Hans Rosling: Global population growth, box by box

Tłumaczenie: Sebastian Misiewicz Korekta: Rysia Wand

I still remember the day in school

Nadal pamiętam ten dzień w szkole

when our teacher told us

kiedy nauczycielka powiedziała nam,

that the world population had become

że światowa populacja osiągnęła

three billion people,

trzy miliardy ludzi.

and that was in 1960.

To było w 1960.

I'm going to talk now about

Teraz opowiem,

how world population has changed from that year

jak zaludnienie zmieniło się od tamtej pory

and into the future,

i jak zmieni się w przyszłości.

but I will not use digital technology,

Ale nie użyję technologii cyfrowej,

as I've done during my first five TEDTalks.

jak podczas pierwszych 5 wystąpień.

Instead, I have progressed,

Poczyniłem postępy

and I am, today, launching

i dzisiaj rozpoczynam nowatorską

a brand new analog teaching technology

analogową technologię nauczania

that I picked up from IKEA:

którą zdobyłem w Ikei:

this box.

to pudełko.

This box contains one billion people.

To pudełko zawiera miliard ludzi.

And our teacher told us

Nasza nauczycielka powiedziała,

that the industrialized world, 1960,

że świat uprzemysłowiony, 1960,

had one billion people.

składał się z jednego miliarda ludzi.

In the developing world, she said,

W rozwijającym się świecie, powiedziała,

they had two billion people.

były dwa miliardy ludzi.

And they lived away then.

Żyli daleko od nas.

There was a big gap between

Była wielka przepaść

the one billion in the industrialized world

między miliardem w uprzemysłowionym świecie

and the two billion in the developing world.

i 2 miliardami w rozwijającym się świecie.

In the industrialized world,

Świat uprzemysłowiony.

people were healthy,

Ludzie byli zdrowi,

educated, rich,

wyedukowani, bogaci,

and they had small families.

i mieli małe rodziny.

And their aspiration

Aspirowali do kupna samochodu.

was to buy a car.

Aspirowali do kupna samochodu.

And in 1960, all Swedes were saving

W 1960, wszyscy Szwedzi oszczędzali

to try to buy a Volvo like this.

na takie Volvo, jak to.

This was the economic level at which Sweden was.

Tak był poziom ekonomiczny Szwecji.

But in contrast to this,

Dla odmiany

in the developing world, far away,

rozwijający się świat, bardzo daleko.

the aspiration of the average family there

Aspiracją przeciętnej rodziny

was to have food for the day.

było wyżywienie z dnia na dzień.

They were saving

Oszczędzali na kupno pary butów.

to be able to buy a pair of shoes.

Oszczędzali na kupno pary butów.

There was an enormous gap in the world

Te światy dzieliła wielka przepaść,

when I grew up.

kiedy dorastałem.

And this gap between the West and the rest

Przepaść pomiędzy Zachodem a resztą

has created a mindset of the world,

wytworzyła mentalność

which we still use linguistically

którą ciągle stosujemy w języku,

when we talk about "the West"

mówiąc o "Zachodzie"

and "the Developing World."

i "świecie rozwijającym się".

But the world has changed,

Ale świat się zmienił,

and it's overdue to upgrade that mindset

za czym nie nadąża zmiana myślenia,

and that taxonomy of the world, and to understand it.

taksonomia świata i jego zrozumienie.

And that's what I'm going to show you,

To właśnie wam pokażę.

because since 1960

Od roku 1960 do 2010

what has happened in the world up to 2010

Od roku 1960 do 2010

is that a staggering

zawrotne 4 miliardy ludzi

four billion people

zawrotne 4 miliardy ludzi

have been added to the world population.

przybyło do światowej populacji.

Just look how many.

Tylko zobaczcie jak wielu.

The world population has doubled

Światowa populacja się podwoiła

since I went to school.

od czasu, kiedy chodziłem do szkoły.

And of course, there's been economic growth in the West.

Nastąpił wzrost ekonomiczny na Zachodzie.

A lot of companies have happened to grow the economy,

Wiele przedsiębiorstw wpłynęło na wzrost gospodarki,

so the Western population moved over to here.

więc zachodnia populacja przemieściła się tutaj.

And now their aspiration is not only to have a car.

Teraz aspirują nie tylko do posiadania samochodu.

Now they want to have a holiday on a very remote destination

Chcą wyjeżdżać na wakacje w odległe miejsca

and they want to fly.

i chcą latać.

So this is where they are today.

Tutaj znajdują się dzisiaj.

And the most successful of the developing countries,

Kraje rozwijające się, którym się powiodło

they have moved on, you know,

przeszły dalej.

and they have become emerging economies, we call them.

Zostały tzw. wschodzącymi gospodarkami.

They are now buying cars.

Teraz oni kupują samochody.

And what happened a month ago

Miesiąc temu chińska firma Geely,

was that the Chinese company, Geely,

Miesiąc temu chińska firma Geely,

they acquired the Volvo company,

kupiła firmę Volvo.

and then finally the Swedes understood that

W końcu Szwedzi zrozumieli,

something big had happened in the world.

że coś wielkiego się stało na świecie.

(Laughter)

(Śmiech)

So there they are.

Oni są tam.

And the tragedy is that the two billion over here

Co tragiczne, 2 miliardy tutaj,

that is struggling for food and shoes,

które walczą o jedzenie i buty,

they are still almost as poor

są wciąż niemal tak samo biedne,

as they were 50 years ago.

jak były 50 lat temu.

The new thing is that

Zmieniło się to,

we have the biggest pile of billions, the three billions here,

że największy stos, te trzy miliardy tutaj,

which are also becoming emerging economies,

też zalicza się do wschodzących ekonomii,

because they are quite healthy, relatively well-educated,

bo obywatele są zdrowi, stosunkowo dobrze wykształceni

and they already also have two to three children

i też mają po dwoje lub troje dzieci

per woman, as those [richer also] have.

na kobietę, jak tamci.

And their aspiration now

Aspirują teraz do kupna roweru,

is, of course, to buy a bicycle,

Aspirują teraz do kupna roweru,

and then later on they would like to have a motorbike also.

a potem chcieliby kupić także motor.

But this is the world

Tak wygląda dzisiejszy świat.

we have today,

Tak wygląda dzisiejszy świat.

no longer any gap.

Nie ma więcej przepaści.

But the distance from the poorest here, the very poorest,

Jednak dystans między najbiedniejszymi tutaj,

to the very richest over here is wider than ever.

a najbogatszymi tutaj, jest większy niż dawniej.

But there is a continuous world

Mamy ciągłość:

from walking, biking,

chodzenie, jazda na rowerze,

driving, flying --

jazda samochodem, latanie,

there are people on all levels,

ludzie na wszystkich poziomach.

and most people tend to be somewhere in the middle.

Większość znajduje się gdzieś pośrodku.

This is the new world we have today

To jest nowy świat, który mamy dzisiaj

in 2010.

w 2010.

And what will happen in the future?

Co się stanie w przyszłości?

Well, I'm going to project

Spróbuję pokazać projekcję

into 2050.

roku 2050.

I was in Shanghai recently,

Byłem ostatnio w Szanghaju.

and I listened to what's happening in China,

Słuchałem, co się działo w Chinach.

and it's pretty sure that they will catch up,

I jest prawie pewne, że dogonią Zachód,

just as Japan did.

tak, jak Japonia.

All the projections [say that] this one [billion] will [only] grow with

Wzrost tej grupy to 1 do 3%.

one to two or three percent.

Wzrost tej grupy to 1 do 3%.

[But this second] grows with seven, eight percent, and then they will end up here.

Wrost tej: 7 - 8%. Dotrą aż tutaj.

They will start flying.

Zaczną latać.

And these

Kraje o niskich lub średnich dochodach,

lower or middle income countries, the emerging income countries,

Kraje o niskich lub średnich dochodach,

they will also forge forwards economically.

również pójdą gospodarczo do przodu.

And if,

I jeżeli, ale tylko jeżeli,

but only if,

I jeżeli, ale tylko jeżeli,

we invest in the right green technology --

zainwestujemy w odpowiednią zieloną technologię,

so that we can avoid severe climate change,

by uniknąć poważnej zmiany klimatu

and energy can still be relatively cheap --

i żeby energia mogła zostać stosunkowo tania,

then they will move all the way up here.

wówczas oni przemieszczą się aż tu.

And they will start to buy

Zaczną kupować samochody elektryczne.

electric cars.

Zaczną kupować samochody elektryczne.

This is what we will find there.

To znajdujemy tutaj.

So what about the poorest two billion?

A co z najbiedniejszymi 2 miliardami?

What about the poorest two billion here?

Z najbiedniejszymi 2 miliardami tutaj?

Will they move on?

Czy ruszą naprzód?

Well, here population [growth] comes in

Tutaj wkracza populacja,

because there [among emerging economies] we already have two to three children per woman,

tu wypada po dwoje, troje dzieci na kobietę,

family planning is widely used,

stosuje się planowanie rodziny,

and population growth is coming to an end.

i wzrost populacji zmierza ku końcowi.

Here [among the poorest], population is growing.

Tutaj, populacja wzrasta.

So these [poorest] two billion will, in the next decades,

Te 2 miliardy w następnych dekadach

increase to three billion,

rozrosna się do 3 miliardów.

and they will thereafter

Potem wzrosną do 4 miliardów.

increase to four billion.

Potem wzrosną do 4 miliardów.

There is nothing --

Nic, oprócz wojny nuklearnej

but a nuclear war of a kind we've never seen --

na niespotykaną skalę,

that can stop this [growth] from happening.

tego nie powstrzyma.

Because we already have this [growth] in process.

To już trwa.

But if, and only if,

Ale jeżeli, i tylko jeżeli,

[the poorest] get out of poverty,

wydostaną się z biedy,

they get education, they get improved child survival,

zdobędą wykształcenie, ograniczą umieralność dzieci,

they can buy a bicycle and a cell phone and come [to live] here,

będą mogli kupić rower i telefon komórkowy i zjawią się tutaj,

then population growth

wówczas wzrost populacji

will stop in 2050.

zatrzyma się w tam w 2050.

We cannot have people on this level

Nie możemy mieć ludzi

looking for food and shoes

na poziomie szukania jedzenia i butów,

because then we get continued population growth.

bo oznacza to wzrost populacji.

And let me show you why

Pozwólcie, że pokażę dlaczego

by converting back to the old-time

powracając do starodawnej

digital technology.

technologii cyfrowej.

Here I have on the screen

Tu na ekranie

my country bubbles.

są moje bańki-kraje.

Every bubble is a country. The size is population.

Każda bańka to kraj. Rozmiar odpowiada populacji.

The colors show the continent.

Kolor pokazuje kontynent.

The yellow on there is the Americas;

Żółty oznacza Ameryki;

dark blue is Africa; brown is Europe;

granatowy Afrykę; brązowy Europę;

green is the Middle East

zielony to Bliski Wschód;

and this light blue is South Asia.

a niebieski to południowa Azja.

That's India and this is China. Size is population.

To są Indie, a to Chiny. Rozmiar to populacja.

Here I have children per woman:

Tutaj mam liczbę dzieci na kobietę,

two children, four children, six children, eight children --

dwoje, czworo, sześcioro, ośmioro,

big families, small families.

duże rodziny, małe rodziny.

The year is 1960.

To jest rok 1960.

And down here, child survival,

Poniżej, przeżywalność dzieci,

the percentage of children surviving childhood

procent dzieci dożywających

up to starting school:

aż do wieku szkolnego.

60 percent, 70 percent, 80 percent, 90,

60%, 70%, 80%, 90%

and almost 100 percent, as we have today

i prawie 100%, jak mamy dzisiaj

in the wealthiest and healthiest countries.

w najzamożniejszych i najzdrowszych państwach.

But look, this is the world my teacher talked about in 1960:

To jest świat, o którym mówiła mi nauczycielka w 1960.

one billion Western world here --

Jeden miliard zachodniego świata tutaj,

high child-survival, small families --

wysoka przeżywalność dzieci, małe rodziny.

and all the rest,

A tu cała reszta,

the rainbow of developing countries,

tęcza rozwijających się państw,

with very large families

z bardzo dużymi rodzinami

and poor child survival.

i niską przeżywalnością dzieci.

What has happened? I start the world. Here we go.

Co się stało? Świat na start. Zaczynamy.

Can you see, as the years pass by, child survival is increasing?

Przeżywalność dzieci wzrasta.

They get soap, hygiene, education,

Dostają mydło, higienę, edukację,

vaccination, penicillin

szczepionki, penicylinę.

and then family planning. Family size is decreasing.

Potem planowanie rodziny. Rodziny się zmniejszają.

[When] they get up to 90-percent child survival, then families decrease,

Przy 90% przeżywalności, rodziny się zmniejszają.

and most of the Arab countries in the Middle East

Większość krajów arabskich na Bliskim Wschodzie

is falling down there [to small families].

opada tutaj.

Look, Bangladesh catching up with India.

Bangladesz dogania Indie.

The whole emerging world

Wszystkie wschodzące gospodarki

joins the Western world

dołączają do Zachodu

with good child survival

z dobrą przeżywalnością dzieci

and small family size,

i małymi rodzinami.

but we still have the poorest billion.

Ale wciąż mamy najbiedniejszy miliard.

Can you see the poorest billion,

Widzicie ten najbiedniejszy miliard,

those [two] boxes I had over here?

te pudełka, które miałem tutaj?

They are still up here.

One wciąż tutaj są.

And they still have a child survival

Przeżywalność ich dzieci

of only 70 to 80 percent,

to jednak 70%- 80%,

meaning that if you have six children born,

czyli, że na 6 urodzeń

there will be at least four who survive

co najmniej 4 dzieci przetrwa

to the next generation.

do następnego pokolenia.

And the population will double in one generation.

Populacja podwoi się w ciągu jednego pokolenia.

So the only way

Jedynym sposobem

of really getting world population [growth] to stop

na zatrzymanie wzrostu światowej populacji

is to continue to improve child survival

jest doprowadzenie przeżywalności dzieci

to 90 percent.

do 90%.

That's why investments by Gates Foundation,

Dlatego inwestycje Fundacji Gatesa,

UNICEF and aid organizations,

UNICEF'u i organizacji charytatywnych

together with national government in the poorest countries,

wraz z rządami najbiedniejszych krajów

are so good;

są tak dobre.

because they are actually

Oni rzeczywiście

helping us to reach

pomagają nam ustabilizować

a sustainable population size of the world.

wielkość światowej populacji.

We can stop at nine billion if we do the right things.

Mamy szansę zatrzymać się na 9 miliardach.

Child survival is the new green.

Przeżywalność dzieci to nowe marzenie.

It's only by child survival

Jedynie przeżywalność dzieci

that we will stop population growth.

pozwoli zatrzymać wzrost populacji.

And will it happen?

Czy to się stanie?

Well, I'm not an optimist,

Nie jestem optymistą,

neither am I a pessimist.

ale też nie jestem pesymistą.

I'm a very serious "possibilist."

Jestem bardzo poważnym "możliwistą".

It's a new category where we take emotion apart,

To nowa kategoria, w której odsuwamy na bok emocje

and we just work analytically with the world.

i pracujemy analitycznie ze światem.

It can be done.

To się da zrobić.

We can have a much more just world.

Możemy mieć znacznie sprawiedliwszy świat.

With green technology

Z zieloną technologią,

and with investments to alleviate poverty,

z inwestycjami zmniejszającymi ubóstwo

and global governance,

i z globalnym zarządzaniem,

the world can become like this.

świat może się taki stać.

And look at the position of the old West.

Spójrzcie na pozycję starego Zachodu.

Remember when this blue box was all alone,

Kiedyś to niebieskie pudełko było całkiem samotne,

leading the world, living its own life.

przewodziło światu, żyło własnym życiem.

This will not happen [again].

To się nie wydarzy.

The role of the old West in the new world

Rola starego Zachodu w nowym świecie

is to become the foundation

polega na zostaniu podwaliną

of the modern world --

nowoczesnego świata,

nothing more, nothing less.

niczym więcej, niczym mniej.

But it's a very important role.

Ale jest to bardzo ważna rola.

Do it well and get used to it.

Zróbcie to dobrze i przywyknijcie.

Thank you very much.

Dziękuję bardzo.

(Applause)

(Oklaski)