Hans Rosling: Global population growth, box by box

Translator: Biljana Dijanisieva Reviewer:

I still remember the day in school

Сè уште се сеќавам на денот

when our teacher told us

кога учителката ни кажа

that the world population had become

дека бројот на жители во светот

three billion people,

достигнал 3 милијарди.

and that was in 1960.

Тоа беше во 1960-та.

I'm going to talk now about

Сега ќе зборувам за тоа како

how world population has changed from that year

бројот на светското население се измени

and into the future,

оттогаш до денес.

but I will not use digital technology,

Нема да користам дигитална технологија,

as I've done during my first five TEDTalks.

како за време на другите пет ТЕД презентации.

Instead, I have progressed,

Не, сега сум понапреден.

and I am, today, launching

Денеска промовирам

a brand new analog teaching technology

сосема нова аналогна технологија за учење,

that I picked up from IKEA:

која ја најдов во Икеа:

this box.

оваа кутија.

This box contains one billion people.

Кутијава содржи една милијарда луѓе.

And our teacher told us

Учителката ни кажа дека

that the industrialized world, 1960,

во индустријализираниот свет во 1960-та година

had one billion people.

живееја една милијарда луѓе.

In the developing world, she said,

Додека во земјите во развој

they had two billion people.

живееја две милијарди луѓе.

And they lived away then.

Тие си живееја далеку.

There was a big gap between

Имаше голем јаз помеѓу онаа

the one billion in the industrialized world

милијарда од индустријализираниот свет

and the two billion in the developing world.

и двете милијарди од земјите во развој.

In the industrialized world,

Во индустријализираните земји

people were healthy,

луѓето беа здрави,

educated, rich,

образувани, богати

and they had small families.

и со мали семејства.

And their aspiration

И нивниот сон

was to buy a car.

беше да си купат кола.

And in 1960, all Swedes were saving

Во 1960-та, сите Швеѓани штедеа

to try to buy a Volvo like this.

за да можат да си купат вакво Волво.

This was the economic level at which Sweden was.

Тоа беше економското ниво на Шведска.

But in contrast to this,

Но, како контраст на ова,

in the developing world, far away,

далеку, во земјите во развој,

the aspiration of the average family there

просечното семејство сонуваше

was to have food for the day.

да има храна за тој ден.

They were saving

Па, затоа штедеа

to be able to buy a pair of shoes.

за да можат да си купат пар чевли.

There was an enormous gap in the world

Постоеше огромен јаз во светот

when I grew up.

кога јас бев мал.

And this gap between the West and the rest

Овој јаз, помеѓу Западот и другиот дел од светот,

has created a mindset of the world,

ја создаде сликата за светот

which we still use linguistically

која и денес ја користиме лингвистички

when we talk about "the West"

кога зборуваме за „западот“

and "the Developing World."

и за „земјите во развој“.

But the world has changed,

Но, светот се измени,

and it's overdue to upgrade that mindset

па време е да се сменат и сликата

and that taxonomy of the world, and to understand it.

и таксономијата за светот, и истите да се разберат.

And that's what I'm going to show you,

Тоа сега ќе ви го покажам.

because since 1960

Од 1960-та година,

what has happened in the world up to 2010

па сè до 2010-та,

is that a staggering

светското население

four billion people

порасна за неверојатни

have been added to the world population.

четири милијарди луѓе.

Just look how many.

Само погледнете колку.

The world population has doubled

Бројот на светското население се удвои

since I went to school.

од времето кога јас одев во училиште.

And of course, there's been economic growth in the West.

Секако, за тоа време имаше и економски развој во Западот.

A lot of companies have happened to grow the economy,

Многу компании придонесоа економијата да порасне,

so the Western population moved over to here.

па западното население се помести тука

And now their aspiration is not only to have a car.

и сега нивниот сон не е само да имаат кола.

Now they want to have a holiday on a very remote destination

Сега сакаат да отидат на одмор на некое далечно место

and they want to fly.

и сакаат да летаат со авион.

So this is where they are today.

Значи, тие се тука денес.

And the most successful of the developing countries,

А, најуспешните земји од земјите во развој

they have moved on, you know,

исто така напреднаа,

and they have become emerging economies, we call them.

и станаа економии во развој, како што ги нарекуваме.

They are now buying cars.

Сега тие купуваат коли.

And what happened a month ago

Пред еден месец

was that the Chinese company, Geely,

кинеската компанија Гили (Geely)

they acquired the Volvo company,

ја превзеде компанијата Волво.

and then finally the Swedes understood that

Па, Швеѓаните конечно сфатија дека

something big had happened in the world.

нешто големо се случило во светот.

(Laughter)

(смеа)

So there they are.

Значи, тие се тука.

And the tragedy is that the two billion over here

Трагедијата е во тоа што двете милијарди тука,

that is struggling for food and shoes,

кои се бореа за храна и чевли,

they are still almost as poor

и денес се скоро исто толку сиромашни

as they were 50 years ago.

како што беа и пред 50 години.

The new thing is that

Новина е тоа што

we have the biggest pile of billions, the three billions here,

најголем дел од популацијата, трите милијарди овде,

which are also becoming emerging economies,

исто така стануваат економии во развој.

because they are quite healthy, relatively well-educated,

И тие се здрави, релативно добро образувани,

and they already also have two to three children

и имаат две или три деца по жена,

per woman, as those [richer also] have.

како и овие.

And their aspiration now

Па сега, нивниот сон е

is, of course, to buy a bicycle,

да си купат велосипед,

and then later on they would like to have a motorbike also.

а подоцна би сакале да имаат и мотор.

But this is the world

Ова е светот

we have today,

во кој живееме денес.

no longer any gap.

Повеќе нема јаз.

But the distance from the poorest here, the very poorest,

Но, разликата од најсиромашните, овде,

to the very richest over here is wider than ever.

до најбогатите, овде, е поголема од кога било.

But there is a continuous world

Но, светот е скалест

from walking, biking,

- од одење, возење со велосипед,

driving, flying --

возење автомобил, па сè до летање со авион -

there are people on all levels,

има луѓе на секое ниво.

and most people tend to be somewhere in the middle.

Најголем дел од луѓето се некаде во средината.

This is the new world we have today

Ова е светот во кој живееме денес,

in 2010.

во 2010-та година.

And what will happen in the future?

Што ќе се случи во иднина?

Well, I'm going to project

Јас ќе направам проценка

into 2050.

за 2050-та година.

I was in Shanghai recently,

Неодамна бев во Шангај.

and I listened to what's happening in China,

Видов што се случува во Кина

and it's pretty sure that they will catch up,

и сигурно е дека ќе нè стасаат,

just as Japan did.

исто како што направи и Јапонија,

All the projections [say that] this one [billion] will [only] grow with

под претпоставка овие

one to two or three percent.

да имаат раст од 1 до 3%,

[But this second] grows with seven, eight percent, and then they will end up here.

а овие од 7-8%. И тие ќе дојдат овде.

They will start flying.

Ќе почнат да летаат со авион.

And these

А, овие -

lower or middle income countries, the emerging income countries,

- земји со ниски или средни примања, економиите во развој -

they will also forge forwards economically.

исто така ќе напредуваат на економски план.

And if,

И доколку,

but only if,

но само доколку,

we invest in the right green technology --

инвестираме во вистинската еколошка технологија -

so that we can avoid severe climate change,

за да се избегнат сериозни климатски промени

and energy can still be relatively cheap --

и за енергијата сè уште да биде релативно ефтина -

then they will move all the way up here.

тогаш и тие ќе се поместат дотука.

And they will start to buy

И ќе почнат да купуваат

electric cars.

електрични автомобили.

This is what we will find there.

Тоа ќе се случи.

So what about the poorest two billion?

А, што е со најсиромашните две милијарди?

What about the poorest two billion here?

Што ќе се случи со нив?

Will they move on?

Дали и тие ќе напредуваат?

Well, here population [growth] comes in

Тука, сега, е важен бројот на населението,

because there [among emerging economies] we already have two to three children per woman,

затоа што онаму веќе имаме две до три деца по жена

family planning is widely used,

и планирање на семејството,

and population growth is coming to an end.

па растот е сведен на минимум.

Here [among the poorest], population is growing.

Овде бројот на населението расте.

So these [poorest] two billion will, in the next decades,

Па така, овие две милијарди во следните децении

increase to three billion,

ќе станат три милијарди,

and they will thereafter

а брзо потоа

increase to four billion.

и четири милијарди.

There is nothing --

Ништо друго,

but a nuclear war of a kind we've never seen --

освен нуклеарна војна каква што не сме виделе,

that can stop this [growth] from happening.

може да го спречи ова,

Because we already have this [growth] in process.

затоа што тоа веќе се случува.

But if, and only if,

Но, ако, и само ако,

[the poorest] get out of poverty,

излезат од сиромаштија,

they get education, they get improved child survival,

се образуваат и го намалат детскиот морталитет,

they can buy a bicycle and a cell phone and come [to live] here,

ќе можат да си купат велосипед и мобилен, и да дојдат овде,

then population growth

и тогаш растот на бројот на населението

will stop in 2050.

ќе сопре во 2050-тата.

We cannot have people on this level

Не смееме да дозволиме да има луѓе на ова ниво,

looking for food and shoes

кои сонуваат за храна и чевли,

because then we get continued population growth.

затоа што така бројот на населението само ќе расте.

And let me show you why

Сега ќе ви покажам и зошто

by converting back to the old-time

со помош на старата добра

digital technology.

дигитална технологија.

Here I have on the screen

Овде, на екранот,

my country bubbles.

се моите држави-меурчиња.

Every bubble is a country. The size is population.

Секое меурче е една држава. Големината одговара на бројот на населението.

The colors show the continent.

Боите се поделени според континентите.

The yellow on there is the Americas;

Жолтите се Северна и Јужна Америка,

dark blue is Africa; brown is Europe;

темно сините се Африка, кафеавите се Европа,

green is the Middle East

зелените се Блискиот Исток,

and this light blue is South Asia.

а овие светло сините се Јужна Азија.

That's India and this is China. Size is population.

Тоа е Индија, а ова е Кина.

Here I have children per woman:

Овде е претставен бројот на деца по жена,

two children, four children, six children, eight children --

две, четири, шест, осум деца -

big families, small families.

големи семејства, мали семејства.

The year is 1960.

Годината е 1960-та.

And down here, child survival,

Овде долу е прикажан процентот

the percentage of children surviving childhood

на деца кои го преживуваат детството,

up to starting school:

до периодот кога тргнуваат во училиште.

60 percent, 70 percent, 80 percent, 90,

60%, 70%, 80%, 90 и

and almost 100 percent, as we have today

скоро 100%, како што имаме денес

in the wealthiest and healthiest countries.

во најбогатите и најздрави држави.

But look, this is the world my teacher talked about in 1960:

Ова е светот за кој зборуваше мојата учителка во 1960-та.

one billion Western world here --

Милијардата од западниот свет е овде.

high child-survival, small families --

Висок процент на преживеани деца, мали семејства.

and all the rest,

А, ова се сите други,

the rainbow of developing countries,

ова виножито од земји во развој

with very large families

со многу големи семејства

and poor child survival.

и низок процент на преживеани деца.

What has happened? I start the world. Here we go.

И што се случи? Ајде, да видиме.

Can you see, as the years pass by, child survival is increasing?

Гледате, со годините, процентот на преживеани деца расте.

They get soap, hygiene, education,

Добиваат сапун, хигиена, образование,

vaccination, penicillin

вакцини и пеницилин.

and then family planning. Family size is decreasing.

Следува и планирање на семејството. Семејствата стануваат помали.

[When] they get up to 90-percent child survival, then families decrease,

Доаѓаат до 90% преживеани деца.

and most of the Arab countries in the Middle East

Повеќето од Арапските држави од Блискиот Исток

is falling down there [to small families].

паѓаат надолу.

Look, Bangladesh catching up with India.

Видете, Бангладеш ја стасува Индија.

The whole emerging world

Сите земји во развој

joins the Western world

му се придружуваат на Западот

with good child survival

со добар процент на преживеани деца

and small family size,

и мали семејства.

but we still have the poorest billion.

Но, сè уште ја имаме најсиромашната милијарда.

Can you see the poorest billion,

Ја гледате?

those [two] boxes I had over here?

Оние две кутии?

They are still up here.

Тие сè уште се горе.

And they still have a child survival

И сè уште имаат 70 до 80%

of only 70 to 80 percent,

преживеани деца,

meaning that if you have six children born,

што значи дека на шест родени деца,

there will be at least four who survive

барем четири ќе преживеат

to the next generation.

во следната генерација,

And the population will double in one generation.

а бројот на населението ќе се удвои за една генерација.

So the only way

Значи, единствениот начин

of really getting world population [growth] to stop

да се сопре порастот на бројот на светското население

is to continue to improve child survival

е да се подобрува процентот на преживеани деца

to 90 percent.

и тој да се доведе до 90%.

That's why investments by Gates Foundation,

Затоа инвестициите од Фондацијата Гејтс,

UNICEF and aid organizations,

УНИЦЕФ и други хуманитарни организации,

together with national government in the poorest countries,

како и од владите во најсиромашните земји

are so good;

се навистина добри.

because they are actually

Затоа што тие, всушност,

helping us to reach

ни помагаат да постигнеме

a sustainable population size of the world.

одржливо ниво на светската популација.

We can stop at nine billion if we do the right things.

Може да сопреме на 9 милијарди, ако постапиме како што треба.

Child survival is the new green.

Процентот на преживеани деца е најважен.

It's only by child survival

Само преку него

that we will stop population growth.

ќе можеме да го спречиме растот на светското население.

And will it happen?

Дали тоа ќе се случи?

Well, I'm not an optimist,

Па, јас не сум оптимист,

neither am I a pessimist.

ама не сум ни песимист.

I'm a very serious "possibilist."

Јас сум еден многу сериозен „посибилист“.

It's a new category where we take emotion apart,

Тоа е една нова категорија, во која емоциите немаат удел,

and we just work analytically with the world.

туку светот се разгледува чисто аналитички.

It can be done.

Ова е можно.

We can have a much more just world.

Може да имаме многу поправеден свет.

With green technology

Преку еколошки технологии,

and with investments to alleviate poverty,

инвестиции за олеснување на сиромаштијата

and global governance,

и добро глобално управување

the world can become like this.

може да го добиеме тој свет.

And look at the position of the old West.

Погледнете ја позицијата на стариот Запад.

Remember when this blue box was all alone,

Се сеќавате кога оваа сина кутија беше сама,

leading the world, living its own life.

и го предводеше светот, живеејќи си во свој свет?

This will not happen [again].

Тоа нема да се повтори.

The role of the old West in the new world

Улогата на стариот Запад во новиот свет

is to become the foundation

е да биде основа

of the modern world --

на модерниот свет -

nothing more, nothing less.

ни помалку, ни повеќе.

But it's a very important role.

Но, ова е многу важна улога.

Do it well and get used to it.

Играјте ја добро и навикнете се на неа.

Thank you very much.

Ви благодарам.

(Applause)

(аплауз)