Jay Walker on the world's English mania

Translator: sann tint Reviewer: Myo Aung

Let's talk about manias.

အရူးအမူးဖြစ်ခြင်းတွေ အကြောင်း ပြောကြရအောင်၊

Beatle အရူးအမူဖြစ်ခြင်းနဲ့ စလိုက်ရအောင်၊

Let's start with Beatlemania.

(Recording of crowd roaring)

ကယောင်ချောက်ချားဖြစ်နေတဲ့ ဆယ်ကျော်သက်တွေ၊

Hysterical teenagers,

crying, screaming, pandemonium.

အော်ဟစ်ရင်း၊ ပွက်လောရိုက်ရင်း၊ ဝရုန်းသုန်းကားနဲ့လေ။

(Recording of crowd roaring)

အားကစား အရူအမူးဖြစ်ခြင်း၊

Sports mania:

deafening crowds,

နားကွဲမတတ် လူစုလူဝေးတွေ၊

all for one idea -- get the ball in the net.

တစ်ခုတည်းသော ရည်ရွယ်ချက်က ဘောလုံး ပိုက်ထဲကို ဝင်သွားဖို့ပေါ့။

(Recording) Goal!

Okay, religious mania:

ကောင်းပြီ၊ ဘာသာ​ရေး အရူအမူးဖြစ်ခြင်း၊

there's rapture, there's weeping,

အဲဒီမှာ ပီတိသောမနဿရှိတယ်၊ ငိုကြွေးခြင်းရှိတယ်၊

there's visions.

စိတ်အာရုံထင်မြင်မှုတွေရှိတယ်။

Manias can be good.

အရူးအမူးဖြစ်ခြင်းဟာ ကောင်းတတ်တယ်၊

အရူးအမူးဖြစ်ခြင်းတွေဟာ

Manias can be alarming.

ကြောက်မက်ဖွယ်ရာ ဖြစ်တတ်ပါတယ်၊

Or manias can be deadly.

ဒါမှမဟုတ် အရူးအမူးဖြစ်ခြင်းတွေဟာ

(Recording of crowd cheering)

သေစေနိူင်လောက်တယ်ပေါ့ဗျာ။

The world has a new mania.

ကမ္ဘာကြီးမှာ စွဲလမ်းရူသွပ်မှု အသစ်တစ်ခုရှိပါတယ်။

အင်္ဂလိပ်စာသင်ယူခြင်းမှာ

A mania for learning English.

အရူးအမူးဖြစ်ခြင်းပါ။

Listen as Chinese students practice their English,

တရုတ်ကျောင်းသားတွေ အင်္ဂလိပ်စာကို အော်ဟစ်ပြီး

by screaming it:

လေ့ကျင့်တာကို နားဆင်ကြည့်ပါ။

Teacher: ... change my life!

ဆရာ။ ငါ့ဘဝကို ပြောင်းလဲလိုက်။

Students: I want to change my life!

ကျောင်းသားများ။ ငါ့ဘဝကို ပြောင်းလဲလိုက်မယ်။

T: I don't want to let my parents down!

ဆရာ။ ငါ့မိဘတွေကို စိတ်မပျက်စေချင်ပါ။

S: I don't want to let my parents down!

ကသ။ ငါ့မိဘတွေကို စိတ်မပျက်စေချင်ပါ။

T: I don't ever want to let my country down!

ဆရာ။ ငါ့တိုင်းပြည်ကို ဘယ်တော့မှ စိတ်မပျက်စေချင်ပါ။

S: I don't ever want to let my country down!

ကသ။ ငါ့တိုင်းပြည်ကို ဘယ်တော့မှ စိတ်မပျက်စေချင်ပါ။

T: Most importantly... S: Most importantly...

ဆရာ။ အရေးကြီးဆုံးက.. ကသ။ အရေးကြီးဆုံးက..

T: I don't want to let myself down!

ဆရာ။ ငါ့ကိုယ်ငါ စိတ်မပျက်စေချင်ပါ။

S: I don't want to let myself down!

ကသ။ ငါ့ကိုယ်ငါ စိတ်မပျက်စေချင်ပါ။

Jay Walker တစ်ကမ္ဘာလုံးမှာ အင်္ဂလိပ်စာကို

How many people are trying to learn English worldwide?

ကြိုးစားသင်ယူနေသူ ဘယ်နှစ်ယောက်ရှိပါသလဲ။

Two billion of them.

သန်း၂ ထောင်ရှိပါတယ်။

ကျောင်းသားများ။ A t-shirt, A dress

Students: A t-shirt. A dress.

JW လက်တင်အမေရိက၊

Jay Walker: In Latin America,

in India,

အိန္ဒိယ၊ အရှေ့တောင်အာရှနဲ့

in Southeast Asia,

အများစုကတော့ တရုတ်ပြည်မှာပေါ့။

and most of all, in China.

If you're a Chinese student,

ခင်ဗျားဟာ တရုတ် ကျောင်းသား တစ်ယောက်ဆိုရင်

you start learning English in the third grade, by law.

ဥပဒေအရ အင်္ဂလိပ်စာကို ၃တန်းမှာ စသင်ရတယ်။

That's why this year,

ဒါကြောင့်မို့လို တရုတ်ပြည်ဟာ

China will become the world's largest English-speaking country.

ဒီနှစ်မှာ ကမ္ဘာပေါ်မှာ

အင်္ဂလိပ်စကား အပြောအများဆုံး နိူင်ငံဖြစ်လာတယ်။

(Laughter)

(ရယ်သံများ)

ဘာဖြစ်လို့ အင်္ဂလိပ်စာ ဖြစ်ရတာလဲ၊

Why English?

In a single word: opportunity.

စကားလုံး တစ်လုံးတည်းပါ၊ အခွင့်အရေးလေ။

ပိုပြီးကောင်းမွန်တဲ့ ဘဝတစ်ခုအတွက်

Opportunity for a better life, a job,

အခွင့်အရေးပေါ့၊ အလုပ်တစ်ခု၊

to be able to pay for school, or put better food on the table.

ကျောင်းလ ခပေးနိုင်ဖို့၊ စားပွဲပေါ်မှာ

ပိုကောင်းတဲ့ အစားအသောက်တွေ တင်ဖို့ပေါ့။

Imagine a student taking a giant test for three full days.

စာမေးပွဲ အကြီးကြီးတစ်ခုကို ၃ ရက်ကြာ အချိန်ပြည့် ဖြေနေတဲ့

ကျောင်းသူ တစ်ယောက်ကို မြင်ယောင် ကြည့်လိုက်ပါ။

Her score on this one test literally determines her future.

သူမရဲ့ ဒီစာမေးပွဲမှာ ရတဲ့အမှတ်ဟာ

တကယ်ပဲ သူမရဲ့အနာဂတ်ကို အဆုံးအဖြတ်ပေးတယ်လေ။

She studies 12 hours a day

ပြင်ဆင်ဖို့ကို တစ်နေ့ ၁၂ နာရီနဲ့

for three years to prepare.

၃ နှစ်ကြာ လေ့လာတယ်။

Twenty-five percent of her grade is based on English.

သူ့အတန်းရဲ့ ၂၅% ဟာ

အင်္ဂလိပ်စာကို အခြေခံတယ်။

It's called the gaokao, and 80 million high school Chinese students

ဒါကို Gaokao လို့ခေါ်ပြီး ဒီအလွန်ခက်ခဲ တဲ့စာမေးပွဲကို

တရုတ် ကျောင်းသား သန်း ၈၀က ဖြေဆိုပြီးနှင့်ပြီ၊ ပြီးပြီလေ။

have already taken this grueling test.

အင်္ဂလိပ်စာကို သင်ယူဖို့ ပြင်းပြမှုဟာ

The intensity to learn English

ခင်ဗျား မတွေ့ကြုံဘူးဆိုရင်

is almost unimaginable, unless you witness it.

မတွေးတတ်သလောက်ပါပဲဗျာ။

ဆရာ။ အကောင်းဆုံးဟေ့။

Teacher: Perfect! Students: Perfect!

ကျောင်းသား။ အကောင်းဆုံးဟေ့။

T: Perfect! S: Perfect!

ဆရာ။ အကောင်းဆုံးဟေ့။ ကသ။ အကောင်းဆုံးဟေ့။

T: I want to speak perfect English!

ဆရာ။ ငါ အင်္ဂလိပ်စကားကို အကောင်းဆုံး ပြောတတ်ချင်တယ်။

S: I want to speak perfect English!

ကသ။ ငါ အင်္ဂလိပ်စကားကို အကောင်းဆုံး ပြောတတ်ချင်တယ်။

ဆရာ။ ငါပြောတတ်ချင်တယ်။

T: I want to speak ... S: I want to speak ...

ကသ။ ငါပြောတတ်ချင်တယ်။

T: ... perfect English! S: ... perfect English!

ဆရာ။ အကောင်းဆုံး အင်္ဂလိပ်စကားကို ကသ။ အကောင်းဆုံး အင်္ဂလိပ်စကားကို

ဆရာ။ ငါ့ဘဝကို ပြောင်းလဲချင်တယ်။

T (yelling more loudly): I want to change my life!

S (yelling more loudly): I want to change my life!

ကသ။ ငါ့ဘဝကို ပြောင်းလဲချင်တယ်။

JW ဒီတော့ အင်္ဂလိပ်စာကို အရူအမူးဖြစ်တာ ကောင်းလား၊ ဆိုးလား။

JW: So is English mania good or bad?

Is English a tsunami, washing away other languages?

အင်္ဂလိပ် ဘာသာစကားဟာ အခြားဘာသာ စကားတွေကို တိုက်စားသွားမဲ့

ဆူနာမီလားဗျာ။ မဖြစ်နိုင်ပါဘူး၊

Not likely.

English is the world's second language.

အင်္ဂလိပ် ဘာသာစကားဟာ ကမ္ဘာ့ဒုတိယ ဘာသာစကားပါ။

Your native language is your life.

ခင်ဗျားတို့ရဲ့ မိခင်ဘာသာစကားဟာ ခင်ဗျားတို့ရဲ့ ဘဝပဲလေ။

But with English you can become part of a wider conversation --

ဒါပေမဲ့ အင်္ဂလိပ်ဘာသာနဲ့ကျတော့ ခင်ဗျား ပိုပြီကျယ်ပြန့်တဲ့

ပြောဆိုဆွေးနွေးခြင်းမှာ တစ်စတ်တစ်ပိုင်း ဖြစ်လာတယ်။

a global conversation about global problems,

ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ပြဿနာတွေရဲ့

ကမ္ဘာလုံးဆိုင်ရာ ဆွေးနွေးမှုတစ်ခုပေါ့၊

like climate change or poverty,

ရာသီဥတု ပြောင်းလဲမှုတို့၊ ဆင်းရဲမွဲတေမှု၊

or hunger or disease.

ငတ်မွတ်မှု၊ အနာရောဂါ တို့လိုဟာမျိုးတွေပေါ့။

The world has other universal languages.

ကမ္ဘာမှာ အခြားလူအများသုံးတဲ့ ဘာသာစကားတွေ ရှိပါတယ်။

Mathematics is the language of science.

သင်္ချာပညာဟာ သိပ္ပံပညာရဲ့ ဘာသာစကားပါ။

Music is the language of emotions.

ဂီတဟာ စိတ်ခံစားမှုတွေရဲ့ဘာသာစကားပါ။

And now English is becoming the language of problem-solving.

အခု အင်္ဂလိပ်ဘာသာဟာ ပြဿနာဖြေရှင်းတဲ့ ဘာသာစကား ဖြစ်လာနေပါတယ်။

Not because America is pushing it,

အမေရိကက ဒါကို တွန်းထုတ်နေလို့ မဟုတ်ပါ၊

but because the world is pulling it.

ဒါကိုကမ္ဘာက ဆွဲယူနေတာကြောင့်ပါ။

ဒါကြောင့် အင်္ဂလိပ်စာကို အရူးအမူးဖြစ်ခြင်းဟာ

So English mania is a turning point.

အပြောင်းအလဲတစ်ခုပါ။

ကျွန်တော်တို့မြို့ကြီးတွေမှာ လျှပ်စစ်စွမ်းအားရဖို့

Like the harnessing of electricity in our cities,

ထိန်းချုပ်အသုံးချနေသလို၊

ဒါမှမဟုတ် ဘာလင်တံတိုင်းကို ဖြိုချသလိုမျိုးပေါ့၊

or the fall of the Berlin Wall,

English represents hope

အင်္ဂလိပ် ဘာသာစကားဟာ ပိုကောင်းတဲ့ အနာဂတ် တစ်ခုအတွက်

for a better future --

မျှော်လင့်ချက်ကို ကိုယ်စားပြုပါတယ်၊

a future where the world has a common language

ကမ္ဘာကြီးရဲ့ ဘုံပြဿနာတွေကို ဖြေရှင်းဖို့

အများသုံး ဘာသာစကား တစ်ခုရှိမယ့်

to solve its common problems.

ကမ္ဘာတစ်ခု ဖြစ်လာမယ့် အနာဂတ်ပေါ့ဗျာ။

ကျေးဇူးအများကြီးတင်ပါတယ်။

Thank you very much.

(Applause)

(လက်ခုပ်သံများ)