại dương,

and contemplating the Earth from outside its perimeters, etc.

và nhìn vào Trái Đất từ bên ngoài chu vi của nó, vân vân.

We like to feel in contact with something that is non-human,

Chúng ta thích được liên quan đến những thứ siêu nhiên.

and that is so deeply important to us.

Và nó trở nên vô cùng quan trọng với chúng ta.

What I think I've been talking about really is success and failure.

Tôi nghĩ tôi thực sự nói đến là thành công và thất bại.

And one of the interesting things about success

Và một trong những điều rất thú vị về thành công

is that we think we know what it means.

đó là chúng ta nghĩ rằng chúng ta biết thành công là gì.

If I said that there's somebody behind the screen who's very successful,

Nếu tôi nói với bạn rằng một người nào đó sau cánh gà

một người vô cùng thành đạt, vài ý tưởng nào đó sẽ đến trong tâm trí.

certain ideas would immediately come to mind.

You'd think that person might have made a lot of money,

Bạn sẽ nghĩ rằng người đó chắc hẳn sẽ kiếm được rất nhiều tiền,

đạt được những thành tích trong một lĩnh vực nào đó.

achieved renown in some field.

My own theory of success --

Lý thuyết của bản thân tôi về thành công là, và tôi là một người

I'm somebody who's very interested in success,

vô cùng quan tâm đến thành công. Tôi thực sự rất muốn thành công.

I really want to be successful,

always thinking, how can I be more successful?

Tôi luôn tự hỏi, " Làm thế nào để có thể thành công hơn nữa?"

But as I get older, I'm also very nuanced about what that word "success" might mean.

Nhưng khi tôi già đi, và tôi cũng trở nên vô cùng nhạy cảm

với ý nghĩa của từ "thành công".

Here's an insight that I've had about success:

Tôi có một cái nhìn vào bên trong của sự thành công.

Bạn không thể thành công ở tất cả mọi thứ.

You can't be successful at everything.

We hear a lot of talk about work-life balance.

Chúng ta nghe rất nhiều về sự cân bằng trong cuộc sống.

Nonsense.

Thật là vô nghĩa. Bạn không thể có được tất cả. Không thể.

You can't have it all. You can't.

So any vision of success has to admit what it's losing out on,

Vì thế bất cứ hình ảnh nào về thành công

đều phải thừa nhận sự thiếu xót của nó,

where the element of loss is.

đó chính là nơi của sự mất mát.

And I think any wise life will accept,

Và tôi nghĩ rằng người khôn ngoan sẽ chấp nhận

as I say, that there is going to be an element where we're not succeeding.

như tôi nói, rằng sẽ có một lúc nào đó chúng ta sẽ không thành công.

And the thing about a successful life is that a lot of the time,

Và một cuộc sống thành công

là kết quả của nhiều thời gian, những ý tưởng của chúng ta

our ideas of what it would mean to live successfully are not our own.

về thế nào là sống thành công, không phải là của chúng ta.

They're sucked in from other people;

Đó là điều được tiếp thu từ những người khác.

chiefly, if you're a man, your father, and if you're a woman, your mother.

Quan trọng là, nếu bạn là một người đàn ông, một người cha

Và nếu bạn là một người phụ nữ, một người mẹ.

Psychoanalysis has been drumming home this message for about 80 years.

Những phân tích tâm lý đã nói rất nhiều về vấn đề này suốt 80 năm qua.

No one's quite listening hard enough, but I very much believe it's true.

Không có ai lắng nghe một cách thực sự. Nhưng tôi tin rằng nó rất đúng.

And we also suck in messages from everything from the television,

Và chúng ta cũng tiếp thu những thông điệp

từ rất nhiều nguồn như ti vi, quảng cáo,

to advertising, to marketing, etc.

đến tiếp thị, vân vân.

These are hugely powerful forces

Đây là những nguồn lực vô cùng lớn

that define what we want and how we view ourselves.

chúng định nghĩa những gì ta muốn, và cách chúng ta nhìn nhận bản thân.

When we're told that banking is a very respectable profession,

Khi chúng ta được bảo rằng ngân hàng là một nghề rất được trọng vọng

a lot of us want to go into banking.

rất nhiều người trong chúng ta muốn đi làm ngân hàng.

When banking is no longer so respectable, we lose interest in banking.

Khi nghề ngân hàng không còn được coi trọng như xưa, chúng ta dần mất sự thích thú vào nó.

We are highly open to suggestion.

Chúng ta luôn luôn rộng mở với những lời gợi ý.

So what I want to argue for is not that we should give up

Và vì thế điều mà tôi muốn nói đến, là không phải chúng ta nên từ bỏ

on our ideas of success,

ý tưởng về thành công.

but we should make sure that they are our own.

Mà là chúng ta nên chắc chắn rằng đó là ý tưởng của chính chúng ta.

We should focus in on our ideas,

Hãy chuyên tâm vào những ý tưởng của mình.

and make sure that we own them;

Và đảm bảo rằng chúng ta tạo ra nó.

that we are truly the authors of our own ambitions.

và chúng ta là những tác giả thật sự của những tham vọng đó.

Because it's bad enough not getting what you want,

Bởi vì thật tồi tệ, khi không có được những gì mình muốn.

Nhưng nó còn tồi tệ hơn nếu có một ý nghĩ

but it's even worse to have an idea of what it is you want,

rằng bạn muốn một điều nào đó, và nhận ra rằng cuối cùng,

and find out, at the end of the journey,

that it isn't, in fact, what you wanted all along.

đó không phải là điều bạn muốn.

So, I'm going to end it there.

Vì thế mà tôi sẽ kết thúc bài nói này ở đây.

But what I really want to stress is: by all means, success, yes.

Nhưng điều tôi thực sự muốn nhấn mạnh là

thành công, vâng

But let's accept the strangeness of some of our ideas.

Nhưng hãy chấp nhận sự khác lạ của một vài những ý tưởng của chúng ta.

Let's probe away at our notions of success.

Hãy bỏ đi những khái niệm về thành công.

Let's make sure our ideas of success are truly our own.

Hãy biến những ý tưởng về thành công là của riêng chúng ta.

Thank you very much.

Cảm ơn tất cả các bạn.

(Applause)

(Vỗ tay)

Chris Anderson: That was fascinating.

Chris Anderson: Thật là thú vị. Làm sao ông có thể dung hòa

But how do you reconcile this idea

ý tưởng về một người

of it being bad to think of someone as a "loser,"

thật tồi khi nghĩ người khác là kẻ thua cuộc,

with the idea that a lot of people like, of seizing control of your life,

với ý tưởng rằng có rất nhiều người đang điều khiển cuộc sống của bạn.

and that a society that encourages that,

Và một xã hội luôn đồng tình với việc

perhaps has to have some winners and losers?

phải có cả những người thất bại và những người thành công.

Alain De Botton: Yes, I think it's merely the randomness

Alain de Botton: Vâng, tôi nghĩ đó chỉ là một sự ngẫu nhiên

of the winning and losing process that I want to stress,

về quá trình được và mất mà tôi muốn nhấn mạnh vào

because the emphasis nowadays is so much on the justice of everything,

Bởi vì sự nhấn mạnh ngày nay là rất nhiều

về sự đánh giá mọi thứ.

and politicians always talk about justice.

Và những chính trị gia nói về công bằng

Now I'm a firm believer in justice, I just think that it's impossible.

Bây giờ tôi là một người luôn tin tưởng vào công bằng. Tôi chỉ nghĩ rằng nó là không thể.

So we should do everything we can to pursue it,

Vì thế chúng ta hãy làm tất cả những gì có thể,

chúng ta hãy làm tất cả có thể để đạt được nó.

but we should always remember that whoever is facing us,

Nhưng ở cuối con đường chúng ta hãy luôn nhớ rằng

bất cứ ai đối diện với chúng ta, bất cứ chuyện gì xảy ra trong cuộc sống,

whatever has happened in their lives,

there will be a strong element of the haphazard.

sẽ luôn luôn có một yếu tố vô cùng lớn của sự ngẫu nhiên.

That's what I'm trying to leave room for;

Và đó là điều mà tôi muốn dành để nói.

otherwise, it can get quite claustrophobic.

Vì nếu không nó sẽ trở nên giả tạo.

CA: I mean, do you believe that you can combine

Chris Anderson: Tôi muốn nói, ông có tin rằng mình có thể kết hợp

your kind of kinder, gentler philosophy of work

loại triết lý về công viêc

với một nền kinh tế thành công?

with a successful economy?

Or do you think that you can't,

Hay ông nghĩ rằng mình không thể?

but it doesn't matter that much that we're putting too much emphasis on that?

Nhưng nó không quan trọng là chúng ta nhấn mạnh quá nhiều vào nó?

Alain de Botton: Ý nghĩ ác mộng

AB: The nightmare thought

is that frightening people is the best way to get work out of them,

rằng làm người khác lo sợ là cách tốt nhất để bắt họ làm việc thật tốt.

and that somehow the crueler the environment,

Và ở một khía cạnh nào đó môi trường càng khắc nghiệt

the more people will rise to the challenge.

thì mọi người càng tiến đến những thách thức.

You want to think, who would you like as your ideal dad?

Bạn nghĩ, ai sẽ là người bố lý tưởng của bạn?

And your ideal dad is somebody who is tough but gentle.

Và người bố lý tưởng ấy là một người cứng rắn nhưng cũng rất tế nhị

And it's a very hard line to make.

Và đó là một điều rất khó.

We need fathers, as it were, the exemplary father figures in society,

Chúng ta cần những người cha, những người cha trong xã hội,

avoiding the two extremes,

lảng tránh cả hai thái cực đó.

which is the authoritarian disciplinarian on the one hand,

Đó là người độc đoán, người gìn giữ kỉ luật, ở một mặt

and on the other, the lax, no-rules option.

và ở mặt kia là người không có phép tắc.

CA: Alain De Botton.

Chris Anderson: Alain de Botton.

AB: Thank you very much.

Alain de Botton: Cảm ơn quý vị rất nhiều

(Applause)

(Vỗ tay)